| - nâh-ferien, sw. v.
- nâh-ferren, sw. v.
- ubar-ferien, sw. v.
- ubar-ferren, sw. v.
- ûz-ferien, sw. v.
- ûz-ferren, sw. v.
- fer(i)go
- ferinâuua, sw. f.
- ferio, sw. m.
- fer(i)go, sw. m.
- ferro, sw. m.
- ferisaz
- feriscaz, st. m.
- feriskif, st. n.
- feristi
- ferit
- ferit
- ferlihho
- ferliuuuen
- fermenne
- -fermî, st. f.
- fernaliho
- fernerîg, adj.
- ferneuuon
- fernevo, sw. m.
- fernevvn
- fernihta
- fernin
- ferns, st. m.
- ferno, adv.
- fernoscenen
- fernumenstig
- fernumest
- fernumfstigen
- fernūpft
- fernustic
- feronolihha
- ferrana, adv.
- ferranalîh, adj.
- ferranân, adv.
- ferrano
- ferre, st. f.
- ferrebiega
- ferren
- ferrên, sw. v.
- ir-ferrên, sw. v.
- ferrenan
- ferreno
- ferrî, st. f.
- ferrino
- ferrisc, adj.
- ferriskên, adv.
- ferro, sw. m.
- ferro, adv.
- ferrobioga, st. f.
- ferrolîh, adj.
- ferrolîhho, adv.
- ferron, adv.
- ferronân
- fers, st. m. n.
- fes
- fers(a)na, st. sw. f.
- fersâri, st. m.
- ferscang
- versentrit, mhd. st. m.
- fersiclîn, st. n.
- fersmahhâri, st. m.
- fersna
- gi-ferta, sw. f.
- ferterron, andfrk.
- ferthamto
- ferti
- gi-ferti, st. n.
- fertîg, adj.
- fertgî, st. f.
- fertinunc
- gi-ferto, sw. m.
- ferunlust
- verwære, mhd. st. m.
- ferza, st. oder sw. f.
- ferzan, st. v.
- fesa, sw. f.
- fesahi, st. n.
- gi-fesahi, st. n.
- fesant
- fescetraga
- fescil
- feselên, sw. v.
- fesega
- fesihuon, st. n.
- fesilîg, adj.
- fesiohoner
- vespera, st. f.
- fessi hone
- festen, sw. v.
- bi-festen, sw. v.
- gi-festen, sw. v.
- festi, adj.
- -festian, sw. v.
- festida, st. f.
- -festigôn, sw. v.
- festin
- festî(n), st. f.
- festi, st. n.
- festina, sw. f.
- festinagal, st. m.
- festinâra, sw. f.
- festinâri, st. m.
- festinde
- festinî
- festinîg, adj.
- festinôd, st. m.
- festinôn, sw. v.
- ana-festinôn
- bi-festinôn, sw. v.
- gi-festinôn, sw. v.
- umbi-festinôn, sw. v.
- zuo-gi-festinôn, sw. v.
- festinônto, adv. part. prs.
- festinung, st. f.
- festinunga, st. f.
- festisal, st. n.
- festmuoti, adj.
- festmuotî, st. f.
- festnissa, st. f.
- -festôn, sw. v.
- -festunga, st. f.
- fetâh
- fetcide
- feterari
- feter heribum
- fethderlicher
- fethdero
- fethlachen
- fetidiu
- fetirenkind, st. n.
- fetirensun
- fetiro, sw. m.
- fettach
- fettide
- fettirrụ sun
- feu
- feuht
- feuuen, sw. v.
- fouuuen, sw. v.
- feychel
- fezcetragela
- fezitraga, st. f.
- fezitragala, st. f.
- fezra
- vezstuchelen
- feztregela
- fezzan, st. v.
- ana-gi-fezzan, st. v.
- avur-gi-fezzan, st. v.
- gi-fezzan, st. v.
- fezzara, st.?
- fezzarôn, sw. v.
- veelîn, mhd. st. n.
- fezzen, sw. v.
- fezzil, st. m.
- fhologo
- forro
- fi..
- fîadôn, sw. v.
- fîjadôn, sw. v.
- fiala, sw. f.
- fianscaft
- fîant, st. m.
- fîjant, st. m.
- fîantin, st. f.
- fîantlîh, adj.
- fîantlîhho, adv.
- fîantscaf, st. f.
- fîjantscaf, st. f.
- fîantscaft, st. f.
- fîantscaffôn, sw. v.
- fîjantscaffôn, sw. v.
- fîantscaflîh, adj.
- fîantscaft
- fiantscam
- fiara
- fical
- ficbn
- fich
- fich-
- ficheffele
- fichepfile
- ficisasæn
- fic minza
- fictor
- ficze
- fidala
- videlære, mhd. st. m.
- videlstap, mhd. st. m.
- fiderich
- fidering, st.
- fideuuit
- fididos
- fidili
| | nâh-ferien, -ferren sw. v. nach-uerte: 3. sg. prt. Gl 2,687,27 (Schlettst., 12. Jh.). (im Wasser) hinterherfahren, -gleiten: [pars cetera (der Schlangen) pontum] pone legit [sinuatque inmensa volumine terga, Verg., A. 2,208].
ubar-ferien, -ferren sw. v. — Graff III, 587 f. ubar-ferran (Rd), -ferren (Jb): inf. Gl 1,293,64; -ferit-: 3. sg. prt. -a F 1,5; 3. pl. prt. -un T 82,1. — uber-uerent: 3. pl. Gl 2,673,73 (2 Hss.); -uerin: dass. 674,9 (verschr.? -n nach Steinm. z. St. undeutlich). das Meer, ein Gewässer überqueren: ubarferren [quis ex nobis poterit] transfretare [mare? Deut. 30,13] Gl 1,293,64. uberuerent [vel quo discrimine ripas hae linqunt, illae remis vada livida] verrunt [? Verg., A. VI, 320] 673,73. uberuerin secant [placido aequore [Bd. 3, Sp. 745] silvas, ebda. VIII, 96] 674,96. enti gener in sceffilin ubarferita dhen geozun et ascendens in naviculum transfretavit F 1,5. so sie tho ubarferitun, quamun in lant Genesar cum transfretassent, venerunt in terram Genesar T 82,1.
ûz-ferien, -ferren sw. v. uz-feriton: 3. pl. prt. Mayer, Glossen S. 149,26. hinausfahren (mit dem Schiff oder Boot), hinaussegeln, -schiffen: [et] (Christus u. die Jünger) navigaverunt [ad regionem Gerasenorum, quae est contra Galilaeam, Luc. 8,26].
fer(i)go s. AWB ferio.
ferinâuua sw. f. (-ôn- u. jôn-Stamm, worauf die mhd. â- u. æ-(ê-)Formen beruhen), mhd.ævernâwe -næwevgl. fahrnähe DWb. III, 1263. — Graff II, 1109. ver-nawn: nom. pl. Gl 3,163,25 (SH A, 3 Hss., davon 2 u-). uere-newun: nom. pl. Gl 3,216,32 (SH B); -newen: dass. Hildebrandt I, 361,247/48 (SH A); -newn: dass. Gl 3,163,28 (SH A). us-nawn: nom. pl. Gl 3,163,24 (SH A); uer-nauū: dass. 27 (SH A). (kleines?) Fährschiff, Lastkahn: karraden vel verenawen calones naviculae, quae ligna militibus portant [Summ. Heinr. X, 16,247] Gl 3,163,24. Hildebrandt I, 361,247/248. karraden vel uerenewun calones (Hs. cel-) Gl 3,216,32.
ferio, fer(i)go, ferro sw. m., mhd. ver(e), verje, ver(i)ge, nhd. ferge; as. ferio, mnd. vēre, mnl. veer, vere. — Graff III, 588. feri-: nom. sg. -o Gl 2,497,56 = Wa 85,25. 620,36 (Ja). 734,8. 4,230,36 (Zürich Rhein. 99a, 9. Jh.). AJPh. 55,231; acc. sg. -un Mayer, Glossen S. 8,29; nom. pl. -un Gl 1,648,15 (M, 2 Hss.). 2,333,8; -en 3,307,30 (SH d). 343,27 (SH g, 3 Hss.). Nb 252,31 [273,6]. Nc 832,14 [201,2]. — veri-: nom. sg. -o Gl 2,161,4 (u-). 3,139,57 (SH A, 3 Hss., 2 u-, davon 1 Hs. getilgt mit darübergeschrieb. vere, 1 mit i auf Rasur, Steinm.). 217,13 (SH B). verg-: nom. sg. -o Gl 4,81,4 (Sal. a 1). Hildebrandt I, 290,284 (SH A); -e Gl 3,139,58 (SH A, 2 Hss.). 186,13 (SH B). ferig-: nom. pl. -en Gl 3,255,49 (SH a 2, 2 Hss.). 323,5 (SH e). — verig-: nom. sg. -o Gl 4,81,4 (Sal. a 1, u-). 152,9 (Sal. c); -i 3,139,58/59 (SH A); nom. pl. -en Nb 12,26 [14,1] (u-). uirge: nom. sg. Gl 3,326,37 (SH f). Zu den Formen mit -g- u. -ig- vgl. Braune, Ahd. Gr.12, § 118 Anm. 3 u. § 223 Anm. 3, sowie Schatz, Altbair. Gr., § 93. ferr-: nom. sg. -o H 25,4,1; acc. pl. -un Gl 1,654,36; fer-: nom. sg. -o 3,186,13 (SH B). — ver-: nom. sg. -o Gl 2,364,62 (M, u-); -e 3,139,57 Anm. 8 (SH A, von jüngerer Hand über getilgtes uerio geschr., Steinm.). Zu den Formen mit -rr- u. -r- vgl. Braune, Ahd. Gr.12, § 118 Anm. 3. Schiffer, Ruderer, Fährmann: feriun [habitatores Sidonis, et Aradii fuerunt] remiges [tui (der Stadt Tyrus), Ez. 27,8] Gl 1,648,15. ferio remex [Eut., Ars 459,3] 2,161,4. feriun. enti scefman nautae atque vectores [vere filium dei confitentur, Hier. in Matth. 14,33] 333,8. fero remex [Phocae ars 428,23] 364,62. ferio. stiuro [in medio ferme Adria,] naucleri, (Hs. nauclerus) [filius arreptus a daemone, clamare coepit, Vitae patr. 1 p. 83a] 734,8. ferio remex 3,139,57. 186,13. 217,13. 255,49. 307,30. 323,5. 343,27. Hildebrandt I, 290,284. nauta Gl 3,326,37. 4,81,4. 152,9. 230,36. ferio nauta [... post navem carabum regebat, Greg., Dial. 4,57 p. 469] AJPh. 55,231. themu ferro chrefti kelisit seuues ioh kistillent kiozun [Bd. 3, Sp. 746] hoc nauta vires collegit, pontique mitescunt freta H 25,4,1. Sirenes sint meretir . fone dero sange intslafent tie uerigen . et patiuntur naufragium [vgl. quas ferunt navigantibus soporem inmittere dulcedine cantus et naufragium inferre, Rem.] Nb 12,26 [14,1], ferner: Mayer, Glossen S. 8,29 (nauta). Nb 252,31 [273,6] (remex). Nc 832,14 [201,2] (nauta); — bezogen auf Charon, den Fährmann (Fergen) der Unterwelt: ferio [nec te firma statione movebit ipse] Charon (Glosse: Charon, navigator inferni, diabolus) [mundi, Prud., Ham. 502] Gl 2,497,56 = Wa 85,25. Übertragen auf den Fisch, in dessen Leib Jonas an Land gebracht wird: ferio [tutusque in ventre ferino depositum, non praeda fuit, vastumque per aequor venit ad ignotas inimico] remige (Hs. remiga) [terras, Sed., Carm. pasch. I, 196] Gl 2,620,36. Vok.-Übers.: ferrun dine [quercus de Basan dolaverunt in] remos tuos (der Stadt Tyrus) [Ez. 27,6] Gl 1,654,36 (remus in den Bedd. ‘Ferge, Ruderer, Steuermann’ s. Diefb., Gl. 491b s. v. remex). Komp. foraferio.
ferisaz Gl 3,304,41 s. AWB feriscaz.
feriscaz st. m., mhd. Lexer verschaz, nhd. fährschatz DWb. III, 1263; mnd. vêrschat, mnl. veerschat. — Graff III, 588. feri-scaz: nom. sg. Gl 2,730,62 (M). 734,9. 3,321,10 (SH e). 4,7,42. 221,10 (Ja); -schatz: dass. 1,676,3 (Sg 299, 9./10. Jh.); -saz: dass. 3,304,41 (SH d, Florenz XVI, 5, 13. Jh.; zu s- statt sk- (sc-) vgl. Braune, Ahd. Gr.12, § 146 Anm. 4 u. 5, dazu auch Weinhold, Mhd. Gr. § 210). — veri-scaz: nom. sg. Gl 1,676,6 (M, 4 Hss., davon 3 u-). 10 (M). 4,80,55 (Sal a 1, u-). fere-scaz: nom. sg. Gl 1,676,10; -schaz: dass. 3,248,27 (SH a 2). 4,152,8 (Sal. c). — vere-scaz: nom. sg. Gl 1, 676,9 (M, 2 Hss., davon 1 Hs. u-). 4,206,10 (u-). 284,9 (u-). fer-scaz: nom. sg. Gl 3,248,27 (SH a 2). 339,53 (SH g). — ver-scaz: nom. sg. Gl 1,676,7 (M, 4 Hss., davon 2 u-). 3,192,43 (SH B). 248,28 (SH a 2). 281,51 (SH b). 349,34 (SH k). 4,80,55 (Sal. a 1, 2 Hss., u-). 178,39 (us-); -schaz: dass. 1,676,8 (M, 2 Hss.). 4,81,1 (Sal. a 1); -shaz: dass. ebda. (Sal. a 1, zu der späten Schreibung sh- vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 207); -saz: dass. 2 (Sal. a 1, Prag, mus. Bohem., 13. Jh., 1 Hs. u-; zu s- statt sk-(sc-) s. o.); -sazze: nom. sg.? 3,248,28 (SH a 2, Graz 859, 13. Jh.; zu -e im Nom. u. Akk. Sing. der a-St. vgl. Weinhold, Mhd. Gr. § 448). das für die Benutzung eines Schiffes oder Bootes zu zahlende Entgelt: Schiffsgeld, Fährgeld: ferischatz [(Jonas) invenit navem euntem in Tharsis: et dedit] naulum [eius, et descendit in eam ut iret cum eis in Tharsis, Jon. 1,3] Gl 1,676,3. 6 (14 Hss., davon 1 Hs. mit übergeschriebenem skefmieta). 4,284,9. feriscaz [cumque venumdato Evangeliorum codice ... dare] naulum [disponeret, in medio ferme Adria, naucleri filius ... clamare coepit, Vita Hil. p. 83a] 2,730,62. 734,9. feriscaz naulum 3,192,43. 248,27. 4,7,42. 152,8. 206,10. 221,10. naulus 4,80,55 (7 Hss., davon 1 Hs. naulum). naulum. pretium navigii 3,281,51. 304,41. 321,10. 339,53. 349,34. usscaz nactus inventus adeptus 4,178,39 (die Glosse gehört zu einem ausgelassenen naulum, Steinm. z. St.).
feriskif st. n., mhd. Lexer verschif, nhd. fährschiff; mnd. verschip, mnl. veerschep. — Graff III, 588. feri-scif: nom. sg. Gl 3,163,59 (SH A, u-). fere-schif: nom. sg. Gl 3,264,54 (SH a 2, 2 Hss.). vere-schif: nom. sg. Gl 3,164,1 (SH A). Hildebrandt I, 361,260 (SH A); -scif: dass. Gl 3,163,59/60 (SH A, u-). 217,3 (SH B, u-). ver-scif: nom. sg. Gl 3,370,32 (Jd) 163,60 (SH A, 2 Hss., u-); -schif: dass. 164,1 (SH A). [Bd. 3, Sp. 747] zum Übersetzen insbes. von Pferden (u. Wagen?) dienendes Schiff: Fährschiff, Lastschiff: ueriscif ypogaubus Gl 3,163,59. 217,3. 264,54. 370,32. ypogaubus quo equos transvehere solitum est [Summ. Heinr. X, 16,259] Gl 3,164,1. Hildebrandt I, 361,260. Vgl. Duc. VIII, 423b s. v. ypogaubin u. ypogamus sowie Diefb., Gl. 308b s. v. ipogabus.
feristi Gl 2,615,72 s. first.
ferit Gl 1,241,13 s. AWB avur-faran. |
| |