| - ûz-gi-lesan, st. v.
- ûz-ir-lesan, st. v.
- uuidar-lesan, st. v.
- zisamane-lesan, st. v.
- lesanto, adv.
- lesâri, st. m.
- lesarihtî, st. f.
- lesatuoh, st. n.
- lesestoch
- lescan, as. st. v.
- ir-lescan, st. v.
- -lescanti
- lesken, sw. v.
- ir-lesken, sw. v.
- leso, sw. m.
- lesôn, sw. v.
- lespho
- lest-
- lesta
- lestilant
- let
- letacha
- letaha
- le.tar
- letch
- letdere
- letechîn, mhd. st. n.
- leth
- leth(-)
- lethartheo
- letih(ha)
- letisama
- letiston
- letisama
- lette
- lettîg, adj.
- letto, sw. m.
- lęttun
- leuera
- leuere
- leuerin-
- leuindola
- leutonia
- leuū
- leuue
- leuuo
- leuuon
- leverinlappa, as. sw. f.
- levpart
- levua
- ir-[h]leuuan, adj.
- h]lêuuâri, st. m.
- lewart
- leuuên, sw. v.
- leuuenfuoz, st. m.
- leuuenuuurz, st. f.
- lêuuerka
- lê(uue)s, interj., auch partikel?
- -leuuî
- leuuilîn, st. n.
- leuuin, st. n.
- leuuin, st. f.
- leuuîn, adj.
- leuuina, sw. f.
- leuuin, sw. f.
- louuuin, st. n.
- leuuink(i)lîn, st. n.
- le(uu)in(na), st. f.
- lewir
- le(uu)o, sw. m.
- louuuo, sw. m.
- lex
- leze
- leze
- lezenphuze
- lezfuozi, adj.
- lezo, sw. m.
- lezz-
- lezzen, sw. v.
- gi-lezzen, sw. v.
- lezzi, adj.
- lezzî, st. f.
- lezzîg, adj.
- lezzînfuozi, adj.
- lezzist, adv. superl.
- lezzisto, adj. superl.
- lge
- lîb, st. n. m.
- h]lîba, st. f.
- (-)[h]lîban
- bi-lîban, st. v.
- ob(a)-lîban, st. v.
- ubar-lîban, st. v.
- -libanlîh
- -libano
- libanti
- -lîbanto
- libarmeri, st. n.
- lebarmeri, st. n.
- libaroht, adj.
- libart
- libbe
- libbes
- lîbbirîg, adj.
- lîbbuoh, st. n.
- libel, st. m.
- lîbelôs, adj.
- h]lîben, sw. v.
- h]lîban, st. v.
- int-[h]lîben, sw. v.
- int-[h]lîban, st. v.
- h]lîbentî, st. f.
- h]lîbento, adv.
- liberblume
- lîbfestgôn, sw. v.
- lîbhaft(i), adj.
- lîbhaftî, st. f.
- lîbhaftîg, adj.
- lîbhaftgôn, sw. v.
- gi-lîbhaftgôn, sw. v.
- lîbhaftgunga, st. f.
- gi-lîbhaftôn, sw. v.
- lîbhaftunga, st. f.
- libhart
- lîbheilî, st. f.
- -libi
- gi-libi, st. n.
- -lîb(i)
- -lîbî
- -libîg
- lîbleita, st. f.
- lîbleitî, st. f.
- liliche
- lîblîh, adj.
- lîbminna, st. f.
- lîbnara, st. f.
- lîbnerî, st. f.
- -lîbo
- lîbquic, adj.
- lîbregula, st. f.
- libs
- lîbscrîbo, sw. m.
- lîbtôd, st. m.
- lîbuuantal, st. m.
- liceiskin
- lich, lat.
- lich
- lichemo
- lichi
- lichn9, lat.
- lichnis, lat.
- liht
- lichunus, lat.
- lid
- lid, st. m. n., auch f.
- gi-lid, st. n.
