Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
namalîhho bis nâmi (Bd. 6, Sp. 1039 bis 1040)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis namalîhho adv., mhd. name-, nemelîche, nhd. DWB nämlich, mnd. nēmelĩke(n), mnl. name-, nemelike, an. nafnliga.
nama-licho: Mayer, Glossen S. 73,12 (clm 6281, Gl. 10. Jh.).
gleichnamig: namalicho [in us correptam desinentia s vel t vel x antecedentibus, si sint rerum incorporalium vocabula, masculina sunt et quartae declinationis, ut hic risus huius risus, hic visus huius visus ... similiter quartae sunt quae ex his componuntur, ut hic senatus a senibus et natu huius senatus, et quae] cognominatim [his prolatis fixa sunt, ut hic magistratus ἡ ἀρχὴ καὶ ἄρχων huius magistratus, hic exercitus ὁ στρατὸς καὶ ἡ γυμνασία huius exercitus, hic saltus ἡ πήδησις καὶ ἡ νάπη huius saltus, Prisc., Institutio p. 444,30] (Georges, Handwb.11 1,1242 irrtümlichin gleicher Bed.’).
Vgl. namanlîhho.
 
Artikelverweis 
namalôs adj., mhd. Lexer namelôs, nhd. nam(en)los; mnd. nāmelôs, mnl. nameloos. — Graff II,269.
namo-lose: acc. pl. m. Nc 746,2 [61,11]; name-lôs: Grdf. Nk 472,31 [117,26].
ohne Bezeichnung oder Namen:
a) im philosophischen Bereich: unbezeichnet: in sumelichen ist umbechame iro mediis namin ze gebenne. Nube diu uzeren fersagendo . uuirdet iro medium geouget. Also diu namelos sint . tiu neuueder sint cuot . noh ubel . reht noh unreht in aliquibus autem nomina quidem in medio assignare idoneum non est. Sed per utrorumque summorum negationem quod medium est determinatur. Ut quod neque bonum neque malum est . neque iustum neque iniustum [vgl. in aliquibus vero nomen positum non est, Boeth., Comm. Cat.] Nk 472,31 [117,26];
b) namenlos: souuio do sament ingiengin die diu uuiha chraft iro gotheite namolose heizet quamvis intus intrarent . quos innominabiles sacra vis testatur [vgl. innominabiles . hoc est sine nomine, Rem.] Nc 746,2 [61,11].
 
Artikelverweis 
namanlîhho adv., nhd. DWB namentlich (vgl. Wilm., Gr. 22 § 365); vgl. mhd. Lexer namenlîchen adv., mnd. nāmentlĩken adv. (vgl. Lasch-Borchling, Mnd. Hwb. 2,1085 s. v. nēmelĩken), mnl. namendelike adv.
nemin-liho: Gl 2,295,54 (M, clm 19440, 10./11. Jh.); zum Umlaut vgl. Braune, Ahd. Gr.15 § 27 Anm. 5 u. § 68.
dem Namen nach: neminliho [multi tunc Iesus dici poterant, non tamen substantialiter, sed] nuncupative [Greg., Hom. II,21 p. 1527].
Vgl. namalîhho.
 
Artikelverweis 
namatî st. f.; zur Bildg. vgl. Grimm, Dt. Gr. 2,249 u. Wilm., Gr. 22 § 204 Anm. 1. — Graff II,1082.
nam-ati: dat. sg. O 2,23,26 (PV); -iti 1,9,14. 2,23,26 (FD).
Aussprechen, Nennung: quadun (die Verwandten von Elisabeth), iz so zami, er (ihr Sohn) sinan (seines Vaters Zacharias) namon nami, thaz man in ther namiti thes alten io gihogeti O 1,9,14. quit iogilih in thrati, thaz er zeichan dati in mines namen namati, thaz ih thoh thes gihogeti [vgl. multi dicent mihi in illa die: domine, domine, nonne in nomine tuo ... virtutes multas fecimus? Matth. 7,22] 2,23,26.
 
Artikelverweis 
name- s. auch nama-. [Bd. 6, Sp. 1040]
 
Artikelverweis 
-name vgl. AWB kundname mhd.
 
Artikelverweis 
nameastesta Gl 4,272,12 s. AWB namahaft.
 
Artikelverweis 
namhaftic mhd. adj., nhd. namhaftig; mnd. nāmhaftich. — Graff II,1082.
nam-haftigen: acc. sg. f. Gl 1,482,42 (M, clm 14745, 14. Jh.).
Verschrieben: nam-haftign: acc. sg. f. Gl 1,482,42/43 (M, clm 6217, 13. Jh.).
berühmt: namhaftigen [(Holofernes) effregit autem civitatem] opinatissimam [Melothi, Judith 2,13] (5 Hss. namahaft).
 
Artikelverweis 
nami- s. auch nama-.
 
Artikelverweis 
-nami vgl. AWB einnami.
 
Artikelverweis 
nâmi adj., mhd. -næme; mnd. nême; an. næmr; got. -nems (in anda-). — Graff II,1073.
nam-: Grdf. -i O 1,9,20; comp. nom. sg. m. -ero Np 89,1 (-â-).
annehmbar: ni was in (den Verwandten) ther namo (Johannes) nami O 1,9,20. Moyses disen psalmum nescribe . doh ist der titulus darumbe sin . daz er uns testo namero si [vgl. alicuius significationis gratia tam magni meriti servi dei nomen adhibitum est, ex quo dirigeretur legentis vel audientis intentio, Aug. En.] Np 89,1.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort: