| - harmên, sw. v.
- harmi-
- harmilsame
- harmîn, adj.
- harml
- harmlîhho, adv.
- harmo, sw. m.
- harmquetôn, sw. v.
- harmquiti, st. m.
- harmsallichun
- harmscara, st. f.
- harmscar, st. f.
- harmscarâri, st. m.
- harmscarôn, sw. v.
- gi-harmscarôn, sw. v.
- harmsota
- harmsotun
- harn, st. m.
- hârnezzi, st. n.
- harniscar
- harnischar
- harnscara
- harnschare
- haro, st. m.
- haro
- -haro
- harobôz, st. m.
- harobôzo, st. m.
- härpf
- harpfa
- harpfe
- harpha, st. sw. f.
- harphâri, st. m.
- harphleih, st. m.
- harphûnsnar, st. f.
- harra, st. sw. ?
- harra
- harrea
- harrekid
- harri
- harrunga, st. f.
- hars
- harsda
- harsdrws
- hârsib, st. n.
- hârscâri, st. f.
- hârskeida, st. f.
- hârsnuor, st. f.
- harst, st. m.
- harsta, sw.
- harstan
- harstant
- hârstranc, mhd. st. m.
- hârstrenga, st. sw. f.
- hârswart, mhd. st. f.
- hart
- hart
- hart, adj.
- herti, adj.
- harta, st. sw. f.
- hartahem
- hartburi, st. m.
- hartên, sw. v.
- furi-hartên, sw. v.
- gi-hartên, sw. v.
- ir-hartên, sw. v.
- hartenheuui, st. n.
- hartenhouuui, st. n.
- hartentrugilîn, st. n.
- hartheuui, st. n.
- harthehouuui, st. n.
- harthoil
- harthöuwel, mhd. st. n. ?
- harthouuui
- hartīneth(e)re
- hartirugil
- hartlîh, adj.
- -hartlîhho
- hartmuot, adj.
- hartmuotî, st. f.
- hartmuotgî, st. f.
- hartnissa, st. f.
- hartnissida, st. f.
- harto, adv.
- gi-hartôn, sw. v.
- hartrugil(-)
- hartsâlîg, adj.
- harttrugil, st. m.
- harttrugila, sw. f.
- harttrugilboum, st. m.
- harttrugilî(n), st. n.
- harttrugilîn, adj.
- harttrugiling, st. m.
- harttrugilînholz, st. n.
- hartunga, st. f.
- hartuueishe
- hartuwi
- hartwigilin
- hartwurz, mhd. st. f.
- hartzuch
- harug, st. m.
- harugâri, st. m.
- haruila
- haruiz
- haru..sca..
- hârwurm, mhd. st. m.
- hârwurz, mhd. st. f.
- harz, st. n.
- harza, st. f.
- harz
- harza
- harzag, adj.
- harz au
- harzboum, mhd. st. m.
- harzo
- harzoli, st. n.
- harzuh, st. m.
- harzoh, st. m.
- has
- has
- has
- has-
- hasa
- hasal, st. m.
- hasala1, st. f.
- hasala2, st. sw.?
- hasalah(i), st. n.
- hasalboum, st. m.
- hasalgans, st. f.
- hasalhuon, st. n.
- hasalmusihha, f.
- hasal[h]nuz, st. f.
- hasal[h]nuzkerno, sw. m.
- hasaluuurz, st. f.
- hasan, adj.
- hasanâri, st. m.
- hasanen, sw. v.
- gi-hasanen, sw. v.
- gi-hasanita, st. f.
- gi-hasanitî, st. f.
- hasano, adv.
- hasanôn, sw. v.
- gi-hasanôn, sw. v.
- gi-hasanôtî, st. f.
- hasanunga, st. f.
- hase
- haselber(e), mhd. st. n. oder f.
- haselwurze, mhd.
- hasenber(e), mhd. st. n. oder f.
- hasenfuoz, st. m.
- hasenhun
- hasenletihha, sw.?
- hasenôra, sw. n.
- hasensûrampfer, mhd.
- hasensûnrampf(e), sw. m. ?
- hasenwurz, mhd. st. f.
- hasenwurze, mhd.
- haserin
- hasewrz
- hasewurcze
- hase zoze
- hasib
- hasip
- hasilla
- hasin
- hasinost
- hasinota
- haslauch
- haslbant
- haslewort
- hasm
- hasninist
- hasnnunga
- hasnotvz
- hasnozze
- haso, sw. m.
- haso
- haspa
- haspil, st. m.
