| - gi-houbitsculdgôn, sw. v.
- houbitstat, st. f.
- houbitstein, st. m.
- houbitsuht, st. f.
- houbitsûl, st. f.
- houbitsunta, st. f.
- houbitsuuam, st. m.
- houbittuoh, st. n.
- houbituuagôd, st. m.
- houbitziera, st. f.
- houbitzierida, st. f.
- houbluomen
- houch
- houchunga
- houek
- houer
- houerhilinđ
- hourhus
- houertrut
- houezloc
- houf, st. m.
- houfôn, sw. v.
- gi-houfôn, sw. v.
- houftloch
- houg, st. n.
- houga
- hough
- houh
- houh
- houhe
- houhen
- houhih
- houhili
- houidbandos
- houigarti
- houistaffo
- houit(-)
- houitpuli
- hounog
- houpitinahilia
- houpitschiullun
- houputgubentin
- housal
- hout
- houtptwahila
- hotuscabe
- houuisal
- houuisil
- houuistaffo
- houumsegansa
- houun
- houuot
- houvisal
- houuua, sw. f.
- houuuan, red. v.
- aba-houuuan, red. v.
- aba-fir-houuuan, red. v.
- aba-ir-houuuan, red. v.
- bi-houuuan, red. v.
- thana-houuuan, red. v.
- fir-houuuan, red. v.
- ir-houuuan, red. v.
- nidar-houuuan, red. v.
- -höuwel
- houuui
- houuuibluomo, sw. m.
- houuuîg, adj.
- houuuigrimmila, sw.
- houuuisegansa, st. f.
- houuuiscreckil, st. m.
- houuuiscûra, sw. f.
- houuuispranca, mfrk. sw.
- houuuistapho, sw. m.
- houuuôn, sw. v.
- gi-houuuôn, sw. v.
- -houuuôt, adj. part. prt. s.
- houuuûnhalb, st. m.
- hovaohneht
- hovberdec
- hovberdoc
- hovchs
- -hôvdig, as.
- hover
- hovetreif
- hovfe
- hôvidhâr, as. st. n.
- hôvidrêp, as. st. m.
- hôvidslop, as. st. m.
- hovinker
- hovisalgise
- hovpetlovch
- hovsrek
- hovt
- hovuisal
- hovuisil
- howasil
- howe(-)
- howebt
- hown
- hozen
- hozreite, mhd. st. sw. f.
- hpihab&
- hplec
- hqr.kgr
- hr-
- hracz
- hræg(e)l, ae.
- hrēmig, ae.
- hréod, ae.
- hring, ae.
- hringa, ae.
- hramphun
- hrecho
- hrein(-)
- hremo
- hrên-
- hrênessi
- hrênkurni
- hreod
- on-hréosan, ae. st. v.
- hriffi
- hrím, ae. st. m.
- hrimfit
- hringan
- hringas
- hripun
- hrithas
- hrittm
- hrki
- hroemgū
- hromiat
- hrmo
- hros
- hrotagæ
- hrotilesteine
- h.rs.o
- hrusli, as.
- hruuis
- hsahha
- hseo
- ht
- hu
- hu
- hu
- h
- ha
- huafftaftin
- huaga
- huahaldi
- hara
- huarhur
- huaro.auinemo
- huarr-
- huba
- hûba, sw. f.
- hûbasnuor, st. f.
- hubben
- hûbehüetelîn, mhd. st. n.
- hûbelîn, mhd. st. n.
- hbeloc
- hûbil, st. m.
- hbitwela
- hbo
- huc
- hc
- hcbol
- huch
- huchela
- huchila
- huct-
- hucta
- huculan
- hūdisc zūge
- hudun
- hue
- huec
- huegues
- huehha..ran
- huela
- huenun
- huer
- huf, st. f.
- huf(-)
- huvaren, sw. v.
- hufbein, st. n.
- hufbeini, st. n.
- hufdorn
- hufe
- hfel
- hufelon
- hufertson
- huff-
- gi-huffa, st. f.
- hffehabeton
- hüffehalz, mhd. adj.
- huffel-
- hüffelhalz, mhd. adj.
- huffiltra
- huffoltri
- hufhale
| | gi-houbitsculdgôn sw. v. — Graff VI,472 s. v. houbitsculdgôn. ge-houbet-sculdigoti: 3. sg. conj. prt. Nb 29,18/19 [33,5/6]. jmdn. wegen eines Majestätsverbrechens anklagen: man zihet mih ... daz er ... die brieue nebrahti . mit tien er daz herote gehoubetsculdigoti criminamur . ne deferret documenta quibus faceret senatum reum maiestatis.
