Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
gi-hantôn bis hantsam (Bd. 4, Sp. 703 bis 704)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis ? gi-hantôn sw. v., vgl. mhd. Lexer henden. — Graff IV, 972.
ge-handet: part. prt. Gl 3,419,52 (Hd.; vgl. Krüer S. 54 u. Anm. 5, Wilm., Gr. 22 § 45).
mit Händen versehen: manuati.
 
Artikelverweis 
-hantôn vgl. auch AWB thrittohantôn.
 
Artikelverweis 
hantprahti s. AWB antbraht.
 
Artikelverweis 
hant re.. Gl 2,147,74 s. AWB hantreihhida.
 
Artikelverweis 
gi-hantreihhen sw. v.; mnd. gehantrê(i)ken; vgl. mhd. Lexer hantreichen, nhd. DWB handreichen; mnl. hantreiken. Graff II,397.
ka-hant-reih-: 3. sg. prt. -ta Gl 2,317,24 (Re); 2. pl. prt. -tut 1,228,1 (R; c-); ki-: 3. sg. prt. -ta 458,6 (Rb); 2. pl. prt. -tot 411,64 (Rb); 3. pl. conj. prt. -tin 469,38 (Rb).
Verstümmelt: ka..reihta: 3. sg. prt. Gl 2,317,24 (Jb); ki-hant-re..: part. prs. acc. pl. AJPh. 55,228 (clm 6293, 9. Jh.; l. kihantreihhante).
sich verschwören, verbünden, verabreden (gegen jmdn.): cahantreihtut pepigistis Gl 1,228,1. danta kisuuarut ędo kihantreihtot quoniam coniurastis [omnes adversum me ...? 1. Reg. 22,8] 411,64. kihantreihta coniuravit (Hs. coniurabit) [ergo Iehu ... contra Ioram, 4. Reg. 9,14] 458,6. kihantreihtin [cumque] coniurassent (Hs. coniurassant) [adversus eum servi sui, interfecerunt eum in domo sua, 2. Paral. 33,24] 469,38. kahantreihta pepigit 2,317,24. kihantreihhante [si sanctus vir contra se unanimiter] conspirantes [... coactos diu sub se tenere voluisset, fortassis sui vigoris usum et modum tranquillitatis excederet, Greg., Dial. 2, PL 66,136] AJPh. 55,228.
Abl. gihantreihhida.
 
Artikelverweis 
hantreihhida st. f. — Graff II,397.
hant-reichida: nom. sg. Gl 1,426,67 (Rb). 585,34 (Rb).
Verstümmelt: hant re ..: nom. sg.? Gl 2,147,74 (Frankf. 64, 9. Jh.; = hantreichida? Steinm.).
Verschwörung: hantreichida [facta est] coniuratio [valida, populusque concurrens augebatur cum Absalom, 2. Reg. 15,12] Gl 1,426,67, hierher wohl auch: heit hantreichida coniurationis [, vel con- [Bd. 4, Sp. 704] spirationis crimen, et ab exteris legibus est omnino prohibitum, Conc. Chalc. XVIII p. 136] 2,147,74 (evtl. zu conspirationis, vgl. Blum, Canonesgl. S. 104 f.); Vok.-Übers.: hantreichida coniuratio [nach Steinm. wohl zu: loquela multum iurans, horripilationem capiti statuet: et irreverentia ipsius obturatio aurium, Eccli. 27,15] 1,585,34.
 
Artikelverweis 
gi-hantreihhida st. f. — Graff II,397.
ka-hant-reihida: nom. sg. Gl 1,63,4 (R); ki-hant-reichida: dass. 636,22 (Rb).
1) Vereinbarung, Einvernehmen: kahantreihida kamahhida kahenkida conspiratio coniventia (Hs. conibentia) consensio Gl 1,63,4.
2) Verschwörung: kihantreichida [inventa est] coniuratio [in viris Iuda, et in habitatoribus Ierusalem, Jer. 11,9] Gl 1,636,22.
 
Artikelverweis 
hantreiti s. AWB antreitî(n).
 
Artikelverweis 
hantros st. n., mhd. Lexer hantros, nhd. DWB handroß.
hant-ros: nom. sg. Gl 3,669,61 (Innsbr. 711, 13. Jh.).
Handpferd, Beipferd (?): sollarius (l. sellarius, Steinm.). Das Lemma sellarius hat die Bed. gesatteltes Pferd’, vgl. Duc. 7,405 a; evtl. ist das Lemma verwechselt.
 
Artikelverweis 
hantruh, hantruwen Gl 1,613,18. 4,275,50 s. AWB hantthrûh.
 
Artikelverweis 
hantsam adj., nhd. DWB handsam; mnl. hantsaem. — Graff IV,971.
hant-sam: Grdf. Ns 605,14; dat. sg. f. -]un Nc 762,17 [107,19].
handlich, mit der Hand zu umfassen: liuf si (die Fortuna) ... ze dero hantsamun pagina . dia sie heizent albo haec ... ad ... pugillarem paginam currit . s. quam albo dicunt [vgl. pugillarem paginam tabulam manualem dicit quae ob sui brevitatem pugno clauditur, Rem.] Nc 762,17 [107,19]. siccut dicimus ... hantsam . samint handin Ns 605,14.