| - harlifa
- harlipfa
- harlof
- harlofa
- harloft
- hârlôs, adj.
- harluf, st. m.
- harlof, st. m.
- harluft, st. m.
- harloft, st. m.
- harlufa,, st. m.
- harlofa, st. m.
- harlifa, st. f.
- harlufa, st. f.
- harluffadum, st. m.
- harluft
- harlzpovm
- harm1, st. m.
- harm2, st. m.
- harm
- harma
- harmanti
- harmch
- harmên, sw. v.
- harmi-
- harmilsame
- harmîn, adj.
- harml
- harmlîhho, adv.
- harmo, sw. m.
- harmquetôn, sw. v.
- harmquiti, st. m.
- harmsallichun
- harmscara, st. f.
- harmscar, st. f.
- harmscarâri, st. m.
- harmscarôn, sw. v.
- gi-harmscarôn, sw. v.
- harmsota
- harmsotun
- harn, st. m.
- hârnezzi, st. n.
- harniscar
- harnischar
- harnscara
- harnschare
- haro, st. m.
- haro
- -haro
- harobôz, st. m.
- harobôzo, st. m.
- härpf
- harpfa
- harpfe
- harpha, st. sw. f.
- harphâri, st. m.
- harphleih, st. m.
- harphûnsnar, st. f.
- harra, st. sw. ?
- harra
- harrea
- harrekid
- harri
- harrunga, st. f.
- hars
- harsda
- harsdrws
- hârsib, st. n.
- hârscâri, st. f.
- hârskeida, st. f.
- hârsnuor, st. f.
- harst, st. m.
- harsta, sw.
- harstan
- harstant
- hârstranc, mhd. st. m.
- hârstrenga, st. sw. f.
- hârswart, mhd. st. f.
- hart
- hart
- hart, adj.
- herti, adj.
- harta, st. sw. f.
- hartahem
- hartburi, st. m.
- hartên, sw. v.
- furi-hartên, sw. v.
- gi-hartên, sw. v.
- ir-hartên, sw. v.
- hartenheuui, st. n.
- hartenhouuui, st. n.
- hartentrugilîn, st. n.
- hartheuui, st. n.
- harthehouuui, st. n.
- harthoil
- harthöuwel, mhd. st. n. ?
- harthouuui
- hartīneth(e)re
- hartirugil
- hartlîh, adj.
- -hartlîhho
- hartmuot, adj.
- hartmuotî, st. f.
- hartmuotgî, st. f.
- hartnissa, st. f.
- hartnissida, st. f.
- harto, adv.
- gi-hartôn, sw. v.
- hartrugil(-)
- hartsâlîg, adj.
- harttrugil, st. m.
- harttrugila, sw. f.
- harttrugilboum, st. m.
- harttrugilî(n), st. n.
- harttrugilîn, adj.
- harttrugiling, st. m.
- harttrugilînholz, st. n.
- hartunga, st. f.
- hartuueishe
- hartuwi
- hartwigilin
- hartwurz, mhd. st. f.
- hartzuch
- harug, st. m.
- harugâri, st. m.
- haruila
- haruiz
- haru..sca..
- hârwurm, mhd. st. m.
- hârwurz, mhd. st. f.
- harz, st. n.
- harza, st. f.
- harz
- harza
- harzag, adj.
- harz au
- harzboum, mhd. st. m.
- harzo
- harzoli, st. n.
- harzuh, st. m.
- harzoh, st. m.
- has
- has
- has
- has-
- hasa
- hasal, st. m.
- hasala1, st. f.
- hasala2, st. sw.?
- hasalah(i), st. n.
- hasalboum, st. m.
- hasalgans, st. f.
- hasalhuon, st. n.
- hasalmusihha, f.
- hasal[h]nuz, st. f.
- hasal[h]nuzkerno, sw. m.
- hasaluuurz, st. f.
- hasan, adj.
- hasanâri, st. m.
- hasanen, sw. v.
- gi-hasanen, sw. v.
- gi-hasanita, st. f.
- gi-hasanitî, st. f.
- hasano, adv.
- hasanôn, sw. v.
- gi-hasanôn, sw. v.
- gi-hasanôtî, st. f.
- hasanunga, st. f.
- hase
- haselber(e), mhd. st. n. oder f.
- haselwurze, mhd.
- hasenber(e), mhd. st. n. oder f.
- hasenfuoz, st. m.
- hasenhun
- hasenletihha, sw.?
- hasenôra, sw. n.
- hasensûrampfer, mhd.
- hasensûnrampf(e), sw. m. ?
- hasenwurz, mhd. st. f.
- hasenwurze, mhd.
