| - kurdewân
- kuren
- kuri, st. f.
- kurn
- krn
- kurnen, sw. v.
- -kurni
- -kurni
- kurn(i)beri, st. n.
- quirnberi ?, st. n.
- kurniboum, st. m.
- kurnilberi, st. n.
- quirnilberi ?, st. n.
- kurnilboum, st. m.
- quirnilboum?, st. m.
- kurnilo, sw. m.
- kurnila, sw. f.?
- kurnîn, adj.
- kurnol
- kurnolesberi, st. n.
- kurs, st. m.
- kursære, mhd. st. m.
- kürsenære, mhd. st. m.
- kürsener, mhd. st. m.
- kursin(n)a, st. f.
- krusina, st. f.
- kurt
- kurten
- gi-kurten, sw. v.
- kurtî
- kurtilahhan, st. n.
- kurtimesfel, st. n.
- kurtlîh
- kurtnessî, st. f.
- kurtugilîn, st. n.
- kurua
- kurugo, adv.
- kurz, adj.
- kurt, adj.
- kurzen
- kurten
- bi-kurzen, sw. v.
- bi-kurten, sw. v.
- kurzî, st. f.
- kurtî, st. f.
- kurzibold, st. m.
- kurzidî, st. f.
- kurz(i)lîhho, adv.
- kurzlîh, adj.
- kurtlîh, adj.
- kurzlîhhn
- kus, st. m.
- kos, st. m.
- -kûsken
- kûski
- kûskî, st. f.
- kûskida, st. f.
- kûsclîhhn, adv.
- kûsco, adv.
- kussen, sw. v.
- gi-kussen, sw. v.
- kussilîn, st. n.
- kussîn
- kust, st. f.
- kusten, sw. v.
- fir-kusten, sw. v.
- fir-kustida, st. f.
- kustîg, adj.
- -kustgî
- -kustgôn
- -kustilîhhên
- kustolôs, adj.
- kustolôsî, st. f.
- kustor
- -kustunga
- kut-
- -kute, mhd.
- kutebm
- ktenbm
- kutenbovm
- kütenlatech, mhd.
- kuth
- kuti, st. n.
- kutinboum, st. m.
- kutinil
- kutin(n)a
- ktôn, sw. v.
- kutti, st. n.
- kuttiniboū
- kttbm
- kutto, sw. m.
- kuu-
- kuuno
- kuuurdirotun
- bi-kuzzen, sw. v.
- kuzzil, st. m.
- kuzzilahhan, st. n.
- kuzzilôn
- kuzzilônto, adv.
- kuzzilunga
- kuzzîn, adj.
- kuzzo, sw. m.
- knle
- knlink
- kvrinstein
- kvrn
- ktenbm
- kw-
- kyl
- cyll, ae. st. f.
- kymen
- cynewiþþe, ae. sw. f.
- kyrrit
- kyrtaz
- kytaz
- l
- ..l..
- la
- ..la
- lab, st. n.
- laba, st. f.
- labal, st. m.
- laba(l)trog, st. m.
- labeleia, st. sw.?
- lebeleia, st. sw.?
- lebileia, st. sw.?
- laber
- lab:es
- lablegi
- labôn, sw. v.
- gi-labôn, sw. v.
- labonne
- labunga, st. f.
- lachennis
- lacho
- lachono
- lacstie
- lacteke
- lacticha
- lactoch
- lactvoch
- ladalîh, adj.
- [h]ladan, st. v.
- ana-[h]ladan, st. v.
- bi-[h]ladan, st. v.
- fir-[h]ladan, st. v.
- gi-[h]ladan, st. v.
- int-[h]ladan, st. v.
- ubar-[h]ladan, st. v.
- ladantâri, st. m.
- ladantinâri, st. m.
- ladda
- lad(d)ech(-)
- lad(d)ich
- laddo
- lad(d)och(-)
- ladduch(-)
- ladike
- ladôn, sw. v.
- avur-gi-ladôn, sw. v.
- fora-ladôn, sw. v.
- furi-ladôn, sw. v.
- gi-ladôn, sw. v.
- in-ladôn, sw. v.
- ûf-ladôn, sw. v.
- uuidar(i)-ladôn, sw. v.
- uuidari-gi-ladôn, sw. v.
- zuo-ladôn, sw. v.
- ladônto, adv.
- ladunga, st. f.
- laer
- lavantarâri, st. m.
- lavantâri, st. m.
- lavantinâri, st. m.
- lavendel
- lavendula, sw. f.
- lavendel, st. m.
- laffa, sw. f.
- laffan, st. v.
- -lag
- -laga
- -laga, ae.
- lâga, st. f.
- lagahunt
- lâgâri, st. m.
- lagarida, st. f.
- lâgel
- lâgella, st. f.
- lâgel, st. n. f.
- lâgellîn, mhd. st. n.
- ? legellîn, mhd. st. n.
- lagent
- lâghaft, adj.
- -lâgi
- lâgilîh, adj.
- lagiproht
- -laglîh
- -lâgo
- lâgôn, sw. v.
