| - kuhmo, sw. m.
- kucke, mhd. sw. m.
- gucke, mhd. sw. m.
- kucker, mhd. st. m.
- gugger, mhd. st. m.
- kuk(k)uc, st. m.
- gug(g)ug, st. m.
- kûlhoubit, st. n.
- kullantar
- kolinder
- koller
- k u lt
- kûma, st. f.
- kuman
- kumbalboro, sw. m.
- kumbar(r)a, sw. st. f.
- kume
- kûmen, sw. v.
- kûmôn, sw. v.
- bi-kûmen, sw. v.
- ir-kûmen, sw. v.
- kumft, st. f.
- kumftîg, adj.
- kumftgî, st. f.
- kûmida, st. f.
- kûmîg, adj.
- kûmgên, sw. v.
- kûmgî, st. f.
- kumih, st. m.
- kumil, st. m.
- kumîn, st. n.
- kumistadal, st. m.
- kumistuodal, st. m.
- kûmo, adv.
- kûmôn
- kumpel
- kumph, st. m.
- kumphil, st. m.
- kumpost, st. m.
- kompost, st. m.
- kumtum
- kûmunga, st. f.
- -kuna(c)h
- kunauuid, st. f.
- kund1, adj.
- kundi1, adj.
- kunt?, Verbaladj.
- -kund2
- gi-kund, st. m. n.
- -kunda, st. f.
- -kunda, sw. f.
- -kundalîh
- kundâra, sw. (st.?) f.
- kundâri, st. m.
- kunden
- kundôn
- bi-kunden, sw. v.
- bifora-kunden, sw. v.
- thuruh-kunden, sw. v.
- far-kunden, aostndfrk. sw. v.
- fora-kunden, sw. v.
- fora-gi-kunden, sw. v.
- fram-kunden
- gi-kunden, sw. v.
- gi-kundôn, sw. v.
- ir-kunden, sw. v.
- uuidar-kunden, sw. v.
- zuo-kunden, sw. v.
- -kundenti
- -kundentlîh
- kundhaft, adj.
- kundi1
- -kundi1, adj.
- -kundi2, adj.
- -kundi, st. n.
- -kundî1, st. f.
- -kundî2, st. f.
- kundida, st. f.
- gi-kundida, st. f.
- -kundida1
- -kundida2
- -kundîg
- kundigen, andfrk. sw. v.
- kündic, mhd. adj.
- -kundlîh1
- -kundlîh2
- kundlîhho, adv.
- kundname, mhd. sw. m.
- kundnessî, st. f.
- kundo, sw. m.
- kundo
- kundôn
- -kundôn
- ana-kundôn, sw. v.
- kuneg-
- kunegolin
- kunele
- kunfruotta
- kunft
- kunftino
- kung-
- küng-
- kungeskerze
- küngl
- kunig-
- kunigeskerze, mhd. sw. f.
- kunig(i)lî(n)chen, mfrk. st. n.
- kunigł
- kuning, st. m.
- kuningdôm, as. st. m.
- kuningeshof, st. m.
- kuninggelt, st. n.
- kuninghelm, st. m.
- kuningilîn, st. n.
- kuningin, st.
- kuningisc, adj.
- kuninglîh, adj.
- kuninglîhho, adv.
- kuningrîhhi, st. n.
- kuni(n)grihtâri, st. m.
- kuningstuol, st. m.
- kuninguesof
- kunirîhhi, st. n.
- kunkula, st. sw.?
- kunna, st. f.
- kunnamahtîg, adj.
- kunnan, prt.
- fir-kunnan, prt.
- in-kunnan, prt.
- bi-kunnen
- kunnên, sw. v.
- gi-kunnên, sw. v.
- ir-kunnên, sw. v.
- -kunnênti
- kunnessi
- kunni, st. n.
- gi-kunni, st. n.
- gi-kunni, adj.
- -kunni, adj.
- kunnig
- kunnîg1, adj.
- -kunnîg2
- -kunniglîk
- kunnihaftî, st. f.
- kunnilîhho, adv.
- kunniling, st. m.
- kunniruns
- kunniscaft, st. f.
- kunnizala, st. f.
- kunnizalâri, st. m.
- kunnobuoh
- kunnogilîh, Subst.
- be-kunnon, aostndfrk. sw. v.
- gi-kunnunga, st. f.
- kunol, st. m. oder n.
- kunsele, mhd. st.
- kunst
- kunst, st. f.
- fir-kunst, st. f.
- ku(n)stheitî, st. f.
- kunstîg, adj.
- kunt
- gi-kunt1, st. f.