- haserin
- hasewrz
- hasewurcze
- hase zoze
- hasib
- hasip
- hasilla
- hasin
- hasinost
- hasinota
- haslauch
- haslbant
- haslewort
- hasm
- hasninist
- hasnnunga
- hasnotvz
- hasnozze
- haso, sw. m.
- haso
| | harlifa, -lipfa, -lof, -lofa, -loft s. AWB harluf.
hârlôs adj., nhd. DWB haarlos. — Graff II,271. hâr-lôs: Grdf. Nk 473,27. 30 [118,27. 119,3]. ohne Haare, haarlos: uuer mag heizen holz unde stein after redo zanelos . unde harlos . unde plint . unde tot Nk 473,27 [118,27]. niouuiht neist ... noh harlos . noh zanelos . âne daz siu haben solta . unde aber nehabit 30 [119,3].
harluf, -lof, -luft, -loft st. m. (oder n.?), harlufa, -lofa, -lifa st. f. (zur Bildung u. den vielen Varianten vgl. Heinertz a. a. O. S. 53 ff., Gröger S. 132. 345); vgl. mnd. harle; mhd. Lexer hârlouf, nhd. (älter) haarlauf (mit Anlehnung an laufen?). — Graff IV,1032. Mask. (oder Neutr.) sind wohl: har-luf: nom. sg. Gl 1,802,27. 2,726,3 = Wa 110,28. 3,619,53. 625,9. 627,10. 4,74,48 (Sal. a 1, 3 Hss.). 149,42 (Sal. c). — har-lof: nom. sg. (?) Gl 2,355,38 (lat. acc. pl.). 698,50. — Vielleicht durch Anlehnung an lupfen, lüften (vgl. auch Heinertz S. 56): har-luph: nom. sg. Gl 2,16,53; -loph: dass. 3,337,50 (SH g, 3 Hss.); -luft: dass. 1,382,25 (Sg 296, 9./10. Jh.); -loft: dass. 4,188,4 (14. Jh.). Nicht eindeutig bestimmbar (zumal der lat. Plur. auch mit dem Sing. (in kollekt. Bed. harluf, s. o.) wiedergegeben wird): Fem. im Sing. (? lat. sg.): har-luf-: nom. sg. -a Gl 3,244,46 (SH a 2); -e 319,49 (SH e, -lvfe); -luua: dat. sg. 1,386,41 (M; lat. abl.). — har-lova: dat. sg. Gl 1,386,39 (M, 2 Hss.; 1 Hs. -ua; lat. abl.); -lopha: nom. sg. 3,278,39 (SH b). — har-lifa: nom. sg. Gl 3,278,38 (SH b, 2 Hss.); -liua: dass. 150,43 (SH A). 244,45 (SH a 2). Hbr. I,328,186 (SH A). — har-lefa: nom. sg. Gl 3,302,49 (SH d); -leua: dass. 150,43 (SH A). — her-leua: nom. sg. Gl 3,398,65 (Hildeg.). — ha-lifa: nom. sg. Gl 3,244,45 (SH a 2, 2 Hss.; zum r-Schwund vgl. Gröger § 129,5). Mask. oder Fem. im Plur. (? lat. pl.): har-luu-: acc. pl. -a Gl 2,511,54; -i 628,59 (-vi). — har-lofa: nom. pl. Gl 4,74,49 (Sal. a 1); -lou-: nom. pl. -i 3,664, 63; acc. pl. -a 2,680,44; -e Mayer, Glossen S. 25,18 (-v-; Tiemensma-Langbroek, Amsterd. Beitr. 11,20,34, erwägt nom. sg. f.); -i Gl 2,700,57. — har-lifa: nom. pl. Gl 3,279,33 (SH b, 2 Hss.); -lipfa (zu -pf- s. o.): dass. ebda. Hierher gehören vielleicht (s. auch Bed.teil): heiluuim: dat. pl. Gl 2,11,38 (Würzb. Mp. th. f. 21, 9. Jh., Wolf. Helmst. 365, 10. Jh.; -r-Schwund? Vgl. dazu Gröger a. a. O.; Hofmann, Beitr. (Halle) 85,103, erwägt Verschr. von hefeld, die Deutung hei- (‘heiß, trocken’) -luf von Heinertz a. a. O. S. 55 ist weniger wahrscheinlich, Ahd. Gl.-Wb. S. 263 heiluf als eig. Ansatz); [Bd. 4, Sp. 717] verschrieben (?): har-uila, he-luia, he-lina: nom. sg. 3,150,44 (SH A; so auch Hbr. I,328,186 als harliua); heluu: nom. sg. 4,204,27 (sem. Trev., 11./12. Jh.; unklar, Ahd. Gl.-Wb. s. v. heiluf, vgl. Steinm.-Anm., Katara S. 275 u. Bed.teil). in der Webtechnik (für lat. licium): Litzenfaden, auch Kettfaden (?); auch allgem. (Flachs-) Faden, mit dem etw. (zusammen-)gebunden, verknüpft wird: harluft [si septem crines capitis mei cum] licio (Hs. licium) [plexueris, Jud. 16,13] Gl 1,382,25 (1 Hs. eblit, s. hefeld). vitza (ł) harlova licio [ebda.] 386,39 (2 Hss., je 1 weitere Hs. nur harluf, nur fizza). harluf licia [nicht eindeutig zuordenbar, vielleicht z. gl. St. oder zu: extraxit clavum cum crinibus et licio, 14] 802,27. (bei der Folter:) heiluuim [dum] liciis [olei liquore delibutis digitorum articulos et palmarum pollices obvolverent, Aldh., De virgin. p. 284,1] 2,11,38, zum Carmen: harluph licia [tunc digitos oleo madentia nectunt, ders., De virg. 1428] 16,53 (1 Hs. fizza). harlof [pars auro plumata nitet, pars ignea cocco, ut mos est Phariis miscendi] licia [telis, Lucan 10,126] 355,38. harluvi licia [telae addere, Verg., G. I,285] 628,59. 700,57. Mayer, Glossen S. 25,18 (vgl. dazu Amsterd. Beitr. 11,20,34). (besondere Fäden bei e. magischen Handlung:) harloua [terna tibi haec primum triplici diversa colore] licia [circumdo, Verg., E. VIII,74] Gl 2,680,44. 698,50 (dazu am Rand: bene utitur liciis. quę ita stamen uuarp implicant). licia id est quod dicimus harluf [zu: licia, ebda.] 726,3 = Wa 110,28; Vokabelgl.: harluua licia [Randgl. neben saxum, metallum, stipitem, rasum, dolatum, sectile (zur Verehrung heidn. Götter), Prud., H. epiph. (XII) 199, Zusammenhang unklar] Gl 2,511,54. harleua lienvenis 3,150,43 (im Abschn. De instrumentis vestium; vgl. die Parallelhss. im Formenteil). Hbr. I,328,186. licia Gl 3,279,33. 319,49 (licium). 619,53. 625,9 (licium). 627,10 (licium). 664,63. 4,74,48 (4 Hss., 1 Hs. haro). 149,42 (licium). harliua uł fizze licium 3,244,45 (3 Hss., 1 Hs. nur harlufa). 278,38. 302,49. 337,50. harloft licium. fila texentium 4,188,4. herleua zubeiaz 3,398,65 (Hildeg., lingua ignota); — ganz unsicher: heluu linia 4,204,27 (Steinm. erwägt Verschr. von linia aus licia). Vgl. Heinertz, Et. Stud. S. 51—56, Grinda, Ahd. II,1113 ff., bes. 1124. 1136, zu ae. hefeld, Lippe, Ahd. II, bes. S. 1165—71. Vgl. haro.
harlufa st. f. s. AWB harluf.
harluffadum st. m. Verschrieben: harleduadū: nom. sg. Gl 3,502,16 (Mülinensche Rolle, 11./12. Jh., Steinm. deutet harlefuadū). Flachsfaden: licium.
harluft s. AWB harluf.
harlzpovm Gl 3,41,52 s. AWB erlizboum.
harm1 st. m., mhd. harm; mnd. harm. — Graff IV, 1033 s. v. harmo. Alle Belege im Nom. Sing., erst ab 11. Jh. harem: Gl 3,81,35 (SH A). — harm: Gl 1,348,56 (M, 4 Hss.). 3,35,1 (2 Hss.; s. Bed.teil). 4 (14 Hss.). 36,32 (Straßb. A 157, 12. Jh.). 53,24 (cgm 5250, 28b, 11. Jh.). 55,73. 81,34 (SH A, 2 Hss.). 247,31 (SH a 2, 2 Hss.). 280,58 (SH b). 355,29. 366,10 (Jd). 444,59 (2 Hss.). 446,37. 627,3. 674,38. 4,78,48 (Sal. a 1, 3 Hss.). 499,27. Add. II,96,21. BES 6,56,83. Hbr. I,150,480 (SH A). har: Gl 1,352,51 (Jd, vgl. Add. II,74). Verschreibung: hasm: Gl 3,35,6. Wiesel, Hermelin, Mustela erminea: harm mygale [, et chamaeleon ... omnia haec immunda sunt, Lev. 11,30] Gl 1,348,56. 352,51 (s. Formenteil). [Bd. 4, Sp. 718] mart harm martarus 3,35,1 (2 Hss., die meisten Hss. mart, mardar; die Gll. zu martarus u. migale sind fälschl. vereinigt, so Steinm., 1 der beiden Hss. hat außerdem noch czobel migale). harm migale 4 (15 Hss., daneben harmo, hermil, hermilîn, hermiken, 1 Hs. czobel, s. vorig. Beleg). 53,24 (-lus). 55,73. 81,34 (3 Hss., 3 harmo, 1 Hs. hermilîn). 247,31. 355,29. 366,10. 444,59 (-lus). 446,37 (miolus). 627,3. 674,38. 4,78,48. Add. II,96,21. BES 6,56,83. Hbr. I,150,480. migale quasi gulosus (wohl zu erg. mus) harmo Gl 3,280,58. harm [mustelam meminit candida se] migalis [Maur. 662] 4,499,27 (zum lat. Verfasser vgl. Brill, ZfdA. 57,124); — für die Haselmaus: harm nitedula Gl 3,36,32 (zur Übertragung vgl. Georges, Hwb.11 1,1066. 1166 s. v. mus, nitedula). Vgl. harmo.