- gi-lâgôn, sw. v.
| | kurdewân s. AWB kordewân.
kuren Gl 3,167,2/3 s. AWB quirn.
kuri st. f. (zur Flexion vgl. Braune, Ahd. Gr.14 § 220), mhd. kür(e), nhd. kür, kur-; mnd. kre m. f., mnl. core m. f.; afries. kere m. f.; ae. cyre m.; an. kjör n. — Graff IV,519. chur-: nom. sg. -i Gl 2,127,34 (M). 257,38 (M); gen. sg. -i 175,55 (clm 6277, 9. Jh.). 195,39 (M, 4 Hss.); dat. sg. -i 171,28. 174,77. 175,69 (alle clm 6277, 9. Jh.); -e [Bd. 5, Sp. 541] Nb 120,29 [104,13]; acc. sg. -i Gl 2,208,72 (S. Paul XXV d/82, 9./10. Jh.). 211,25; acc. pl. -i 112,54 (M). 1) Wahl: churi [quod non sit permittendum turbis] electiones [eorum facere, qui sunt ad sacerdotium provehendi, Conc. Laod. CXVI p. 103] Gl 2,112,54. Vgl. kust 1. 2) Erwägung, Überlegung: churi [summa] deliberatio [haec fuit, Decr. Inn. LV p. 209] Gl 2,127,34. churi [illis (sc. pertinacibus) dicendum est, quia nisi meliores se ceteris aestimarent, nequaquam cunctorum consilia suae] deliberationi [postponerent, Greg., Cura 3,18 p. 60] 171,28. vona churi [nonnunquam vero ita mens baratro tentationis absorbetur, ut nullatenus renitatur, sed] ex deliberatione [sequitur hoc, unde ex delectatione pulsatur, ebda. 3,29 p. 85] 174,77. churi [admonendi sunt ...: ut tanto eos durior sententia feriat, quanto illos in culpa arctius vincula] deliberationis [ligant, ebda. 3,32 p. 91] 175,55. 195,39. vonna churi [in cathedra pestilentiae sedere, est et ex ratione mala discernere, et tamen] ex deliberatione [perpetrare, ebda.] 175,69. churi deliberatione (Hs. deliberationem) [ebda.] 208,72. 211,25. churi. fonna gidancfazzoti vueroltmanno [sicut laetari debere iuvenem in adolescentia sua, quasi] ex deliberatione carnalium [proponit, ders., Dial. 4,4 p. 377] 257,38; Beratung: so man dingoe . so man in rate sizze . so man in chure sizze . daz kat io subpositas personas ana . i. certas Nb 120,29 [104,13]. Komp. selbkuri; Abl. korôn.
kurn, krn s. AWB quirn.
kurnen sw. v., mhd. Lexer körnen, kurnen (vgl. Lexer, Hwb. 1,1682), nhd. DWB körnen, (älter) kürnen, dial. schweiz. chörnen, (ge-)chürnen Schweiz. Id. 3,475 f.; vgl. mnd. krnen, mnl. cornen, ae. gecyrnod (vgl. Bosw.-T., Suppl. S. 309). churnit: 3. sg. Gl 1,38,28 (Pa). — gi-curnit: part. prt. Gl 3,504,35. Hierher vielleicht auch: corneden: part. prt. acc. sg. n.? Publ. 62,448,26 (Paris Lat. 9532, 9. Jh.); vgl. Bruch, Gloss. Ept. S. 101. 1) entkernen, vom Getreide: dreschen (zur privativen Bed. vgl. Riecke, jan-Verben S. 277): flazzi dar man chorn drisgit edo chorn churnit areae ubi granum trituratur Gl 1,38,28 (Pa, chirnit K). 2) nur im Part. Praet.: mit Körnern (bzw. Kernen) versehen: in der Verbindung gikurnit aphul als Bez. für den Granatapfel, Frucht von Punica granatum L. (vgl. Marzell, Wb. 3,1193; vgl. auch kornaphul): gicurnit ephele mala granata Gl 3,504,35; hierzu auch: corneden [sexta decima mansio est, quae interpretatur Graeco sermone ῥοιᾶς ἀποκοπὴ, Latine, mali punici divisio, quod alii] malum granatum [vocant, Hier., Ep. LXXVIII,16, PL 22,710] Publ. 62,448,26. Vgl. kirnen.
-kurni vgl. AWB folkurni adj.
