| - leiditzoht
- leidlîh, adj.
- leidlîhhên, sw. v.
- leidlîhhî
- leidlîhho, adv.
- leidlust, st. f.
- leidnissa, st. f.
- leido, adv.
- -leido, sw. m.
- leidogen
- leidoges
- leidogilîh, Subst.-Adj.-Verb.
- leidolîh, Subst.-Adj.-Verb.
- leidon
- leidôn, sw. v.
- fir-leidôn, sw. v.
- leidônto, adv.
- leidôr, adv. comp. u. interj.
- leidra
- leidsam, adj.
- leidsamî, st. f.
- leidsamida, st. f.
- leidsamlîh, adj.
- leidsamôn, sw. v.
- leidsamunga, st. f.
- leidsang, st. n.
- leidsêr, st. n.
- leidtât, st. f.
- leidud
- leidunga, st. f.
- leidunt, st. f.
- leiduuenti, st. n.
- leiduuentîg, adj.
- leiduuentgî, st. f.
- leigenbrôt, st. n.
- leigo, sw. m.
- leih, adj.
- leih, st. m.
- gi-leih, st. n.
- gi-leihhi, st. n.
- leihfahs, st. n.
- -leihha
- leihhen, sw. v.
- gi-leihhen, sw. v.
- -leihhi
- gi-leihhi
- leihhilo, sw. m.
- leihhôd, st. m.
- leihman, st. m.
- lei:ihhiu
- leiken
- leiclîh, adj.
- leim, st. m.
- leim
- leimag, adj.
- leimîg, adj.
- leimâri, st. m.
- leimbilidâri, st. m.
- leimbilideri, st. m.
- leimîg
- leimîn, adj.
- leimnari
- leimo, sw. m.
- leimuuurhto, sw. m.
- lein
- lein
- leine, frühnhd. st. sw. f.
- [h]leinen, sw. v.
- ûf-ir-[h]leinen, sw. v.
- leinvloke
- leirum
- -leisa
- leisanôn, sw. v.
- leisanen, sw. v.
- leisanônto, adv.
- .leiscanten
- -leiso
- leisôd, st. m.
- leist, st. m.
- leisto, sw. m.
- -leist
- -leistâra
- -leistâri
- -leistârin
- leisten, sw. v.
- gi-leisten, sw. v.
- leistento, adv.
- -leisti
- -leistî
- gi-leistî, st. f.
- gi-leisti, n.
- -leistida
- leisto
- leita, st. f.
- -leita, st. f.
- -leita, sw. f.
- [h]leitar, st. f.
- [h]leit(a)ra, st. sw. f.
- [h]leitarboum, st. m.
- leitâri, st. m.
- leiteri, st. m.
- fir-leitâri, st. m.
- fir-leiteri, st. m.
- [h]leitarsprozzo, sw. m.
- leitecha
- leiten, sw. v.
- aba-leiten, sw. v.
- ana-leiten, sw. v.
- bi-leiten, sw. v.
- thuruh-leiten, sw. v.
- fir-leiten, sw. v.
- fram-gi-leiten, sw. v.
- furi-leiten, sw. v.
- gi-leiten, sw. v.
- in-leiten, sw. v.
- in-gi-leiten, sw. v.
- int-leiten, sw. v.
- ir-leiten, sw. v.
- ubar-leiten, sw. v.
- ûf-leiten, sw. v.
- umbi-leiten, sw. v.
- ûz-leiten, sw. v.
- ûz-gi-leiten, sw. v.
- uuidar(i)-leiten, sw. v.
- zuo-leiten, sw. v.
- zuo-gi-leiten, sw. v.
- fir-leitenî, st. f.
- leitent, st. m.
- leitento, adv.
- leitezôha, sw. f.
- leitfaz, st. n.
- gi-leiti, st. n.
- leitî, st. f.
- fir-leitî, st. f.
- leitid, st. m.
- leitida, st. f.
- fir-leitida, st. f.
- fir-leitidî, st. f.
- leitido, sw. m.
- leitidtuom, st. m. n.
- fir-leitîg, adj.
- leitigist
- leitkauf
- leitliche
- leito, sw. m.
- fir-leito, sw. m.
- leito
- leitôn, sw. v.
- ana-leitôn, sw. v.
- leitoten
- leitsamādan
- fir-leitunga, st. f.
- leizzen
- leckâri, st. m.
- lecken, sw. v.
- leckispiz, st. m.
- leckôn, sw. v.
- gi-leckôn, sw. v.
- lectener, mhd. st. m.
- lector, st. m. n.
- lectar, st. m. n.
- lectur, st. m. n.
- lectri, st. n.
- lecteri, st. n.
- leczenære, mhd. st. m.
