| - leih, st. m.
- gi-leih, st. n.
- gi-leihhi, st. n.
- leihfahs, st. n.
- -leihha
- leihhen, sw. v.
- gi-leihhen, sw. v.
- -leihhi
- gi-leihhi
- leihhilo, sw. m.
- leihhôd, st. m.
- leihman, st. m.
- lei:ihhiu
- leiken
- leiclîh, adj.
- leim, st. m.
- leim
- leimag, adj.
- leimîg, adj.
- leimâri, st. m.
- leimbilidâri, st. m.
- leimbilideri, st. m.
- leimîg
- leimîn, adj.
- leimnari
- leimo, sw. m.
- leimuuurhto, sw. m.
- lein
- lein
- leine, frühnhd. st. sw. f.
- [h]leinen, sw. v.
- ûf-ir-[h]leinen, sw. v.
- leinvloke
- leirum
- -leisa
- leisanôn, sw. v.
- leisanen, sw. v.
- leisanônto, adv.
- .leiscanten
- -leiso
- leisôd, st. m.
- leist, st. m.
- leisto, sw. m.
- -leist
- -leistâra
- -leistâri
- -leistârin
- leisten, sw. v.
- gi-leisten, sw. v.
- leistento, adv.
- -leisti
- -leistî
- gi-leistî, st. f.
- gi-leisti, n.
- -leistida
- leisto
- leita, st. f.
- -leita, st. f.
- -leita, sw. f.
- [h]leitar, st. f.
- [h]leit(a)ra, st. sw. f.
- [h]leitarboum, st. m.
- leitâri, st. m.
- leiteri, st. m.
- fir-leitâri, st. m.
- fir-leiteri, st. m.
- [h]leitarsprozzo, sw. m.
- leitecha
- leiten, sw. v.
- aba-leiten, sw. v.
- ana-leiten, sw. v.
- bi-leiten, sw. v.
- thuruh-leiten, sw. v.
- fir-leiten, sw. v.
- fram-gi-leiten, sw. v.
- furi-leiten, sw. v.
- gi-leiten, sw. v.
- in-leiten, sw. v.
- in-gi-leiten, sw. v.
- int-leiten, sw. v.
- ir-leiten, sw. v.
- ubar-leiten, sw. v.
- ûf-leiten, sw. v.
- umbi-leiten, sw. v.
- ûz-leiten, sw. v.
- ûz-gi-leiten, sw. v.
- uuidar(i)-leiten, sw. v.
- zuo-leiten, sw. v.
- zuo-gi-leiten, sw. v.
- fir-leitenî, st. f.
- leitent, st. m.
- leitento, adv.
- leitezôha, sw. f.
- leitfaz, st. n.
- gi-leiti, st. n.
- leitî, st. f.
- fir-leitî, st. f.
- leitid, st. m.
- leitida, st. f.
- fir-leitida, st. f.
- fir-leitidî, st. f.
- leitido, sw. m.
- leitidtuom, st. m. n.
- fir-leitîg, adj.
- leitigist
- leitkauf
- leitliche
- leito, sw. m.
- fir-leito, sw. m.
- leito
- leitôn, sw. v.
- ana-leitôn, sw. v.
- leitoten
- leitsamādan
- fir-leitunga, st. f.
- leizzen
- leckâri, st. m.
- lecken, sw. v.
- leckispiz, st. m.
- leckôn, sw. v.
- gi-leckôn, sw. v.
- lectener, mhd. st. m.
- lector, st. m. n.
- lectar, st. m. n.
- lectur, st. m. n.
- lectri, st. n.
- lecteri, st. n.
- leczenære, mhd. st. m.
- lecz(i)a, st. sw. f.
- leczrî, st. f.
- lem-
- lembikîn, mfrk. st. n.
- lembilîn, st. n.
- lembirîn, adj.
- lemî, st. f.
- lemmen, sw. v.
- bi-lemmen, sw. v.
- ir-lemmen, sw. v.
- lemo
- lemsen, sw. v.
- len, adj.
- len(-)
- lena
- lenari
- lence
- lench
- lenchi
- lend-
- lendenbrado
- lendenier, mhd. st. m.
- lendent
- -lendes
- -lendi
- -lendig
- lendil
- lendinel
- ge-lendo, aostndfrk. sw. m.
- lenemēt
- lengevegære, mhd. st. m.
- lengen, sw. v.
- fora-lengen, sw. v.
- gi-lengen, sw. v.
- hina-lengen, sw. v.