- lîd, st. n.
- lida
- lidærer
- lîdan, st. v.
- ana-lîdan, st. v.
- ana-gi-lîdan, st. v.
- bi-lîdan, st. v.
- thana-gi-lîdan, st. v.
- thuru(h)-līthan, aostndfrk. st. v.
- far-līthan, aostndfrk. st. v.
- furi-lîdan, st. v.
- furi-ir-lîdan, st. v.
- gi-lîdan, st. v.
- ir-lîdan, st. v.
- ouir-līthan, aostndfrk. st. v.
- untar-lîdan, st. v.
- ûz-gi-lîdan, st. v.
- ûzze-gi-lîdan, st. v.
- uuidar-lîdan, st. v.
- zi-lîdan, st. v.
- zuo-gi-lîdan, st. v.
- -lîdanti
- lîdanto, adv.
- lidâri, st. m.
- ge-lidelîn, mhd. st. n.
- lidem
- lideo
- lidera
- lideron
- lidesart
- lîdfaz, st. n.
- lidglefe
- -lidi
- -lidî
- lidicharter
- ir-lîdida, st. f.
- lidigen
- -lîdgî
- -lîdglîhho
- lidilîn, st. n.
- lidira, sw. f.
- lidirîn, adj.
- lido
- -lido
| | ûz-gi-lesan st. v., mhd. Lexer û gelesen. — Graff II,248. Praes.: uz-gi-lesin: 1. pl. Gl 1,808,28 (M, clm 14689, 12. Jh.?). (in aussondernder Absicht) sammeln, ausrupfen: uzgilesin [vis, imus, et] colligimus [ea (sc. zizania)? Matth. 13,28] (4 Hss. ûzlesan).
ûz-ir-lesan st. v., mhd. Lexer ûerlesen, nhd. DWB auserlesen (meist im Part. Praet.). — Graff II,248. Praes.: ar-lesemes ... uz: 1. pl. T 72,5 (oder conj. (?), vgl. Einl. § 12,4 u. Glossar S. 375). (in aussondernder Absicht) sammeln, ausrupfen: uuil thu thaz uuir faren inti arlesemes iz uz? vis imus et colligimus ea (sc. zizania)?
uuidar-lesan st. v., mhd. Lexer widerlesen, nhd. DWB wiederlesen; mnl. wederlesen. — Graff II,248. Praes.: uvider-lesan: 1. pl. conj. (adh.) Gl 2,603,14 (M, clm 18140. cgm 5248,2, beide 11. Jh.; 1 Hs. vvid-); zum Modus vgl. Schatz, Abair. Gr. § 157 a. wieder, von neuem lesen: uviderlesan relegamus [ergo quid in sexto historiarum suarum libro de his ipse signaverit Josephus, Ruf., Hist. eccl. III,8 p. 128].
