| - zi-rennen, sw. v.
- zi-gi-rennen, sw. v.
- zisamane-rennen, sw. v.
- zisamane-gi-rennen, sw. v.
- rennila, st. sw.?
- rennisal, st. n.
- rennunga, st. f.
- [uu]reno, sw. m.
- rennun
- rentile
- rentilo
- bi-rentit, part.-adj.
- rentôn, sw. v.
- ir-rentôn, sw. v.
- renula, st. f.
- renzilo
- [h]rêo, st. m. n.
- reod
- [h]rêoleita, st. f.
- [h]rêolîh, adj.
- [h]rêolîhhî, st. f.
- reomot
- [h]rêon, sw. v.
- [h]rêoroub, st. m.
- [h]rêotuld, st. f.
- [h]rêotuoh, st. m. n.
- rep
- -rêp
- repadersun
- reparator
- rephain
- reph|
- rephount
- rephur
- repo
- repphun
- repsinga, st. f.
- repson, sw. v.
- rerab
- rêren
- ana-rêren, sw. v.
- umbi-bi-rêren, sw. v.
- rerten, sw. v.
- gi-rerten, sw. v.
- hina-rerten, sw. v.
- int-rerten, sw. v.
- zisamane-rerten, sw. v.
- rertendo, adv.
- -rerti
- -rertî
- gi-rertida, st. f.
- int-rertida, st. f.
- rertîg, adj.
- rerb
- gi-resken, sw. v.
- reski, adj.
- reskî, st. f.
- gi-[h]resp, st. n.
- [h]respan, st. v.
- ir-[h]respan, st. v.
- gi-[h]respi, st. n.
- respons, st. m.
- resta
- restastal
- restilla
- restras
- resten, sw. v.
- bi-resten, sw. v.
- gi-resten, sw. v.
- restî(n), st. f.
- resta, st. f.
- restistal
- restitag, st. m.
- restunga, st. f.
- ret
- reta
- reteich
- reth
- reth(-)
- rethiteros
- r&hte
- rethto
- rethueres
- [h]retî, st. f.
- retich
- reth, st. m.
- retihil
- retliche
- retlicho
- reto
- retsunia
- rette
- rettem-
- [h]retten, sw. v.
- ir-[h]retten, sw. v.
- retton
- rettuuagenere
- retzare
- reuelouf
- reuemezer
- reuenblat
- reuesteccon
- reuestoc
- reuhe
- reumore
- reuon
- revolon
- reydewaganon
- rezina, sw. f.
- rezza, sw. f.
- rezzôn1, sw. v.
- rezzôn2
- rezzônto, adv.
- rgibi
- .. rgr ..
- rhaeno
- . r .. hanti
- r . haz
- rhebo, ahd.
- rheimo
- rhoz
- rhsli
- rhuom
- ri
- ri
- ri ..
- .. ri
- gi-rîb, st. n.
- rîba, sw. f.
- rîban, st. v.
- ana-rîban, st. v.
- anan-rîban, st. v.
- gi-rîban, st. v.
- ribba
- ribbi, st. n.
- ribba, st. f.
- ribbûnbrâto, sw. m.
- ribeschehe
- rbil, st. m.
- ribilôn, sw. v.
- revolon, sw. v.
- ribischehe
- ribiseehe
- rbôn, sw. v.
- rîbunga, st. f.
- richestab
- richmos
- ricstar
- rîth, st. m.
- ridan
- rîdan, st. v.
- after-rîdan, st. v.
- gi-rîdan, st. v.
- ir-rîdan, st. v.
- ûz-ir-rîdan, st. v.
- uuidar-rîdan, st. v.
- riddere
- ridderere
- riddra
- rideman
- [h]rîdên, sw. v.
- rident
- rider(-)
- rigit
- rdil, st. m.
- rdila, st. sw.?
- rdilôn, sw. v.
- gi-rdilôn, sw. v.
- rido, sw. m.
- [h]rîdo, sw. m.
- [h]rîdôn, sw. v.
- [h]rîdônto, adv.
- ridrun
- riduni
- rieba
- riedanunga
- riemilochir
- riemloh, st. n.
- riemo, sw. m.
- rêmo, sw. m.
- rienso
- rietchamera
- riethchamara
- riethöuwe, st. n.
- [h]rîf, st. m.
- rîf, adj.
- rîfi, adj.
- rîfen, sw. v.
- gi-rîfen, sw. v.
- rîfên, sw. v.
- gi-rîfên, sw. v.
- rifho
- rîfi
- rîfî, st. f.
- riffila, sw. f.
- riffilo
- riffilôn, sw. v.
- rifflot
- [h]rivilo, sw. m.
