| - horcho
- hordrich
- hore
- horebel
- höregans
- hôrehhen, sw. v.
- hôren, sw. v.
- gagan-hôren, sw. v.
- gi-hôren, sw. v.
- hera-hôren, sw. v.
- hera-zuo-hôren, sw. v.
- ir-hôren, sw. v.
- hôrento, adv.
- gi-hôrento, adv.
- horetuel
- horfigar
- horga
- horganen
- horgeie
- horgemo
- horgotemo
- horhun
- -hôrî
- -hôrida
- gi-hôrida, st. f.
- -hôrîg
- gi-hôrîg, adj.
- -hôrit
- horn, st. n.
- horn
- horna
- .horna
- hornaht(i)
- hornate
- hornaz
- hornblâsâri, st. m.
- hornblâso, sw. m.
- hornblâst, st. m.
- hornbleso
- hornboum, st. m.
- horneiz
- horneiza
- hornên, sw. v.
- gi-hôrnessi, st. n.
- gi-hôrnessî, st. f.
- horneta
- horneusel, frühnhd. st. m.
- hornez
- horneza
- hornezech
- hornezeche
- horngibruoder, st. m.
- hôrnissida, st. f.
- horniz
- hornizza, st. f.
- horniech, mhd. st. m.
- hornieche, mhd. st. sw. f.
- hornizzo, sw. m.
- hornlîm, st. m.
- hornlôs, adj.
- -horno
- hornobero, as. sw. m.
- hornoht(i), adj.
- hornaht(i), adj.
- hornscal, st. m.
- hornstehhal, adj.
- horntaube
- hortaub
- horntrumba, sw. f.
- hornuch, mhd. st. m.
- hornung, st. m.
- gi-hôrnussî, st. f.
- gi-hôrnussi, st. n.
- hornut
- hornuz, st. m. n.
- horniz, st. m. n.
- hornuuurm, as. st. m.
- hornz
- hornzeihhan, st. n.
- horo, st. n.
- horodūpil
- horofaro, adj.
- hor(o)gans, st. f.
- hor(o)lahha, sw. f.
- hor(o)trugil, st. m.
- hortragil, st. m.
- horotrugis
- hor(o)tubil, st. m.
- hor(o)tûbil, st. m.
- hor(o)tûhhil, st. m.
- hor(o)tumbil, st. m.
- hor(o)tumil, st. m.
- horovuo
- horouuitu, st. m.
- hrra
- horran
- horredubil
- horrehun
- hors
- hôrsam, adj.
- gi-hôrsam, adj.
- hôrsamî, st. f.
- gi-hôrsamî, st. f.
- gi-hôrsama, st. f.
- ge-hōrsamigheid, andfrk. st. f.
- gi-hôrsamo, adv.
- hôrsamôn, sw. v.
- gi-hôrsamôn, sw. v.
- horscho
- horseo
- horsc, adj.
- horskî, st. f.
- horsclîh, adj.
- horsclîhho, adv.
- horsco, adv.
- horscrûn, adv.
- horslicho
- hort, st. n.
- hort
- hrtaub
- hortdume
- hortdumil
- hortduuul
- horteubel
- hortragil
- horttrvgil
- hortûbe, mhd. sw. f.
- hortucbil
- hortugel
- horuuag, adj.
- horuuîg, adj.
- horuuagôn
- horuugên?
- horuuîg
- horuugên
- hôruuillio, as. sw. m.
- horwiniu
- horwis
- horuuôn, sw. v.
- hosa, sw. f.
- hsal
- hos(a)nestila, st.
- hosclicho
- hose
- hosen
- hosidel
- hosigeme
- hsigom
- hsin
- hosinere
- hsirecho
- hosit
- hosc, st. m. n.
- be-hoscon, aostndfrk. sw. v.
- hososcuoha
- hoso
- hospitâlhûs, st. n.
- hospitârohûs, st. n.
- hossen-
- hostapha
- hosthalbun
- hsun
- ht
- hot-
- hth
- hotino
- hṯpitlachin
- htputuahilia
- hou
- hou ..
- hou-
- -hou
- houa
- houa
- houan
- houaradi
- höubarn, mhd. st. m.
- houbetbalc, mhd. st. m.
- houbetlôsiu
- houbetuueget
- houbit, st. n.
- -houbit
- hout
- houbitaht(i), adj.
- houbitbant, st. n.
- houbitbantôn, sw. v.
- houbitbarî, st. f.
- houbitbentil, st. m.
- houbitbolstar, st. m.
- houbitburg, st. f.
- houbitthecka, st. f.
- houbitthuuahala, st. sw. f.
- houbitthuuahila, st. sw. f.
- houbitfulu.uui
- houbitgelt, st. n.
- houbitgibenti, st. n.
- houbitgibilla, sw. f.
- houbithaft, adj.
- houbithaftî, st. f.
- houbithaftîg, adj.
| | horcho Npw 9,16 s. AWB horsco.
hordrich Gl 3,547,46/47 s. AWB hederîh.
hore Gl 3,319,47 s. AWB ort.
horebel Gl 3,25,26 s. AWB hor(o)tubil.
höregans Gl 3,87,13/14 s. AWB hor(o)gans.
hôrehhen sw. v., mhd. hôrchen, horchen, nhd. horchen; mnd. mnl. horken; afries. harkia, herkia; vgl. ae. heorcnian. — Graff IV,1008. horechent: 3. pl. W 148,2. 9. auf etw. hören, m. abstr. Gen.: dine friunt horechent des, la mih dine stimma uerneman amici auscultant: fac me audire vocem tuam [Cant. 8,13] W 148,2. dine friunta horechent gerno diner stimmo 9.
hôren sw. v., mhd. hœren, nhd. DWB hören; as. hôrian, mnd. hren, mnl. horen; afries. hera, hora; ae. hýran; an. heyra; got. hausjan. — Graff IV,1001 ff. hoorr- (nur in B): 2. pl. -eet S 193,1/2; 2. sg. conj. -es 16; 3. sg. conj. -e 4; 1. pl. conj. -emees 194,12/13; 3. pl. conj. -een 203,6; 2. pl. imp. -at 193,6; part. prs. -enti 202,26; horr-: 3. sg. conj. -e 277,6; 1. pl. conj. (adh.) -ames 192,30; inf. -an 205,24. 31. 209,7 (alle B); -en Np 122,2 (hô-); inf. dat. sg. -enne T 57,5; part. prs. acc. sg. m. -antan Gl 1,736,52 (S. Paul XXV a 1, 8. Jh.); acc. pl. m. -ente S 248,12 (B); orren: inf. 272,22 (B). hoor- (nur in B): 3. sg. -it S 195,13. 208,8. 9. 13; 3. sg. prt. -ta 206,20; hor- (in Nb, Nc, Np, Ns hôr-, falls nicht anders [Bd. 4, Sp. 1241] angegeben): 1. sg. -iu T 88,10; 2. sg. -is O 4,19,40 (PV); -ist ebda. (F). 5,23,179. 202; -est Npw 21,3; 3. sg. -it S 140,31 (BB = 27 WB). 207,9 (2; B). T 21,6. 44,9. 67,2 (2). 69,9. 88,8. 131,20. 195,7. O 2,13,12. 24. 3,18,7. 20,152. 4,21,33. 34; -et Nb 341,28 [374,12]. Nc 741,22. 23 [77,13. 14]. Npgl 55,10. WBCK 49,3. 4; -ed [Wa 43,16 (Freckh., M).] WA 49,4; 1. pl. -ên Nb 65,7 [73,26]; 2. pl. -et T 133,16. O 3,18,10 (PV); -it ebda. (F); 3. pl. -ent T 52,7. 88,8. 9. 107,4. 133,13. 134,4. O 3,22,22. Nb 73,4. 350,17 [81,25. 383,19]. Npgl 85,8. Npw 134,17; -int Ns 606,19; [-ed Wa 24,23 (Freckh., K; hr-);] 3. sg. conj. -e Schlechter, Aratorgl. S. 283,34. T 64,11. 71,6. 76,5. 98,1. 2 (3); -] O 1,1,121 (vor er); 3. pl. conj. -en T 107,4; 2. sg. imp. -i Gl 4,4,42 (Jc). T 128,2. O 1,18,40; -e NpNpw 44,11. 49,7 (2). Np 70,23. 80,9. 85,6. Npw 44,11; 2. pl. imp. -et T 75,1. 91,3. 122,3. O 2,19,13; inf. -en T 57,5. 74,8. 140,2. O 3,15,46. Ol 89. Nc 760,3 [104,10] (hó-). NpNpw 49,7. Npw 122,2; inf. dat. sg. -enne T 64,11. 71,6. Nb 192,23 [208,26]; part. prs. -enti T 64,8. 112,3. 129,1; acc. sg. m. -antan 12,4; nom. pl. m. -ente 78,9; acc. pl. m. -ente 86,2; 1. sg. prt. -ta Nc 729,30 [60,11]. NpNpw 37,14; -t (vor -ih) S 68,37 (Musp.); 2. sg. prt. -tos O 5,9,23 (PV); -tist Npw 137,1; -thus OF 5,9,23; 3. sg. prt. -ta T 79,3. 141,5. O 1,17,16. 2,8,23. 9,57. 3,16,61. 17,6 (F). 20,147. 4,16,29. 19,7. Np 58,8 (hô-). Npgl 58,16. 64,5; -t (vor er, al) O 1,25,15. 2,4,26. 3,17,6 (PV); 2. pl. prt. -tut 2,13,5. 4,19,65; 3. pl. prt. -tun T 133,9. O 2,24,12. 3,12,9. 16,73 (F). 4,1,21. 6,46. 33,22; -ton Gl 1,729,14 (S. Paul XXV a 1, 8. Jh.). Nb 335,15 [366,22] (-ôn); -thon Gl 1,563,20 (M); 2. sg. conj. prt. -tist Oh 39. Nc 721,16 [48,17]; 3. sg. conj. prt. -ti Gl 2,28,13. O 2,5,19. 3,17,30. 4,11,42. 13,52. 24,2. Np 74,8. 80,14/15; -di Tiefenbach, Aratorgl. S. 19,18; ki-: part. prt. dat. sg. f. -tera Gl 1,412,46 (Rb); acc. sg. n. -taz S 249,12 (B); ke-: part. prt. -it 255,11 (B); gi-: dass. -it T 10,3. 132,19. 222,3. O 4,19,67; dat. sg. n. -temo T 56,4; acc. sg. f. -da Pw 65,8; nom. pl. f. -da 18,4; dat. pl. -ten T 106,4; ge-: part. prt. -it S 125,34; -et NpNpw 9, Diaps. 17; die präteritalen Partizipialformen mit der Bed. ‘erhören’ sind zu gihôren gestellt. ohr-: inf. -en S 94,8 (-n). 97,52; part. prs. acc. sg. m. -enten 95,19; 3. sg. prt. -ter 94,9 (Ausg. hort er); alle im Georgslied. [Mit -â- for -ô- (vgl. Gallée, As. Gr.3 § 96): har-: 3. sg. -ed Wa 43,6 (M); 3. pl. -ed 24,12 (M = 23 K). 33,2 (M = 22 K). 6 (M = 25 K). 22 (K); -ad 29,14 (M); alle Freckh.]. Verschrieben: hoorreen: inf. S 203,7 (B; statt hoorran, durch vorangehendes horreen veranlaßt, Steinm.); hrorren: dass. F 7,9 (Ausg. horren; vgl. Gr. S. 121); keboret: part. prt. Np 9, Diaps. 17 (Hs. U = S. XIX,20); [verstümmelt: gi-hord.: part. prt. nom. pl. m. Wa 7,1 = 13,14 (as. Ps., 10. Jh.; Ausg. gihoride)]. Hierher wohl mit verkürzter Schreibung: on: 3. pl. conj.? Mayer, Glossen S. 62,8 (clm 4542, 9. Jh.); ta: 3. sg. prt.? S. 59,19 (ebda., a unsicher). Für die nur numerisch zitierten Belege wurde das Latein bei Otfrid u. das Kommentar-Latein bei Notker nicht berücksichtigt. 1) hören, vernehmen: a) (mit den Ohren) hören (oft neben (gi-)sehan), abs.: den tohuben ohrenten (Ausg. horenten) den pilnten deter sehenten S 95,19, ähnl. T 86,2 (audire). suuigeen indi horran diskin kelimfit tacere et audire discipulum convenit S 209,7. thie thar habe orun zi horenne, thie hore qui habet aurem audiendi audiat T 64,11. 71,6. habent oran unde nihorent, habent ougen unde nisehent aures [Bd. 4, Sp. 1242] habent et non audient Npw 134,17; ferner: Nb 335,15 [366,22]. Npgl 85,8 (Np audire); b) etw. hören, vernehmen: α) m. abstr. Akk. (auch ellipt.): oorom horrames cotchundida auribus audiamus divina S 192,30. lectiun vviho kernlihho horran kipete ofto anahlineen lectiones sanctas libenter audire 205,24. so kihortaz uuirdit zeihhan ut auditum fuerit signum 249,12. 255,11. [that the salmsangas iro muthes gihoride uuerthen fan gode ut eius oris psalmodia a deo audiatur [Ps. 5,2] Wa 7,1 = 13,14.] huuanta siu quam fona entum lantes horren uuistom Salomones audire sapientiam Salomonis F 7,9, ähnl. T 57,5 (2; audire). ir uuarlihho horet ratissa sauuentes vos ergo audite parabolam seminantis 75,1. thaz er avur lerit, thaz sihit er al joh horit [vgl. quod vidit et audivit, Joh. 3,32] O 2,13,24. wio ih iu hiar gibiete, thaz horet io zi guate [vgl. audistis, quia dictum est, Matth. 5,43] 19,13. thaz hortun sie io thuruh not, so Matheus iz redinot 4,6,46. riaf druhtin ... in mihileru luti, thaz hortun thar thie liuti 33,22. thu horist thar ana wank io thero engilo sank 5,23,179. er hiar in thesen redion mag horen evangelion Ol 89. ten einen doz horet man . die andere sint so ferdrucchet . taz sie nioman nehoret [vgl. quia sonus ille ... a nobis audiri non potest et quodammodo ... supprimitur, Aug., En.] Nc 741,22. 23 [77,13. 14]. aber ih nehorta iz . daz chit . ih neantuuurta is . samoso ih toub uuare ego autem tamquam surdus non audiebam NpNpw 37,14. danne freuuent sih minę lefsa ... unde min sela . die du lostost. Vuanne ist daz? Hôre noh Np 70,23. vuanda got selbo ist irteilare . nals mennisco. Vuare iz mannisco . der nehorti uberal . so got tuot [vgl. quia vero deus iudex est, non homo, noli illum expectare de locis, Aug., En.] 74,8; vom Ohr: iro herzegareuui habet gehoret tin ora praeparationem cordis eorum audivit auris tua NpNpw 9, Diaps. 17. quod ocvlvs non vidit nec avris avdivit nec in cor hominis ascendit (daz ouga nesah ora nehorta noh in mannis herza necham) Npgl 64,5; ferner: S 125,34. 193,16. 202,26. 206,20. 248,12. T 56,4. 64,8. 78,9. 98,2. 106,4. 222,3 (alle audire). O 2,8,23. 24,12. 3,16,61. 73 (F). 17,6. 18,10. 20,147. 4,1,21. 19,7. 65. 67. 5,23,202. Nb 73,4 [81,25] (insonare auribus). Nc 721,16 [48,17]. Npgl 58,18 (Np audire). Npw 18,4 (audire); mit pron. Akk. thaz als Korrelat für thaz-Satz: sie zaltun ... wuntar filu hebigaz, wanta er ni horta man thaz, thaz io fon magadburti man giboran wurti O 1,17,16; — (gotes) uuort hôren: kemarit uuarun deisu uuort alliu sazton alle dea horton herzin iro divulgabantur haec verba omnia et posuerunt omnes qui audierant in corde suo [Luc. 1,66] Gl 1,729,14. der hoorit vvort miniv desiv indi tuat dei qui audit verba mea haec et faciat ea S 195,13. der fon gote ist, ther horit gotes uuort qui est ex deo verba dei audit T 131,20. O 3,18,7. unde ist suertin iro lefsen . daz ist uerbum dei (gotes uuort). Vuanda uuer horta iz? quoniam quis audivit? Np 58,18; ferner: T 44,9. 88,8 (beide audire); (gotes) stimma hôren: zi iunkist kihortera stimma iru tandem audita voce eorum [surrexit de terra, 1. Reg. 28,23] Gl 1,412,46. hiutv ibu stimma sina hoorreet ir nichvriit furihertan herza iuueriv hodie si vocem eius audieritis, nolite obdurare corda vestra S 193,1/2. stemma in hohi gihorit uuard vox in Rama audita est T 10,3. ni stritit noh ni ruofit, noh ni horit sihuuer in strazu sina stemma neque audiet aliquis in plateis vocem eius 69,9. minu scaf horent mina stemma oves meae vocem audiunt 134,4. geuuiet thiadi got unsan, in gehorda duot stemma louis sinis benedicite gentes deum nostrum et auditam facite [Bd. 4, Sp. 1243] vocem laudis eius Pw 65,8; ferner: T 88,8. 9. 133,13. 195,7. O 3,22,22. Pw 18,3 (alle audire); β) m. Nebens. (auch ellipt.): der eigi oorun horendo hoorre huuaz keist qhuede samanungu qui habet aures audiendi audiat quid spiritus dicat ecclesiis S 193,4. girdinotun gesehan thiu ir gisahut ... inti horen thiu ir gihortut (cupierunt) audire quae auditis T 74,8. quad truhtin: horet uuas thie tuomo thes unrehtes quad audite quid iudex iniquitatis dicit 172,3. ni hort er wergin mari, wer ther fater wari O 2,4,26. uuio aber du iz recchest . tes lustet mih zehorenne quid constituas . audire desidero Nb 192,23 [208,26]. hore tohter und sih . chit der propheta ... (hore nur Npw) uuaz dir Christi euuangelium gebiete audi filia et vide NpNpw 44,11; ferner: S 277,6. T 132,19 (beide audire). O 1,1,121. 4,19,40. Oh 39. NpNpw 43,2 (2; audire); γ) m. Akk. u. Inf. (auch ellipt.) (vgl. Helbig, Verben8 S. 152 f. s. v. hören Anm. 1): daz hortih rahhon dia uueroltrehtuuison, daz sculi der antichristo mit Eliase pagan S 68,37. tho ward himil offan, then fater hort er sprechan O 1,25,15. ih gihu, quad er, in iuih (thaz ir hortut quedan mih, ni sagen iz nu ouh thes thiu min), thaz ih selbo Krist ni bin 2,13,5. uuio ofto nehorta ih tie gota sih chlagon . iro notegungo unde iro duingennes quotiens . s. memini . conquestos deos super eiusdem coactione et instantia Nc 729,30 [60,11]. tia mahtist tu gerno sehen glizenta . unde horen choson alle lustsamina quam et conspicere nitentem . et fantem audire dulces illecebras 760,3 [104,10]. amicvs sponsi stat et avdit evm (des priutegomen friunt stat unde horet sprechen unde fore mendi mendet ir umbe die lutun des priutegomen) Npgl 50,10; δ) m. Inf.: so si singen horet . so ist iz iro lustsam Nb 341,28 [374,12]. die des uuanent . so sie sagen horent . taz Platoni disiu uuerlt neduohti haben anagenne zites . noh ende qui putant . cum audiunt visum esse Platoni . nec habuisse hunc mundum initium temporis . nec habiturum defectum 350,17 [383,19]; ε) m. Adv. statt abstr. Akk.: ni mag ih uon mir selbomo tuon iouuiht soso ih horie tuomiu non possum ego a me ipso facere quicquam: sicut audio iudico T 88,10. sie zigin nan in wara, thaz er thia altun lera, then wizzod, so man horti, in abuh redinoti O 3,17,30. tero sibeno ist grammatica diu erista . diu unsih leret ... rehto sprechen . taz ioh chint kelirnen mugen . so uuir tagoliches horen Nb 65,7 [73,26]; ζ) Glossen: hori adtende ausculta Gl 4,4,42. horta [sed ex eo innuitur quod] audivit (Hs. audit) [Greg., Hom. II,25, PL 76,1193 A] Mayer, Glossen S. 59,19. horon [nec pensant qui audiunt per quem, sed quid vel a quo] audiant [ebda. II,36, PL 76,1267 C] S. 62,8; c) etw. von jmdm./über etw. hören, m. abstr. Akk./Nebens. u. fona + Dat. d. Pers. (auch ellipt.): thaz horenti thie zeheni unuuirditun fon then zuuein bruodoron audientes decem indignati sunt de duobus fratribus T 112,3. er horta gahun fon then, theiz gisahun, wiolih er sih farota, in themo berge sih gibilidta [vgl. et quia eum forte audierat in monte transfiguratum, Beda u. Hrab. zu Matth. 