| - gi-heridi, st. n.
- heridoht
- heridôn, sw. v.
- heriduames
- herifart, st. f.
- herifluhtîg, adj.
- heriflungun
- herige
- herigeseillo
- heriginôzscaf, st. f.
- herigisello, sw. m.
- herigon
- herihafto, adv.
- herihorn, st. n.
- herihunda, st. f.
- herihunge
- herikneht, st. m.
- herikocko, sw. m.
- herilicho
- heriman, st. m.
- herin
- hering
- hęrino
- herinter
- herinumft, st. f.
- -herio, sw. m.
- heriôn, sw. v.
- herrôn, sw. v.
- bi-heriôn, sw. v.
- bi-herrôn, sw. v.
- fir-heriôn, sw. v.
- gi-heriôn, sw. v.
- gi-herrôn, sw. v.
- in(t)-heriôn, sw. v.
- ir-heriôn, sw. v.
- ir-herrôn, sw. v.
- heriperagato
- heripohhan
- heriran
- hêriro, adj. comp.
- hêrisâri, st. m.
- hêrisârin, st. f.
- herisco
- herisezza, st. f.
- heriscaf, st. f.
- heriscaft, st. f.
- heriskef, st. n.
- hêriscôn, sw. v.
- herisluhtigi
- hêrisôn, sw. v.
- ubar-hêrisôn, sw. v.
- herist
- herist
- heristen
- heristiura, st. f.
- heristiurî, st. f.
- hêristo, adj. superl.
- hêrôsto, adj. superl.
- heristrâza, st. f.
- heritiug, as. st. n.
- heritrumba, sw. f.
- heritrumbâri, st. m.
- heritrumbo, sw. m.
- heriunga, st. f.
- fir-heriunga, st. f.
- heriuuahta, st. f.
- herizeihhan, st. n.
- herizoecko
- herizogtuom, st. n.
- herzogentuom, st. n.
- her(i)zogin, st. f.
- herizogo, sw. m.
- herizohin, st. f.
- herizoho, sw. m.
- herl
- herleua
- herlicho
- herlicho
- hêrlîh, adj.
- hêrlîhho, adv.
- herling, st. m.
- hermalta, sw. f.
- hermeken, mnd.
- hermel, mhd. st. m.
- hermel
- hermen, sw. v.
- gi-hermen, sw. v.
- hermentlîhho, adv.
- hermida, st. f.
- hermidi, st. n.
- hermilî(n), st. n.
- hermilîn, adj.
- hermilo, sw. m.
- hermisal, st. n.
- hermisallîh, adj.
- hermisôd, st. m.
- hermisôn, sw. v.
- hermisunga, st. f.
- hemiz
- hernhart
- hernorni
- hernosta
- hernuurz
- hero
- heron
- hêrôro
- hêrôst, adv.
- hêrôsto
- herot, adv.
- hêrôti, st. n.
- herphe
- herra
- hêrra, sw. f.
- herrenvalch
- hêrrilîc, as. adj.
- hêrrisôn, sw. v.
- hêrro, sw. m.
- herrôd, st. m.
- herrolicho
- herrôn
- hers
- hers
- -hers
- herse
- hersib
- hersistremo
- hêrscaf, st. f.
- hêrscaft, st. f.
- hêrscepi, as. st. n.
- herst
- herstat
- hersten, sw. v.
- herstî
- herstrazi
- herstu
- hêrstuol, st. m.
- hert-
- herta1, st.f.
- herta2, st.f.
- herta
- hertâri, st. m.
- hertathere
- hertbrât, st. n.
- herten, sw. v.
- bi-herten, sw. v.
- fir-herten, sw. v.
- furi-herten, sw. v.
- gi-herten, sw. v.
- ir-herten, sw. v.
- hertento, adv.
- hertheresblat
- herthtūc
- herti
- hertî1, st. f.
- hertî2, st. f.
- hertin, st. f.
- hertida1, st. f.
- hertida2, st. f.
- hertîg, adj.
- hertilosi
- hertimânôd, st. m.
- herting, st. m.
- hertin(n)êthri, as. st. n.
- hertlîh, adj.
- hertlîhho, adv.
- gi-herto, sw. m.
- hertôn
- hertôn, sw. v.
- hertônto, adv.
- hertprust
- hertrbe
- hertunc
- hêrtuom, st. m. n.
- hêrtuomen, sw. v.
- hêrtuomlîh, adj.
- hertuon
- hertuslîhho, adv.
- hertuuehsal, st. m.
- hertuuehsalîg, adj.
- hertuuehsalunga, st. f.
- herulch
- -herz
- herza, sw.
- herzâdra, st. sw. f.
- herzagarauuî, st. f.
- herzaknistîg, adj.
- herzarihtî, st. f.
- herz(a)sioh, adj.
- herzasiohho, sw. m.
- herzaslagôd, st. m.
- herz(a)suht, st. f.
- herz(a)suhtîg, adj.
- herzblîdî, st. f.
- herze-
- herz(e)blat, mhd. st. n.
- herzen
- gi-herzen, sw. v.
- herzerebe, mhd. st. sw. f.
- herzi
- herzi-
| | gi-heridi st. n.; vgl. AWB giherida st. f. ge-hardi: dat. sg. Npw 37,9. lautes, flehentliches Rufen, Schreien: ih irruhelota fore demo suftode mines herzen ... er (Esau) irruheloti mit michelemo gehardi (Np clamor, Npgl screi). Vgl. harên, heridôn.
heridoht Gl 1,623,9 s. ? AWB heridôn.
? heridôn sw. v. heridoht: 2. pl. imp. Gl 1,623,9 (Würzb. Mp. th. f. 20, 9. Jh.; zu -ht vgl. Franck, Afrk. Gr.2 § 96 u. uigantscafoht 623,4); nach Steinm. Anm. 4 vielleicht zu harên; doch vgl. Hofmann, Beitr. (Halle) 85,92 f., der ein Komp. heritoht ‘kampftüchtige Kriegerschar, Kerntruppe’ erwägt mit Bezug zu vorhergehendem militiae (belli). laut rufen, heulen: [dominus exercituum praecepit militiae belli ...] ululate [, quia prope est dies domini: quasi vastitas a domino veniet, Is. 13,6]. Vgl. harên, giherida.
heriduames OV 2,5,22 s. AWB hêrtuom.
herifart st. f., mhd. hervart, nhd. DWB heerfahrt; mnd. hērvārt, mnl. heervaert; afries. hiri-, here-, herferd; an. herferð. — Graff III,584. heri-uart: nom. sg. Gl 3,183,21 (SH B). 235,16 (SH a 2; -v-). 273,3 (SH b). 299,42 (SH d). Stricker II,68,4 (SH; -v-). Thies, Kölner Hs. S. 168,5 (SH; h-); acc. sg. Gl 1, 482,34 (M, 4 Hss., 2 -v-). 701,1 (M, 5 Hss., 2 -v-); -uerti: acc. pl. 481,6 (Sg 1395, 9. Jh. u. S. Paul XXV d/82, 9./10. Jh.; oder nom.?); -uuerti: dat. sg. 2,756,36 (clm 18547,2, 11. Jh.; Geheimschr. -yygrtl). — here-fart: nom. sg. Gl 4,126,37 (Sal. b). 141,57 (Sal. c); -uart: dass. 3, 235,16 (SH a 2; -v-). 273,3 (SH b). 334,27 (SH g, 3 Hss.). 395,46 (Hildeg.); -uarth: acc. sg. 2,609,71; -uard: nom. sg. 3,683,14. Mit Aphärese des h: ere-uart: nom. sg. Gl 3,183,21 (SH B). her-uart: nom. sg. Gl 3,235,17 (SH a 2, 3 Hss., 1 Hs. hsv-). 316,59 (SH e; -v-). 4,59,28 (Sal. a 1; -v-); acc. sg. 1,701,4 (M, 3 Hss., 1 Hs. -v-). Heerfahrt, Kriegszug (und dessen Vorbereitung): heriuerti [(Holofernes) dinumeravit viros in] expeditionem (Hs. expeditiones) [Judith 2,7] Gl 1,481,6. in herivart in expeditionem [ebda.] 482,34. dandra heriuart [Antiochus] secundam profectionem [paravit in Aegyptum, 2. Macc. 5,1] 701,1. hereuarth [Aulus ... milites mense Ianuario ex hibernis in] expeditionem [evocat, Sall., Iug. 37 p. 273,9] 2,609,71. heriuuerti [ille vir ... paene semper in] expectatione (Laa. u. Hs. expeditione) [adque procinctu bellorum civilium constitutus fa- [Bd. 4, Sp. 980] cile excusabitur, Sulp. Sev., Dial. 3,11 p. 210,1] 756,36. heriuart expeditio 3,183,21 (im Abschn. De principatibus et miliciis aliisque personis). 235,16. 273,3. 316,59. 334,27. 683,14. 4,59,28 (6 Hss. heristiura, vgl. DRWb. 5,534 s. v. DRW Heersteuer). 126,37. 141,57. Thies, Kölner Hs. S. 168,5 (vgl. Hbr. II,282,210). expeditio heriuart ł prearatio belli Gl 3,299,42. Stricker II,68,4. kanchiziol expeditio Gl 3,395,46 (Hildeg.).
herifluhtîg adj., mhd. Lexer hervlühtec, nhd. DWB heerflüchtig; mnd. hērvlüchtich. — Graff III,768. heri-fluhtig-: acc. pl. m. -a Gl 1,692,63 (M); -ei 64 (M, Stuttg. Herm. 26, 12. Jh.); here-fluhtige: dass. 65 (M); -flutgi: nom. pl. m. 3,135,30/31 (SH A, Trier 31, 12. Jh.; vielleicht mit i-Synkope, vgl. Franck, Afrk. Gr.2 § 64, 2 a). — her-fluhtig-: nom. pl. m. -e Gl 3,135,6 (SH A); -i 6/30 (SH A); acc. pl. m. -i 1,692,64 (M); -flutig-: nom. pl. m. -e 3,135,31 (SH A); -in Hbr. I,283, 187 (SH A). Verschrieben: heri-sluhtigi: nom. pl. m. Gl 3,135,30 (SH A); -flungun: dass. 183,20 (SH B, S. Blasien, 12. oder 14. Jh.; Hbr. II,18,335 konjiz. -flutigun). fahnenflüchtig, substant.: Deserteur: herifluhtiga ł flazara [fecit vindictam in viros] desertores [1. Macc. 7,24] Gl 1,692,63 (3 Hss. nur herifluhtîg, 7 Hss. nur firlâzâri). herfluhtige desertores 3,135,6. 183,20. Hbr. I,283,187.
heriflungun Gl 3,183,20 s. AWB herifluhtîg.
herige s. heri.
herigeseillo Gl 2,569,48 s. AWB herigisello.
heriginôzscaf st. f. — Graff II,1128. heri-ga-noz-scaf: acc. sg. Gl 2,758,43 (clm 14747, 9. Jh.). (aufgestellte) Heeresabteilung: heriganozscaf [non clipeo protectus aut galea, hostium] cuneos [penetrabo securus, Sulp. Sev., Mart. 4 p. 114,21].
herigisello sw. m., mhd. Lexer hergeselle, frühnhd. hergesell. — Graff VI,178 f. heri-gi-sell-: nom. sg. -o Gl 3,135,23 (SH A); -ge-: dass. -o 1,772,16. 3,135,23 (SH A). 682,23; -seillo: dass. 2,569,48 (Köln LXXXI, 11. Jh.; s aus l korr., z. -ei- statt Umlaut-e vgl. Wolf, Glossen S. 34). — here-gi-sell-: nom. sg. -o Gl 3,226,15 (SH a 2); -ge-: dass. -o 135,22 (SH A, 2 Hss.). 269,69 (SH b). 395,47 (Hildeg.). 4,136,45 (Sal. c); acc. sg. -en 1,772,16/17. her-gi-sell-: nom. sg. -o Gl 3,135,24 (SH A); -ge-: dass. -o 183,32/33 (SH B). 226,16 (SH a 2, 2 Hss., 1 Hs. hs-). 229,68/230,1 (SH a 2). 267,51 (SH b, 2 Hss.). 269,70 (SH b, 2 Hss.). 295,59 (SH d). 297,55 (SH d). 315,22 (SH e). 330,26 (SH g, 3 Hss.). Stricker II,51,5 (SH). Thies, Kölner Hs. S. 161,13 (SH); -e Gl 3,135,24 (SH A; -e aus o rad.). 183,33 (SH B). 226,17 (SH a 2, 2 Hss.). 230,1 (SH a 2, 2 Hss.). 312,61 (SH e). Hbr. I,284,208 (SH A). Strikker I,160,33 (SH, hs-). ebda. 164,2 (SH, hs-); nom. pl. -en Gl 3,332,62/63 (SH g, 3 Hss.); acc. pl. -en 4,353,5. 7. Verschrieben: here-sello: nom. sg. Thies, Kölner Hs. S. 165,6 (SH; hse-); her-gello: dass. Gl 3,148,18 (SH i); mit Korr.: heri-gsello: dass. 229,68 (SH a 2). Kriegsgefährte, Waffenbruder: herigeseillo [si fratris galeam fulvis radiare ceraunis germanus vidit] conmilito [, non timet ... caput socio mucrone ferire, de consanguineo rapturus vertice gemmas, Prud., Psych. 471] Gl 2,569,48. heregesello commilito vel commanipularis [Hbr. I, 284,208] 3,135,22. 183,32/33. Hbr. I, 284,208. contubern(i)alis quasi contabernacularis [Hbr. II,209,88] Gl 3,226,15. 267,51. 312,61. 330,26. conmanipularis commilito [Hbr. II,230,327] 229,68. 269,69. 315,22. 332,62/63 (-lares -tones). 348,18. Strikker II,51,5. contubern(i)alis Gl 3,295,59. Stricker I, 160,33. Thies, Kölner Hs. S. 161,13. conmanipularis Gl 3,297,55. Stricker I,164,2. Thies, Kölner Hs. S. 165,6. kanzil conmilito Gl 3,395,47 (Hildeg.). conmilito 682,23. commilito. nis heregesello .i. militie so- [Bd. 4, Sp. 981] cius 4,136,45. hergesellen [in armis fuit, integer tamen ab iis vitiis ... multa illius (d. i. Martins) circa] commilitones [benignitas, Sulp. Sev., Mart. 2 p. 112,17] 353,5. hergesellen [pro quibus rebus sibi omnes] commilitones [devinxerat, ut eum miro adfectu venerarentur, ebda. 21] 7; — übertr.: Mitstreiter: herigesello [necessarium autem existimavi Epaphroditum fratrem, et cooperatorem, et] commilitonem [meum ..., et ministrum necessitatis meae, mittere ad vos, Phil. 2,25] Gl 1,772,16. |
| |