harm2 st. m., mhd. nhd. harm; as. mnd. mnl. harm; ae. hearm; an. harmr. — Graff IV,1032 f. harm: nom. sg. Gl 1,68,13 (PaKRa). 76,32 (PaK). 130,23 (KRa). 273,47 (Jb-Rd). 2,84,47 (Stuttg. H. B. VI 109, 9. Jh.). 321,3 (2 Hss.). 4,320,12; gen. sg. -]es 1,622,57 (Würzb. Mp. th. f. 20, 9. Jh.); dat. sg. -]e S 125,31. O 1,20,14. Nb 36,7. 153,26 [40,20. 164,26]; -]a Gl 2,621,17 (lat. abl.); acc. sg. -] Gl L 705 [408]. T 13,18. 109,3. 141,24; instr. sg. -]u 125,7. harm: nom. sg. Gl 1,130,23 (Pa). Wohl verschrieben: harman: dat. pl. Gl L 706 [407] (für -on oder -in, vgl. Gr. I § 56 δ). 1) Leid, Kummer; Unglück: harm aerumnis Gl 1,130,23. harmes [quid facietis in die visitationis, et] calamitatis [de longe venientis? Is. 10,3] 622,57. harma [varia populos a] clade [levavit, Sed., Carm. pasch. III,45] 2,621,17. sie zalatun siu (die Kinder) io ubar dag, thar iz in theru wagun lag, joh anan themo barme thera muater zi harme O 1,20,14. uuio manige chuninga nah saldon ze harme chamen qui reges mutaverint felicitatem calamitate Nb 153,26 [164,26]; in einer Wendung: leider, o Unglück: aber ah ze harme sed o nefas Nb 36,7 [40,20]. 2) Unrecht, Schmach, Verleumdung: harm calumnia Gl 1,68,13 (PaKRa, harmqhuiti R). uuidaruuerti harm controversia iurgia (iurgio, K) 76,32. harm [(Streit um das Brunnenwasser) quam ob rem nomen putei ex eo, quod acciderat, vocavit] calumniam (Hs. calumnia) [Gen. 26,20] 273,47. harm [morsque eius] iniuriis [et malae famae subiaceat, Can. apost. XL] 2,84,47. 4,320,12. strit hohmuati harm gehruafti unuuirdi meinspraha [de ira,] rixae, tumor mentis, contumeliae, clamor indignatio, blasphemiae [proferuntur, Greg., Mor. in Job 31,45 p. 1035] 2,321,3. harm quethandon [feci iudicium et iustitiam: non tradas me] calumniantibus [me, Ps. 118,121] Gl L 705 [408] (Ahd. Gl.-Wb. S. 256 als Komp.). harmon [redime me a] calumniis [hominum, Ps. 118,134] Gl L 706 [407]. do er (Christus) gesatot uuard mit temo harme unde mit temo spotte postquam satiatus est a Iudaicis illusionibus S 125,31. gifiengun sine scalca inti mit harmu giuueigite arsluogon tenuerunt servos eius et contumelia affectos occiderunt T 125,7. diz quedenti zisperiu uns harm tuos haec dicens etiam nobis contumeliam facis 141,24; ferner: 13,18 (calumnia). 109,3 (iniuria). Abl. hermen, harmên.
harm Gl 3,75,49 s. AWB harn.
harma s. AWB harmo. |
| harm2
| | harm: nom. sg. Gl 1,130,23 (Pa). | | 1) Leid, Kummer; Unglück: harm aerumnis Gl 1,130,23. harmes [quid facietis in die visitationis, et] calamitatis [de longe venientis? Is. 10,3] 622,57. harma [varia populos a] clade [levavit, Sed., Carm. | | 2) Unrecht, Schmach, Verleumdung: harm calumnia Gl 1,68,13 (PaKRa, harmqhuiti R). uuidaruuerti harm controversia iurgia (iurgio, K) 76,32. harm [(Streit um das Brunnenwasser) quam ob rem nomen putei ex eo, |
|