26,48] O 4,16,29. inti thu ni hortos hiar in lante fon themo heilante, ist thir unkund ouh nu thaz, wio diuri forasago iz was 5,9,23; m. Akk. u. abstr. Gen.: sie imo redinotun, waz sies alle hortun, zaltun missilih gimah, wio ther liut fon imo sprah 3,12,9. 2) hinhören, zuhören: a) jmdn. anhören, jmdm. zuhören: α) m. Akk. d. Pers.: hoorremees truhtinan antlengantan audiamus dominum respondentem S 194,12/13. der [Bd. 4, Sp. 1244] iu horit mih horit qui vos audivit me audivit 207,9. 208,8. 9. fundun inan (Jesus) in themo temple sizzantan untar mitten then lerarin, horantan thie inti fragentan invenerunt illum ... audientem illos et interrogantem eos T 12,4 (vgl. Gl 1,736,52 unter β). ther ist thes brutigomen friunt thie thar stentit inti horit inan amicus autem sponsi est qui stat et audit eum 21,6. al thaz folc fruo in morgan quam ci imo in temo temple inan horen omnis populus manicabat ad eum in templo audire eum 140,2; in einem Bilde: ih (sc. heilant) bim duri scafo. Alle so manage so quamun thioba sint inti scachera: ni hortun sie thiu scaf omnes quotquot venerunt fures sunt et latrones, sed non audierunt eos oves 133,9; ferner: S 193,6. T 79,3. 107,4 (2). 129,1. 133,16. 141,5 (alle audire); β) m. Dat. d. Pers.: funtum inan huse sizantan in in metolode meistro horrantan im invenerunt eum in templo sedentem in medio doctorum audientem illos [Luc. 2,46] Gl 1,736,52 (vgl. o. T 12,4). so wer so ist fona ware, ther horit mir io sare; horit er mit minnu mines selben stimnu O 4,21,33 (vgl. u. c α). neuuile du mir horen . so nebist du min liut . so suigen ih NpNpw 49,7; b) jmdm. in bezug auf etw. zuhören, m. Dat. d. Pers. u. abstr. Gen.: uuolton si inen ehrkeren ne uuolta ernes ohrn (Ausg. horen) S 94,8. ehrte uuas daz Georigen munt ne ohrter (Ausg. hort er) ines 9. bat thesan ouh zi noti, thoh er mes ni horti, ... thia steina duan zi brote O 2,5,19; ferner: S 97,52; c) einer Sache Gehör schenken, auf etw. (jmds. Stimme) hören: α) m. abstr. Dat.: joh horit er mit minnu thes brutigomen stimnu [vgl. audit eum, gaudio gaudet propter vocem sponsi, Joh. 3,29] O 2,13,12, ähnl. 4,21,34 (vgl. o. a β); β) m. zi + abstr. Dat.: la sin fasto truhten min gebet in dinen oron . unde hore ze dero stimmo minero fleho auribus infige domine orationem meam . et intende voci deprecationis meae Np 85,6; γ) m. abstr. Gen.: er nam er sin giwati, tho zalta in sar thio dati, thes selben werkes guati, thoh Iudas es ni horti O 4,11,42; d) imperativisch: höre zu, merke auf: thie thar habe orun zi horenne thie hore! qui habet aurem audiendi audiat! T 64,11. 71,6. 76,5. hori, Israhel, truhtin got unser ein got ist audi, Israhel, dominus deus noster deus unus est 128,2. nu sprichet Christvs. Hore min liut . unde danne spricho ih ... Hore du Israel . unde ih sage dir audi populus meus . et loquar NpNpw 49,7. Np 80,9. 3) erhören (vgl. die präteritalen Partizipialformen unter gi-hôren 2): a) jmdn. (in bezug auf etw.) erhören, m. Akk. d. Pers.: giwisso weiz thaz unser muat, wio got then suntigen duat, thaz er se sar ni horit ouh wiht sih zi in ni kerit [vgl. quia peccatores deus non audit, sed si quis dei cultor est et voluntatem eius facit, hunc exaudit, Joh. 9,31] O 3,20,152; m. Akk. u. in + abstr. Dat.: du hortist mih in demo gibete dere propheton unde dere rehten die dinera chumfti paten Npw 137,1 (Np gihôren); b) etw. (Flehen) erhören, m. abstr. Akk.: got miner, ih haren dir be tage, daz ne horest tu deus meus, clamabo per diem, nec exaudies Npw 21,3 (Np gihôren). 4) Folge leisten, gehorchen: a) abs. (vgl. Greule, Verbwb. S. 8 Anm. 8): ibv hoorit disco indi nalles einin munde ... auh ibu erfullit kipot si oboedit discipulus et non solum ore S 208,13; [Bd. 4, Sp. 1245] b) jmdm. (in bezug auf etw.) Folge leisten, gehorchen, m. Dat. d. Pers.: suanit imu alle hoorreen iudicaverit ei cuncti oboediant S 203,6. uzzan so discoom kerisit hoorreen (l. hoorran, Steinm.) demu meistre oboedire magistro 7. thie iu horit ther horit mir qui vos audit, me audit T 67,2. oba her theru samanungu ni hore si autem et ecclesiam non audierit 98,2. ioh er se thes gibeitti, zi altere firleitti, zi altemo wewen, oba sie mo wollent horen O 3,15,46. Pilatus was tho in flizi, thaz er nan (Jesus) firliazi, thaz er in ni horti [vgl. Pilatus voluit dimittere eum. Judaei autem clamabant, Joh. 19,12] 4,24,2. vbe aber min liut Israhel mir horti . unde iz darana sceindi daz er in minen uuegen gienge si populus meus audissset me . Israhel si in viis meis ambulasset Np 80,14/15; ferner: T 52,7 (oboedire). 91,3. 98,1. 2 (alle audire); bildl.: obe mir der munt uuola horti o mihi si cursus facundior ora moveret [Ar. I,459] Gl 2,28,13. Schlechter, Aratorgl. S. 283,34. Tiefenbach, Aratorgl. S. 19,18; nur m. abstr. Gen. (vgl. Greule, Verbwb. S. 8 Anm. 9): ioh sinero worto er horta filu harto, tho er in sulih thing gigiang O 2,9,57; c) einer Sache Folge leisten, m. abstr. Dat.: pibotum .. in alleem horran praeceptis abbatis in omnibus oboedire S 205,31. wis horsam io zi guate, ni hori themo muate; innan thines herzen kust ni laz thir thesa woroltlust O 1,18,40. in selben thaz ni hangtin, thaz sie imo io giwangtin; thehein thes muate horti in sulicheru noti 4,13,52; ferner: S 272,22 (oboedire); Glosse: horthon [magis magisque] attendant [animo, et confirmentur ad legitimam vitam, Eccli., Prol., PL 29,421] Gl 1,563,20 (3 Hss. zuo[h]losên, 4 gi[h]losên). 5) (mit etw.) aufhören (eigentlich: aufhorchend von etw. ablassen, vgl. Kluge, Et. Wb.23 S. 63 s. v. aufhören): also diu ougen dero scalcho die man fillet . uuartent ze iro herron handen . unde diu diu ze iro frouuun handen . uuieo halto sie horren uuellen . so uuartent unseriu ougen ze gote unsermo herren . unz er uns kenade [vgl. attendunt servi ad manus dominorum suorum, sive ... sive quando pro culpis suis vapulare iubentur, donec audiant, parce ..., Cass.] NpNpw 122,2. 6) gehören zu: [a) jmdm. gehören, m. Dat. d. Pers.: alle thie uerscange the hirto hared Wa 24,12 (M = 23 K). ende uan then houan the thar in hared 33,6 (M = 25 K);] b) zu etw. gehören, sich auf etw. beziehen, m. zi + abstr. Dat.: ich gloubo alle die warheit des heiligan ewangelien ..., und allez daz der horit ci rehter gloubo daz gloub ich uasto nah den gotes gnadon S 140,31 (BB = 27 WB); m. lat. ad: daz eina ist abo hie ze merchene, daz daz erera uers horet ad primitiuam ecclesiam de Iudaeis collectam, abo diz uers horet ad ecclesiam de gentibus congregatam W 49,3. 4; [m. tō + abstr. Dat.: thie uerscunga ende thie kiesos the to themmo thienosta harad Wa 29,14 (M). 33,2 (M = 22 K). thit hared to thero uuinuard 43,6 (M). thit is thiu asna. thiu to themo batha hored 16 (M);] — zi eineru hant hôren zusammengehören: an dero slehtun slozredo . teilint sih tiu partes. Zuei sint tes einen . daz tritta des anderen. Aber mit kedingun uuarrachondo . horint alliu diu teil ze einero hant in conditionali autem . cuius est propositio . eius est et assumptio . atque conclusio Ns 609,19. Abl. hôrento, hôrehhen; hôrnissida; hôrsam.
gagan-hôren sw. v. — Graff IV,1007. kagan-hoorta: 3. sg. prt. S 207,7/8 (B). [Bd. 4, Sp. 1246] jmdm. gehorchen, m. Dat. d. Pers.: truhtin qhuidit kaganhoridu des oorin kaganhoorta mir obauditu auris oboedivit mihi. Abl. gaganhôrida.
gi-hôren sw. v., mhd. gehœren, nhd. gehören; as. gihôrian, mnl. gehôren; ae. gehýran; got. gahausjan. — Graff IV,1004 ff. ke-horr-: inf. -en Np 142,8; part. prs. dat. pl. -antem S 224,10/11 (B); ga-: 2. pl. -et F 9,6; 3. pl. -ent 8,24. 9,3; 3. pl. conj. -en 8,31; part. prs. nom. pl. m. -ente 5,19. 8,24; acc. pl. m. -ente Gl 2,270,23 (M); ge-: 3. pl. -int S 125,33 (Phys., 11. Jh.); 2. pl. imp. -ent Np 2,10 (-ô-); inf. -en 30,2 (-ô-). 142,8 (-ô-). ka-haorendi: part. prs. Gl 1,72,17 (Pa); -hor- (in Nb, Nc, Ni, Np hôr-, falls nicht anders angegeben): 3. sg. prt. -ta F 15,15; ki-: part. prs. -endi Gl 1,72,17 (K); 3. pl. prt. -tun OF 3,24,74; ke-: 1. sg. -o Np 90,15; 2. sg. -est Npw 21,3; 3. sg. -et Ni 507,6 [13,4]. Np 4,4. 50,10. 54,20. 74,7. 85,5; 3. pl. -ent Nb 157,25 [169,9]. Np 36,19; 1. sg. conj. -e 25,7. 84,9; 2. sg. conj. -est 85,1; 3. sg. conj. -e NpNpw 6,11. Np 19,2. 98,6. Cant. Deut. 1; 1. pl. conj. -en 56,1 (-o-). 118 A,3; 3. pl. conj. -en Gl 2,234,25 (Rc). Np 33,3; 2. sg. imp. -i S 297,7 (alem. Ps.); -e Nb 116,13 [126,30]. NpNpw 142,7. Np 4,2 (-ó-). 26,7. 8. 27,2. 38,13. 53,4. 54,2. 60,2. 63,2. 64,3. 68,14. 17. 118 T,145 (-o-). 139,7. 140,1. Npgl 60,6; 2. pl. imp. -ent Np 48,2 (-ó-). 3 (3). Cant. Deut. 1; inf. -en 50,10. 58,9. 101,24. 119,6; 1. sg. prt. -ta 91,12. Cant. Abac. 1. 16; 2. sg. prt. -tost Np 16,6. 117,21; 3. sg. prt. -ta S 295,5 (alem. Ps.). Np 4,2. 29,11. 33,7. 68,34. Npw 21,25; 1. pl. prt. -tomees S 196,1 (B); -ton Np 47,9; 3. pl. prt. -ton Gl 1,732,36 (S. Paul XXV a 1, 8. Jh.). 55. 56 (beide ebda.). Np 33,9. 45,7; part. prt. -et 6,10; chi-: 2. sg. -is I 5,8; 3. pl. -ant 25,1; 2. sg. imp. -i 13,15. 21,12. 28,16; inf. -an 42,5; 3. pl. prt. -don 13,13. — ga-hor-: 2. sg. -is F 24,21; 3. sg. -it 5,9. 9,8. 12. 20; 3. sg. conj. -e 10,8; 2. pl. imp. -et 40,14. 23; inf. dat. sg. -anne Gl 2,224,64 (S. Flor. III 222 B, 9. Jh.); 3. pl. prt. -tun F 8,29. 9,6. 14,19; gi-: 1. sg. -iu T 108,1; -u 79,12. O 4,21,28; 2. sg. -is T 119,4. 198,5; -ist 117,4 (-istu). 135,25; 3. sg. -it 43,1. 2. 75,1. 2. 3. 4. 132,18 (2). 143,4. 173,2 (2). Npw 141,2; -et 131,7. 141,2. 144,19; 2. pl. -et T 24,1. 74,6. 84,6. 89,5. 131,20. 145,4; 3. pl. -ent 58,2. 64,3. 74,5. 6. 7. 88,8. 133,6. Npw 140,6/7; 3. sg. conj. -ie S 30,35 (Wk); 3. sg. conj. -e T 129,10. O 2,21,18. Npw Cant. Deut. 1; 3. pl. conj. [-ien Pk 33,3;] -in Npw 33,3; 2. sg. imp. -i O 3,4,27; -e Npw 118 T,146. 149. 129,2. 140,1. 142,1 (2); 2. pl. imp. -et T 124,1; inf. -en S 105,1. T 74,2. 82,11 a. 131,18. 132,16. Npw 118 X,175. 119,6. 142,8; -in Pw 57,6; -e S 316,22 (Würzb. B., 9. Jh.; n-loser Inf.); part. prs. -enti T 47,6. 135,2. 154,2. 196,3. 223,5; part. prs. dat. sg. m. -entemo 79,3; nom. pl. m. -ente 74,5. 82,11 a. 91,3. 120,6. 126,3. 127,5. 207,3; 1. sg. prt. -ta S 1,1 u. Anm. (Hildebr.). T 131,9. 16. 139,9. 168,3. O 1,6,11. Npw Cant. Abac. 1; -da S 319,30 = Wa 17,5 (sächs. B., 10. Jh.); 2. sg. prt. -tost T 135,25; -tist Npw 119,1. 137,1; 3. sg. prt. -ta T 4,2. 8,2. 11,3. 21,7. 11. 55,2. 63,2. 64,1. 79,11. 82,9. 97,6. 106,3. 110,4. 125,8. 133,1. 135,3. 11. 17. 139,7. 196,4. 197,7. 198,2. 236,6. O 1,9,3 (P). 2,14,85. 3,4,30. 14,37. 20,169. 23,25. 24,5. 4,3,1; -t (vor iz, er) 1,9,3 (V). 21,11; -thaz 1,9,3 (F); 1. pl. prt. -tomes T 87,9; -tun 78,4. 189,3; -ten Npw 131,7; 2. pl. prt. -tut T 26,1. 28,1. 31,1. 32,1. 44,18. 64,3. 74,8. 88,12. 132,16. 165,3. 6. 191,2; -tunt 30,1; 3. pl. prt. -tun 4,10. 13. 6,5. 7. 8,5. 12,5. 16,2. 3. 19,4. 21,9. 74,6. 8. 79,13. 106,7. 115,1. 116,5. 124,6. 129,2. 7. 133,4. 187,3 = T Fragm. S. 292,11. O 1,9,37. 13,15. 17,32. 53. 3,16,73 (PV). 17,46. 19,19. 24,74 (PV). 110. 4,16,41; 1. sg. conj. prt. -ti S 327,4; 3. sg. conj. prt. -ti O 1,4,18. 12,10. [Bd. 4, Sp. 1247] 20,27. 4,22,2. 5,23,24; 3. pl. conj. prt. -tin T 101,2. O 4,19,30; part. prt. -it T 2,5; nom. sg. n. -taz O 1,4,28; dat. sg. n. -temo T 60,11. 84,7; nom. pl. m. -te 34,3; ge-: 1. sg. -o Nb 126,20 [137,20]; 2. sg. -ist Np 47,12; -est NpNpw 5,4 (2). 21,3. 4. 29,9. 37,16. Np 21,3 (3); 3. sg. -et Nb 8,11. 72,27/28. 296,21/22. 341,19 [8,12. 81,20. 321,11/12. 374,3]. NpNpw 4,4. 5,2. 19,7. 37,9. 44,10. 101,21. 105,2. Np 54,18. 57,6. 65,18. 80,6 (2). 131,7. 141,2 (2). 144,19. Npw 4,4. 50,10 (2); 1. pl. -en Np 77 Prooem. (2). 77,2 (2); 3. pl. -ent Gl 2,149,7 (Frankf. 64, 9. Jh.). S 339,38. NpNpw 44,10. 113,6’/7’. Np 67,4. 73,16. 94,8. 95,13. 134,17. 140,6. Npw 36,19; 1. sg. conj. -e 25,7; 3. sg. conj. -e Nb 65,23 [74,14]. Np 57,5. Npw 19,2; -a S 302,22/23 (rhfrk. Ps., 11. Jh.); 1. pl. conj. -ên Nb 62,7. 340,5. 342,20 [70,17. 372,12. 375,11]. Npw 118 A,3 (-en); 3. pl. conj. -en Np 33,3. 58,8. Npw 33,3; 2. sg. imp. -i Pw 54,3. 59,7. 60,2. 63,2. 64,3. 6. 68,14. 17. 18; -e NpNpw 4,2. 16,1. 6. 19,10. 24,19. 26,7. 101,2. 3. 140,1. 142,1. Np 12,4. 54,3. 59,7. 64,6. 68,14. 18. 77,10. 83,9. 85,1. 5. 101,4. 118 T,149. 129,2. 137,3. 142,1 (2). Npw 4,2. 26,7. 8. 27,2. 38,13; 2. pl. imp. -it Pw 65,16; -et S 302,22. Npw 2,10. 48,3 (2); -ent Np 65,8. Npw 48,2. 3. Cant. Deut. 1; inf. -an Pw 65,18; -en Nb 123,13. 262,2 [134,9. 282,26]. NpNpw 13,3 (2). 106,32. 111,7. 113,6 (= Npw 4). Np 58,8. 73,19. 90,7. 93,5. 118 X,175. Npw 30,2. 50,10. 101,24. 142,8; -on Pw 54,18; -un 20 (zu -on, -un für -an vgl. Gr. I § 109 δ); inf. dat. sg. -enne Nb 66,28 [75,22]. NpNpw 102,20; part. prs. gen. pl. m. -entôn Nb 204,6 [220,17]; 1. sg. prt. -ta Np 61,12. 80,3 (3). Npw Cant. Abac. 16; -da Pw 61,12; 2. sg. prt. -tost Np 3,5. 30,23. 60,6. 85,7 (2). 98,8. 118 D,26. F,45. 119,1. 137,1 (2); -tes Npw 30,23; -test 3,5. 16,6. 21,3; -tist 117,21. 118 D,26. F,45; -dos Pw 60,6; 3. sg. prt. -ta Nc 716,27. 759,7. 842,25 [42,15. 103,6. 214,22]. NpNpw 9, Diaps. 17. 17,42. 33,5 (2). 18. 39,3. 101,24. 105,44. 109,1. 114,1. 117,5. Np 17,7 (2). 45. 21,25. 65,19. 67,28. 77,21. 80,6. 12. 85,5. 91,12. 98,6. 7. 8 (2). Npw 4,2. 17,45. 33,7; -te NpX 17,42 (= S. VI,8). Npw 29,11; -ter NpX 17,45 (= S. VI,22); -da Pw 3,4. 58,8. 65,19. 68,34; 1. pl. prt. -ton Np 131,6; -ten Npw 47,9; 3. pl. prt. -ton Np 45,4. 57,6. 63,10. 118 C,21. Npw 45,4; -ten Np 93,2. Npw 45,4. 118 C,21; -tan 33,9; 2. sg. conj. prt. -tîst Nb 127,5 [138,12]; 3. sg. conj. prt. -ti NpNpw 101,21 (Np -ó-). Np 68,34. 98,6 (-o-); part. prt. -et Npw 6,10; nom. pl. m. -te Np 117,5; go-: 3. sg. prt. -ta T 79,13 (Ausg. gihorta; zur Ausnahme, nicht Verschreibung vgl. Sievers, Beitr. 19,553). coorestu: 2. sg. conj. Gl 5,519,17 (Gespr., 10. Jh.; d. i. cohorestu, vgl. Huisman, Rhein. Vjbll. 33,288). ge-hren: inf. NpX 118 X,175 (= S. VIII,22). 