- gi-kund, st. m. n.
- gi-kunt2, st. f.
- kuntil, st. m.
- kuntisal, st. n.
- kunuchel
- kununga
- kuo, st. f.
- kuoa, st. f.
- kuofa, st. sw. f.
- kuofelîn, mhd. st. n.
- kuohhil, st. n.
- kuohhilîn, st. n.
- kuohhiling, st. m.
- kuohhilo, sw. m.
- kuohho1, sw. m.
- -kuohho2
- kuol
- kuolen, sw. v.
- gi-kuolen, sw. v.
- ir-kuolen, sw. v.
- kuolên, sw. v.
- gi-kuolên, sw. v.
- ir-kuolên, sw. v.
- kuoli, adj.
- kuolitha, aostndfrk. st.
- kuolî(n)
- kuolina
- kuolmantel, mhd. st. m.
- kuolôn, sw. v.
- kuomelctra, st. sw.?
- kuonheit, st. f.
- kuoni, adj.
- kuonî, st. f.
- kuonîg, adj.
- kuono, adv.
- kuosmero, st. n.
- kuouuurz, st. f.
| | kuhmo sw. m.; aus lat. cucuma. — Graff IV,360 f. chuhmo: nom. sg. Gl 1,570,21 (M, 6 Hss., 10.—12. Jh.). Kochtopf: chuhmo (1 Hs. noch steinna übergeschr.) [quid communicabit] cacabus [ad ollam? quando enim se colliserint, confringetur, Eccli. 13,3] (1 Hs. kuhhîn). Vgl. kuhma, kohma, kuhmâri, kuhhamar.
kucke oder gucke mhd. sw. m.; vgl. frühnhd. gucku m. (vgl. Götze, Frühnhd. Gl. S. 112). gukke: nom. sg. Gl 3,29,57 (Innsbr. 355, 14. Jh.). Kuckuck, cuculus canorus (vgl. Suolahti, Vogeln. S. 4. 7): cuculus (andere Hss. gouh, 1 Hs. gugger gouch goch). Vgl. kuk(k)uk, gug(g)ug u. guckôn (vgl. dazu auch DWb. V,2518 f. s. v. kucken).
kucker oder gugger mhd. st. m., nhd. (älter) gugger. gugger: nom. sg. Gl 3,29,56 (Stuttg. Bl., 14. Jh.). Kuckuck, cuculus canorus (vgl. Suolahti, Vogeln. S. 4. 6): gugger gouch goch cuculus (andere Hss. nur gouh, 1 Hs. gukke). Vgl. guckôn (vgl. dazu auch DWb. V,2518 f. s. v. kucken).
kuk(k)uc, gug(g)ug st. m., mhd. Lexer kukuk, nhd. kukkuck, guckguck; mnd. kuckuk, kukuk, mnl. coecoec, cuccuc. Alle Belege im Nom. Sing. cucuc: Gl 3,87,67 (SH A, Darmst. 6, 12. Jh.). — cuccuc: Gl 3,364,67 (Jd). gugug: Gl 3,29,54 (Frankf. Bl., 14. Jh.). — guggug: Gl 3,29,55 (15. Jh.). [Bd. 5, Sp. 457] Hierher auch (das Ahd. Gl.-Wb. S. 851 setzt gucgouch mhd. an): cucuch: Gl 3,29,55/56 (14. Jh.). — guguch: Gl 3,29,55 (14. Jh.). Kuckuck, cuculus canorus (vgl. Suolahti, Vogeln. S. 4. 6): gch ł gugug (2 Hss. ohne gch ł) cuculus Gl 3,29,54 (andere Hss. gouh, 1 Hs. gugger gouch goch, 1 gukke). tucus ł cuculus 87,67 (6 Hss. nur gouh). cuccuc cuculus 364,67. Vgl. ?guggula, guckôn.
kûlhoubit st. n., nhd. (älter) kaulhaupt. — Graff IV,759. cul-hbit: nom. sg. Gl 3,84,54 (SH A, Trier 31, 13. oder 12. Jh.). — cul-houuet: dass. 369,32 (Jd). Kaulkopf, Cottus gobio L. (vgl. Brehm, Fische S. 490 f.), oder Döbel, Squalius cephalus Heck (vgl. a. a. O. S. 198 f.): culhbit gobio Gl 3,84,54 (im Abschn. De piscibus marinis). capedo 369,32 (darauf orbis idem; vgl. Mlat. Wb. II,228 s. v. capito).
kullantar, kolinder, koller (zur Formenvielfalt vgl. auch Marzell, Wb. 1,1160) st. m. (n.?), nhd. DWB koriander (Neuentlehnung?); ae. cellender, -dre; vgl. lat. cori-, coliandrum. — Graff IV,389. Alle Belege im Nom. Sing., wenn nicht anders angegeben. chull-an-tar: Gl 3,572,33 (clm 14747, 9. Jh.; h über c- geschrieben); -tres: gen. sg. 1,328,6 (M, 5 Hss., 1 Hs. --); -dres: dass. 8 (M); -in-tar: 322,6 (Sg 9. Sg 295, beide 9. Jh.). 3,572,33/34 (2 Hss., darunter Sg 299, 9. Jh.); gen. sg. -]es 1,274,62 (Jb-Rd); -ter: 322,7. 3,574,25; -en-: 1,356,37 (S. Paul XXV d/82, 9./10. Jh.). — choll-antir: Gl 4,168,50 (Sal. d); -ender: 363,27. — cull-antres: gen. sg. S 39,15 (Rez. 1); -indre: dat. sg. Publ. 62,448,9 (Paris 9532, Echternach 9. Jh.); -en-tar: Gl 1,322,6 (S. Paul XXV d/82, 9./10. Jh.); -un-dar: 338,21 = Wa 74,16 (k-); -der: 319,23 (Köln CCXI, 9. Jh.). — coll-ander: Gl 4,137,67 (Sal. c); -in-der: 3,589,45; -dir: 297,11 (SH d). 314,46 (SH e). chulin-der: Gl 3,575,15; -dir: 591,3; -dres: gen. sg. 1,328,8 (M, 2 Hss.). — cholinder: Gl 3,584,38. — culin: Gl 4,361,23; clander: 254,20. — col-in-der: Gl 3,104,28 (SH A, 4 Hss., k-). 172,46 (SH A, Anh. a, k-). 198,53 (SH B, k-). 331,66 (SH g, 3 Hss.). 604,24. 5,35,70 (SH A, k-). Hbr. I,192,280 (SH A, k-); -en-: Gl 3,495,21. 526,44. 4,364,9. — Mit noch stärkerer Anlehnung an die lat. Nebenform coliandrum, in Belegen des 13. u. 14. Jhs.: coliander: Gl 3,51,3 (-ds). 539,3. 552,22; coleands: Beitr. 73,261,135. Wohl in Vermischung mit Formen von holuntar (wie holinder, holenter u. ä., s. dort, für sambucus riscus), vom lat. Lemma her aber wie kolinder als ‘Koriander’ zu verstehen: hol-in-der: Gl 3,104,26 (SH A, 4 Hss., 1 davon -ds); -en-: 30 (SH A); -ts: 479,12; -dir: Thies, Kölner Hs. S. 164,4 (SH, vgl. Anm. 127). chollare: nom. pl. Gl 4,252,21 (M); choller: 3,679,23. Wohl verschrieben: quhillantar: Gl 3,572,34 (Sg 184, 9. Jh.; vgl. dazu Schatz, Ahd. Gr. § 286); chollan: 4,367,23 (-n zweifelhaft, Steinm.; oder verstümmelt, s. u.). Koriander, Coriandrum L.: chullintares [man: quod erat quasi semen] coriandri [album, gustusque eius quasi similae cum melle, Ex. 16,31] Gl 1,274,62. 328,6 (in 1 Hs. noch luppes übergeschr.), z. gl. St. cullentar 322,6. 338,21 = Wa 74,16 (coriandrum). 4,254,20 (-drum). coliandri ł coriandri id sunt chollare [zu:] coriandri [ebda.] 252,21. ... cuius et liber Numerorum meminit [Bd. 5, Sp. 458] dicens. erat man quasi semen coriandri cullunder. coloris bdellii [zu: ibi (im Land Hevilath) invenitur] bdellium [et lapis onychinus, Gen. 2,12] 1,319,23. chullenter [erat autem man quasi semen] coriandri (Hs. col-) [coloris bdellii, Num. 11,7] 356,37. coliander coriandrum (auch coli-) 3,51,3. 297,11. 314,46. 331,66. 495,21. 526,44. 539,3 (1 Hs. coriander). 552,22 (1 Hs. coriander). 572,33 (1 Hs. luppi). 574,25. 575,15. 584,38. 604,24. 679,23. 4,137,67. 168,50. 361,23 (vgl. u. 3,479,12). 363,27. Thies, Kölner Hs. S. 164,4 (holendir, vgl. dazu Formenteil). kolinder (auch hol-, s. Formenteil) ł krollo coliandrum vel psillios vel herba pulicaris [Hbr. I,192,280] 3,104,26 (5 von 9 Hss. hol-, s. Formenteil). 172,46. 198,53. 5,35,70. Hbr. I,192,280. collinder [nomina et virtutes coriandri. Graeci coriannon, alii corion, Latini] coriandrum [... nominant, Apul., De medic. herb. CII] Gl 3,589,45, hierzu wohl auch: holenter coriandrum 479,12 (vgl. Anm. z. St.). chulindir coriandrum (Hs. de coriandro) [Macer Flor. XXIX, Überschr.] 591,3, z. gl. St. atich chollan de coriandro 4,367,23 (über coriandro geschr.). colender steinuarn coriandrum [calefacit et stringit, Dynam. 411,31] 364,9. cullindre [manna] coriandro simile (Hs. am Rande: de colore, Steffen z. St. Anm. 7) [Hier., Ep. LXXVIII, PL 22,699] Publ. 62,448,9. feorzuc nahto uuarte he (nach der Medizineinnahme) ... daz he ... ni cullantres niinpiize ni des eies, des in demo tage gilegit si cullentrum non manducat S 39,15; — Unsicherheit bei der Zuordnung zeigt: Ysidorus marrubium ... album dicitur coleands. nigrum gotisuorgezze [zu: marrubium, Macer Flor. 1437] Beitr. 73,261,135. Vgl. koriander, krollo.
