| - ha’wr
- haydornknop
- haye
- haymamoch
- hayndorn
- hayuae
- haz, st. m.
- haz
- haz
- hazlîh, adj.
- -hazlîhho
- haznissî, st. f.
- hâzus, st. f.
- hâzussa
- hazz
- hazzal, adj.
- -hazzâri
- hazzên, sw. v.
- fir-hazzên, sw. v.
- ir-hazzên, sw. v.
- -hazzîg
- hazzôn, sw. v.
- hazzunga, st. f.
- hatinga, aostndfrk. f.
- hcresamo
- he ..
- he ..
- healseta, ae. sw. m.
- healsleðer, ae. st. n.
- healstan, ae. st. m.
- healtidu
- healtiger
- heb-
- hebs
- hebah
- gi-hebbian, as. st. v.
- hebevvoi
- hebeouue
- heber
- hebĕrnum
- gi-hebî, st. f.
- hebich
- bi-hebida, st. f.
- fir-hebida, st. f.
- gi-hebida, st. f.
- in(t)-hebida, st. f.
- hebîg
- int-hebîg, adj.
- -hebîg
- hebgî
- hebîgo
- hebih
- hebinôn, sw. v.
- int-hebinôn, sw. v.
- hebir
- hebir
- hebirwrz
- he:birzan
- hebruclichan
- hebuhen
- hec
- heccor
- hęcgepugi
- hecholstain
- hecke-
- heda
- hederîh, st. m.
- hedernezzela
- hederwurz, mhd. st. f.
- hederwurze, mhd. st. sw. f.
- hediling
- hēthinnissa, andfrk. st. f.
- hêthinnussia, as. st. f.
- hedruch
- heera
- heva
- hevâri, st. m.
- hefe
- hefeld, ae.
- heven, mhd. st. m. oder f.
- hepfen, mhd. st. m. oder f.
- heven
- hevento, adv.
- ûf-hevento, adv.
- heffa, sw. f.
- heva, sw. f.
- hepha, sw. f.
- heffen, st. v.
- heven, st. v.
- heffen
- bi-heffen, st. v.
- int-heffen, st. v.
- ir-heffen, st. v.
- ir-heven, st. v.
- ubar-heffen, st. v.
- ubar-heven, st. v.
- ûf-heffen, st. v.
- ûf-heven, st. v.
- ûf-ir-heffen, st. v.
- untar-heffen, st. v.
- ûz-heffen, st. v.
- heffo, sw. m.
- hevî, st. f.
- ir-hevî, st. f.
- hevianna, sw. f.
- hevîg, adj.
- hebîg, adj.
- hevgî, st. f.
- hebgî, st. f.
- hevîgo, adv.
- hebîgo, adv.
- gi-hevgôn, sw. v.
- hefihanna
- hevîîsarn
- hevil, st. m.
- hevila, st. oder sw. f.
- hevilo, sw. m.
- hevimuoter, st. f.
- hefinôn, sw. v.
- heviscamil, st. m.
- bi-heftâri, st. m.
- heften, sw. v.
- ana-heften, sw. v.
- ana-gi-heften, sw. v.
- bi-heften, sw. v.
- furi-heften, sw. v.
- furi-gi-heften, sw. v.
- gi-heften, sw. v.
- hina-heften, sw. v.
- in-bi-heften, sw. v.
- in-gi-heften, sw. v.
- int-heften, sw. v.
- zisamane-heften, sw. v.
- zisamane-gi-heften, sw. v.
- zuo-heften, sw. v.
- zuo-gi-heften, sw. v.
- heftento, adv.
- hefti, st. n.
- hefti
- gi-hefti, st. n.
- bi-heftida, st. f.
- gi-heftida, st. f.
- -heftida
- heftili, st. n.
- hefun
- hefwurz, mhd. st. f.?
- hegathruos, st. f.
- hegithruos, st. f.
- hegathruosa, st. f.
- hegelari
- hegendorn
- hegga, st. f.
- heg(g)en, sw. v.
- umbi-bi-heg(g)en, sw. v.
- untar-heg(g)en, sw. v.
- heggihol, st. n.
- heggimûra, st. f.
- hegher
- hegithruos
- hegithruostal, st. n. m.
- hegihring, as. st. m.
- hegina, st. f.
- hegitûba
- hag(e)tûba
- hegdor
- hegodrise
- he halto
- hehar, st. f. oder m.
- hehara, st. f.
- hehei
- hehel
- hehet
- heheta
- hehhila, st. f.
- hehhit, st. m.
- hehhring
- hehi
- heho
- heht
- hei, st. n.
- gi-hei, st. n.
- hei
- heī
- hei
- heia1, st. f.
- gi-heia, st.
- heia2, st. sw. f.
- hei alt lihi a
- heibrunst, st. f.
- heich
- heichiner
- heid’
- heida, st. sw. f.
- heidahi, st. n.
- gi-heidahi, st. n.
- heidan, adj.
- heidin, adj.
- heidan, st. m.
- heidin, st. m.
- heidangelt, st. n.
| | ha’wr Gl 3,105,67 s. AWB hasenôra.
haydornknop Gl 3,538,57 s. AWB hagendornknopf.
haye Gl 1,488,7. 13 s. AWB hǽwe(n).
haymamoch Gl 3,30,16 s. AWB heimmûche.
hayndorn Gl 3,565,27 s. AWB haganthorn.
hayuae Gl 1,488,8 s. AWB hǽwe(n).
haz st. m. (auch n., s. u.), mhd. ha, nhd. haß m.; as. heti, mnd. hāt, mnl. hat m.; afries. hat m.; ae. hete m.; an. hatr n.; got. hatis n. — Graff IV,1069 f. haz: nom. sg. Gl 2,320,45 (2 Hss.). 321,51. O 3,22,27. 5,23,114. Npgl 54,6; gen. sg. -]zes Npw 108,3 (2); -]es Nb 266,25 [287,20]; dat. sg. -]ze Gl 2,721,22 (Eins. 365, 9./10. Jh.). Thoma, Glossen S. 9,1. S 144,8. 147,2 (BB). 315,10. 336,13. 356,40. 359,83. T 32,1. 44,14. 145,6. 9. 169,2. 170,6. 178,6. O 5,23,109 (P,V zweites z übergeschr.). Nb 27,22 [30,25]. Np 37,13. Npw 108,5. 138,22; -]zo O 5,23,109 (F); -]e Nb 80,26. 266,10 [90,20. 287,5]. Np [Bd. 4, Sp. 758] 138,22. Npw 37,13; acc. sg. -] S 147,24 (BB). O 3,15,1. 29. 4,7,15. 20. Oh 89. Ol 49. Nb 265,15. 289,2 [286,11. 312,17]. NpNpw 104,25. Np 108,5. Npgl 54,5. Sicheres Neutr.: haz: acc. sg. S 164,15 (Ratschl., 11. Jh.). hasze: dat sg. S 316,4. 317,29 (beide Würzb. B., 9. Jh.). has: nom. sg. Gl 3,270,14 (SH b, clm 3215, 13./14. Jh.); dat. sg. -]e Beitr. (Halle) 85,39,6 (Wallerst. Ms. I.2. lat. 4° 2, 8. Jh.; vgl. Braune, Ahd. Gr.14 § 160 Anm. 2). hetias: gen. sg. S 318,8 = Wa 16,11 (sächs. B.). Verschrieben: hoz: nom. sg. Npgl 54,5 (Hs. R = S. XXIV,9; Ausg. haz). 1) Haß, Feindseligkeit, starke Abneigung: haz [de invidia,] odium [, susurratio, detractio ... afflictio autem in prosperis nascitur, Greg., Mor. in Job 31,45 p. 1035] Gl 2,320,45. haz cotes [de luxuria, ... amor sui,] odium dei [... vel desperatio futuri generantur, ebda. p. 1036] 321,51. ze hazze [o digno coniuncta viro ... dumque tibi est] odio [mea fistula, Verg., E. VIII,33] 721,22. hase [et] odio [habebis inimicum tuum, Matth. 5,43] Beitr. (Halle) 85,39,6. ce hazze ce uermanungo [quoniam audivit me dominus haberi] contemptui (Hs. c. ł hodio haberi) [, dedit etiam istum mihi, Gen. 29,33, vgl. quoniam exaudivit me dominus, eo quod odio me haberet vir meus, et dedit mihi etiam hunc, Sab. 1,82] Thoma, Glossen S. 9,1. ich habe gisundot in nide ..., in hazze S 144,8, ähnl. 147,2. 315,10. 316,4. 317,29. ik iuhu nithas endi auunstes, hetias endi bisprakias 318,8 = Wa 16,11. ic gie dem almehtigen gote, daz ih gesuntet han ... mit hazze, mit untriwen S 336,13, ähnl. 359,83. ich pin schuldik worden ... an nid, an hazze 356,40. thie Judeon meid er tho bi thaz thuruh then michilan haz O 3,15,1. ni mag thiu worolt ... haben in iu theheinan haz [vgl. non potest mundus odisse vos, Joh. 7,7] 29. wir birun zi ummezze hiar emmizen mit hazze, in suntono sunftin mit grozen ungizunftin 5,23,109. so tuondo . neist nehein uueg . ter die uuisen leite ze haze ut apud sapientes nullus prorsus odio locus relinquatur Nb 266,10 [287,5]. unde uns tie siechen an den lichamon hazes uuirdige nedunchent minime iudicemus dignos odio 25 [20]. sie suohton sie (mina sela) ze hazze . unde iro lichamen zeerslahenne NpNpw 37,13. gotes unste . irrahton iro ununste . unde haz unde ahtunga 104,25, ferner: O 3,22,27. 4,7,15. 20. 5,23,114. Oh 89. Ol 49. Nb 27,22. 289,2 [30,25. 312,17] (beide odium). NpNpw 138,22. Npw 108,3 (beide odium). 3. 5. Npgl 54,5 (Np odium); mit Hervorhebung gegensätzlicher Haltung: vbe du daz haz dines fiandes in minna pecheren uuellest, so pilide Samuelem S 164,15. sie buten mir ubel umbe guot . unde haz umbe mina minna posuerunt adversum me ... odium pro dilectione mea Np 108,5. odium (haz, Hs. hoz) ist der tod . also dilectio (minnesami) der lib ist Npgl 54,5, ferner: S 147,24. Nb 265,15 [286,11]. Npgl 54,6 (Np odium); in festen verbalen Verbindungen: in hazze habên + Akk.: jmdn. hassen: minno thinan nahiston inti habe in hazze thinan fiant et odio habebis inimicum tuum T 32,1. sint manage ... untar zuisgen sih selenti, inti habent sih in hazze untar zuisgen et odio habebunt invicem 145,9. fortuna nehabet sie noh nieht alle in haze nondum est ad unum . i. nullo excepto omnes exosa fortuna Nb 80,26 [90,20], ferner: T 169,2. 170,6. 178,6 (alle odio habere); in hazze uuesan + Dat.: gehaßt werden von jmdm., jmdm. verhaßt sein: birut ir thanne in hazze allen thuruh minan namon eritis odio omnibus propter nomen meum T 44,14. 145,6. 2) Spott, Stichelei (?): has ł spot cavillum ł cavillatio Gl 3,270,14 (1 Hs. nur spot). Abl. -hazzâri, haznissî, hazzunga; hazzal, -hazzîg, hazlîh, vgl. AWB hatilîn as.; hazzên, hazzôn.
haz Gl 3,34,37 s. haso.
haz Gl 3,221,50 s. harz. [Bd. 4, Sp. 759]
hazlîh adj., mhd. ha-, Lexer helich, nhd. häßlich (meist in anderer Bed.); as. hetilîk, mnd. hetelik, hâtlik, mnl. hatelijc; ae. hetelîc; an. hatrligr. — Graff IV,1070. haz-licher: nom. sg. m. Gl 3,143,27 (SH A, 6 Hss., davon 2 -s). 188,15 (SH B); hez-: dass. Hbr. I,300,436 (SH A). verhaßt (wahrscheinlicher als haßvoll, feindselig): hazlicher invisus Gl 3,143,27. 188,15. Hbr. I,300,436.
-hazlîhho vgl. AWB liuthazlîhho. |
| |