119,6 (= S. XIII,15). Wohl mit -uo- für -ô- (vgl. Braune, Ahd. Gr.14 § 45 Anm. 5): gi-huor-: 2. sg. imp. -e Npw 137,3; ge-: 3. sg. -et Np 93,9; oder liegt Verschreibung vor? Verschrieben: gehcri: 2. sg. imp. Pw 54,2 (Ausg. gehori). Verstümmelt: ..orre: 3. sg. conj. F 8,15 (Ausg. gahorre); .ahorret: 2. pl. imp. 9,7 (Ausg. ga-); ..orit: 3. sg. 17 (Ausg. gahorit); ..renne: inf. dat. sg. 6 (Ausg. gahor-); ..horente: part. prs. nom. pl. m. 16,16 (Ausg. ka-); [..rde: 3. sg. prt. Pk 33,5 (Ausg. gihorde);] ..rti: 3. sg. conj. prt. F 33,15 (Ausg. gahorti). gihorit inaltabit Gl 1,571,16 (M, clm 22201; 9 Hss. irhôhen) s. AWB gi-hôhen. 1) hören, vernehmen: a) (mit den Ohren) hören (oft neben gisehan), abs.: toube gihorent, tote arstantent surdi audiunt, mortui resurgent T 64,3. inti mit orun gihorent inti mit herzen furstantent auribus audiant et corde intellegant 74,6. [Bd. 4, Sp. 1248] iuueru ougun saligu in thiu siu gisehent, inti iuueru orun bithiu siu gihorent vestri autem oculi beati quia vident, et aures vestrae quia audiunt 7. habent munt . unde nesprechent . habent ougen . unde negesehent . oren unde negehorent oculos habent et non videbunt . aures habent . et non audient NpNpw 113,6’/7’. Np 134,17 (Npw hôren). der daz ora gescuof . negehuoret der? qui plantavit aurem non audiet? 93,9; substant.: so ist auch uox . tiu sament chumet ze manigen oron . siu ist ungeskeiden . doh tero gehorenton oren geskeiden sin Nb 204,6 [220,17]; ferner: F 8,15. 24 (2). 29. 9,3. T 74,5 (2). 6 (2). 89,5 (alle audire). Nb 342,20 [375,11]; b) etw. (mit den Ohren) hören, vernehmen, anhören (auch neben gisehan): α) m. abstr. Akk. (auch ellipt.): kehortomees des puentin kipot audivimus habitandi praeceptum S 196,1. uzan ... kepet ... allem kehorrantem si kiqhuetan fona herorin oratio dominica omnibus audientibus dicatur a priore 224,10/11. ih furgoumolosota gihore gotes gibot 316,22. ik gihorda hethinnussia endi unhrenia sespilon 319,30 = Wa 17,5. uuaar ist dhazs so ofto so dhea Christes fiant dhesiu heilegun foraspel chihorant umbi Christes chiburt inimici Christi omnem hanc prophetiam nativitatis eius audiunt I 25,1. bihuuiu uuard Christ in liihhi chiboran? Chihori nu sahha audi ergo causam 28,16. neo iz augom gasehen enti orom ni gahorren ne quando videant oculis et auribus audiebant F 8,31. gahorret biuuorte dhes saentin adtendite parabulam seminantis 9,7. sume kafengun dea sine scalcha ... Der chuninc duo so ęr iz kahorta uuart arbolgan cum audisset 15,15. uuard tho, so siu gihorta heilizunga Mariun Helisabeth, gifah thaz kind in ira reue factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth T 4,2. vvurbun tho thie hirta heimuuartes diurente inti got lobonte in allem them thiu sie gihortun inti gisahun laudantes deum in omnibus quae audierant et viderant 6,7. thaz gihortut in oren, thaz predigot ir ubar theki quod in aure audistis, praedicate super tecta 44,18. Iohannes uuarlihho mit thiu her gihorta in gibentin Cristes uuerc Iohannes autem cum audisset in vinculis opera Christi 64,1. get inti saget Iohanne thaz ir gisahut inti gihortut nuntiate Iohanni quae vidistis et audistis 3. vvuo managu gihortun uuir gitanu in Capharnaum quanta audivimus facta in Capharnaum 78,4. tho gihorta Herodes marida thes heilantes audivit autem Herodes famam Ihesu 79,11. mit diu ir gihoret gifeht ... inti gistritiu cum audieritis autem proelia ... et seditiones 145,4. nu gihortut ir bismarunga fon sinemo munde audistis blasphemiam de ore eius 191,2. Pilatus gihorenti Galileam frageta oba ther man uuari Galileus? Pilatus autem audiens Galileam 196,3. ih scal iu sagen imbot, gibot ther himilisco got, ouh nist, ther er gihorti so fronisg arunti O 1,12,10. thaz imbot sie gihortun [vgl. qui cum audissent regem, abierunt, Matth. 2,9] 17,53. Martha thiu guata, so siu thia kunft gihorta [vgl. Martha ergo, ut audivit, quia Iesus venit, Joh. 11,20] 3,24,5. sin ora iz io gihorti od ouga irscowoti [vgl. oculus non vidit nec auris audivit, Cor. 2,9] 5,23,24. einis sprac got tuene thia gehorda ik semel locutus est deus duo haec audivi Pw 61,12. Np 61,12. sus sconiu gechose . sint tia uuila lustsam . unz man siu gehoret tum tantum cum audiuntur oblectant Nb 72,27/28 [81,20]. ube ih andero liuto ahta dencho . uuer ist tanne der iz kelouben . alde sar gehoren uuelle? quis ille est . cui haec non modo credenda . sed saltim audienda videantur? 262,2 [282,26]. chuonemo chnehte negezimet taz zeleidezenne . so er uuiglichen sturm gehoret quotiens incre- [Bd. 4, Sp. 1249] puit bellicus tumultus 296,21/22 [321,11/12]. siu (sc. bilde) gebent uns kesiht . unde gehoreda . doh man chede . daz uuir siu gesehen . unde gehoren . also dero geblanetun tabelun buohstaba gerizzot uuerdent mit kriffele 340,5 [372,12]. nu begagenet toh er dien sensibus eteuuaz uzuuert cruozende . unde reizende die chrefte des muotes. Uuenne ist taz? So man ieht kesihet alde gehoret cum vel lux ferit oculos . vel vox instrepit auribus 341,19 [374,3]. nu fernement chuninga ... Gehorrent minen rat. Lazent iuch leren lantrechtara reges intellegite NpNpw 2,10. eiter dero aspidum ist under iro lefsen . uuanda sie precepta legis neuuellen gehoren . also aspides neuuellen incantationem (kerminot) gehoren 13,3. sumeliche chaden . die den geheiz kehorton 33,9. ena lutun gehoret mennisco disa gehoret got [vgl. quia homines si quando audiunt gemitum hominis, plerumque gemitum carnis audiunt, gementem a gemitu cordis non audiunt, Aug., En.] 37,9. daz er gehorti siuftod dero gedruoton ut audiret gemitus compeditorum 101,21. uuanda sie frido hazzent . pe diu nemahton sie neheinen geuuaht kehoren Christi 119,6. die iro horen ferhabeton so sie nomen Christi gehorton Np 57,6. er gehorta die spracha . so er uzzer Ęgypto cham . die er nechonda linguam quam non noverat audivit 80,6; von den Ohren: taz lob kehorent tiu oren gerno Nb 157,25 [169,9]; ferner: I 42,5. F 5,19. 9,6 (2). T 4,13. 6,5. 8,2. 21,7. 47,6. 74,8 (2). 79,13 (2). 106,7. 120,6. 124,1. 6. 125,8. 126,3. 127,5. 132,16. 135,2. 17. 154,2. 173,2. 187,3 = T Fragm. S. 292,11 (alle audire). O 1,9,3. 37. 13,15. 21,11. 2,14,85. 3,16,73. 17,46. 19,19. 24,74. 110. 4,16,41. 19,30. 22,2. Nb 65,23. 126,20 (audire). 127,5 (audire) [74,14. 137,20. 138,12]. Ni 507,6 [13,4] (audire). NpNpw 33,3 (audire). 45,4. 105,2 (audire). 109,1. 131,6 (audire). Cant. Abac. 16 (audire). Np 56,1. 58,8. 74,7. 77 Prooem. 77,2 (2). 10. 21 (audire). 80,6. 93,5; — m. pron. Akk. thaz als Korrelat für thaz-Satz: inti gihortun thaz tho ira nahiston inti ira cundon, thaz truhtin mihhilosota sina miltida mit iru audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit dominus misericordiam suam cum illa T 4,10. gihorta tho ther liut thaz, thaz druhtin Krist thara queman was [vgl. cognovit ergo turba multa ex Iudaeis, quia illic est, Joh. 12,9] O 4,3,1; ferner: T 115,1 (audire). O 3,14,37; — (gotes) uuort gihôren: allero eogahuuelih der gahorit uuort rihhes enti ni forstentit omnis qui audit verbum regni et non intellegit F 9,8. T 75,1. daz ist der gotes uuort gahorit enti daz saar mit gafehun infait qui verbum audit F 9,12. T 75,2. allero giuuelih thie thar gihorit thisu uuort inti tuot siu omnis ergo qui audit verba haec et facit ea 43,1. salige sint thie gihorent gotes uvort beati qui audiunt verbum dei 58,2. Pilatus mit diu her gihorta thisu uuort Pilatus ergo cum audisset hos sermones 198,2. Christvs chit . kehorent disiu uuort alle diete audite haec omnes gentes NpNpw 48,2. vuanda du gehortost tiu uuort mines mundes quoniam audisti verba oris mei 137,1; bildl.: gehora erda uuort mundes mines audiat terra verba oris mei S 302,22/23. NpNpw Cant. Deut. 1; ferner: F 9,17. 