- ir-lengen, sw. v.
- -lengen
- lengena
- -lengi
- lengî, st. f.
- -lengî
- lengicenes
- gi-lengida1, st. f.
- gi-lengida2
- gi-lengidî
- gi-lengidî
- lengin
- len(gi)z(-)
- len(gi)zin, st. m.
- lenc, adj.
- [h]lenken, sw. v.
- ir-[h]lenken, sw. v.
- ûz-[h]lenken, sw. v.
- -[h]lenki
- gi-[h]lenki, st. n.
- [h]lenkî(n)
- lenna, st. sw.?
- leno, adv.
- lent
- -lenta
- lenten
- lenten
- lenten, sw. v.
- zuo-lenten, sw. v.
- -lentes
- lenti, st. n.
- -lenti, adj.
- gi-lenti, st. n.
- lentî1, st. f.
- lentî2
- lentîbrâto, sw. m.
- lentinbrâto, sw. m.
| | leih st. m., mhd. nhd. Lexer leich; afries. -lêk (vgl. Holthausen, Afries. Wb.2 S. 64); ae. lác; an. leikr; got. laiks (vgl. Feist, Got. et. Wb. S. 319 s. v. laikan). — Graff II,152 f. leih: nom. sg. Gl 2,481,51. 509,18. 558,47. 562,41; acc. pl. -]a 36,7 (Vad. 336, 9. Jh.); leihh-: dat. pl. -in 447,24; leich: nom. sg. 492,27; nom. pl. -]a Nc 808,26 [127,18]; -]e Nb 223,8 [180,3]; -]i Gl 2,61,48 (zur Endg. vgl. v. Bahder, Verbalabstrakta S. 18); dat. pl. -]on 486,56. 771,15; -]un 618,19 (Carlsr. Aug. CCXVII, 9./10. Jh.); -]en 27,7; -]in 445,49 (2 Hss.). 576,9 = Wa 90,26 (Düsseld. F. 1, 9. oder 10. Jh.); acc. pl. -]a 674,21. Nb 341,27 [258,5]; -]i Gl 2,54,14 (2 Hss.; zur Endg. vgl. v. Bahder a. a. O.); laich-: dat. pl. -in 490,19; acc. pl. -e 66,19; leihchin: dat. pl. 558,47. Verschrieben (?): lechi: nom. pl. Gl 2,61,48 (zu -e- vgl. Braune, Ahd. Gr.15 §§ 43 Anm. 4 u. 44 Anm. 4, zur Endg. vgl. v. Bahder a. a. O.). (rhythmische) Klangfolge, Melodie, Weise; (gesungene) Versfolge: leichen versibus [ergo canam, quos Lucas retulit actus, Ar., Ep. ad Vig. 19] Gl 2,27,7. leiha [turrim voluere maligni in caelum proferre suam, quibus inpia corda sermonum secuere] modos [ders., I,132] 36,7. leichi [carmina qui quondam studio florente peregi, flebilis heu maestos cogor inire] modos [Boeth., Cons. 1,1 p. 3,2] 54,14. 66,19. leichi [quondam funera coniugis vates Threicius gemens postquam flebilibus] modis (Hss. modi) [silvas currere mobiles amnes stare coegerat, ebda. 3,12 p. 86,7] 61,48. leichin [laudans [Bd. 5, Sp. 766] Augurium resultet hymnus, mixtis Eulogium] modis [coaequans, reddamus paribus pares camenas, Prud., P. Fruct. (VI) 152] 445,49. vngilihhen leihhin [sic noster haerens sermo lingua debili balbutit et] modis [laborat] absonis [ders., P. Rom. (X) 12] 447,24 (1 Hs. Rasur nach ungilihhen). leichon [felices animae ... suave sonantibus hymnorum] modulis [dulce canunt melos, ders., H. ad inc. luc. (V) 123] 486,56. 490,19. 558,47. 