- hasse
- hasselin
- hassgolt
- hast
- hasta
- hastalohten
- hastoloter
- hasye
- hasz
- hat
- hata
- hatam
- hatilîn, as. adj.
- hatinga
- hatsnowe
- hatouui
- hatt
- hattit
- hatunga
- hau
- hau-
| | harmên sw. v. (zum -ên-Verb vgl. Schatz, Germ. S. 363). — Graff IV,1033. harmenton: part. prs. acc. pl. m. T 32,2. zu Unrecht anklagen, verleumden: betot [Bd. 4, Sp. 719] furi thie hahtenton inti harmenton iu orate pro persequentibus et calumniantibus vos. Vgl. hermen.
harmi- s. auch hermi-.
harmilsame S 145 Anm. 6 s. AWB hermisal.
harmîn adj. (Umlaut fraglich, vgl. Braune, Ahd. Gr.14 § 26 Anm. 1), mhd. Lexer hermîn. — Graff IV,1034. harmin: Grdf. Gl 3,627,4 (clm 14 689, 11./12. Jh.). vom Wiesel, Hermelin-: migalinum. Vgl. hermilîn adj.
harml Gl 4,256,34 s. hermil.
harmlîhho adv.; an. hermeliga; vgl. nhd. DWB härmlich; as. harmlīk. harm-licco: S 8,66 (Hildebr.; zu -cc- vgl. Braune, Ahd. Gr.14 § 160 Anm. 2). erbittert: heuwun harmlicco huittę scilti (zur Bed. vgl. Lühr, Hildebr. S. 724).
harmo sw. m., mhd. Lexer harme; as. harmo (s. u). — Graff IV,1033. Alle Belege im Nom. Sing. har-a-mo: Gl 1,341,32 (2 Hss., darunter Sg 283, 9. Jh.). 343,28 (3 Hss., darunter Sg 9. Sg 295, beide 9. Jh., letztere korr. -am). 348,54 (M, 3 Hss.). 366,15 (Sg 296, 9./10. Jh.). 4,255,35 (7 Hss., darunter Wolf. Wiss. 29, 9. Jh.). Anm. 1. Add. II,58,19 (Le Mans Ms. 213, 9./10. Jh.). 59,18. 60,7. Lehm., Studien S. 53 (Kassel, Astr. fol. 2, 9. Jh.); -e-: Gl 3,453,19. 4,255, 37. — harm-o: Gl 1,343,27 (S. Paul XXV d/82, 9./10. Jh.). 348,54/55 (M, 6 Hss.). 2,377,27. 3,35,3. 81,33 (SH A, 3 Hss., vgl. Korr. bei Hbr. II,559,6; 1 der Hss. korr. -o zu -ele). 201,73 (SH B). 247,30 (SH a 2, 2 Hss.). 280,57 (SH b, 2 Hss.). 304,5 (SH d). 339,26 (SH g, 3 Hss.). 445,11. 504,3. 685,40. 4,78,47 (Sal. a 1, 4 Hss.). 245,13 = Wa 111,10 (Jh). 256,37 (M). ZfdA. 57,127; -e: Gl 1,348,56 (M). 3,35,3 (3 Hss.). 81,34 (SH B, vgl. Hbr. II,559,6). 247,31 (SH a 2). 326,32 (SH f). aramo: Add. II,61,4. 34; armo: Gl 4,205,47. Mit Rasur der Endung: haram: : Gl 4,151,13 (Sal. c). Verschrieben: harino: Gl 5,2,2 (M); wohl auch: harma (dahinter Rasur von -o): 3,320,53 (SH e); harma: Mayer, Glossen S. 85,21. Wiesel, Hermelin, Mustela erminea: haramo [haec quoque inter polluta reputabuntur de his, quae moventur in terra mustela et mus ...] mygale [, et chamaeleon ... omnia haec immunda sunt, Lev. 11,30] Gl 1,348,54 (10 Hss., 4 harm). 366,15. migale quidam dicunt haramo [Walahfr., Epitome commentariorum Rabani in Lev. XI, PL 114,816, zu Lev. 11,30] 341,32. 4,255,35. Anm. 1. 5,2,2. Add. II,58,19. 59,18. 60,7. 61,4. 34. migale. mus longa iđ harmo [Erklärung zu: migale, Lev. 11,30] Gl 1,343,27. harmo migale 3,35,3 (and. Hss. auch harm, hermeken, hermilîn, hermil, 1 Hs. zobel). 81,33 (and. Hss. auch harm, 1 Hs. hermilîn). 34. 201,73. 247,30 (and. Hss. auch harm). 326,32. 445,11 (migalus). 453,19 (-lus). 504,3. 685,40. 4,7847 (and. Hss. auch harm). 151,13 (s. Formenteil). 205,47. 245,13 = Wa 111,10. migale quasi gulosus harmo Gl 3,280,57 (2 Hss., 1 Hs. harm). 304,5 (i. harmo). 