houbitstat st. f., mhd. Lexer houbetstat, nhd. DWB hauptstadt; mnd. hvet-, mnl. hovetstat; vgl. an. höfuðstaðr m.; vgl. as. hôidstedi. — Graff VI,641. [Bd. 4, Sp. 1297] houpit-stat: nom. sg. Gl 1,694,42 (M); -stet-: acc. pl. -i 40 (M, 4 Hss., 1 Hs. -steti, 3 Hss. -st&i); -e 41 (M; hov-); dass.? -in 42 (M, Göttw. 103, 12. Jh.; Endungsvermischung?); hopit-stath: acc. sg. 454,11 (M, clm 22201, 12. Jh.; zu -th vgl. Matzel § 81,6). — houbit-steti: acc. pl. Gl 1,694,43 (M, 2 Hss., 12. 13. Jh.). Verschrieben: hopiteste: acc. pl. Gl 1,694,43/44 (M, clm 22201, 12. Jh.; vgl. Matzel § 9). Hauptstadt: hopitstath metropolim [nach Steinm. wohl zu Samariam in: (Salmanasar rex Assyriorum) pervagatusque est omnem terram: et ascendens] Samariam [, obsedit eam tribus annis, 4. Reg. 17,5] Gl 1,454,11 (7 Hss. houbitburg); — für eine Statthalterschaft: houpitsteti [postulavit Ionathas a rege ut immunem faceret Iudaeam, et tres] toparchias [, et Samariam, et confines eius, 1. Macc. 11,28] Gl 1,694,40.
houbitstein st. m., mhd. Lexer houbetstein, nhd. (älter) DWB hauptstein; mnd. hvetstê(i)n, mnl. hovet-, hooftsteen. — Graff VI,688. houbet-stein: nom. sg. NpNpw 117,22; dat. sg. -]e ebda. Haupt-, Eckstein: der stein den Iudei zimberonde ferchuren . der uuard ze houbete des uuincheles . daz chit ze houbetsteine lapidem quem reprobaverunt aedificantes . hic factus est in caput anguli NpNpw 117,22. der houbetstein . daz ist der uuinchelestein der beide uuende zesamenefuoget [vgl. lapis dicitur angularis, Cass.] ebda.
houbitsuht st. f., mhd. Lexer houbetsuht, nhd. (älter) DWB hauptsucht; vgl. an. höfuðsótt. hoiuet-suht: nom. sg. Gl 4,199,6 (sem. Trev., 11./ 12. Jh.; z. mfrk. Lautstand vgl. Katara S. 35. 55. 60). Kopfschmerz(en): cephalaria (z. Bed. vgl. Höfler, Krankheitsn. S. 707 s. v. Hauptsucht).
houbitsûl st. f. — Graff III,336 s. v. haubitphulwi. houbit-sul: nom. sg. Gl 3,440,1 (Florenz XVI,5, 12. oder 13. Jh.). (Hals-)Wirbelsäule(?): capucium (danach halsbein collicium, îsbein culicium, zagalbein caudistrum); vgl. Mlat. Wb. II,265,22 f. s. v. caputium, oder verschr. aus -hul? Vgl. Diefb., Gl. 97b s. v. capitium, u. a. houbithule, -hole, -hol.
houbitsunta st. f., mhd. houbet-, nhd. DWB hauptsünde; mnd. hvetsünde, mnl. hovetsonde; vgl. an. höfuðsynd. — Graff VI,262. houpit-sunt-: dat. pl. -on Gl 2,106,2 (M, 2 Hss., davon 1 Hs. hov-); -un 1 (M, 2 Hss.). 125,47 (clm 6242, 9. Jh.); -en 106,3 (M). Haupt-, Todsünde: houpitsuntun [quod officium pristinum damnati pro] criminibus [usurpare non debeant, Can. apost. XXIX Überschr.] Gl 2,106,1. houpitsuntun [monstratum est, modestum quemdam multis] criminibus [involutum ... non solum clericum effectum, quod non licet, verum etiam ad episcopatus apicem tendere, Decr. Inn. XXXIV] 125,47.
houbitsuuam st. m. haubet-suam: nom. sg. Gl 5,45,2 (Herten 192, 12. Jh.; lat. acc. sg.). Nasenpolyp (vgl. Höfler, Krankheitsn. S. 828. 831 s. vv. Hirn-, Nasenwurm): .. fungum qui dicitur haubetsuam [et marrubium et milium et apium et cornu ceruinum [Bd. 4, Sp. 1298] , Contra emigraniae passionem, Rezept. S. 289], vgl. auch Eis, Zaubersprüche S. 109 ff.