zisamane-lesan st. v., mhd. zesamene lesen (vgl. Findebuch S. 487), nhd. DWB zusammenlesen; as. tesamne lesan (vgl. Sehrt, Wb. S. 332 s. v. lesan). — Graff II,248 s. vv. zisamana lesan u. zisamana galesan. Praes.: zesamene-lese: 3. sg. conj. W 99,3 [179,12/13]; zisamne-lesith: 2. pl. imp. Gl 1,633,42 (M); cesamene-lesente: part. acc. pl. m. 709,50. 5,12,14 (Augsb., Arch. 6, Gll. 10. Jh.). — tesamna-les-: part. acc. pl. m. -andia Gl 1,709,52 = Wa 46,22/23 (Lindau unsign., 10. Jh.); -enda 4,287,27 = Wa 48,8/9 (Ess. Ev., 10. Jh.; sā-). [Bd. 5, Sp. 859] Part. Praet.: zisamana-gi-leran: Gl 1,649,20 (M, 2 Hss., in 1 Hs. zweites a angehängt, Steinm. (?)); zisamane-: 19 (M, 2 Hss.). Verschrieben: cesamnes-lesande: part. prs. acc. pl. m. Gl 1,709,51 (Brüssel 18723, Gll. 10. Jh.; zu -s aus falsch aufgelöster Geheimschrift vgl. Meineke, Sprachwiss. 10,216). etw./jmdn. (auf)sammeln: zisamnelesith [vos autem] colligite [vindemiam, et messem, et oleum, et condite in vasis vestris, Jer. 40,10] Gl 1,633,42 (7 Hss. gifâhan). zisamane gileran ni (ni fehlt in 1 Hs.) vuirdis [ecce ego ad te Pharao ... super faciem terrae cades,] non colligeris [, neque congregaberis, Ez. 29,5] 649,19. daz ... er die lilion zesamene lese ... ut ... lilia colligat [Cant. 6,1] W 99,3 [179,12/13]; — (Netze) einholen: cesamene lesente reibonte purrente (2 Hss. nur cesamne(s) lesande) [(Jesus) vidit alios duos fratres ...] reficientes [retia sua, Matth. 4,21] Gl 1,709,50 = Wa 46,22/23 (1 Hs. noch colligentes, vgl. Ausg. Wa, 1 Hs. recolligentes levantes, vgl. Steinm., Anm. z. St.). 5,12,14. tesamna lesenda reficientes (colligentes) [ebda.] 4,287,27 = Wa 48,8.
lesanto adv. — Graff II,247 s. v. lesan. lesendo: Nc 816,16 [135,10] (lat. part. prs. nom. sg. m.). beim Lesen: nu dunchet mir muoza zegesehenne . daz ih lesendo geeiscota fone dero demonum guoti iam fas puto conspicari . quicquid lectitans intellexeram peri eudemonias . i. de bona demonitate.
lesâri st. m., mhd. Lexer lesære, -er; nhd. DWB leser; mnd. lēser, mnl. lesere; an. lesari. — Graff II,248. Erst ab 12. Jh. belegt. les-are: nom. sg. Gl 3,137,58 (SH A, 4 Hss.); -ar: dass. 59 (SH A); -ere: dass. 60 (SH A). 185,21 (SH B, 2 Hss.). 393,21 (Hildeg.). Hbr. I,288,258 (SH A); nom. pl. Gl 3,179,73 (SH B); -ære: dass. 59/60 (SH A). 1) Weinleser, Winzer (vgl. Heyne, Hausalt. 2,106. 115 f..): lesare vindemiator Gl 3,137,58. 185,21. Hbr. I,288,258. 2) Leser, Vorleser: lesere lectores vel psalmistae Gl 3,179,73. niscalnoiz lector 393,21. Vgl. leso.
lesarihtî st. f. — Graff II,416. lesa-rihti: acc. sg. Npgl 64,1. (richtige) Lesereihenfolge, Satzkonstruktion: diu uuort (sc. in finem psalmus David canticum Ieremiae et Ezechiel ex populo transmigrationis cum inciperent exire) habent disa constructionem (lesarihti). In finem psalmus Dauid . de populo transmigrationis . per prophetiam Ieremię et Ezechiel . cum inciperent exire [vgl. talis nobis sit ordo verborum, Cass.].
? lesatuoh st. n. — Graff II,250 s. v. lesestoch. Verschrieben: lesestoch: nom. sg. Gl 3,626,18 (Wien 804, 12. Jh.; wohl nicht lesestoc, so Lexer, Hwb.11 1,1889). Kleiderstoff: infinna (l. lisinna, Steinm.; zwischen Bez. für Kleidungsstücke).
lesestoch Gl 3,626,18 s. ? AWB lesatuoh.
