| - perin
- perl-
- perol-
- Persâra, st. m. pl.
- Persera, st. m. pl.
- persech
- perthrā
- peruirit
- per(u)la, st. sw. f.
- per(a)la, st. sw. f.
- pescourigo
- pesel
- pesine
- in-pesken, sw. v.
- pestinac
- petarlîn, st. n.
- petarsilli, st. m.
- petarsil, st. m.
- petarsilia, st.
- pete-
- peterari
- peterbeto
- peteren
- petevuinc
- pethem
- pethem-
- petherari
- pethuma
- petithi
- petritto
- pettigiuuaati
- pettigiuuāt
- peuile
- peun
- peuolên
- pevse
- pevicesota
- pezcist
- peziruno
- p~f~
- pf-
- pfab
- pfahon
- pfalcgrauine
- pfallice
- pfalzgrauo
- pfamtragere
- pfantinc
- pfariurit
- pfarra
- pfarre
- pfazgraue
- pfed-
- pfeder:rare
- pfehsenter
- pfeiderare
- pfelga
- pfentinc
- pferfrit
- pfernsenp
- pfif
- pfinaffel
- pfinon
- pfitersele
- pfl-
- pfoste
- pfostetati
- pfow(-)
- pfrimina
- pfulica
- p?
- ph-
- phab-
- phad, st. m. n.
- phadôn, sw. v.
- phærfrit
- phaet
- phaf(fa)heit, st. f.
- phaf(fa)lîh, adj.
- phaf(fa)ling, st. m.
- phaffenbluome, sw. m. f.
- phaffenthûmo, sw. m.
- phaffengisemidi, st. n.
- phaffengisemini, st. n.
- phaffenroc, st. m.
- phaffenuuîb, st. n.
- gi-phaffi, st. n.
- gi-phaffidi, st. n.
- phaffo, sw. m.
- phaho
- phain
- phaitel
- phaiti
- phâl, st. m.
- phala(n)za, st. f.
- phala(n)zgrâvin(na), st. f.
- phala(n)zgrâvo, sw. m.
- phalanzhûs, st. n.
- phalanzlîh, adj.
- phalanzliuti, st. m. pl.
- phalanzstuol, st. m.
- phalanzuber
- phalauuiskhundi
- phalho
- phalinz(-)
- phamff
- phan(-)
- phanâri, st. m.
- phander, st. m.
- phanlich
- phanna, sw.
- phannakuohho, sw. m.
- phan(na)zelto, sw. m.
- phan(ne)muos, st. n.
- phannûnstil
- phano
- phano
- hanprauuer
- phant, st. n.
- phantidregere
- phantôn, sw. v.
- phantregere
- phanttragâri, st. m.
- phâo, sw. m.
- phar
- phar
- phar
- phara
- pharafrit, st. n.
- pharafritâri, st. m.
- pharanscara
- pharaon, st. m.
- pharao, sw. m.
- phares
- pharisâra, st. m. pl.
- pharisera, st. m. pl.
- pharisea, st. m. pl.
- pharisera
- phariuuit
- pharr
- pharra, st. f.
- pharrâri, st. m.
- pharre
- pharrich
- pharricha
- pharrin
- phasehvn
- phashown
- phasreidi
- phatena, st. sw.?
- phau-
- phav-
- phavv-
- phaw-
- phâuua
- phâuuenfedara, st. f.
- phâuuin, st. f.
- phsdiszagel
- phechar
- phed-
- phedalgold, st. n.
- gi-phedalgoldôt, adj.
- phedar
- phedele
- phedema
- phedemensâme, sw. m.
- phedemî(n), st. n.
- phedemo, sw. m.
- phedema, st. sw. f.
- phedena
- phedera
- phedere
- phedimi
- phedimi
- phedomo
- pheffar, st. m.
- pheffarboum, st. m.
- pheffarkrût, st. n.
- pheffarzelto, sw. m.
- phefferwurz, st. f.
- phehinovge
- phehinouge
- pheho, sw. m.
- pheifer
- pheit, st. f.
- pheiti, st. n.?
- pheitidi, st. n.
- pheitil, st. n.
- pheiualtr
- phelaga
- en(t)-phelhen, st. v.
- phellekrût, st. n.
- phelli, st. m.
- phellida
- phelll, st. m.
- phellola
- pheluphur
- phenachal
- phench
- phenchil
| | perin Gl 3,80,18 s. AWB birin.
perl-, perol- s. AWB per(u)la.
Persâra, -era st. m. pl., nhd. Perser; mnd. Pers(i)er; vgl. ae. Perse; zu lat. Persae m. — Graff III,350 s. v. Persi. Verschrieben: persarbo: gen. pl. Gl 1,244,27 (K; mit zur Wiedergabe einer insularen p-Abbreviatur für per- (statt wie üblich - für pre-), bei der p ein nach rechts offenes Häkchen aufweist, vgl. dazu Leuv. Bijdr. 64,27; zu -b- aus Kontamination mit dem vorausgehenden ꝑbasta vgl. Splett, Stud. S. 358). Verstümmelt: .. ro: gen. pl. F 34,15 (Hench S. 55 konjiz. persero; zu -ro vgl. Ausg. S. 88). [Lat.: Persi O 1,1,86; Persum Nb 61,27 [51,23].] Perser: satrapi probasta Persarbo satrapi praepositi (Hs. pro-) Persarum [vgl. Satrapae praepositi Persarum vel qui sunt duces ducium, Gloss. Lat. V SA 69 u. Anm.] [Bd. 7, Sp. 218] Gl 1,244,27 (zur Rekonstruktion der Gll.-Gruppe vgl. Splett, Stud. S. 358). ibu danne einic galaubit daz fona Cyre Persero chuninge sii kaforabotot bichnae sih der daz iz uuidarzvomi anti heidanlih ist quod si de Cyre Persarum rege quis hoc crediderit prophetatum, absurdum et profanum esse cognoscat F 34,15.
persech Gl 3,83,29 s. AWB bersih.
perthrā Gl 3,582,43 s. AWB berhtram.
peruirit Gl 3,79,35/36 s. AWB pharafrit.
per(u)la, per(a)la st. sw. f., mhd. Lexer berle, perle, nhd. perle; as. perula, mnd. mnl. parle, perle; aus vulgärlat. *perula, vgl. Kluge, Et. Wb.25 S. 694. — Graff III,347. perul-: nom. sg. -a Gl 1,654,47 (Wien 751, Gll. 9. Jh.?). 2,579,1 = Wa 93,33/34; peral-: dass. -a Gl 1,816,64 (M, 2 Hss.; oder acc. pl. u. stark flekt. (?), vgl. die Parallelhss.). 2,363,17 (M, 4 Hss.). 405,68; gen. pl. -ono 460,18 (2 Hss.); perela: nom. sg. 397,14; perla: dass. 3,693,40. — berul-: nom. sg. -a Gl 2,376,46; dat. pl. -on 76,58; berala: nom. sg. 264,19 (Sg 299, 9. Jh.); berla: dass. 3,225,34 (SH a2, 2 Hss.). Stark flektiert: berl-: nom. pl. -e Gl 3,406,38 [HD 2,25]; acc. pl. -â Nb 167,24 [141,13]. Schwach flektiert: peralun: acc. pl. Gl 1,816,64 (M, 2 Hss.); perolun: nom. pl. 4,109,59 (Sal. a1). — berelon: nom. pl. Gl 2,497,1; berl-: nom. pl. -un Mayer, Glossen S. 129,12; -in Gl 4,172,48 (Sal. d). Verstümmelt: bere|: dat. pl. Gl 2,77,37/38 (l. berelon). 1) von best. Muschelarten gebildete Perle (vgl. LMA 6,1891 f.): a) allgem.: unio . nis .i. genus margariti et dicitur thuitisce perula [Randgl. zu: adiunge illa (die beiden Hölzer) ... et erunt in] unionem [in manu tua, Ez. 37,17] Gl 1,654,47. perala (1 Hs. noch merigrioz) [quae i ante o habent, aut propria masculina sunt ... aut corpus quidem significantia generis sunt masculini, ut hic stellio] unio [histrio, Phocae ars 413,8] 2,363,17. berle uniones 3,406,38 [HD 2,25]. 693,40 (davor nuschel fibula). 4,109,59 (1 Hs. merigrioz). 172,48. die gesuasen stete des meres . uuele gebedig sin dero uuizon unionum. die uuir heizen berla quae unda feracior niveis gemmis .i. unionibus Nb 167,24 [141,13]; b) spez.: α) als Schmuck (vgl. Heyne, Hausalt. 3,247. 321. 329): berulon [oneretque (der Geizige)] bacis (margaritis) [colla rubri litoris, Boeth., Cons. 3,3 p. 58,3] Gl 2,76,58. berelon unionibus [Randgl. zu: quamvis se tyrio superbus (Nero) ostro comeret et niveis] lapillis (margaritis) [ebda. 3,4 p. 60,2] 77,37/38. meriscalano perela [nectitur et nitidis] concharum calculus (Glosse: margarita, vgl. PL 59) [albens crinibus, Prud., Ham. 271] 397,14. 405,68. peralono concharum [calculus, ebda.] 460,18 (vgl. zu lat. calculus noch die Randgl. a unio .i. merigrioz Gl 2,460,20). berelon union[es] (Gl. zu voranstehendem merigrioz calculus) [ebda.] 497,1. perula merigrioz calculus [ebda.] 579,1 = Wa 93,33/34. berlun [(aures,) e quibus in feminis] uniones [et margaritae dependent, Hier. in Ez. 23,22 ff., PL 25,219D] Mayer, Glossen S. 129,12; β) als Zahlungsmittel (vgl. auch Ahd. Wb. s. v. merigrioz1): perala [mulier habens] drachmas (Hss. dragma) [decem, Luc. 15,8] Gl 1,816,64. 2) Edelstein, Beryll (?), als Besatz der Kleidung: berala [omnis lapis pretiosus operimentum tuum: sardius, [Bd. 7, Sp. 219] topazius, et iaspis, chrysolithus, et onyx, et] beryllus [, sapphirus, et carbunculus, et smaragdus, Greg., Hom. II,34 p. 1604 = Ez. 28,13] Gl 2,264,19 (zur Gleichsetzung von Perlen mit Edelsteinen im Mittelalter vgl. LMA 6,1892 s. v. perle; oder wurde die Gl. durch lautliche Ähnlichkeit mit lat. beryllus ausgelöst?). 3) Kügelchen, Fehlübers.: berula puella dicitur quasi pulla (p- korr. aus b, s. u.) [ohne Kontext, vgl. Steinm. z. St.] Gl 2,376,46 (der Glossator hat pulla ‘junges Mädchen’ offenbar aufgefaßt als bulla ‘runder Schmuck, kleine Kugel’, vgl. Mlat. Wb. I,1609,19 ff. 32 ff.). 4) Glossenwort: berla baca Gl 3,225,34 (2 Hss. begelri, 1 Hs. lorber ł begeleri; zum lat. Lemma vgl. Mlat. Wb. I,1302,34 ff., bes. 1303,1 ff.).
pescourigo Mayer, Glossen S. 5,13 s. bi-scouuuida.
pesel Gl 4,178,15 s. AWB phiesal.
pesine Mayer, Glossen S. 127,28 s. AWB bes(a)mo, Nachtrag.
in-pesken sw. v.; vgl. frühnhd. päschen, nhd. dial. rhein. (ein)päschen ‘(über)füttern’ Rhein. Wb. 6,528; vgl. lat. pascere. — Graff III,353. in-pescen: 3. pl. conj. Gl 2,460,54 (Paris Nouv. acqu. lat. 241, Hs. 11. Jh., clm 14395, Hs. 10. Jh.; in einer Hs. evtl. -es- aus Korr.). nähren, (über)sättigen: inpescen [numquid ... sapor ... vivit ob hanc causam, medicata ut fercula pigram ingluviem vegetamque gulam ganeonis] inescent (Glossen: cibent, saturent, satient, vgl. PL 59) [? Prud., Ham. 322]. Vgl. pasch mhd. |
| |