- lecz(i)a, st. sw. f.
- leczrî, st. f.
- lem-
- lembikîn, mfrk. st. n.
- lembilîn, st. n.
- lembirîn, adj.
- lemî, st. f.
- lemmen, sw. v.
- bi-lemmen, sw. v.
- ir-lemmen, sw. v.
- lemo
- lemsen, sw. v.
- len, adj.
- len(-)
- lena
- lenari
- lence
- lench
- lenchi
- lend-
- lendenbrado
- lendenier, mhd. st. m.
- lendent
- -lendes
- -lendi
- -lendig
- lendil
- lendinel
- ge-lendo, aostndfrk. sw. m.
- lenemēt
- lengevegære, mhd. st. m.
- lengen, sw. v.
- fora-lengen, sw. v.
- gi-lengen, sw. v.
- hina-lengen, sw. v.
| | leiditzoht Mayer, Glossen S. 4,4 s. AWB leidazzen.
leidlîh adj., mhd. Lexer leitlich, frühnhd. leidlich; as. lêđlîk, mnd. lêitlĩk, mnl. leelijk; afries. lethlik, ledlik; ae. láđlíc; vgl. an. leiðiligr. — Graff II,173. laid-lih: Grdf. Gl 1,108,13 (Pa); leid-: dass. ebda. (KRa). 2,343,61 (clm 6325, 9. Jh.). 763,1 (Ja). T 106,7; acc. sg. f. -]a Gl 1,279,7 (Jb); nom. pl. n. -]u 2,345,14 (clm 6325, 9. Jh.); -lihha: acc. sg. f. 276,77 (Rd). 279,7 (Rd); -lich-: nom. sg. m. -er 4,98,28 (Sal. a 1); dat. sg. f. -ero 2,18,61; acc. sg. f. -a 1,276,77 (Jb). Thoma, Glossen S. 16,30; dat. pl. -en O 2,23,24. 3,17,60; acc. pl. n. -iv Gl 2,634,65. — leit-lich-: nom. sg. f. -a Gl 2,422,30; -e S 154,56. 1) abscheulich, verabscheuenswert, schändlich, schrecklich; verhaßt; verfluchenswert: laidlih detestabilis Gl 1,108,13. leidlihha fluahbarra [et idcirco percussit eum dominus (sc. Onan), quod rem] detestabilem [faceret, Gen. 38,10] 276,77. Thoma, Glossen S. 16,30 (Comm. in Gen. = ebda.). leidlihha [et (nach der Vergewaltigung Thamars)] exosam (1 Hs. noch odiosam) [eam habuit Amnon odio magno nimis, 2. Reg. 13,15] Gl 1,279,7. leidlichero [hunc (Daniel) deus] horrenda [semper tutatur ab ira, Aldh., De virg. 359] 2,18,61. leidlih obscenitatem [etiam verborum, sicut et operum, penitus exsecrentur, Is., De off. 2,2 p. 778] 343,61 (zur inkongruenten Übers. vgl. Ulrich, Isidor S. 8). leidlihu [sex autem sunt genera monachorum, quorum tria optima, reliqua vero ] teterrima [ebda. 16 p. 794] 345,14. leidlichiv [Ausonii ... coloni versibus incomptis ludunt ... oraque corticibus sumunt] horrenda [cavatis, Verg., G. II,387] 634,65. leidlih [in idolis et sculptilibus inquinati et] execrabiles (Hs. execrabilis) [extitistis, Pass. PP. 5 p. 123] 763,1. leidlicher spurcum 4,98,28. thaz mit mannon hoh ist, thaz ist leidlih fora gote quod hominibus altum est, abhominatio est ante deum T 106,7. bin suntig in githankon joh leidlichen werkon O 3,17,60. 2) leidvoll: diu leitlicha [terge ieiunans ... omne corpus, neve ... faciem ...] luteus [tingat color aut notetur pallor in ore, Prud., H. p. ieiun. (VIII) 27] Gl 2,422,30 (in interpretierender Übers., vgl. tristes, Matth. 6,16). in dero hello da ist ... diu leitliche heima S 154,56. klagont [Bd. 5, Sp. 758] manage sih thar (am Tag des Jüngsten Gerichts) mit seren managfalton joh leidlichen worton O 2,23,24. Abl. leidlîhho; leidlîhhî (oder -a?); leidlîhhên.
leidlîhhên sw. v.; mnl. leeliken. — Graff II,173. leid-lih-: 1. sg. -en Gl 1,272,8 (Jb-Rd). 520,33 (M); 3. pl. -ent 277,6 (Jb-Rd); 3. sg. prt. -eta 2,163,16 (clm 6277, 9. Jh.; lei-); -lich-: 3. pl. -ent 1,543,16 (Ja); 3. sg. prt. -&a 2,249,39 (Berl. Lat. 4° 676, 9. Jh.); leith-lichetos: 2. sg. prt. H 26,6,4. Mit einer Form der ôn-Konjugation (vgl. Schatz, Germ. S. 361, Braune, Ahd. Gr.15 § 369 Anm. 2): leid-lihon: 1. sg. Gl 1,520,33 (M, clm 18140, 11. Jh.). 1) Abscheu, Entsetzen empfinden: a) (jmdn., etw.) verabscheuen, verschmähen, zurückweisen: leidlihen abahon [quia] aversor (abhominor) [impium, Ex. 23,7] Gl 1,272,8. leidlihent [quia] detestantur [Aegyptii omnes pastores ovium, Gen. 46,34] 277,6. leidlichent [labia mea] detestabuntur [impium, Prov. 8,7] 543,16. leidliheta [quos rursum dominus] detestatur [Greg., Cura 1,1 p. 3] 2,163,16. leidlicheta [decreverat, ut ultra mulierem non videret; non quia] aspernabatur [sexum, ders., Dial. 3,16 p. 316] 249,39; b) vor etw. Entsetzen empfinden, mit Akk.: ni leithlichetos thera magidi ref non [h]orruisti virginis uterum H 26,6,4. 2) (etw.) entweihen: leidlihon (1 Hs. leidlihen) [neque] profanabo [testamentum meum, Ps. 88,35] Gl 1,520,33.
leidlîhhî (oder -a?) st. f. (zum Übertritt der fem. î-Abstr. später Quellen in die ô-Dekl. vgl. Braune, Ahd. Gr.15 § 231 Anm. 2). — Graff IV,122. leit-liche: nom. sg. Gl 4,122,42 (Sal. a 2, clm 17152. clm 22201, beide 12. Jh.). Widerwärtigkeit: squalor leitliche (1 Hs. noch siccitas ariditas sordes horror egestas inquinatio pedor lussuht).
leidlîhho adv., mhd. leidlîche, frühnhd. leidlich; as. lêđlîko, mnd. lê(i)tlĩk(en), mnl. leelike; ae. láđlíce. — Graff II,173. leid-licho: O 3,17,54. auf abscheuliche Weise: wib, quad er, ... war sint, thie widorotun thir, thie sih zi thiu hiar fuagtun, so leidlicho nu ruagtun? [vgl. ubi sunt, qui te accusabant? nemo te condemnavit? Joh. 8,10].
leidlust st. f. — Graff II,290. leid-lusti: dat. sg. O 1,20,18. 5,7,34. Leid, Schmerz: incloub man mit then suerton thaz kind ir then hanton joh zi iro leidlusti nem iz fon ther brusti O 1,20,18; ferner: 5,7,34.
leidnissa st. f. — Graff II,175. leidnissa: acc. pl. Gl 1,271,56 (Jb-Rd). Abscheulichkeit, Greuel: abhominationes leidnissa idola [zu:] abominationes [enim Aegyptiorum immolabimus domino deo nostro, Ex. 8,26].
leido adv., mhd. leide, frühnhd. leid; mnd. lêide, mnl. lede; ae. láđe. — Graff II,171. leido: Nb 123,14 [106,16]. Hierher wohl auch: leido: Gl 2,603,64 (M, clm 18140, 11. Jh.). [Bd. 5, Sp. 759] verhaßt: Vok.-Übers.: leido [uterque (sc. Saturninus und Basilides) suis in regionibus officinas impiae ac deo] invisae (Hs. invisę) [condidit disciplinae, Ruf., Hist. eccl. IV,7 p. 311] Gl 2,603,64 (zur Interpretation von -ę als Adverbendg. innerhalb der M-Glossare vgl. auch chleino argutę Gl 2,364,47); in der Verbindung leido ist jmd. ist jmdm. widerwärtig, mit Dat. d. Pers. u. zi + Dat. d. Pers.: ze demo uns leido ist . unde den uuir fone diu skihen ... ze demo mag man unsih lucchen . ube man uns so manige tugede beginnet fone imo sagen Nb 123,14 [106,16]. Vgl. leidôr.
-leido sw. m. vgl. AWB gotaleido.
leidogen, leidoges Gl 1,749,5. 539,14 s. AWB leidôn.
leidogilîh Subst.-Adj.-Verb. (vgl. Wilm., Gr. 22 § 371, Gröger § 17 II 1 a. 19). leido-gi-lih: Grdf. O 5,23,218 (PV); leidi-gi-lich: dass. ebda. (F). jegliches Leid: (die Seele) blidit sih thar iamer ana sorgun joh ser, joh ana leidogilih. |
| |