576,9 = Wa 90,26. leichun [cum sua gentiles studeant figmenta poetae grandisonis pompare] modis [Sed., Carm. pasch. I,18] 618,19. leicha [(Turnus occupat) Crethea musarum comitem, cui carmina semper et citharae cordi] numeros [-que intendere nervis, Verg., A. (IX) 776] 674,21 (vgl. rhythmos facere intentione nervorum. Nam numeri sunt rhythmi, Serv.). leichon vuison, Randgl. zu: uuison [alternis reserabo] modis [, quod littera pandit, et res si qua mihi mystica corde datur, Ar., Ep. ad Vig. 21] 771,15 (vgl. Schlechter, Aratorgl. S. 60,12). (Orpheus) ouh taranah hartor chale nah temo vuibe . unde in netrostin sine leiche nec modi ... mulcerent dominum Nb 223,8 [180,3]. uuas ouh tar (i. e. in den Büchern) daz zesingenne getan ist . also lied . unde leicha erant etiam libri qui praeferebant ... cantandi quaedam opera [vgl. musica ... describitur per ... tropos ceterosque modos, Rem.] Nc 808,26 [127,18]; ferner: Nb 341,27 [258,5]; — (lydische) Tonart? (in Verwechslung von ludius ‘Pantomime’, vgl. Thes. ling. lat. 7,1769,46 f., mit lydius ‘lydisch’ (als Name einer Tonart, vgl. OLD S. 1055)): lidius tonus musicus leih [zu: saltat Tonantem tauricornem] ludius (Glosse: Iovis vel nomen toni musici) [Prud., P. Rom. (X) 222] Gl 2,481,51. 509,18. lytius ł lidius Iovis tonus musicus leich [zu ebda.] 492,27. lydius nomen toni musici leih [zu ebda.] 562,41. Komp. ?egi-, harph-, hî-, kara-, klaf-, rang-, sang-, skîn-, uuein-, uuetarleih; vgl. AWB gileih (?). Vgl. leihhôd.
gi-leih, -leihhi st. n., mhd. geleich, nhd. (älter) dial. bair. gelaich Schm. 1,1419 f., schwäb. geleich Fischer 3,282 f. — Graff II,154. ke-leih: nom. pl. Gl 4,4,26 (Jc; oder sg. (?), vgl. dazu Krotz S. 337,92 u. 93). gi-leich-: nom. pl. -i Gl 3,72,51 (SH A, 2 Hss.); -e 46/47 (SH A); ge-: dass. -i Hbr. I,131,213 (SH A); -e Gl 3,72,45. 50 (beide SH A, 2 Hss). 178,31 (SH B). Nk 408,7 [49,25]; -] Gl 3,72,46 (SH A, 15. Jh.; wohl mit Endungsabfall); gie-: dass. -ę 46 (SH A); gi-laich-: dass. -i 52 (SH A); ge-: dass. -] 51 (SH A, 15. Jh.; wohl mit Endungsabfall). Nicht eindeutig: ge-leich-: dat. pl. -en Gl 2,564,10 (2 Hss.); g-: dass. 689,4. Wohl verschrieben: ge-lich-: nom. pl. -i Gl 3,72,52 (SH A); -e 47 (SH A; vgl. in ders. Hs. noch gileichi Gl 3,72,51). Gelenk, Knoten: a) als Körperteil: geleichen [date hunc, revulsis qui medetur ossibus, aut fracta] nodis [sarciens conpaginat, Prud., P. Rom. (X) 890] Gl 2,564,10. geleiche artus quibus colliguntur membra ab artando quorum diminutivum est articuli [Hbr. I,131,213] 3,72,50. Hbr. I,131,213. geleiche artus autem ubi membra colliguntur [Hbr. II,6,97] Gl 3,178,31. keleih artus [iuncturae membrorum, CGL IV,487,10] 4,4,26. sumiu georto . so diu geleiche tuont des fingeris Nk 408,7 [49,25]; fehlerhafte Glosseneintragung: geleiche pulpa Gl 3,72,45 (Bezugswort ist [Bd. 5, Sp. 767] das übernächste Lemma artus, das dadurch doppelt glossiert ist, s. o. Gl 3,72,50 (vgl. Hbr. I,131,210 Anm.)); b) als Verdickung am Pflanzenstengel: unter gleichen [est mihi disparibus septem compacta] cicutis [fistula, Verg., E. II,36] Gl 2,689,4 (vgl. cicuta autem est spatium quod est inter cannarum nodos, Serv.).
leihfahs st. n.; zum Erstglied vgl. ?leih. — Graff III,447. leih-fahs: nom. sg. Gl 1,83,6 (R). langes (nicht tonsuriertes?) Kopfhaar (vgl. Splett, Sam.-Stud. S. 57 f.): caesaries.