-kurni vgl. ein-, fol-, AWB [h]reinkurni st. n.
kurn(i)beri (oder quirn-?) st. n.; vgl. lat. cornea (poma) (vgl. Marzell, Wb. 1,1164 f.). — Graff III,204 s. v. curnolisperi. quirn-peri: nom. pl. Gl 2,473,32 (Paris Nouv. acqu. lat. 241, 11. Jh., clm 14395, Gll. 11. Jh.); von Schatz, Ahd. Gr. § 286 als oberd. Schreibung qu(i)- für k(ü)- verstanden; [Bd. 5, Sp. 542] oder umgedeutet in Anlehnung an quirn(-), quirnil- ‘Mühle, Mühl-’? Kornelkirsche, Frucht von Cornus mas L. (vgl. Marzell a. a. O.): quirnperi [iam] corna [cibus lapidosa Quiritum? Prud., Symm. II,947]. Vgl. kurnilberi (auch quirnil-?).
kurniboum st. m.; vgl. mnl. corneboom; vgl. lat. cornus, cornea (arbor?) (vgl. Marzell, Wb. 1,1164 f., Kluge, Et. Wb.24 S. 529). — Graff III,120. Alle Belege im Nom. Sing. churni-poum: Gl 4,49,35 (Sal. a 1, 2 Hss.); -boum: 35/36 (Sal. a 1). 169,38 (Sal. d; boū, getrennt geschr.); -bom: 49,36 (Sal. a 1, Ink., 15. Jh.); churne-pavm: 36/37 (Sal. a 1). — churn-bm: Gl 4,49,37 (Sal. a 1). Kornelkirschbaum, Cornus mas L. (vgl. Marzell, Wb. 1,1164 ff.): churnipoum cornus Gl 4,49,35. 169,38. Vgl. kurnilboum (auch quirnil-?).
kurnilberi (auch quirnil-?) st. n., nhd. (älter) DWB kornelbeere; vgl. vulgärlat. cornolium, -a, lat. corneolus (vgl. Marzell, Wb. 1,1164 f., Kluge, Et. Wb.24 S. 529). — Graff III,204 s. v. curnolisperi. churnel-bere: nom. pl. Gl 2,571,53. — curnili-peri: acc. pl. Gl 2,721,4 (vgl. Gröger § 9); cornil-beri: nom. pl. 4,344,29 (Werdener Bll., 10. Jh.). quirnil-beri: acc. pl. Gl 2,686,42 (Schlettst., 12. Jh.); qurnal-peri: dass. 631,24 (clm 18059, 11. Jh.; Korr. von zweiter Hand); von Schatz, Ahd. Gr. § 286 als oberd. Schreibung qu(i)- für k(ü)- verstanden; oder umgedeutet in Anlehnung an quirn(-), quirnil- ‘Mühle, Mühl-’? Kornelkirsche, Frucht von Cornus mas L. (vgl. Marzell a. a. O.): churnelbere [iam] corna [cibus lapidosa Quiritum? Prud., Symm. II,947] Gl 2,571,53. 4,344,29. quirnalperi [saepe alterius ramos impune videmus vertere in alterius, ... prunis lapidosa rubescere] corna [Verg., G. II,34] 2,631,24. 721,4. quirnilberi [victum infelicem, bacas lapidosaque] corna [, dant rami, ders., A. III,649] 686,42. Vgl. kurnoles-, kurn(i)beri (oder quirn-?); vgl. auch AWB kornul, AWB kurnol, AWB kurnilo (oder -a?).
kurnilboum (auch quirnil-?) st. m., nhd. (älter) DWB kornelbaum; vgl. vulgärlat. cornolium, -a, lat. corneolus (vgl. Marzell, Wb. 1,1164 f., Kluge, Et. Wb.24 S. 529). — Graff III,120 s. v. churniboum. curnil-boum: nom. sg. Gl 2,715,27; -bm: dass. 4,138,10 (Sal. c); -bom: dass. 2,717,9 = Wa 112,11 (Jh); churniloboum: dass. 695,69 (vgl. Gröger § 9). chuirnil-bo: nom. sg. Gl 2,635,47 (clm 18059, 11. Jh.); nach Schatz, Abair. Gr. § 62 a chu- für qu- (vgl. aber anders ders., Ahd. Gr. § 286 zu oberd. Schreibungen qu(i)für k(ü)-); vielleicht umgedeutet in Anlehnung an quirn(-), quirnil- ‘Mühle, Mühl-’? Verstümmelt: cur...bom: Amsterd. Beitr. 52,235 (Wien Suppl. 2702, 9. oder 10. Jh.; cu u. b unsicher, zu curnilbom zu ergänzen, vgl. Langbroek z. St.). Kornelkirschbaum, Cornus mas L. (vgl. Marzell a. a. O.): chuirnilbovm [fecundae frondibus ulmi, at myrtus validis hastilibus et bona bello] cornus [Verg., G. II,448] Gl 2,635,47. churniloboum cornus [Randgl. zu: victum infelicem, bacas lapidosaque] corna [, dant rami, ders., A. III,649] 695,69. curnilbom corna (vgl. ipsa arbor cornus dicitur; pomum vero cornum, Serv.) [ebda.] 717,9 = Wa 112,11. Amsterd. Beitr. 52,235. curnilbm [Bd. 5, Sp. 543] cornus Gl 4,138,10; — für einen aus dem Holz der Kornelkirsche gefertigten Speer (oder Vok.Übers.?): curnilboum [volat Itala] cornus [aera per tenerum stomachoque infixa sub altum pectus abit, Verg., A. IX,698] Gl 2,715,27 (vgl. telum de Itala cornu factum, Serv.). Vgl. kurniboum; vgl. auch AWB kornul, AWB kurnol, AWB kurnilo (oder -a?). |
| |