| - dinosten
- dinote
- dinotin
- gi-thinsa, st. f.
- thinsan, st. v.
- after-thinsan, aostndfrk. st. v.
- fir-thinsan, st. v.
- furi-thinsan, st. v.
- gi-thinsan, st. v.
- ir-thinsan, st. v.
- nidar-gi-thinsan, st. v.
- ût-thinsan, aostndfrk. st. v.
- ûz-fir-thinsan, st. v.
- ûz-ir-thinsan, st. v.
- uuidar-thinsan, st. v.
- zisamane-thinsan, st. v.
- zuo-thinsan, st. v.
- dinselbes
- dinselpes
- din selbun
- dinsil
- thinstar, adj.
- thinst(a)rî, st. f.
- dinstnanne
- gi-thinsunga, st. f.
- thio, adj.
- dio(-)
- thio(-)
- thiob, st. m.
- thioblîhho, adv.
- diobol
- diobolgeld, as. st. n.
- thioda
- thiothraft, adj.
- thioh, st. n.
- thiohbrâto, sw. m.
- thiohbruoh, st. f.
- thioheit, st. f.
- thiohfano, sw. m.
- thiohhalz, adj.
- thiohho, sw. m.
- thiohmuati
- thiohreif, st. m.
- thiohreifi, st. n.
- thiohskenkil, st. m.
- thiolîh, adj.
- thiolîhho, adv.
- thiomuot, st. f.
- thiomuoten, sw. v.
- gi-thiomuoten, sw. v.
- thiomuotên, sw. v.
- thiomuoti
- thiomuotî, st. f.
- thiomuotîg, adj.
- thiomuotglîhho, adv.
- thiomuotîgo, adv.
- thiomuotlîh, adj.
- thiomuotlîhhên, adv.
- thiomuotlîhho, adv.
- thiomuotunga, st. f.
- thion
- thionâri, st. m.
- thionên
- gi-thioni, adj.
- thionôn, sw. v.
- ana-thionôn, sw. v.
- fir-thionôn, sw. v.
- gi-thionôn, sw. v.
- ir-thionôn, sw. v.
- untar-thionôn, sw. v.
- thionôst, st. n. m.
- -thionôsthaftî, st. f.
- thionstî, st. f.
- thionôstliut, st. m.
- thionôstman, st. m.
- thionôstsam, adj.
- thionôstuuîb, st. n.
- diopitha, aostndfrk. st. f.
- dioreh
- dioreif
- thiores
- thiorna, sw. st. f.
- thiornatuom, st. m.
- thiosheinchil
- thiot, st. m. f. n.
- gi-thiot, adj.
- -thiot, adj.
- thiota, st. sw. f.
- thiotburg, st. f.
- thiotêuuîg, adj.
- thiotfasta, st. sw. f.
- thioth
- thiotliut, st. m.
- thiotmahtîg, adj.
- thiotmuati
- thiotogilîh, adj.
- thiotolîh, adj.
- thiotreht, st. n.
- thiotuom, st. m. n.
- thiotuueg, st. m.
- gi-thiovon, as. sw. v.
- thiozan, st. v.
- gi-thiozan, st. v.
- ûz-thiozan, st. v.
- ûz-ir-thiozan, st. v.
- zuo-thiozan, st. v.
- thiozanto, adv. part. prs.
- -thiozo, sw. m.
- diptam, mhd. st. m.
- thir
- dir
- thir
- dirahtēn
- dirna
- dirnvn
- dirro
- dirre
- thirro
- dirshero
- thisahalb, praep.
- disala
- disamo, as. sw. m.
- dischesitheles
- dischil
- thiscułui
- diser
- dishel
- dîsina, as. st. f.
- thisiu
- disco, sw. m.
- thisla
- disla
- disoma
- distelîn, mhd. adj.
- distel uche
- distelvogel, mhd. st. m.
- distelzwanc, mhd. st. m.
- thistil, st. m.
- thistila, st. sw.
- thistila
- thistilcarda
- thistilesflocko, sw. m.
- thistilfinko, sw. m.
- distiluinez
- distiluuinche
- distilwizo
- distilziu
- thistilzuuo, sw. m.
- distozl
- ditāme
- ditamne
- dite
- dit(t)ammo
- dittilkolbo
- ditze
- thiu, st. f.
- thiu, instr. sg. m.
- diu
- diu-
- diu-
- thiu-
- diuagen
- thiuba
- gi-thiuben, sw. v.
- thiubheit, st. f.
- thiubî, st. f.
- diubil
- diucilla
- thiue
- thiuva, st. f.
- thiuba, st. f.
- thiuvgo, adv.
- dhiu huuedheru
- diumuote
- diumuoti
- thiunt
- diur
- thiurf
- diurweida
- thius
- thiusa
- thiusternuss, as. aostndfrk. st. f.
- diuta
- thiutri, st. m.
- ge-diute, mhd. st. n.
- thiuten, sw. v.
- -thiuten, sw. v.
- bi-thiuten, sw. v.
- gi-thiuti, adj.
- gi-thiuti, st. n.
- -thiutîg, adj.
- -thiutîg, adj.
- thiutisc, adj.
- gi-thiuto, adv.
- diuue
- thiuuidero
- thiuuideru
- thiuuua, as. aostndfrk. sw. f.
- thiv
- diz
| | dinosten Gl 2,127,40 s. AWB thingstat.
dinote, -in Gl 1,307,46. 788,15 s. AWB thionôn.
? gi-thinsa st. f.; vgl. Ahd. Gl.-Wb. S. 205, Splett, Ahd. Wb. I,1,139. k dinsa: nom. sg.? Beitr. (Halle) 85,230,31 (Vat. lat. 3860, 11. Jh.). das Zurückhalten(?): kidinsa [(von der Mutter auf dem Lande verborgen) illa (das Mädchen Eulalia) perosa quietis] opem [degeneri tolerare mora, Prud., P. Eul. (III) 41]; ist mit der Glossierung die Gesamtsituation erfaßt, liegt interpret. Übers. vor? Das lat. Lemma könnte eher mora sein.[1995]
thinsan st. v., mhd. Lexer dinsen, nhd. (dial.) dinsen, vgl. schriftspr. gedunsen; mnl. dinsen; got. þinsan. — Graff V,196. Praes.: dins-: 3. sg. -it Gl 2,232,2 (S. Flor. III 222 B, 9./10. Jh.). Npgl 89,7; 3. sg. conj. -a Gl 2,430 Anm. 9 (clm 14395, 11. Jh., rad.). — thins-: 1. sg. -u T 139,8; part. prs. -enti 236,7. Praet.: dans: 3. sg. Nb 299,30 [325,25]. thunsi: 2. sg. Gl L 698. Part. Praet.: ke-duns-: dat. sg. m. n. -enemo Gl 2,691,28 (Melk n. sign.); ge-: Grdf. -en Npw 9,24. — Verschrieben: ge-dunsum: Grdf. Np 9, Diaps. 2. (gewaltsam, mit Anstrengung) ziehen, reißen, schleppen: a) eigentl.: dinsa [culleus, quem fune connexus lapis praeceps in altum] deprimat [Prud., P. Vinc. (V) 460] Gl 2,430 Anm. 9. kedunsenemo tracta [Randgl. zu [Bd. 2, Sp. 508] versa: huic cervixque comaeque trahuntur per terram, et versa pulvis inscribitur hasta, Verg., A. I,478] 691,28 (der Glossator hatte das Bild der im Sand nachschleppenden (tracta) Lanze (sper, spioz oder skaft) vor Augen). thunsi [tu es qui] extraxisti [me de ventre, Ps. 21,10] Gl L 698; mit Akk. der Sache: ni uuarun sie ferro fon erdu ... thinsenti thaz nezzi fisgo trahentes rete piscium T 236,7. geuuafender mit cnhuttele . dans er (Hercules) Cerberum fone hello Cerberum traxit triplici catena Nb 299,30 [325,25]. ein ander man bindet dih unde dinsit dih dara du neuuile ducet quo tu non vis Npgl 89,7; b) übertr.: α) ins Verderben, in den Untergang führen, ziehen: ze deru helliu dinsit [(das Laster) per quod] ad interitum tenditur [Greg., Cura 3,38] Gl 2,232,1 (mit abweichender Konstruktion im Deutschen). sie uuerdent keuangen in iro gedanchen. ... mit in gedunsen ad interitum (ze ferlorinisse) NpNpw 9, Diaps. 2 (= Npw 9,24); β) zu Gott ziehen, führen: ih, ob ih erhaban uuirdu fon erdu, alliu thinsu zi mir selbemo omnia traham ad me ipsum T 139,8. Abl. thansôn; thuns, thunst.[Karg-Gasterstädt]
after-thinsan aostndfrk. st. v. Praes.: after-thinsindi (Gl L), aftri-thinsinde (Pw): part. nom. pl. m. Pw 70,13 = Gl L 5. Praet.: after-thunsun: 3. pl. Gl L 6. zurückreißen, -ziehen, übertr., mit Dat. der Pers.: jmdn. schädigen, jmdm. nachstellen: afterthunsun [qui retribuunt mala pro bonis,] detrahebant [mihi, Ps. 37,21] Gl L 6. gescendida uuerthin ... afterthinsinde selon minro detrahentes animae meae Pw 70,13 = Gl L 5.[Karg-Gasterstädt]
fir-thinsan st. v. — Graff V,197. Praes.: fir-thins-: 3. sg. -it Gl 2,61,17; uer-: 3. sg. conj. -e 576,75 = Wa 91,29. Praet.: fer-duns-: 1. pl. -umis Beitr. 73,236,40 (London Harl. 3095, 10. Jh.; uer-); -on Gl 2,63,23. Part. Praet.: for-dunsan: Gl 2,145,74 (Frankf. 64, 9. Jh.). 1) wegreißen, (heimlich) wegnehmen; entführen, jmdm. etw. entziehen: ferdunson [quae tua tibi] detraximus [bona? Boeth., Cons. 2,2] Gl 2,63,23. Beitr. 73,236,40. fordunsan [desponsatas puellas et post ab aliis] raptas [Conc. Anc. XXX] Gl 2,145,74. uerthinse [ne (beim Kindermord in Bethlehem) ... furtim] subtrahat [prolem, Prud., H. epiph. (XII) 107] 576,75 = Wa 91,29. 2) etw. in eine falsche Richtung zwingen, mißleiten, übertr.: firthinsit [quod enim simplex est ... natura, id error humanus ... a vero atque perfecto ad falsum imperfectumque] traducit [Boeth., Cons. 3,9] Gl 2,61,17. [Karg-Gasterstädt]
furi-thinsan st. v. — Graff V,197. Part. Praet.: furi-duns-un (Sg 299, 9./10. Jh.; durch vorausgehendes -u- verschr.?), -in (Schlettst., 12. Jh.): Gl 2,95,50. 51. etw. vorziehen, übertr.: vorschützen: furidunsun uuirt [quia his omnibus, quae in reprehensionem veniunt, sola excusatio ignorationis] obtenditur [Decr. Sir. XV]. [Karg-Gasterstädt]
gi-thinsan st. v., mhd. Lexer gedinsen. — Graff V,196. Praes.: chi-dhinsit: 3. sg. I 43,15 (lat. conj.). [Bd. 2, Sp. 509] heranziehen, übertr., mit Akk. der Sache und Richtungsbestimmung: (Gott) zi imu chidhinsit allan mittingart ad se omnem contrahat mundum. Abl. githinsunga, ?githinsa.[Karg-Gasterstädt]
ir-thinsan st. v., mhd. Lexer erdinsen. — Graff V,197. Praes.: ar-dinsit: 3. sg. F 9,9; -dhinsan: inf. I 41,1. Praet.: ar-dhans: 3. sg. I 42,10. Part. Praet.: ar-dunsaniu: nom. sg. f. oder nom. acc. pl. n. Gl 1,63,38 (R). herausreißen, gewaltsam entfernen: ardunsaniu convulsa Gl 1,63,38; mit Akk. der Sache: ardhans sia (die Natter des Unglaubens) Christ dhanan uuzs (aus der Höhle des Herzens) exinde ... traxit I 42,10. ardinsit daz gasait uuarth in siin herza venit malus et rapit quod seminatum est F 9,9; — jmdm. etw. gewaltsam entreißen, wegnehmen: in dhes chiriihun ardot uuolf mit lambu, ioh dher chiuuon uuas fona dheru chiriihhun nama ardhinsan ab ea rapere praedam I 41,1. Nachträge zu den Glossen: Thoma, Glossen S. 11,8. 23,7.[Karg-Gasterstädt]
nidar-gi-thinsan st. v. — Graff V,196. Praes.: nidir-ki-dinsin: inf. Gl 1,758,17 (Stuttg. Theol. et phil. 218, Zwief. 12. Jh.). herabholen, -ziehen: nidirkidinsin [ne dixeris ...: qui ascendet in coelum? id est, Christum] deducere [Röm. 10,6].[Karg-Gasterstädt]
ût-thinsan aostndfrk. st. v. Part. Praet.: ut-ge-sunsan: Gl L 755 (-s- für th verschrieben durch folgendes s). herausreißen, ausraufen: utgesunsan [fiant sicut fenum tectorum: quod priusquam] evellatur [, exaruit, Ps. 128,6].[Karg-Gasterstädt] |
| thinsan
| | a) eigentl.: dinsa [culleus, quem fune connexus lapis praeceps in altum] deprimat [Prud., P. Vinc. (V) 460] Gl 2,430 Anm. 9. kedunsenemo tracta [Randgl. zu versa: huic cervixque comaeque trahuntur per terram, | | b) übertr.: | | | α) ins Verderben, in den Untergang führen, ziehen: ze deru helliu dinsit [(das Laster) per quod] ad interitum tenditur [Greg., Cura 3,38] Gl 2,232,1 (mit abweichender Konstruktion im Deutschen). sie uuerdent keuangen | | | β) zu Gott ziehen, führen: ih, ob ih erhaban uuirdu fon erdu, alliu thinsu zi mir selbemo omnia traham ad me ipsum T 139,8. | | fir-thinsan
| | 1) wegreißen, (heimlich) wegnehmen; entführen, jmdm. etw. entziehen: ferdunson [quae tua tibi] detraximus [bona? Boeth., Cons. 2,2] Gl 2,63,23. Beitr. 73,236,40. fordunsan [desponsatas puellas et post ab aliis] | | 2) etw. in eine falsche Richtung zwingen, mißleiten, übertr.: firthinsit [quod enim simplex est ... natura, id error humanus ... a vero atque perfecto ad falsum imperfectumque] traducit [Boeth., Cons. 3,9] Gl 2,61,17. |
|