houbittuoh st. n., mhd. Lexer houbettuoch, nhd. DWB haupttuch; mnd. hvetdôk, mnl. hovetdoc m. n.; vgl. an. höfuðdukr. — Graff V,366. houb-it-tuoch: nom. pl. Gl 2,773,64; -et-tuoh: nom. sg. Nc 743,11 [80,6]; -tuoch: dass. Gl 3,223,31 (SH a 2; hbettch); dat. sg. -]e Nc 732,8 [63,12]; -tch: nom. sg. Gl 3,311,17/18 (SH e). Thies, Kölner Hs. S. 158,8 (SH; h-); -tvch: dass. Gl 3,223,31/32 (SH a 2; h-); hbt-tch: dass. 251,17 (SH a 2). — houb-it-duoch: nom. pl. Gl 2,31,21; -et-duch: nom. sg. 3,329,3 (SH g, 2 Hss.; h-). — hoibet-dch: nom. sg. Gl 3,399,29 (Hildeg.); -dovch: dass. ebda. (Hildeg.). Mit Konsonantenvereinfachung in der Kompositionsfuge (vgl. Gröger § 128,2 a β): hbitch: nom. sg. Gl 3,230,46 (SH a 2); hbetch: dass. 44 (SH a 2). 323,64 (SH f; hov-). 329,3 (SH g; -tch); hovbetch: dass. 311,18 (SH e); hbethc: dass. 293,42 (SH d); hovbtch: dass. 230,45 (SH a 2); hbtche: nom. pl.? 189,11 (SH B, Brix. Bll., 13. Jh.; z. Endg. vgl. Paul, Mhd. Gr.23 § 180). — houbedch: nom. sg. Gl 3,333,24 (SH g); hbedch: dass. Thies, Kölner Hs. S. 165,22 (SH). Kopftuch, -bedeckung (vgl. Heyne, Hausalt. 3,309): hbtche capitium Gl 3,189,11 (1 Hs. houbitloh). hbetch 230,44 (3 Hss. houbitloh). 333,24 (2 Hss. houbitloh). Thies, Kölner Hs. S. 165,22 (z. Nebeneinander von houbittuoh, -loh vgl. Mlat. Wb. II,228 u. 264 f. s. vv. capitium, caputium). amiculum Gl 3,223,31. Thies, Kölner Hs. S. 158,8. collarium Gl 3,230,46 (1 Hs. halstuoh). hbttch uł hobtlachen peplum 251,17 (2 Hss. nur houbitlahhan). hbethc amiculum peplum fascia pectoralis 293,42. 311,17/18. 329,3. amiculum uł fascia pectoralis 323,64. hoilbaiz 399,29 (Hildeg., lingua ignota). (Pallas) errotendiu . unde mit iro roten houbettuoche diu ougen ferfahende rubore perfusa . oculosque peplo quod rutilum circum caput gestabat obnubens Nc 732,8 [63,12], ferner: 743,11 [80,6]; spez.: Schweißtuch (für den Kopf; vgl. Bibellex. Sp. 1492 f.): houbitduoch [semicinctia denique Pauli atque ...] sudaria [, fusa per artus, languorum pressere focos, membrisque repostae ad nihilum fluxere lues, Ar. II,631] Gl 2,31,21. 773,64.
houbituuagôd st. m. — Graff I,664. houbet-uuagot: acc. sg. Np 43,15; -uueget: dass. Npw ebda. das Kopfschütteln: du habest unsih heidenen gesezzet in gelichi dinero passionis (martyro) . unde in houbetuuagot dien liuten posuisti nos in similitudinem gentibus commotionem capitis in populis.
houbitziera st. f., nhd. (älter) hauptzier. houbet-ziera: nom. sg. Npw 102,4 (2). Kopfschmuck: corona chuit houbetziera (Np capitis ornatus), daz ist diu houbetziera (Np houbetzierda) also uuir an chunigun sehen.
houbitzierida st. f., nhd. (älter) hauptzierde. — Graff V,702. hopit-ceirida: acc. pl. Gl 2,508,9 (Zürich C 164, 11. Jh.; zu -ei- vgl. Weinhold, Alem. Gr. § 59; zu c- vgl. ebda. § 184). — houbet-zierd-: nom. sg. -a Np 102,4; dat. sg. -o Nc 811,3 [173,17]; acc. sg. -a Nb 190,32 [206,32]. Nc 742,26 [79,11]. — hobet-zirida: acc. pl. Gl 2,508,9 (Eins. 316, 11. Jh.). [Bd. 4, Sp. 1299] Kopfschmuck, Kranz: tie aber eteuuas filo tuomliches ketaten in bello ... dien gab man eina tiura houbetzierda . diu fone similitudine corollae . i. coronae . corollarium hiez Nb 190,32 [206,32]. dia houbetzierda alla . brahta Iunoni Taumantias sed totum illud sertum capitis fulgurantis . Thaumantias obtulisse ... ferebatur Nc 742,26 [79,11]. sia (die Philologia) do samoso mit houbetzierdo des zegetrostenne . daz si ze himile solti ... teta si (die Immortalitas) sia ana coronam . geuuorhta uzer ... lilien aenigmate redimiculi ... virginem coronavit 811,3 [173,17]. corona chit capitis ornatus . daz ist diu houbetzierda (Npw houbetziera) . also uuir an chuningen sehen Np 102,4; übertr. auf eine Dichtung: hobetzirida [ego] serta [choro in medio texta feram pede dactylico, Prud., P. Eul. (III) 208] Gl 2,508,9. |
| |