320,53. 339,26 (in 1 der 3 Hss. mus vor gulosus übergeschr.). migale quasi mus gulosus dicitur ignota bestia quam tamen similem cameleonti ferunt cameleon quidam dicunt harmo [zu: migale, Lev. 11,30] 4,256,37. harma [mygale et] chamaeleon [et stellio et lacerta, Lev. 11,30] Mayer, Glossen S. 85,21 (Glosse davor mardir migale, Verwechslung? Vgl. aber auch o. Gl 4,256,37). migale id est haramo, dicta quasi mus gulosa [Walahfr. a. a. O. zu Lev. 11,30] Lehm., Studien S. 53. harmo [mustelam meminit candida se] migalis [Maur. 662] [Bd. 4, Sp. 720] ZfdA. 57,127; — für die Haselmaus (?): nitedula animal quod vulgo dicitur harmo [zu: Prisc., Inst. 107,9] Gl 2,377,27. Abl. harmîn, hermilîn; hermilîn st. n., hermilo.
harmquetôn sw. v. (vgl. Wißmann S. 108); vgl. ae. hearmcweđan. — Graff IV,650. harmquetota: 3. sg. prt. Gl 2,144,39 (Frankf. 64, 9. Jh.). schmähen: ni harmquetota [cum malediceretur,] non remaledicebat [Can. apost. XXVIII]. Vgl. harmquiti.
harmquiti st. m.; as. harmquidi; ae. hearmcwide. — Graff IV,648 als harmqhuitî f. harmqhuiti: nom. sg. Gl 1,69,13 (R). Schmährede (?), Verleumdung (?), vgl. Wälti, quedan S. 89: calumnia.
harmsallichun Npw 110, Prooem. s. AWB hermisallîh.
harmscara st. f., daneben auch harmscar st. f. (?), mhd. Lexer harmschar; as. harmskara, mnd. harmschāre, mnl. harmscare; afries. hermskere; ae. hearmscearu. — Graff VI,529 f. haram-scar-: nom. sg. -a Gl 1,506,21 (M, 2 Hss.). 579,37 (M). 603,14 (M, 3 Hss.). 647,16 (M, 3 Hss., oder dat.? 1 Hs. acc.? s. u.); dat. sg. -o 534,33 (M, 4 Hss.). 604,46 (M). 2,108,9 (M). 169,29 (clm 6277, 9. Jh.). 55 (ebda.). 266,35 (M, dat. fälschlich für lat. -(a)e nom. pl.); acc. sg. -a 1,477,42 (M, 4 Hss.). 534,34 (M; oder nom.?); nom. pl. -a 501,12 (M, 4 Hss.). 536,32 (M, 3 Hss., 1 Hs. h- auf Rasur). 2,266,1 (M, oder acc.?). 34 (M); dat. pl. -ū 266,2 (M); -sca: dass. 1,809,32 (M); -scar-: acc. pl. -a 371,45 (M, 2 Hss.). 516,10 (M, 4 Hss.); harā- (vgl. auch u. haran-): nom. sg. -a 506,21 (M). 579,37 (M, 2 Hss.). 603,15 (M). 647,16 (M; oder dat.? s. u.). 2,188,46 (M, 4 Hss.). 195,7 (M, 4 Hss.); dat. sg. -o 1,819 Anm. 15 (M). 2,108,9 (M, 4 Hss.). 109,1 (M, 3 Hss.). 189,37 (M). 192,5 (M). 266,35 (M, dat. fälschlich für lat. -(a)e nom. pl.). 5,102,23 (nach 2,189,12; M); acc. sg. -a 1,477,42 (M); nom. pl. -a 501,12 (M). 536,33 (M). 2,266,3 (M, korr. zu -, s. u.). 34 (M, 2 Hss.); dat. pl. -un 1/2 (M, 2 Hss., 1 weitere - über -a, s. o.); -sca: dass. 1,809,32 (M, 2 Hss.); -scara: acc. pl. 371,45 (M). 516,11 (M). — harm-scar-: nom. sg. -a Gl 1,534,34/35 (M). 579,38 (M, 2 Hss.). 603,15 (M). 809,33 (M). Np 72,14; dat. sg. -o Gl 2,109,2 (M). 587,42 = Wa 101,37 (Düsseld. F. 1, 9. oder 10. Jh. (?), unter as. Gll., bleibt unsicher, ob als dat. sg. oder gen. (so Wadst.) übers., weniger wahrscheinl. Gallées Deutung als gen. pl. zu harmskar st. n.); acc. sg. -a 509,16. S 309,10 (abair. B.; -sk-). 310,20 (S. Emm. Geb.); nom. pl. -a Gl 1,501,13 (M); -e Npw 118 G, 55; dat. pl. -on 17,39; acc. pl. -a Gl 1,371,46 (M, 2 Hss.). 