20. T 19,4. 43,2. 60,11. 63,2. 75,3. 4. 82,11 a. 84,7. 106,3. 129,7. 131,18. 20. 143,4. 165,3. 197,7 (alle audire). O 3,4,30. NpNpw 118 A,3. 140,6 (audire). Np 58,8. 9; uuort tuon zi gihôrenne zu Gehör bringen, hören lassen: lobont got alle sine angeli mahtige in chrefte . ir sin uuort tuont zegehorenne daz chit ze irfollone die stimma sinero uuorto qui facitis verbum eius ad audiendam vocem sermonum eius NpNpw 102,20; — (gotes) stimma gihôren: so diu tier uerro unde naho tie stimma gehorrint cum ergo audierint vocem eius omnes bestiae S 125,23. bidhiu huuanda [Bd. 4, Sp. 1250] sie chihordon gotes stimma hluda in Sinaberge quhedhenda eo quod in monte Sina vocem dei intonantis audierint I 13,13. noh sina stemma eo in altere gihortut noh sina aucsiuni gisahut neque vocem eius umquam audistis neque speciem eius vidistis T 88,12. nalichota themo huse, gihorta gistimmi sang inti chor appropinquaret domui, audivit simphoniam et chorum 97,6. themo induot ther duriuuart, inti scaf sina stemma gihorent oves vocem eius audiunt 133,6. so sliumo so ih gihorta thia stimmun thina: so blidta sih ingegin thir thaz min kind innan mir [vgl. ecce enim, ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis, Luc. 1,44] O 1,6,11. daz ih kehore ... daz ih ferneme unde bechenne . die stimma dines lobes ut audiam vocem laudis tuae NpNpw 25,7. (die Schlange) ein ora dringende an dia erda ... der fone diu negehoret die stimma der germenonton . unde diu zoufer quae (sc. aspis) non exaudiet vocem incantantium Np 57,6. Pw 57,6. nah allen dien liebtaten . negehorta min liut mina stimma non audivit populus meus vocem meam Np 80,12; bildl.: ouh ist ein ander auditus . der den man freuuet . der in demo herzen ist ... uuanda er des gloriam erchennet . des uocem (lutun) er inuuert kehoret NpNpw 50,10; ferner: F 5,9. T 88,8. 119,4. 139,7 (alle audire). NpNpw 45,7. Np 65,8. 94,8 (audire); — herza, munt, lefsa gihôren: mennischo gehoret den munt . du fernim daz herza [vgl. quandoquidem vox corporalis auditur, spiritalis autem intellegitur, Aug., En.] NpNpw 5,2. daz herza gehoret got . die lefsa gehoret mennisco 141,2; β) m. abstr. Gen.: ih uuirdu gote almahtigen bigihtig ... allero minero suntono ... thes ih unrehtes gisahi, unrehtes gihorti S 327,4. umbi diz quidit der forasago dar after. Huuer ... gahorti odo huuer gasah eo desiu kalihhes quis audivit unquam tale, aut quis vidit huic simile? F 33,15. so cham do einer (Herkules) micheles magenes . soliches man er negehorta de hinc quidam roboris inauditi Nc 759,7 [103,6]; γ) m. Nebens. (auch ellipt.): zuene plinte sizcente bi uuege gahortun daz Ihesus dar fuor (duo caeci) audierunt, quia Iesus transiret F 14,19. inu ni gahoris huueo manacsam .. dir sagent non audis quanta adversum te dicant testimonia 24,21. T 198,5. ir gihortut thaz giquetan uuas then altun audistis quia dictum est antiquis 26,1. 28,1. 30,1. 31,1. 32,1. gihoristu uuaz these quedent? audis quis isti dicant? 117,4. druhtin tho gihorta, wio er thar wernota [vgl. audivit Iesus, quia eiecerunt eum foras, Joh. 9,35] O 3,20,169. kehore uuio gammensamo einer des anderes huhota accipe quam festive aliquis inluserit Nb 116,13 [126,30]. hier maht tu gehoren . uuio man sol suadere 123,13 [134,9]. frageta si iro namen. So si do gehorta . daz iz Philologia uuas . thia er neimda quod ubi cognovit . Philologiam esse Nc 716,27 [42,15]. kehorent ir erdpurtigen ... kehorent souuedermo ir gelih sint ... Kehorent sament richer unde armer NpNpw 48,3. so gehoret er . uuar er sin herza haben sule Np 80,6; ferner: F 9,6. T 11,3. 21,9. 11. 55,2. 87,9. 116,5. 133,1. 135,3. 11. 165,6. 223,5. 236,6 (alle audire). O 1,17,32. 3,23,25. NpNpw 33,3. Cant. Abac. 1 (audire). Np 58,8. 77 Prooem. Npw 118 C,21; Glosse: kehoren audiant [quod scriptum est, Greg., Cura 3,20 p. 64] Gl 2,234,25; bildl.: gehoret himile ih der sprechon audite caeli quae loquor S 302,22, z. gl. St. kehorent himela diu ih spricho ze Iudeis NpNpw Cant. Deut. 1; — m. uneingeleitetem Nebens.: chihori dhu Israhel, druhtin got dhin ist eino got audi Israhel, dominus deus tuus deus unus est I 13,15. 21,12. so huuer so gahlosiu orvn eigi [Bd. 4, Sp. 1251] gahore. Galih ist himilo rihhi gaberge gaborganemo in acchre qui habet aures audiendi, audiat F 10,8. hear sintun unfeste kirihhun gahoret forstantet scauuuot uurchet audite, intellegite, adtendite, agite 40,14. 23. giladoten zi imo menigin quad in: gihoret inti uorstantent. Nalles thaz ingengit in mund, giunsubrit man audite et intellegite T 84,6. dar gehorent iro chint . Venite benedicti patris mei NpNpw 44,10. er nefurhtet daz die ubelen gehoren suln. Ite in ignem aeternvm ab auditione mala non timebit 111,7; ferner: NpNpw 30,2. 36,19. 44,10. 101,24. 113,6 (= Npw 4). 118 X,175. Np 63,10. 67,4. 73,16. 90,7. 95,13. 118 C,21; δ) m. Akk. u. Inf. (vgl. Helbig, Verben8 S. 152 f. s. v. hören Anm. 1): ik gihorta đat seggen S 1,1 u. Anm. 1; ε) m. Adv.: inti sulihhen ratissun managen sprah her in uuort, so sie mohtun gihoren loquebatur eis verbum, prout poterant audire T 74,2. so war so si thin richi joh thin guallichi, thoh bistu zi alawaru kuning, so ih gihoru? [vgl. dixit ei Pilatus: ergo rex es tu? Joh. 18,37] O 4,21,28. er ist qui resistit superbis . et humilibus dat gratiam . also uuir nu gehoren suln NpNpw 106,32; ζ) ellipt. (vgl. aber α): alle dea kehorton eruuntrote uuarun pi dei dei kechuuetan uuarun [cognoverunt de verbo quod dictum et illis de puero hoc et] omnes qui audierunt mirati sunt de his quae dicta erant [Luc. 2,18] Gl 1,732,36. dei kehortun kesahun chuuetan ze im quae audierant et viderant sicut dictum est ad illos [Luc. 2,20] 55. .. enti do kahorente .. kengun danan tunc ait illis Iesus: ... et audientes mirati sunt et relicto eo abierunt F 16,16. tho stemma fon uuolcane sus quedenti: ... Inti gihorente thie iungoron fielun in iro annuzi et audientes discipuli ceciderunt in faciem suam T 91,3. tho antlingita in: ih quad iu iu, inti ir gihortut dixi vobis iam, et audistis 132,16. [an drohtine louat sele min gihorien smođie ende frouiađ in domino laudabitur anima mea audiant mansueti et laetentur Pk 33,3]; ferner: T 82,11 a. 207,3. Pw 58,8 (alle audire); c) etw. von jmdm./über jmdn./durch jmdn./etw. hören, vernehmen, erfahren, m. Akk./Nebens. u. fona + Dat.: (Andreas) ein fon then zuein thie thar gihortun thiu uuort fon Iohanne qui audierant ab Iohanne T 16,3. zi hiu gihoriu ih sulih lastar fon thir? quid hoc audio de te? 108,1. unsar euua tuomit siu man, nibi gihore fon imo er inti furstante uuaz her tuo? nisi audierit ab ipso prius et cognoverit quid faciat? 129,10. uuir gihortumes fon theru evvu uuanta Christ uuonet zi euuidu nos audivimus ex lege quia Christus manet in aeternum 139,9. uuanta allu thiu ih gihorta fon minemo fater tetih iu cundiu omnia quaequmque audivi a patre meo nota feci vobis 168,3. bithiu her gihorta managiu fon imo eo quod audiret multa de illo 196,4. also uuir iz kehorton geuuizegot fone prophetis . so haben uuir iz keseuuen fone apostolis irfollot . in des chreftigen herren burg sicut audivimus ita et vidimus . in civitate domini virtutum NpNpw 47,9. do er fone himele gehorta . Savle Savle qvid me perseqveris? Np 67,28. do gehorten sie fone Petro . Agite poenitentiam 93,2; nur m. fona + Dat.: giuuelih ther gihorta fon themo fatere in gilerneta, quimit zi mir omnis qui audivit a patre T 82,9; m. Akk. u. ana + Dat.: sint uuideruuartig tien comoediis . an dien uuir io gehoren lętum unde iocundum exitum Nb 62,7 [70,17]; — ferner: T 79,12. 110,4. 131,9. 16. 133,4 (alle audire); d) etw. in bezug auf jmdn. hören, m. Inf. u. umbi + Akk.: dhar dhu chihoris umbi dhen chisalbodon got meinan dum enim audis deum unctum I 5,8; [Bd. 4, Sp. 1252] e) jmdn. hören (auch neben gisehan), m. Akk. d. Pers. (auch ellipt.): erchuuamun alle dea inan kehorton uber clauuida stopebant autem omnes qui eum audiebant super prudentiam [Luc. 2,47] Gl 1,736,56. uuellet ir gihoren Dauiden den guoton, den sinen touginon sin? S 105,1. ich bitte alle, die mich huito hie gesehent ode gehorent 339,38. so er do gehorta ... die singenten musas . unde die suozen rarta . fone ... sangen qui simul musarum ut voces . ac dissonis mela dulcia cantilenis virgine adveniente percepit Nc 842,25 [214,22] (vgl. auch b α). timor et disciplina dei . sint dero drue . die er gehoret NpNpw 101,21. er machot sih touben . daz er incantantem (den germenonten) negehore Np 57,5; unsicher ob hierher: (der liut) dienoto mir. ecchert mit oron gehorendo gehorta er mih, ane ougen gesiht in obauditu auris obedivit mihi Npw 17,45 (Np gihorta er mir, vgl. unter 4 a); ferner: T 8,5. 12,5. 101,2 (alle audire). Npw 50,10 (Np audire, Npgl hôren); vom Ohr: vnde arguuillige an mih nendente . gehorta min ora insurgentes in me malignantes audivit auris mea Np 91,12; — jmdn. sprechen hören, m. Akk. d. Pers. u. adj. part. prs.: tho gihortun inan thie iungiron sprechantan audierunt eum discipuli loquentem T 16,2. gihortun thie Pharisęi thie menigi murmuronte audierunt Pharisaei turbam murmurantem 129,2. uuir gihortun inan quedantan audivimus eum dicentem 189,3; f) gihôren (gi-)tuon/lâzan jmdn. etw. hören lassen, m. Akk. d. Pers. u. abstr. Akk./Nebens.: freuui unde mendi tuost du mih kehoren auditui meo dabis gaudium et laetitiam NpNpw 50,10. laz mih in morgen gehorren dina genada. So dies iudicii chome . so tuo mih kehorren. Venite benedicti patris mei percipite regnvm auditam fac mihi mane misericordiam tuam 142,8; ferner: NpNpw 101,24. Np 73,19; g) Glossenwort: kahaorendi audiens Gl 1,72,17. 2) anhören, zuhören: a) jmdn. anhören, jmdm. zuhören, m. Dat. d. Pers.: (Herodes) gihorentemo imo (Johannes) thaz er managu teta, inti lustlihho horta inan audito eo multa faciebat et libenter eum audiebat T 79,3; b) auf etw. hören, ellipt.: so ist aber zeuuizenne . daz man ze finf uuison stritet umbe dia legem ... Tero uuison nesol unsih nieht erdriezen zegehorenne Nb 66,28 [75,22]; c) zuhören, abs.: uzouh iu thie dar gihoret, quidu ih: ir birut salz erda sed vobis dico qui auditis vos estis sal terrae T 24,1; imperativisch: guaz queten ger, erra? coorestu, narra .i. ausculta, fol Gl 5,519,17. cumit gehorit in tellon sal ic alla thia forhtit gode venite, audite et narrabo omnes qui timetis deum Pw 65,16; d) sich etw. anhören, m. refl. Dat. u. Nebens.: ih kehore mir . uuaz in mir spreche truhten got audiam quid loquatur in me dominus deus Np 84,9. 3) erhören (alle präteritalen Partizipialformen von hôren mit der Bed. ‘erhören’ sind hier mit erfaßt): a) jmdn. erhören (häufig als Bitte u. Anruf an Gott, mitunter in Verbindung mit betôn, harên, [h]ruofan), m. Akk. d. Pers. (auch ellipt.): so huuer so thiz gibet hluttru muatu singit, gilouban scal her, thaz inan got thanne gihorie S 30,35. uuir uuizumes uuarliiho daz suntige got ni gihorit quia peccatores deus non audit T 132,18. (heilant) quad: fater, thanc tuon thir, uuanta thu mih gihortost quoniam audisti me 135,25. bit stimmon minero ce gode riep ik, in gehorda her mih exaudivit me Pw 3,4. NpNpw 3,5. gehorun sal got in ginitheron [Bd. 4, Sp. 1253] sal sia, thie ist er uueroldi exaudiet deus et humiliabit illos qui est ante saecula Pw 54,20. uuanda gehorda arma herro quoniam exaudivit pauperes dominus 68,34. Np 68,34. [ersohte drohtinen ende gihorde exquisivi dominum et exaudivit Pk 33,5.] got ... kehorta mih . so ih ze imo hareta cum invocarem exaudivit me deus NpNpw 4,2. vuanda ih ze dir beton . so der morgen chumet . so gehorest du mih quoniam ad te orabo domine . mane exaudies vocem meam 5,4. helde ze mir din ora ... unde so gehore mih inclina aurem tuam mihi . et exaudi verba mea 16,6. habe min gnada . unde gehore mih miserere mei et exaudi me 26,7. kehore mih in cruce so ih chede . Pater ignosce illis . non enim scivnt qvid facivnt exaudi domine vocem deprecationis meae . dum oro ad te 27,2. in note unde in engi hareta ih in ana . in uuiti dar sin riche ist ... dar gehorta er mih in tribulatione invocavi dominum . et exaudivit me in latitudine 117,5. ih peteta du gehortost mih 118 F,45. kehore mih truhten . uuanda mines ruoftes mir ernest ist exaudi me domine T,145. kehore mih spuotigo . uuanda ih chumo geatemon velociter exaudi me domine 142,7. die in furhtent . dero uuillen tuot er . die gehoret er . unde gehaltet sie deprecationem eorum exaudiet 144,19. in note haretost du mih ana ... do gehorta ih dih ... gehorta dih in tougeni dero duniste ... Dar du angestost . dar gehorta ih dih in tribulatione invocasti me et erui te . et exaudivi te in abscondito tempestatis Np 80,8. fone diu gehorta er sie . daz sie behuoton siniu urchunde und siniu gebot [vgl. illos exaudiebat, qui custodiebant testimonia et praecepta eius, Aug., En.] 98,7; substant. Part. Praet.: der (von jmdm.) Erhörte: sie uuanent thaz sie in iro filusprahhi sin gihorte putant enim quia in multiloquio exaudiantur T 34,3. in dero engi bin uuir . in dero suln uuir umbe daz haren . daz uuir gehorte . daruz mugin faren [vgl. qui tribulatur, in angustia est. Sed qui exauditur, latitudinis infinitate suscipitur, Prosp., Expos. ps.] Np 117,5; bildl.: ah ze sere . uuio ubelo er (der Tod) die uuenegen gehoret . unde uuio ungerno er cheligo betuot iro uueinonten ougen eheu . quam surda aure avertitur miseros Nb 8,11 [8,12]; — ferner: für exaudire: T 132,18. 