Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
liudinôn bis liuhhit (Bd. 5, Sp. 1192 bis 1193)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis liudinôn sw. v.
liudin-: 3. pl. -ont Npw 46,6; ge-: part. prt. -ot 32,3.
jubilieren, frohlocken: singet imo (gote) niuiz frosanc ... uuola singet imo liudenento ... uuanda daz ist geliudinot, daz man freuuidi mit niumen ouget âne uuort Npw 32,3 (Np liudôn). got fuor ze himeli in ludinunge ... die poton liudinont fore mendi, die engili scalton daz lutreista horn 46,6 (Np liudôn).
Abl. liudinônto; liudinunga.
Vgl. liudôn.
 
Artikelverweis 
liudinônto adv.
liudenento: Npw 32,3.
in jubelnder, jauchzender Weise: ‘gloria in excelsis deo’. uuola singet imo (gote) liudenento bene psallite ei in vociferatione (Np liudônto).
Vgl. liudônto.
 
Artikelverweis 
liudinunga st. f.
ludinunge: dat. sg. Npw 46,6 (zu -u- für iu vgl. Braune, Ahd. Gr.15 § 49 Anm. 1).
Jubeln, Jauchzen: got fuor ze himeli in ludinunge unde in hornscalle ascendit deus in iubilatione et dominus in voce tubae (Np liudunga).
Vgl. liudunga.
 
Artikelverweis 
liudôd st. m. — Graff II,200.
liudod: acc. sg. Gl 1,585,65 (Rb).
Gesang: liudod [vinum et musica laetificant cor ... Tibiae, et psalterium suavem faciunt] melodiam [, et super utraque lingua suavis, Eccli. 40,21].
 
Artikelverweis 
liudôn sw. v.; an. ljóða; got. liuþon. — Graff II,200.
liud-: 1. sg. -ôn Nb 23,6 [19,2]; 2. sg. -ost Gl 2,680,64; 2. sg. conj. -oest Nc 691,24/25 [6,2]; 2. pl. imp. -ont NpNpw 46,2; inf. -on Np 94,4; -eon Gl 1,9,10 (RR δ; zu -eo- vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 296); part. prs. -onto 58,32 (Ra; zu -o für -i in Anlehnung an -o des lat. Lemmas vgl. Splett, Stud. S. 116); -onteo ebda. (Pa; zu -o für -i s. o.); -onte Gl 2,486,8; 3. sg. prt. -ota 657,63; 3. pl. prt. -oton Np 46,6; ke-: part. prt. -ot 32,3; liuthondo: part. prs. Gl 1,58,32 (K; zu -o für -i s. o.).
Unsicher, verschrieben (?): liudom: inf. (oder 1. sg.?) Gl 1,636,43 (Rb; nach -m Rasur; auch Raven 2,90 s. v. liudôn angefragt; s. 4).
liudondi Gl 2,21,63 s. AWB [h]lûtôn.
1) (jmdm.) etw. singen, vortragen (auch mit einem Instrument): liudost [Tityre ... silvestrem tenui musam] meditaris (vgl. cantas, quasi melitaris, d pro l posita, Serv.) [avena, Verg., E. I,2] Gl 2,680,64. nu nehil iz . nube sage uuaz tu liudoest . unde uuara daz sang helle quin potius edoce quid apportes . et revelato quorsum praedicta sonuerint Nc 691,24/25 [6,2]; mit Dat. d. Pers.: uerstast tu dih tisses ieht ... alde gat iz tih ieht in? Taz ih tir liudon . bechumet tih taz ieht? sentisne ... haec . s. carmina . atque illabuntur animo tuo? Nb 23,6 [19,2].
2) jubilieren, (jmdm.) lobsingen: singent imo niuuuez frosang ... singent imo liudondo ... Vuanda daz [Bd. 5, Sp. 1193] ist keliudot . daz man freuui mit niumon ouget âne uuort [vgl. cum coeperint in verbis canticorum exultare laetitia veluti impleti tanta laetitia, ut eam verbis explicare non possint ... et eunt in sonum iubilationis, Aug., En.] Np 32,3 (Npw liudinôn). got fuor ze himele in liudungo ... apostoli liudoton fore mendi . angeli scalton daz lutreista horn [vgl. in iubilatione vero propterea dictum est, quoniam stupentes apostoli tale miraculum ineffabili cordis laetitia replebantur, Cass.] 46,6 (Npw liudinôn); ferner: 94,4 (iubilare); — mit Dat. d. Pers.: liudont gote in frolichero stimmo iubilate deo in voce exsultationis NpNpw 46,2; — substant.: Gesang, Jubelruf: liudeon harmonia Gl 1,9,10 (zur Wiedergabe des lat. Subst. vgl. Splett, Sam.-Stud. S. 28); — Glosse: liudonte [quod generosa potest anima ... solvere dignius obsequium, quam data munera si recinat artificem] modulata [suum? Prud., H. a. cib. (III) 35] Gl 2,486,8 (zum Lat. vgl. Lavarenne § 699).
3) erklingen, (laut) tönen: liudonteo hlutenteo callacento bumboso sonoso furibundo Gl 1,58,32. liudota [(einige) pedibus plaudunt choreas ... dicunt. nec non Thraeicius longa cum veste sacerdos] obloquitur (vgl. dicendo obloquitur, chordarum expressit laudem, Serv.) [numeris septem discrimina vocum, Verg., A. VI,646] 2,657,63.
4) Unsicher bleibt (vgl. Formenteil): liudom [rugiens rugiet super decorem suum:] celeuma [quasi calcantium concinetur adversus omnes habitatores terrae, Jer. 25,30] Gl 1,636,43 (in Verwechslung mit der Verbalform celeumo (?), zu 2?).
Abl. liudâri, liudôd, liudônto, liudunga.
Vgl. liudinôn.
Vgl. Schwarz, Beitr. 75,333 ff.
 
Artikelverweis 
liudônto adv. — Graff II,200 s. v. liudôn.
liudondo: Np 32,3.
in jubelnder, jauchzender Weise: vuola singent imo (gote) liudondo bene psallite ei in iubilatione (Npw liudinônto).
Vgl. liudinônto.
 
Artikelverweis 
liudunga st. f. — Graff II,200.
liudungo: dat. sg. Np 46,6.
Jubeln, Jauchzen: got fuor ze himele in liudungo . unde in hornscalle ascendit deus in iubilatione . et dominus in voce tubae (Npw liudinunga).
Vgl. liudinunga.
 
Artikelverweis 
liuestoc Gl 3,605,4 s. AWB lubisteckila.
 
Artikelverweis 
liufsami Thoma, Glossen S. 2,6 s. AWB liobsamî.
 
Artikelverweis 
-liugi vgl. urliugi.
 
Artikelverweis 
liuhhit Gl 1,204,14 (K) s. AWB luhhen.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort: