Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
ir-rehhida bis rehlico (Bd. 7, Sp. 788 bis 790)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis ir-rehhida s. AWB ir-reckida.
 
Artikelverweis 
gi-rehho adv., mhd. Lexer gereche; vgl. mhd. frühnhd. gerech adv., ae. gereclíce adv. (vgl. Bosw.-T., Suppl. S. 393). Graff II,398. [Bd. 7, Sp. 789]
ge-recho: Ns 614,23 (-c- übergeschr.) [296,2]; g-: Nk 433,7 [76,24].
in passender, ordnungsgemäßer Weise: tuot man daz (einen Namen erfinden) . so gant siu (aufeinander bezogene Wörter) grecho umbe omnia relativa conversim dicuntur [vgl. relativa quoque ut convertantur . aequalia esse oportet, Boeth., Comm. Cat.] Nk 433,7 [76,24]. rehto geskafeniu ding . farint io gerecho Ns 614,23 [296,2].
 
Artikelverweis 
rehho1 sw. m.; mnl. wreke. — Graff I,1135.
uuerecho: nom. sg. Gl 4,24,30 (Jc; mit Sprossvokal, vgl. Braune, Ahd. Gr.15 § 106 Anm. 1).
Rächer, Strafender: uuerecho ultor [iudex, vindex, CGL IV,580,17].
Vgl. ant[uu]rehho, rehhâri1, recko.
 
Artikelverweis 
rehho2 sw. m., mhd. reche, nhd. rechen; as. reko (s. u.), mnl. reke f. — Graff II,386.
Belege im Nom. Sing., wenn nicht anders angegeben.
rehh-: -o Gl 3,656,31 (clm 19410, 9. Jh.); dat. pl. -vn 2,767,29 (Leipzig Rep. I. 53, 10. Jh.); rech-: -o 683,20. 726,7 (Jh) = Wa 110,30. 3,122,59 (SH A, 5 Hss., 1 Hs. reho mit Korr. von -o- in c). 169,46 (SH A, 3 Hss.). 193,20 (SH B). 211,57 (SH B). 254,68 (SH a2). 286,46 (SH b, 2 Hss.). 307,21 (SH d). 343,16 (SH g, 3 Hss.). 647,31. 649,25 (Sg 299, 9. Jh.). 653,28. 681,61. 687,21. Hbr. I,251,294 (SH A). ebda. Anm. (zu Gl 3,122,59; SH A). 372,421 (SH A). Thies, Kölner Hs. S. 180,15 (SH); -e Gl 3,169,47 (SH A). 254,69 (SH a2, 2 Hss.). 322,69 (SH e). 327,33 (SH f). 371,43 (Jd). 649,34. 678,38. 4,182,64 (Wien 1325, 14. Jh.). 190,49 (Melk K 51, 14. Jh.). Mayer, Glossen S. 124,8; -] Gl 3,360,19 (Wien 901, Gll. 12. Jh.; zum Endungsabfall in der Hs. vgl. auch kinnebach Gl 3,353,57). 648,51 (Schlettst., 12. Jh.). 4,190,48 (Wien 1325, 14. Jh.); -en 217,33 (Wien 804, 12. Jh.; mit -n der obliquen Kasus im Nom. Sing.); reccho: 3,169,47 (SH A). 286,47 (SH b).
reth Gl 4,182,63 s. AWB rêh.
zwei- oder mehrzinkige Hacke, Karst, auch Harke, Rechen (zu den Bedd. der lat. Bezugswörter rastellus u. rastrum vgl. DML XIII,2658): recho howa [multum adeo,] rastris (Hs. rastrum) [glaebas qui frangit inertis ... iuvat arva, Verg., G. I,94] Gl 2,683,20. 726,7 = Wa 110,30 (anonym. Komm. zu ebda.). rehhvn [tota (areola) minutatim] rastris [contunditur uncis, Walahfr., Hort. 337,49] 767,29. recho rastrum a radendo terram aut a raritate dentium [Hbr. I,251,294] 3,122,59 (im Abschn. De ferramentis; in 1 Hs. daneben am Rand von anderer Hand ł howa). Hbr I,251,294. ebda. Anm. (zu Gl 3,122,59). recho rastellum vel rastrum [Hbr. I,372,421] Gl 3,169,46. Hbr. I,372,421. rastrum rastellum [Hbr. II,39,154] Gl 3,193,20. rastellum (La. auch -lus) 211,57. 286,46. 307,21. 322,69. 327,33. 343,16. 656,31. 678,38. Thies, Kölner Hs. S. 180,15. hwa ł recho rastrum et rastellum Gl 3,254,68. rech rastrum 360,19. rastel (l. rastellus) 647,31. 648,51. 649,25. 653,28. 681,61. 687,21. rastellus uł fenilega 649,34. raster huius cis ł rastellus rech vł egde uł howe 4,190,48 (1 Hs. nur rastellus). rechen rastrion 217,33. raster rastellus .i. reche uel egede uel hve Mayer, Glossen S. 124,8; — hierher auch: reche verriculum Gl 3,371,43 (zur Bed. von verriculum s. keribes(a)mo). reche campolus che (sc. trache, traha) 4,182,64 (1 Hs. rêh; die ahd. Gl. reche nimmt Bezug auf lat. trah(e)aDreschschlittenu. ist damit nicht wie die Parallelstelle Gl 4,182,63 als Übers. von campolus [Bd. 7, Sp. 790] Rehzu werten, vgl. Anm. z. St.; die Form che ist im Gl.Wortsch. 10,23 als ahd. gewertet).
Vgl. rehhâri2.
 
Artikelverweis 
rehin S 372,1, Überschr. s. AWB râhî.
 
Artikelverweis 
rêhîn mhd. adj., nhd. (älter) rehen.
reen: Grdf. Gl 3,368,41 (Jd).
vom Reh stammend, zum Reh gehörig: capreolina (Hs. capolina ohne Kürzungsstrich über p; erklärt sich die Endg. des lat. Lemmas aus einem mitgedachten Fem., vielleicht caro (?), vgl. die folgenden Gll. für Arten der Fleischzubereitung urisculesc recens caro, gesoden uleisc elixa caro, gebraden uleisc assa caro u. a.).
 
Artikelverweis 
rêhinne mhd. st. f., nhd. Lexer rehin.
rehinne: nom. sg. Gl 3,674,8 (Innsbr. 711, 13. Jh.).
weibliches Reh, Ricke, Capreolus capreolus L.: caprea (davor caprea rehcaiz idem caprevs rech, danach staingaiz ł gamiza ibix).
Vgl. rêia.
 
Artikelverweis 
rêhkalb st. n., mhd. Lexer rêchkalp, nhd. DWB rehkalb; as. rêhkalf (s. u.), mnl. re(e)calf. — Graff IV,391.
reh-calp: nom. sg. Gl 3,33,49. — rech-chalp: nom. sg. Gl 3,444,47 (2 Hss.). — re-calf: nom. sg. Gl 3,721,35 (Berl. Lat. fol. 735, 12. Jh.).
Rehkitz (auch Hirschkalb?): rehcalp hinnulus Gl 3,33,49 (andere Hss. hintkalb, hintûnkalb, hindelkalb, hindel, hinta, wild .i. hindenchalb). capreolus 444,47 (davor rech caprea). capreus (l. capreolus (?), vgl. Steinm. z. St.) 721,35 (davor reboc caper).
 
Artikelverweis 
rêhkizzî(n) st. n., mhd. Lexer rêchkitze, nhd. rehkitz. — Graff IV,538.
reh-kizzon: dat. pl. WA 59,6. 115,4. — rech-kizz-: dat. pl. -on WC 59,6 [117,23]; -en 115,4 [207,10/11]. — re-chizzi: nom. sg. Gl 3,33,54.
Rehkitz, Jungtier des Rehs, Capreolus capreolus L.; nach den Bedeutungen des lat. Lemmas könnte auch das Jungtier einer Art wilder Ziegen, vielleicht Gemse, Rupicapra rupicapra L. oder Steinbock, Capra ibex L. gemeint sein (vgl. Mlat. Wb. II,241,1 f. 27): rechizzi caprea Gl 3,33,54 (andere Hss. rêhgeiz, rêh, geiz, steingeiz; davor hintkalb hinnulus). dine doctores ... die sint glich den zuinelon rechkizzon, uuante sie sint miniu (Christi) kint, qui per capream significor [apte duo ubera, sicut duo hinnuli gemelli capreae esse dicuntur, quia videlicet fetus sunt et filii salvatoris nostri Iesu Christi, Haimo in Cant. p. 318 B] W 59,6 [117,23], ähnl. 115,4 [207,10/11].
 
Artikelverweis 
rehlico s. AWB reht(i)lîh.
 
Artikelverweis 
rehlico Pw 57,2 s. AWB rehtlîhho.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort: