| - hęrino
- herinter
- herinumft, st. f.
- -herio, sw. m.
- heriôn, sw. v.
- herrôn, sw. v.
- bi-heriôn, sw. v.
- bi-herrôn, sw. v.
- fir-heriôn, sw. v.
- gi-heriôn, sw. v.
- gi-herrôn, sw. v.
- in(t)-heriôn, sw. v.
- ir-heriôn, sw. v.
- ir-herrôn, sw. v.
- heriperagato
- heripohhan
- heriran
- hêriro, adj. comp.
- hêrisâri, st. m.
- hêrisârin, st. f.
- herisco
- herisezza, st. f.
- heriscaf, st. f.
- heriscaft, st. f.
- heriskef, st. n.
- hêriscôn, sw. v.
- herisluhtigi
- hêrisôn, sw. v.
- ubar-hêrisôn, sw. v.
- herist
- herist
- heristen
- heristiura, st. f.
- heristiurî, st. f.
- hêristo, adj. superl.
- hêrôsto, adj. superl.
- heristrâza, st. f.
- heritiug, as. st. n.
- heritrumba, sw. f.
- heritrumbâri, st. m.
- heritrumbo, sw. m.
- heriunga, st. f.
- fir-heriunga, st. f.
- heriuuahta, st. f.
- herizeihhan, st. n.
- herizoecko
- herizogtuom, st. n.
- herzogentuom, st. n.
- her(i)zogin, st. f.
- herizogo, sw. m.
- herizohin, st. f.
- herizoho, sw. m.
- herl
- herleua
- herlicho
- herlicho
- hêrlîh, adj.
- hêrlîhho, adv.
- herling, st. m.
- hermalta, sw. f.
- hermeken, mnd.
- hermel, mhd. st. m.
- hermel
- hermen, sw. v.
- gi-hermen, sw. v.
- hermentlîhho, adv.
- hermida, st. f.
- hermidi, st. n.
- hermilî(n), st. n.
- hermilîn, adj.
- hermilo, sw. m.
- hermisal, st. n.
- hermisallîh, adj.
- hermisôd, st. m.
- hermisôn, sw. v.
- hermisunga, st. f.
- hemiz
- hernhart
- hernorni
- hernosta
- hernuurz
- hero
- heron
- hêrôro
- hêrôst, adv.
- hêrôsto
- herot, adv.
- hêrôti, st. n.
- herphe
- herra
- hêrra, sw. f.
- herrenvalch
- hêrrilîc, as. adj.
- hêrrisôn, sw. v.
- hêrro, sw. m.
- herrôd, st. m.
- herrolicho
- herrôn
- hers
- hers
- -hers
- herse
- hersib
- hersistremo
- hêrscaf, st. f.
- hêrscaft, st. f.
- hêrscepi, as. st. n.
- herst
- herstat
- hersten, sw. v.
- herstî
- herstrazi
- herstu
- hêrstuol, st. m.
- hert-
- herta1, st.f.
- herta2, st.f.
- herta
- hertâri, st. m.
- hertathere
- hertbrât, st. n.
- herten, sw. v.
- bi-herten, sw. v.
- fir-herten, sw. v.
- furi-herten, sw. v.
- gi-herten, sw. v.
- ir-herten, sw. v.
- hertento, adv.
- hertheresblat
- herthtūc
- herti
- hertî1, st. f.
- hertî2, st. f.
- hertin, st. f.
- hertida1, st. f.
- hertida2, st. f.
- hertîg, adj.
- hertilosi
- hertimânôd, st. m.
- herting, st. m.
- hertin(n)êthri, as. st. n.
- hertlîh, adj.
- hertlîhho, adv.
- gi-herto, sw. m.
- hertôn
- hertôn, sw. v.
- hertônto, adv.
- hertprust
- hertrbe
- hertunc
- hêrtuom, st. m. n.
- hêrtuomen, sw. v.
- hêrtuomlîh, adj.
- hertuon
- hertuslîhho, adv.
- hertuuehsal, st. m.
- hertuuehsalîg, adj.
- hertuuehsalunga, st. f.
- herulch
- -herz
- herza, sw.
- herzâdra, st. sw. f.
- herzagarauuî, st. f.
- herzaknistîg, adj.
- herzarihtî, st. f.
- herz(a)sioh, adj.
- herzasiohho, sw. m.
- herzaslagôd, st. m.
- herz(a)suht, st. f.
- herz(a)suhtîg, adj.
- herzblîdî, st. f.
- herze-
- herz(e)blat, mhd. st. n.
- herzen
- gi-herzen, sw. v.
- herzerebe, mhd. st. sw. f.
- herzi
- herzi-
- -herz(i), adj.
- -herzi, st. n.
- -herzî, st. f.
- -herzida
- gi-herzida, st. f.
- -herzîg
- -herzgî
- herzilî(n), st. n.
- herzî(n), st. n.
- -herzmuoti
- herzoch
- herzog-
- herzogrîche, mhd. st. n.
- herztvm
- herzzi
- hes-
- ..hes
- hesch, mhd. st. m.
- heschen, mhd. sw. v.
- hesco
- hesderich
- hesebrier
| | hęrino Gl 1,447,15 s. AWB êrîn adj.
herinter Gl 1,454,29 s. AWB heriôn.
herinumft st. f. — Graff II,1078. hari-numft: nom. sg. Gl 1,148,1 (K); heri-: dass. 226,3 (Ra). Kriegsbeute: kihresp harinumft praedia (verwechselt mit praeda, vgl. Albers, Abrog. z. St.) Gl 1,148,1. herinumft praedia (statt praeda, s. o.) 226,3.
-herio sw. m. vgl. skefherio.
heriôn, herrôn sw. v., mhd. hern, heren, nhd. (älter) DWB heeren; mnd. hēren, mnl. heren; ae. hergian; an. herja. — Graff IV,986. harion: inf. Gl 1,163,9 (R). — heri-: 1. sg. -on Gl 4,200,54; 3. sg. -ot 1,229,17 (R); inf. -on 230,6 (R); part. prs. nom. pl. m. -onte AJPh. 55,229 (clm 6293, 9. Jh.); gen. pl. -ontero Gl 1,454,28 (M); dass. -untero 28/29 (M, 3 Hss.). — heriiota: 3. sg. prt. Gl 1,781,41 (Carlsr. Aug. LXXXIII, 11. Jh.). her-: 3. sg. -ot Gl 2,620,64; part. prs. gen. pl. -inter 1,454, 29 (M; clm 22201, 12. Jh.; Apokope des -o? vgl. Matzel S. 114; zu -int im Part. Praes. von ôn-Verben vgl. ebda. S. 100); 3. sg. prt. -oda 2,691,55; -ita Npw Cant. Deut. 25; -eta ebda. herr-: 1. sg. -on Gl 2,690,29 (Ja); 3. sg. -ot 1,427,35 (Rb); -at 2,237,52 (Zürich Rhein. 35, 10. Jh.); inf. -on Gl L 830 [424]; 3. sg. prt. -ota Np Cant. Deut. 25 (2). [Bd. 4, Sp. 983] Verschrieben: a-hariot: part. prt. Mayer, Glossen S. 74,9 (clm 6300, 8. Jh.; vielleicht für kahariot, zu erwägen ist auch ir-herîon, so Ahd. Gl.-Wb. S. 270). 1) verheeren, zerstören: a) trans.: jmdn. vernichten, etw. verwüsten: heriiota [fide (Mose) celebravit pascha, et sanguinis effusionem: ne qui] vastabat [primitiva, tangeret eos, Hebr. 11,28] Gl 1,781,41. herron populor praedor [zu: nec luna cucurrit ordine pigra suo, donec populantibus armis fervidus ingentem gladius consumeret hostem, Sed., Carm. pasch. I,166] 2,620,29. herot [unde per ora novem vasto cum murmure montis it mare proruptum et pelago] premit (vastat populatur) [arva sonanti, Verg., A. I,246] 690,64. heroda [genitor tum Belus opimam] vastabat [Cyprum et victor dicione tenebat, Verg., A. I,622] 691,55. herron sal [foris] vastabit [eos (die Kinder Israels) gladius ... lactantem cum homine sene, Deut. 32,25] Gl L 830 [424], z. gl. St. suert herrota sie uze ... sugenten sament demo alten herrota daz suert NpNpw Cant. Deut. 25; b) intrans.: um sich greifen, wüten: herrot [ut ... aedificem altare domino, et cesset interfectio quae] grassatur (Hs. crassatur) [in populo, 2. Reg. 24,21] Gl 1,427,35. 2) rauben, erbeuten: piteilit heriot strutit privat praedat fraudat Gl 1,229,17. herion depeculor 4,200,54. herionte [omnes ... boves et iumenta quae] depraedati [fuerant, certatim ei offerre in munere volebant, Greg., Dial. 3,37 p. 365] AJPh. 55,229; substant.: Räuber, Plünderer: heriontero [proiecitque dominus omne semen Israel ..., et tradidit eos in manu] diripientium [, donec proiiceret eos a facie sua, 4. Reg. 17, 20] Gl 1,454,28. 3) Glossenwort: harion grassare Gl 1,163,9 (PaK mûhhôn; ‘wegelagern’?). populare 230,6. 4) (innerlich) zerrütten: herrat [ut tanto districtius in paupere elationem feriat, quanto eum tumor elationis] infestat [, nec illata paupertas inclinat, Greg., Cura 3,2 p. 36, La. Anm. i] Gl 2,237,52. pirum kahariot [et qui nos semper disposite vixisse credidimus, repente intima confusione] vastamur [, Greg., Mor. in Job, PL 75,593 C] Mayer, Glossen S. 74,9. Abl. heriunga, herrôd.
bi-heriôn, -herrôn sw. v., mhd. MWB behern. — Graff IV, 987. pi-heri-: 2. sg. (? oder verschrieben?) -ost Mayer, Griffelgl. S. 92,418 (Vat. Ottob. lat. 3295, 9. Jh.; p- aus b- korr.); part. nom. sg. f. -ontiv Gl 2,462,39 (2 Hss.); bi-: part. prt. -hot Mayer, Griffelgl. S. 22,11 b (Vat. Ottob. lat. 3295, 9. Jh.; z. -h- vgl. Braune, Ahd. Gr.14 § 152 b Anm. 5). pi-her-: part. prt. -ot Gl 2,144,55 (Frankf. 64, 9. Jh.); be-: dass. 693,50. pi-herr-: 3. pl. prt. -oton Gl 1,276,76 (Jb); be-: dass. -otun Thoma, Glossen S. 14,34. 1) verheeren, zerstören: jmdn., etw. vernichten, verwüsten: piherroton [filii Iacob ...] depopulati sunt [urbem in ultionem stupri, Gen. 34,27] Gl 1,276,76. beherrotun depopulati sunt [Comm. in Gen. = Gen. 34,27] Thoma, Glossen S. 14,34; übertr.: zurückdämmen: piheriontiv [beata in regione ... sit flore perenni candida virginitas animum] castrata (Glosse: castigata) [recisum, Prud., Ham. 957] Gl 2,462,39 (wohl in freier Wiedergabe der lat. Konstr.; vgl. Anm. sunt eunuchi, qui seipsos castraverunt propter regnum caelorum ... de animo sit accipiendum, PL 59, 1078; vgl. z. gl. St. irfûren). 2) jmdn., etw. rauben, ausrauben, -plündern: piherot [nec ... ecclesiae negotia] depraedentur (Hs. depraedetur) [Can. apost. XXXIX] Gl 2,144,55. Mayer, Griffelgl. S. 22,11 b. beherot uuerden sculintiz [subiit (dem Aeneas) deserta Creusa et] direpta (Hs. diri- [Bd. 4, Sp. 984] pienda) [domus et parvi casus Iuli, Verg., A. II,563] Gl 2,693,50; übertr.: von etw. (gewaltsam) Besitz ergreifen: piheriost [tanquam alieni iuris] pervasor [habeatur, qui personam eius mariti, qui iam non esse existimabatur, assumpsit, Hrab., Poenit. IX, PL 112, 1410 A] Mayer, Griffelgl. S. 92,418 (Inkongruenz zwischen dt. u. lat. Wortart bleibt ungeklärt, vgl. auch Mayer z. St.).
fir-heriôn sw. v., mhd. verhern, nhd. verheeren; ae. forhergian. — Graff IV,987. far-heriot: part. prt. Gl 1,107,36 (R); -her-: 1. sg. -on 4,196,60 (sem. Trev., 11./12. Jh.; -⊢er-); vir-: part. prt. -t 1,371,56 (M); uer-: dass. ebda. (M). 1) verwüsten, zerstören, zerrütten: virhert [erit] in devorationem [: invenient eum (das Volk Israel) omnia mala et afflictiones, Deut. 31,17] Gl 1,371,56 (7 Hss. in devoratione (in) heriungo, 1 Hs. firslintan). farheron adero (l. adtero, Steinm.) 4,196,60. 2) rauben, plündern: farheriot depraedatum Gl 1,107,36. Abl. firheriunga.
gi-heriôn, -herrôn sw. v.; ae. gehergian. — Graff IV, 987. ki-herrot: 3. sg. Gl 1,276,53 (Rd). um sich greifen, wüten: kiherrot [ut ... aedificem altare domino, et cesset interfectio quae] grassatur (Hs. crassatur vastat) [in populo, 2. Reg. 24,21].
in(t)-heriôn sw. v.; mnl. ontheren. un-hern: inf. Gl 4,25,17 (clm 14429, 9. Jh.). verheeren, zerstören: diruere delere (darüber unhern) divellere.
ir-heriôn, -herrôn sw. v. — Graff IV,987. ar-heri-: part. prt. -ot Gl 1,103,10 (R); part. prt. nom. pl. f. -ote 2,291,50 (M); ir-: 3. pl. -ont 1,593,36 (M, 6 Hss., darunter clm 18140 in zwei Teilen). — ar-herrotęr: part. prt. nom. sg. m. Gl 1,637,19 (Rb). Verschrieben: ir-heuent: 3. pl. Gl 1,593,37 (M, clm 22201, 12. Jh.; vgl. Matzel S. 7). ahariot Mayer, Glossen S. 74,9 s. u. AWB heriôn. verheeren, zerstören: arheriot depopulatus Gl 1,103,10. arherrotęr depopulatus [est enim dominus Palaestinos, Jer. 47,4] 637,19. arheriote [ecce] depopulatae [urbes, eversa castra, ecclesiae ac monasteria destructa ... sunt, Greg., Hom. I, 17 p. 1504] 2,291,50. irheriont [regionem vestram coram vobis alieni] devorant [, et (Israel) desolabitur sicut in vastitate hostili, Is. 1,7] 1,593,36 (2 Hss. irbelgen2).
heriperagato Gl 2,648,23 s. AWB heribergôn. |
| |