| - fescil
- feselên, sw. v.
- fesega
- fesihuon, st. n.
- fesilîg, adj.
- fesiohoner
- vespera, st. f.
- fessi hone
- festen, sw. v.
- bi-festen, sw. v.
- gi-festen, sw. v.
- festi, adj.
- -festian, sw. v.
- festida, st. f.
- -festigôn, sw. v.
- festin
- festî(n), st. f.
- festi, st. n.
- festina, sw. f.
- festinagal, st. m.
- festinâra, sw. f.
- festinâri, st. m.
- festinde
- festinî
- festinîg, adj.
- festinôd, st. m.
- festinôn, sw. v.
- ana-festinôn
- bi-festinôn, sw. v.
- gi-festinôn, sw. v.
- umbi-festinôn, sw. v.
- zuo-gi-festinôn, sw. v.
- festinônto, adv. part. prs.
- festinung, st. f.
- festinunga, st. f.
- festisal, st. n.
- festmuoti, adj.
- festmuotî, st. f.
- festnissa, st. f.
- -festôn, sw. v.
- -festunga, st. f.
- fetâh
- fetcide
- feterari
- feter heribum
- fethderlicher
- fethdero
- fethlachen
- fetidiu
- fetirenkind, st. n.
- fetirensun
- fetiro, sw. m.
- fettach
- fettide
- fettirrụ sun
- feu
- feuht
- feuuen, sw. v.
- fouuuen, sw. v.
- feychel
- fezcetragela
- fezitraga, st. f.
- fezitragala, st. f.
- fezra
- vezstuchelen
- feztregela
- fezzan, st. v.
- ana-gi-fezzan, st. v.
- avur-gi-fezzan, st. v.
- gi-fezzan, st. v.
- fezzara, st.?
- fezzarôn, sw. v.
- veelîn, mhd. st. n.
- fezzen, sw. v.
- fezzil, st. m.
- fhologo
- forro
- fi..
- fîadôn, sw. v.
- fîjadôn, sw. v.
- fiala, sw. f.
- fianscaft
- fîant, st. m.
- fîjant, st. m.
- fîantin, st. f.
- fîantlîh, adj.
- fîantlîhho, adv.
- fîantscaf, st. f.
- fîjantscaf, st. f.
- fîantscaft, st. f.
- fîantscaffôn, sw. v.
- fîjantscaffôn, sw. v.
- fîantscaflîh, adj.
- fîantscaft
- fiantscam
- fiara
- fical
- ficbn
- fich
- fich-
- ficheffele
- fichepfile
- ficisasæn
- fic minza
- fictor
- ficze
- fidala
- videlære, mhd. st. m.
- videlstap, mhd. st. m.
- fiderich
- fidering, st.
- fideuuit
- fididos
- fidili
- fidiren, sw. v.
- -fid(i)rîg, adj.
- fidula, sw. f.
- fidala, sw. f.
- fiebar, st. n.
- fiebaruuurz, st. f.
- fieberkrût, mhd. st. n.
- fieh-
- viehtach, mhd. st. n.
- Fiehttharpa
- Fiehtthorpa
- fielih
- fieloten
- fîên, sw. v.
- fien
- fieo
- fier
- fier-
- fiera, st. f.
- gi-fieren, sw. v.
- ûz-fieren, sw. v.
- viervar, mhd. adj.
- -fieri, adj.
- -fier, st. f. oder st. n.
- fierônolîh, Subst.-Adj.-Verbindung
- fiertein
- fiertich
- fieta
- fieta
- fieth
- fietha
- fi&ul
- fif
- fifa
- fîfaltar, st. m.
- fîfalt(a)ra, sw. f.
- fifari
- fiffiz
- fifiz
- fifol
- fīftehalf, as. adj. num.
- fiftein
- fiftich
- fîg, st. m. n.
- fîga, sw. f.
- figandun
- fîgaphul, st. m.
- figas
- fîgblâtara, sw. f.
- fîgbôna, st. sw. f.
- fîgboum, st. m.
- fîgûnboum, st. m.
- fîgboumahi, st. n.
- figela
- figenden
- fîgflado, sw. m.
- fidos
- figidost
- figihtint
- figil
- figila
- figiloth
- figinda
- figint
- figinta
- figiri
- figlon
- figlot
- figul, st. m.
- fîguuurz(a), st. sw. f.
- fîhala, st. f.
- -fîhali, st. n.
- fîhalôn, sw. v.
- bi-fî(ha)lôn, sw. v.
- ir-fî(ha)lôn, sw.v.
- untar-fîhalôn, sw. v.
- fihhara
- fihl
- fihlot
- fihologo
- fihu, st. n.
- fihulîh, adj.
- fihusterbo, sw.m.
- fihuuuart, st. m.
- fihuuuî(uu)âri, st. m.
- fiil
| | fescil Gl 3,665,38 s. AWB fezzil.
feselên sw. v. (ist das -e- der Wurzelsilbe von fesilîg adj. beeinflußt oder liegt ein jan-Verb vor? Vgl. dazu Raven II, 213), mhd. Lexer vaselen, nhd. faseln; mnd. vāselen. — Graff III, 374. feselen: inf. Nc 751,27 [92,8]. fruchtbar werden: under dero gimmon gruoni . skinen demo mere feseligiu lieht . uuanda diu lenzesca sunna getuot feselen diu meretier [vgl. vernali enim tempore solis radiis foetatur mare, Rem.].
fesega Gl 3,283,57 s. AWB fezitraga.
fesihuon st. n. — Graff IV, 959. fesi-huanir: nom. pl. Gl 2,387,49 (Wolf. Wiss. 77, 9. Jh.); -honer, -honor: dass. 390,8. 9; fessi-hone: dass. 595,4 (13. Jh.); phesi-honor: dass. 515,48; fesio-honer: dass. 544,61 (mus. Brit. Add. 34 248, 11. Jh.; evtl. verschr.). fesa-huon: nom. sg. Gl 1,591,8 (Stuttg. Theol. et phil. fol. 218, 12. Jh.). fasi-hn, -huon, -hn, -hon, -hovin (wohl verschr.): nom. sg. Gl 3,26,59. 59/60. 60; fase-hn, -hn, -hun: dass. 27,1; uase-hun: dass. 2; phase-hvn: dass. 354,64. fas-hn (2 Hss.), -hn, -hun: nom. sg. Gl 3,27,2/3. 3. 4; vas-hn, -hn: dass. 4/5. 2; phas-hown: dass. 4 (14. Jh.; wohl verschr.). Fasan, phasianus colchicus: fesahuon fasida [ohne Kontext] Gl 1,591,8. fesihuanir phasides aves [zu proscenia in: inde per aerium pendens audacia funem ardua securis scandit proscenia plantis, Prud., Ham. [Bd. 3, Sp. 763] 368] 2,387,49. 390,8. 515,48. 544,61 (vgl. Steinm.s Anmerkungen; der inhaltliche Bezug der Glossen zu lat. proscenium ist unklar). fessihone proscenia iđ atria ... phasides iđ aves [Randgl. zu ebda., s. o.] 595,3. fasihn fasianus 3,26,59 (1 Hs. vashn vasā, 14 Hss. fasn, fasant, 1 Hs. fashan ł haselhn). 354,64. Vgl. Suolahti, Vogeln. S. 226 ff. u. fasn, fasant.
fesilîg adj., mhd. Lexer veselic, nhd. dial. schweiz. faslig Schweiz. Id. 1,1058, hess. rhein. faselig Hofmann S. 89, Crecelius S. 365; mnd. vāselich. — Graff III, 374. faselig: Grdf. Gl 1,524,47 (Oxford Jun. 83, 13. Jh.). fesil-ig: Grdf. Gl 4,275,51; -ic: dass. Npw 143,13. — fesel-ig: Grdf. Nc 746,30. 747,1 [85,2. 5]. Np 143,13 (alle -îg); nom. pl. n. -iu Nc 751,26 [92,7]; -ich: Grdf. Gl 4,275,51. fruchtbar: a) von Tieren u. Menschen: faselig [oves eorum] foetosae [, abundantes in egressibus suis, Ps. 143,13] Gl 1,524,47. 4,275,51, z. gl. St. iro scaf sint feselig manegiu in iro uzkengen NpNpw 143,13; — unde doh si feselig muoter si . mit chinden befangeniu quamvis foecunda circumfusaque partubus Nc 746,30 [85,2]; b) von der Erde: (diu erda) ist ouh feselig . unde grasegiu Nc 747,1 [85,5]; c) vom Sonnenlicht: gedeihlich: under dero gimmon gruoni . skinen demo mere feseligiu lieht . uuanda diu lenzesca sunna getuot feselen diu meretier inter quarum virorem foeta mari lumina . s. resplendebant Nc 751,26 [92,7].
fesiohoner Gl 2,544,61 s. AWB fesihuon.
vespera st. f., mhd. nhd. mnd. Lexer vesper, mnl. vesper m. u. f.; aus mlat. vespera, vgl. Franz S. 20. 39. — Graff III, 706. uespera: acc. pl.? S 332,12 (Reichen. B., 9./10. Jh.). Abendgebet, Abendgottesdienst, Vesper: ih gihu gode almahtdigen, daz ih ... noh mine uespera noh mina metdina noh mina messa nigiloseda. Vgl. RGG 6,1390 f.
fessi hone Gl 2,595,4 s. AWB fesihuon.
festen sw. v., mhd. vesten, nhd. festen; as. festian, mnd. mnl. vesten; ae. fæstan; an. festa. — Graff III, 719. ca-fastit: part. prt. Gl 1,148,25 (Pa). — ge-uastiu: part. prt. nom. pl. n. Ns 609,13 (so auch Sehrt, N.-Glossar S. 52, Braune, Ahd. Gr.12 § 365). fest-: 3. sg. -it Npgl 104,16; inf. -in Npgl 98,7; gi-: part. prt. -it O 2,22,5. 3,26,69; ki-: dass. -it Gl 2,97,32 (-it aus -at korr.). — uesten: inf. S 358,29. Für Belege im Part. Praet. ist auch gifesten zu vergleichen. 1) festigen, stärken, Kraft verleihen: a) etw. stärken, kräftigen; einer Sache (innere) Festigkeit geben: in spiritu sancto uuolta er fabricam ęcclesię roborare (christanheite zimber festin) Npgl 98,7. panis cor hominis confirmat (brot festit manne daz herza) 104,16 (Npw kefestenot); b) refl.: sih festen: sich stärken, unerschütterlich (im Glauben) machen, innere Festigkeit erlangen (?): so sult ir den heiligen glouben sprechen unde sult iuch da mit uesten unde besigeln S 358,29 (oder ‘festlegen’? Vgl. dazu festinôn 1 a); c) etw. fest, stabil machen: castudit cafastit castathaftit fundatum firmatum stabilitum Gl 1,148,25. 2) etw. an jmdm., etw. festmachen; fest an etw. binden: a) jmdm. etw. (im Gedächtnis) befestigen, einprägen: in muate si iu gifestit, thaz muases iu ni bristit O 2,22,5; [Bd. 3, Sp. 764] b) etw. verbinden, verknüpfen (in Notkers Schlußverfahren aufeinander bezogene Dinge): ter dritto modus ist . so an dero bietungo gehaftiu ding . also tag unde lieht ist . êr geuastiu . an dien eristen modis . mit lougene geskeidin uuerdent cum conexae propositionis partes ex affirmationibus iunctae . negatione dividuntur Ns 609,13; c) jmdn. an etw. binden, in ein Abhängigkeitsverhältnis zu etw. bringen (?): kifestit sint [si quis ... acceperit ... aliquam de his, quae publicis spectaculis] mancipantur [, non potest esse episcopus, Can. apost. XVIII] Gl 2,97,32 (1 Hs., 3 Hss. biheftit). 3) jmdm. etw. (durch ein Versprechen) fest zusagen, zusichern: thaz ist in (den Gläubigen) gifestit, thaz in es (der himmlischen Freuden) mer ni bristit O 3,26,69. Komp. unfesten; Abl. festida, -festunga; vgl. AWB gruntfesten; festisal.
bi-festen sw. v., mhd. MWB bevesten, nhd. (älter) befesten; mnd. mnl. bevesten; ae. befæstan. — Graff III, 719 f. bi-festit: part. prt. O 5,3,5. befestigen, wehrhaft machen, bewahren: thaz ih mit themo (d. i. dem Segen des Kreuzes) ... si umbikirg bifestit ... zi allemo anaguate.
gi-festen sw. v., mhd. Lexer gevesten; mnd. mnl. gevesten. — Graff III, 719. gi-fasta (zu -t- vgl. Braune, Ahd. Gr.13 § 363 c): 3. sg. prt. S 6,52 (Hildebr.). Ol 64; ge-fest-: 2. sg. imp. -i Pw 67,29; part. prt. -it 70,6. — gi-uesten-: part. prs. -ti Gl 2,92,47 (Würzb. Mp. th. f. 146, 9. Jh., nach Hofmann, Beitr. (Halle) 85,83; lat. part. prt.); ge-: 3. pl. -t WL 69,9. Vielleicht verschrieben ist: gefestoda: 3. sg. prt. Pw 63,5 (für gefestodon? Vgl. auch de Grauwe 2,38; lat. 3. pl., dazu vgl. auch Ausg., Anm. z. St. u. Einl. § 7 α; zu -o- vgl. Gr. I § 109). Für Belege mit Part. Praet. ist auch festen zu vergleichen. 1) fest, stark machen: a) etw. stärken, mit innerer Kraft versehen: gebuit, got, crefti thinro; gefesti that, got, that tu uuorhtus an unsig confirma hoc, deus, quod operatus es in nobis Pw 67,29. die ire herze in demo gedinge geuestent WL 69,9 (geuestenont ABCK); hierher wohl auch: an thi gefestit bin fan buke in te confirmatus sum ex utero Pw 70,6; b) etw. befestigen, stark, unangreifbar machen: David ... gifasta sinu thing, ouh ... selb thaz rihi al umbiring Ol 64; c) refl.: sih gifesten: sich etw. bekräftigen, in etw. bestärken (?): gefestoda sig uuort nieuuiht firmaverunt sibi sermonem nequam Pw 63,5 (oder wurde der lat. Text reziprok aufgefaßt? Vgl. Formenteil). 2) etw. an oder in jmdm. festmachen: übertr. jmdm. etw. zufügen, beibringen, antun: so man mir at burc ęnigeru banun nigifasta S 6,52. 3) etw. beweisen, sich (durch sein Verhalten) bewähren (?): giuestenti [nec eligantur (die Bischöfe) nisi ... si in sermone fidei et recta ratione per suam conversationem fuerint] comprobati [Conc. Laod. XII, PL 84,131] Gl 2,92,47 (vielleicht in Umdeutung der lat. Konstruktion). |
| |