516,11 (M). — harmi-scar-: nom. sg. -a Gl 1,579,39 (M); dat. sg. -o 2,108,10/ 11 (M). 109,2 (M). haran-scar- (zu -n- statt -m- vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 273, Franck, Afrk. Gr.2 § 76,2): nom. sg. -a S 154,52 (-sk-); dat. sg. -o Gl 2,257,43 (M); acc. sg. -a S 85,14 (Ludw.; -sk-); haren-: acc. pl. -a Gl 1,516,12 (M); harin-: nom. sg. -a 2,243,16 (oder harm-, Steinm.). Np 72,14 (Hs. R = S. XXVI,19); dat. oder gen. sg. (?) -o Gl 2,506,44 (Zürich C 164, 11. Jh.; zum Kasus vgl. o. harmscaro Gl 2,587,42). — harn-scara: nom. sg. Gl 1,603,15 (M, 2 Hss.). Nb 287,11 [310,19]; -schar-: acc. sg. -e Gl 3,408,12 (Hd.); dat. pl. -on Np 17,39. — harne-scharon: dat. pl. NpX 17,39 (= S. V,18). In einigen späten M-Hss. (neben Formen mit -a) -scar (wie mhd.): haram-scar: nom. sg. Gl 1,506,22; harm-: acc. (oder nom.) sg. 477,43; acc. pl. 371,46 (2 Hss.). 516,13 (2 Hss.). — haren-scar: acc. pl. Gl 5,7,16; harn-: dass. 1,516,13; -schar: nom. sg. 506,22; [Bd. 4, Sp. 721] acc. pl. 371,47; harni-scar: nom. sg. (? lat. abl. sg.) 534,35; -schar: dass. 35/36, oder alle Belege nom. sg.? Verstümmelt oder verschrieben: haru..sca..: nom. sg. Gl 2,565,15 (Köln LXXXI, 11. Jh., vgl. Wolf, Glossen S. 50 f.); ham-scara: nom. sg. 1,579,39 (M); haran-sch..: nom. sg. 4,143,24 (Sal. c; vgl. Beitr. 73,215, haramch:, Steinm.); ..ran-scara: nom. sg. (?) Add. II,122,26 (Prag A 130, 9. Jh.); pharanscara: acc. pl. Gl 1,516,12 (M); hari-scara: acc. sg. 2,509,17. (zu Strafe u. Heimsuchung geschickte(s)) Plage, Leid, Unglück, Züchtigung; Qual, Drangsal: haramscara [augebit dominus plagas [tuas ... plagas magnas et perseverantes, Deut. 28,59] Gl 1,371,45. haramscara [fugiens a Iudaea] plagam [, quam circa eum fecerat deus propter blasphemiam suam, Tob. 1,21] 477,42. haramscara [amove a me] plagas [tuas, Ps. 38,11] 516,10 (4 Hss. kestiga). 5,7,16. haramscaro (and. Hss. -scara, -scar) contritionem (Hss. contritione, 1 Hs. -cio) [praecedit superbia: et ante ruinam exaltatur spiritus, Prov. 16,18] 1,534,33. haramscara [universus ululabit: his, qui laetantur super muros cocti lateris, loquimini] plagas (Hs. plaga) [suas, Is. 16,7] 603,14. haramscaro [percutiet dominus Aegyptum] plaga [, et sanabit eam, Is. 19,22] 604,46. haramscara [ego (d. i. deus) tollo a te desiderabile oculorum tuorum in] plaga (1 Hs. plagam) [Ez. 24,16] 647,16. haramscaro [nunc foris per flagella tundimur, ut ... postmodum sine disciplinae] percussione [disponamur, Greg., Cura 3,12 p. 50] 2,169,29. in haramscaro [qui igitur] in percussione [positus erumpit ad sonitum murmurationis, ebda. 3,13 p. 52] 55. 189,37. haramscara dananeme (Z. 48) [quatenus quidquid in nobis est superfluum, modo] percussio resecet [ebda. 3,12 p. 50] 188,46. harinscara [quis sana intelligentia de] percussione [sua ingratus existat, ebda. 3,12 p. 51] 243,16. 