-leihha vgl. ?gruntleihha.
leihhen sw. v. (? Vgl. Riecke, -jan-Verben S. 165 u. Seebold, Starke Verben S. 321 f.; anders Aumann, Beitr. 62,335), mhd. leichen (im Part. Praet. auch st. flekt., vgl. Seebold a. a. O. S. 322); mnd. lêiken; ae. lǽcan; vgl. auch ae. lácan, an. leika, got. laikan, alle st. v. leichenten: part. prs. dat. pl. Gl 4,351,9 (Trient 1660, 11. Jh.). zucken (von der Zunge der Schlange): leichenten gezalen [iamque arva tenebant ardentisque oculos suffecti sanguine et igni sibila lambebant linguis] vibrantibus (vgl. mobilibus, Serv.) [ora, Verg., A. II,211]. Abl. leih st. m.; vgl. AWB lehhazzen.
? gi-leihhen sw. v., frühnhd. geleichen (vgl. DWb. IV,1,2,2980); vgl. nhd. DWB laichen; zur Frage der Zusammengehörigkeit von leihhen u. gileihhen vgl. Kluge, Et. Wb.24 u. Pfeifer, Et. Wb.2 s. vv. laich u. leich; hierzu vielleicht auch: mhd. Lexer geleichen, nhd. dial. schwäb. geleichen Fischer 3,283 ‘gelenkig biegen, beweglich, gelenkig sein’, vgl. Seebold, Starke Verben S. 321 f. Verschrieben (?): ge-leicha: 3. sg. prt.? Gl 2,43,25 (Trier 1464, 11. Jh.; l. geleichta?, Steinm.). laichen: geleicha [nunc me (das Fischlein) saxosis genetrix fecunda sub antris] fudit [et in propriis ludere iussit aquis, Avian 20,8]. Vgl. gileih (?).
-leihhi vgl. skînleihhi.
gi-leihhi s. AWB gi-leih.
leihhilo sw. m. leichilo: nom. sg. Gl 2,406,68; lechilo: dass. 466,32 (-c- unsicher, Steinm.; zu -e- für ei vgl. Braune, Ahd. Gr.15 § 44 Anm. 4 u. Berg, Prudentiusgll. S. 6). Riegel, Querbalken zum Versperren der Tür: leichilo [nunc foribus surdis, sera quas vel] pessulus [artis firmarat cuneis, Prud., Contra Symm. I,65] Gl 2,406,68 (nach Gl.-Wortsch. 6,30 noch Gl. clavis, z. gl. St. lechilo clasi, Randgl. zu: plochili crintil pessulus 466,32 (1 Hs. nur blohhilî grintil; clasi ist wohl clavis, so Gl.-Wortsch. 6,30; Steinm., Anm. z. St. erwägt clausi).
leihhôd st. m. — Graff II,154. leichod: nom. sg. Gl 2,636,46 (lat. acc. pl.). — Hierher wohl auch, verkürzt geschrieben: ot: nom. sg.? Gl 4,326,20 (clm 14401, 11. Jh.; l. leichot?, Steinm). Lied, Versfolge: a) Hochzeitslied: leichod [aetas Lucinam iustosque pati] hymenaeos [desinit ante decem, post quattuor incipit annos, Verg., G. III,60] Gl 2,636,46 (oder übertr. ‘Hochzeit’, hier spez. ‘Paarung’?); [Bd. 5, Sp. 768] b) (paariger) Vers, Liebesgedicht (? Zur Bed. vgl. noch Thes. V,2,339 f. s. v. elegīa u. ebda. 340,32 f.): erl (vgl. Ahd. Wb. 3,420) leichot [(pars) metrica est, quae mensuram diversorum metrorum probabili ratione cognoscit, ut verbi gratia] heroicon elegiacon (Hs. u. La. heleiacon, vgl. Ausg.) et cetera [Clem., Ars 7,20] Gl 4,326,20 (oder ist an Heliacus gedacht (?), so Gl.Wortsch. 6,30 u. Ahd. Gl.-Wb. S. 367.). Vgl. leih st. m.
leihman st. m.; mnd. ley-, leykman, mnl. leecman; afries. lekman; an. leikmaðr. — Graff II,740. laih-man: nom. sg. Gl 1,205,25 (K); leich-: gen. sg. -]es 3,377,14 (Jd). Laie (im Gegensatz zum Kleriker), auch Weltgeistlicher (vgl. auch LMA 5,1616 f.): laihman folchlih laicus popularis Gl 1,205,25 (zur Wiedergabe des lat. Adj. durch ein Subst. vgl. Splett, Stud. S. 290); leihmannes roc Laiengewand, Mönchskutte: leichmanes roc froccus 3,377,14 (nach paffenroc tunica). Vgl. leigo. |
| |