k u lt Gl 1,765,26 u. Anm. (Sg 70, 8. Jh., Steinm. erwägt kiuualtemes) [zu: non quia] dominamur [fidei vestrae, sed adiutores sumus gaudii vestri, 2. Cor. 1,23]. Lesung (auch von k und t) u. Ergänzung dieser Gl. sind völlig ungewiß, so Voetz in Ahd. I,486.
kûma st. f.; afries. kēme (vgl. Holthausen, Afries. Wb.2 S. 56). — Graff IV,397. chuma: nom. sg. Gl 2,318,39 (Re). Klage, Beschwerde: chuma querimonia [ohne Kontext].
kuman s. AWB queman.
kumbalboro sw. m. (zum ersten Glied vgl. as. kumbal, kumbl n., ae. cumbol n., an. kum(b)l, kubl n.). — Graff III,157 f. khunpal-porun: nom. pl. Gl 1,203,3 (K). — cumpal-poron: nom. pl. Gl 1,203,3 (Ra). Heerzeichenträger: scefina khunpalporun legiones cohortes (zur Bed. vgl. Splett, Stud. S. 284).
kumbar(r)a sw. st. f.; vgl. AWB kumbal-boro, ae. cumbor n. (in anderer Bed.). — Graff IV,405. Schwach: chumb-arrun: dat. sg. Npgl 67,28 (zu -rrvgl. Schatz, Ahd. Gr. § 263); -errun: dass. 107,9; acc. pl. 85,16. — cumpurie: nom. sg. Gl 3,6,32 (Voc.; zu -ie vgl. Beitr. 4,344 mit Anm. 2). Stark: chumb-irra: nom. pl. Gl 1,293,13 (Jb-Rd); -erra: dass. Np 71,17. 121,4. Nicht eindeutig: chumb-ira: nom. sg. Gl 4,163,44 (Sal. c; -v-); -eron: dat. pl. Np Cant. Abac. 9. Stamm, Volk, Geschlechtsverband: chumbirra [serviant tibi (Jakob) populi, et adorent te] tribus [Gen. 27,29] Gl 1,293,13. cumpurie tribus 3,6,32. 4,163,44. an [Bd. 5, Sp. 459] imo uuerdent kesegenot alle chumberra dero erdo benedicentur in ipso omnes tribus terrae Np 71,17. Pavlvs de tribu (dero chumbarrun) Beniamin Npgl 67,28. sedebitis et vos svper sedes dvodecim . ivdicantes dvodecim tribvs Israhel ir sizzent ouh uffen zeuuelf stuolin zeuuelf chumberrun Israhelis zeirteilenne 85,16, ähnl. Np Cant. Abac. 9 (tribus, Npw kunni). Christvs de tribu (chumberrun) Iuda Npgl 107,9 (Npw gislahti); mit christlicher Ausdeutung: mines truhtenis chumberra ih meino die an in geloupton . nals die in chriuzegoton die stigen darauf in die burg illuc enim ascenderunt tribus . tribus domini [vgl. tribus alio nomine dici possunt curiae ... duodecim tribus erant populi Israel: sed erant ibi mali, et erant ibi boni ... malae tribus crucifixerunt dominum, Aug., En.] Np 121,4 (Npw holden). |
| |