5,102,23 (haramscaro). haranscaro [deus ... flagellis suis custodiam permiscet, atque] in percussione [sua electis filiis nunc misericorditer iustus est, Greg., Dial. 4,10 p. 385] 2,257,43. haramscara (and. Hss. -un) [ut si deum metuere ... non volumus, vicinum eius iudicium vel] percussionibus (so auch 1 Hs., die and. Hss. percussiones) [attriti timeamus, Greg., Hom. I,1 p. 1436] 266,1 (zu dieser Stelle scheine die Gl. ursprünglich gehört zu haben, nicht zu dem kurz vorher stehenden percussiones, so Steinm.), dazu: haranscara [Randgl. neben vicinum ... attriti (s. o.) ohne Zuordnungszeichen] Add. II,122,26. haram- scara [cum] plagae [mundi crebrescunt, Greg., Hom. I,1 p. 1437] Gl 2,266,34. harinscaro [Aegyptiae] plagae [in modum, Prud., P. Laur. (II) 381] 506,44. 587,42 = Wa 101,37. harumscara [hanc fugit exclusis Aegyptia] plaga [flagellis, Prud., Apoth. 360] 565,15. harnschare calamitatem 3,408,12. haranskara tholota ther êr misselebeta S 85,14. in dero hello da ist ... diu uueuuigliche haranskara 154,52. daz ih in deseru uueralti minero missatatio hriuun enti harmskara hapen muozzi 309,10, ähnl. 310,20. ubelen ouch leid unde lieb keskehent ... tero harnscara tuot zuo fruma . si eruuendet anderro sculde quorum quidem supplicia tum ceteros ab sceleribus deterrent Nb 287,11 [310,19]. ih ... undertuon sie mit harnscharon minen legibus. Salig sint dien so geschiehet NpNpw 17,39 (undertuon sie mir harmscaron minen Npw). ieo sar fruo . daz chit spuotigo cham min harmscara innin uber lang castigatio mea in matutino Np 72,14. naht sint die harmscare disere totlichi Npw 118 G, 55 (Np aerumnae); für einen bildl. lat. Ausdruck: haramscara [quia] sagittae [domini in me (dem klagenden Hiob) sunt, quarum indignatio ebibit spiritum meum, Job 6,4] Gl 1,501,12. haramscara [violenta] sagitta [mea absque ullo peccato, Job 34,6] 506,21. haranschar flagellum 4,143,24; — daraus folgende Haltung: das Sich-Härmen, Zerknirschung: haramscaro [quicunque ergo veraciter poenitudinem [Bd. 4, Sp. 722] gerunt, ... sex annis omni se] contritione [deiiciant, Conc. Nic. XI p. 117] 2,108,9. haramscaro [confitentes iugiter se christianos esse, et luctum rei, quae contigit incessabiliter ostendentes omni] deiectione [, et habitu, et humilitate vitae, Conc. Anc. XXIII p. 119] 109,1. haramscara [quos per poenitentiam abluens] afflictio [fletuum mundat, Greg., Cura 3,30 p. 88] 195,7; — allgem.: Strafe: haramscaro [quid mereatur iniustitia illata, si tanta] percussione [digna est pietas non impensa, Greg., Cura 3,20 p. 65] Gl 2,192,5. harmscara [Iovis, qui ... laqueis minacis implicatus Iuliae luat severam vinctus et] Scanthiniam (1 Hs. dazu am Rande: legem a iudice) [Prud., P. Rom. (X) 204] 509,16 (Glosse: Scantiniam, a Scantinia inventore, quae utique iudicabat adulteros: legem Romanorum ...); — spez.: körperliche Züchtigung, Schläge: haramscara [livor vulneris absterget mala: et] plagae [in secretioribus ventris, Prov. 20,30] Gl 1,536,32. haramscara [servo malevolo] tortura [et compedes, Eccli. 33,28] 579,37. haramscarun [(Paulus ist e. Diener Christi) in laboribus plurimis, in carceribus abundantius, in] plagis [supra modum, 2. Cor. 11,23] 809,32; — nicht zuzuordnen: harāscaro [Randgl. im Liber com. ohne zugehöriges Lat.] Gl 1,819 Anm. 15. Abl. harmscarôn; vgl. AWB harmscarâri. |
| |