135,25. Pw 54,3. 59,7. 64,6. 68,17. 18. NpNpw 4,4. 17,42. 19,2. 10. 21,3. 21,25. 33,5. 7. 18. 37,16. 101,3. 117,21. 118 D,26. 119,1. 137,3. 140,1. Np 12,4. 54,3. 20. 59,7. 64,6. 65,19. 68,17. 18. 34. 80,8. 85,1. 7. 90,15. 98,6. 8; ohne lat. Lemma: NpNpw 4,4. 5,4. 6,11. 21,3. 24,19. 29,9. 33,5. 131,7. 140,1. Np 4,2. 85,1. 5 (2). 98,6 (2). 101,4; b) jmdn. in bezug auf etw./um einer Sache willen erhören: α) m. Akk. d. Pers. u. abstr. Gen. (auch ellipt.): er gehoret in sinero beto . nieht ein fone erda harenten . nube ouh fone himele exaudiet illum de caelo sancto suo NpNpw 19,7. min herza chad ze dir . ih uuile din analiute ... Dar ist iz allez . daz ih uuile. Des kehore mih . des keuuere mih 26,8. ih pat sinero aduentus . dero beto gehorta er mih Np 17,7. also an Pavlo skein . der drie stunt pat . des in got negehorta. Ziu negehorta? 98,8; β) m. Akk. u. in/ana + abstr. Dat.: an menege ginathon thinro gehori mi in multitudine misericordiae tuae exaudi me Pw 68,14. gehore mih in dinero uuarheite . in dinemo rehte nals in minemo gehore mih in veritate tua exaudi me . in tua iustitia NpNpw 142,1. kehore mih an dero uuarheite dinero heili ... an dero gehore mih exaudi me in veritate salutis tuae Np 68,14. tu gehortost mih in demo gebete prophetarum . unde iustorum . die dinero incarnationis paten 137,1 (Npw hôren); [Bd. 4, Sp. 1254] γ) m. Akk. u. fona + abstr. Dat.: fone dero diemuoti . gehortost du mih . do ih ze dir hareta ideo exaudisti vocem orationis meae dum clamarem ad te NpNpw 30,23; δ) m. Akk. u. thuruh/umbi + abstr. Akk.: nah demo allemo . hareta ih paldo ze dir . uuanda du mih kehortost durch solche frehte ego clamavi quoniam exaudisti me deus NpNpw 16,6. Paulus pitet dih insipienter umbe stimulum carnis . den negehorest du . umbe sina salutem (heilida) [vgl. clamavit Paulus ut auferretur ab eo stimulus carnis, et non est exauditus ut auferretur, Aug., En.] 21,3; c) etw. erhören: α) m. abstr. Akk.: in herzen betot harto kurzero worto joh lutoro thare, thaz iz got gihore O 2,21,18. er habet kehoret mina digi exaudivit dominus deprecationem meam NpNpw 6,10. 39,3. tero armon uuillen gehorta truhten desiderium pauperum exaudivit dominus 9, Diaps. 17. gehore truhten min reht exaudi domine iustitiam meam 16,1. aber du buest in dinemo heiligen sune ... doh du sina beta negehorest 21,4. ih haren dir be tage . daz negehorest du Np 21,3. kehore got mina fleha . unde nefersih mina digi exaudi deus deprecationem meam 54,2. pediu bite des . des er dir unne . bite sin selbes . daz kehoret er gernost [vgl. si ergo tu invocas deum tamquam deum, securus esto, exaudiris, Aug., En.] 85,5; — gibet gihôren: quad tho zi imo thie engil ni forhti thu thir, Zacharias, uuanta gihorit ist thin gibet quoniam exaudita est deprecatio tua T 2,5. ni forihti thir, biscof, ... wanta ist gibet thinaz fon druhtine gihortaz [vgl. quoniam exaudita est deprecatio tua, Luc. 1,13] O 1,4,28. gehori got gebet min exaudi deus orationem meam Pw 54,2. daz kebet gehorta truhten . unde half mir audivit dominus et misertus est mei NpNpw 29,11; ferner: Pw 60,2. 6. 63,2. 64,3. NpNpw 4,2. 38,13. 101,2. 142,1. Np 47,12 (ohne Lemma). 53,4. 60,2. 6. 63,2. 64,3. 65,18. 83,9. 139,7 (alle exaudire). Npgl 60,6 (Np exaudire). Npw 4,2 (Np kehore mih); — stimma (thes gibetes) gihôren: pidiu kehorta truhtin stimma des kebetes mines . danta kineicta ora sinaz mir quoniam exaudiet dominus vocem orationis meae S 295,5. fona tiuffem hereta ce dih truhtin. truhtin kehori stimma mina. sin orun diniu anauuartontiu in stimma des kebetes mines domine exaudi vocem meam 297,7. mina stimma truhten gehore nah dinen genadon vocem meam audi secundum misericordiam tuam domine NpNpw 118 T,149. vnde gehorta er fone minemo herzen sinemo heiligen hus . mina stimma et exaudivit de templo sancto suo . vocem meam Np 17,7; ferner: NpNpw 26,7. 114,1. 129,2. Np 54,18 (alle exaudire); β) m. Nebens.: sie (thiu heriscaf thes liutes) warun iro henti zi gote heffenti; sinero eregrehti warun thiggenti, thaz er ouh gihorti, thaz ther ewarto bati O 1,4,18; γ) ellipt.: ik eft te gode riep ... tellon sal ic, in kundon, in he gehoron sal narrabo et adnuntiabo et exaudiet Pw 54,18 (vgl. Np 54,18 unter 2 c α). te imo mundi minin riep ... Unreht of gisag an hertin minin, ne sal gehoran herro iniquitatem si aspexi in corde meo non exaudiet dominus 65,18 (vgl. Np 65,18 unter 2 c α). bethiu gehorda got, in thahta stemmon bedon minro propterea exaudivit deus et adtendit voci deprecationis meae 19 (vgl. Np 65,19 unter 2 a: be diu gehorta mih got); d) etw. um einer Sache willen erhören, m. abstr. Akk. u. umbi + Akk.: do sah er sie in arbeiten . unde gehorta iro gebet . umbe iro note audivit orationem eorum NpNpw 105,44. [Bd. 4, Sp. 1255] 4) Folge leisten, gehorchen: a) auf jmdn. hören, jmdm. Folge leisten, gehorchen, m. Dat. d. Pers.: stant uf, quad er, gihori mir, joh nim thin betti mit thir O 3,4,27. (der liut dero gentium) dienota mir. Echert . mit oren gehorendo gehorta er mir . âne ougon gesiht in obauditu auris obaudivit mihi Np 17,46 (Npw gehorta er mih, vgl. unter 1 e); Glosse: nigehorent [item placuit, ut quicunque clerici, vel diaconi pro necessitatibus ecclesiarum] non obtemperaverint [episcopis suis, Conc. Carth. 31 p. 148] Gl 2,149,7; b) einer Sache gehorchen, Folge leisten, etw. befolgen: zegahoranne [sunt itaque nonnulli qui magnis ... muneribus ditati, dum solius comtemplationis studiis inardescunt,] parere [utilitati proximorum in praedicatione refugiunt, Greg., Cura 1,5 p. 7] Gl 2,224,64. gahorrente [nisi quod] obsequentes [iussionibus suis multos ex gentilitate colligit, Greg., Hom. I,3 p. 1444] 270,23. Abl. gihôrento; -hôra, -hôrida, -hôrnessi, -nessî, -nussî oder -nussi; -hôrîg, -hôrsam adj.; vgl. ungihôrenti, -hôrit, -hôrentlîh, -hôrlîh.
hera-hôren sw. v., nhd. DWB herhören. — Graff IV,1007 f. hera horet: 2. pl. imp. O 4,26,29; horet hera: dass. Npw 33,12. — hôre hara: 2. sg. imp. Nc 805,4 [166,2]; hôrent...: 2. pl. imp. Np 33,12. herhören: a) abs., imperativisch: ‘hera horet’, quad er, ‘wib ni riezet ir thaz minaz lib ...’ [vgl. Jesus dixit: filiae Hierusalem, nolite flere super me, Luc. 23,28] O 4,26,29. hore hara mageti chad si. Tero goto fater habet keboten . daz tu ufen disemo chuninglichen tragebette farest ze himele heus inquit virgo Nc 805,4 [166,2]; b) jmdm. zuhören, m. zi/zuo + Dat. d. Pers.: choment chint . unde horent hara zuo (Npw horet hera ze) mir . ih lero iuh gotes forhtun venite filii audite me . timorem domini docebo vos NpNpw 33,12 (Sehrt, N.Wortsch. führt diesen Beleg sowohl unter hera-zuo-hôren S. 270 als auch unter hôren S. 269 auf).
hera-zuo-hôren sw. v. — Graff IV,1007 f. s. v. harahôrjan. hare hôren ... zuo: 3. pl. conj. Np 80,11. zuhören, abs.: hare horen alle zuo . unsih unde sie gruozet got . er habet unsih alle geleitet uzzer Ęgypto. |
| |