[lescan as. st. v., mnd. leschen (im Part. Praet.), mnl. lesscan (im Part. Praet.); ahd. -lescan. Nur im Praes.: lescid: 3. sg. Wa 107,17 (Straßb. Gl., 10. oder 11. Jh.). [Bd. 5, Sp. 860] erlöschen: [hold lescid uan eia. uuadi ne brennid ovorum autem tantam vim esse dicunt ut lignum eis perfusum non ardeat ac ne vestis quidem contacta aduratur [nach Is., Et. XII,7,81]. Abl. lesken.]
ir-lescan st. v., mhd. erleschen, nhd. erlöschen. — Graff II,280. Praes.: ir-lisket: 3. sg. Np 118 I,69; ar-lisg-: dass. -it T 95,5; er-: dass. -et Npw 118 I,69. — ar-lesc-: 3. pl. -ant F 20,12; ir-: 3. sg. conj. -e Npw 4,5 (-k-). er-losken: inf. Nc 698,25 [13,16]; ir-losche: 3. sg. conj. Np 4,5; zu -o- für e vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 49. Praet.: ar-lasc: 3. sg. Gl 2,444,48; ir-lasch: dass. ebda. (-a- aus Korr., Steinm.). Part. Praet.: er-loscen: nom. sg. m. Gl 3,374,57 (Jd); -losganu: nom. pl. n. T 148,5; ir-losschene: nom. pl. m. Np 17,9 (vgl. S. XX,4; -los|sch-). Verschrieben: ir-losscan: part. prt. Gl 2,551,44. erlöschen, verlöschen, erkalten: a) eigentl.: irlasch [colla fluunt abeunte anima, et rogus igneus] emoritur [, Prud., P. Eul. (III) 167] Gl 2,444,48. erloscen cole carbo 3,374,57. kebet uns iuuuares oles huuanta .. leohtchar arlescant date nobis de oleo vestro, quia lampades nostrae extinguntur F 20,12, ähnl. T 148,5 (extinguere). thar (d. i. in hellifiur) iro uuurm ni stirbit inti fiur ni arlisgit ignis non extinguitur T 95,5. Uulcanus ter smid zunselota iro (d. i. Psyche) fiur daz nio erlosken nemag . daz sia in dero nahtfinsteri bechlepfet neuuurte lemnius quoque faber illi insopibiles aeternitatis igniculos . ne caligantibus tenebris nocteque caeca opprimeretur incendit Nc 698,25 [13,16]; in einem Bilde: irlosscan [nam] resides (Glosse: pigras, vgl. PL 60) [quandoque faces adolere licebit, Prud., Symm. II,1076] Gl 2,551,44. irloschene zanderen . uuurden inzundet fone imo carbones succensi sunt ab eo Np 17,9 (Npw die cholun uurten uone imo inzundet); b) übertr.: in iuueren herzon uuerdent ir gestunget. Furder nechome iuuer zorn. Dar irlosche iz . êr iz an dien uuerchen schine NpNpw 4,5. souuieo michil unreht in uuerlte richesoe . in mir neirlisket caritas (Npw minna) [vgl. quantalibet, inquit, abundet iniquitas, non in me refrigescet caritas, Aug., En.] 118 I,69. Vgl. unirlescanti, -loscan. |
| lesâri
| | 1) Weinleser, Winzer (vgl. Heyne, Hausalt. 2,106. 115 f..): lesare vindemiator Gl 3,137,58. 185,21. Hbr. I,288,258. | | 2) Leser, Vorleser: lesere lectores vel psalmistae Gl 3,179,73. niscalnoiz lector 393,21. | | ir-lescan
| | a) eigentl.: irlasch [colla fluunt abeunte anima, et rogus igneus] emoritur [, Prud., P. Eul. (III) 167] Gl 2,444,48. erloscen cole carbo 3,374,57. kebet uns iuuuares oles huuanta .. leohtch | | b) übertr.: in iuueren herzon uuerdent ir gestunget. Furder nechome iuuer zorn. Dar irlosche iz . êr iz an dien uuerchen schine NpNpw 4,5. souuieo michil unreht in uuerlte richesoe . in mir neirlisket caritas (Npw minna) [vgl. quantalibet, |
|