- rîflîhho, adv.
| | zi-rennen sw. v., mhd. nhd. zerrennen. — Graff II,518 f. zi-renn-: 2. sg. imp. -i Gl 1,577,35 (M, 2 Hss.). 3,475,20 (ci-); part. prs. nom. sg. n. -entaz 1,808,3 (M, 4 Hss.); -intiz 4 (M); ze-: part. prt. -et W 82,2 [155,32]. zi-ran-: 3. sg. prt. -ta Gl 1,628,18 (M). 664,65 (M, 5 Hss.); -te 628,19 (M, 2 Hss.); -to 664,66 (M); part. prt. dat. sg. f. -tero 2,395,29. 453,15/16 (2 Hss.). Verschrieben: zo-ranta: 3. sg. prt. Gl 1,664,66 (M; im Gl.Wortsch. 7,389 als zuorennen angesetzt). etw. flüssig machen, zum Schmelzen bringen: a) eigentl.: α) von Pech, Fett: ziranta [tulit ergo Daniel picem, et adipem, et pilos, et] coxit [pariter, Dan. 14,26] Gl 1,664,65. zirantero nezi [inmanem pryram texebat ustor ... feni struem spargens] liquato rore [ferventis picis, Prud., P. Rom. (X) 849] 2,395,29. 453,15/16; β) von Metall: einschmelzen: zirenni [aurum tuum et argentum tuum] confla [Eccli. 28,29] Gl 1,577,35. ziranta [defecit sufflatorium, in igne consumptum est plumbum, frustra] conflavit [conflator, Jer. 6,29] 628,18 (6 Hss. girennen). zirennentaz [quis poterit cogitare diem adventus eius ...? Ipse enim quasi ignis conflans, Mal. 3,2] 808,3; γ) Glossenwort: cirenni sih liqua cola Gl 3,475,20; b) übertr.: etw. (die Seele): erweichen: also min uuine ze mir sbrach, tho uuarth min sela zerennet anima mea liquefacta est [Cant. 5,6] W 82,2 [155,32]. Vgl. zirinnan.
zi-gi-rennen sw. v. zi-gi-ranton: 3. pl. prt. Gl 2,661,31 (clm 18059, 11. Jh.; es sollte zuerst ziranton geschr. werden, Steinm.). etw. (Metall) umschmelzen: zi giranton recoquont (Hs. -quoqunt) [patrios fornacibus enses, Verg., A. VII,636].
zisamane-rennen sw. v., mhd. zesamenerennen (vgl. Findebuch S. 487). — Graff II,519. zesamine-ge-rennet: part. prt. Nc 707,26/27 [23,16/17]. zesamine-ge-randên: part. prt. dat. pl. Nc 843,26/27 [166,15/16]. Hierher auch, mit Endungsabfall (?): zesame-ren: 1. sg. Gl 3,270,10 (SH b, Adm. 269, Gll. 12. Jh.?). 1) etw. miteinander verschmelzen: a) von der Welt bei ihrer Entstehung aus Atomen: tiser (Demokrit) uuas pestoubet . mit smalen spraten ... uuanda er fone dien zesaminegeranden chad uuortena uuesen disa uuerlt [vgl. ex omni parte confusum, Rem.] Nc 843,26/27 [166,15/16]; b) von Metallen: zusammenschmelzen: so gold unde silber zesamine gerennet uuirt . taz ist electrum [vgl. unum (genus) quod fit ex permixtis partibus auri et argenti, Rem.] Nc 707,26/27 [23,16/17]. [Bd. 7, Sp. 911] 2) hierher vielleicht auch (s. Formenteil): zusammendrücken (?): ich zesameren complodo. dis Gl 3,270,10 (2 Hss. zisamaneslahan; zum lat. Lemma vgl. Mlat. Wb. II,1085,26 f.).
zisamane-gi-rennen sw. v. — Graff II,519. zisamęne-gi-renno: 1. sg. Gl 2,738,43 (Sg 292, 11. Jh.). Verkürzt geschrieben: zisamene gi.: für 1. sg. Gl 2,738,44 = Wa 79,9 (Carlsr. S. Petri, 11. Jh.; d. h. -girenno, vgl. o. die Parallelhs.). etw. verfestigen (?): zisamęnegirenno [hinc ergo dicebat Simon, se die tertia resurrexisse, quia caput et membra berbicis tulerat, sanguis vero ibidem] congelaverat (Hs. congelavero) [Pass. PP. 32 p. 147] Gl 2,738,43/44 = Wa 79,9 (zur Interpretation als ‘gerinnen, stocken’ vgl. dagegen Mlat. Wb. II,1394,28 ff.). Vgl. zisamanegirinnan.
rennila (st. sw.?) f. — Graff II,519. Alle Belege im Nom. Sing. renn-il-: -a Gl 3,167,31/32 (SH A). 213,2 (SH B). 289,6 (SH b). 309,3 (SH d). 345,54 (SH g, 2 Hss.). Thies, Kölner Hs. S. 184,8 (SH; rēn-); -æ Gl 3,345,55 (SH g; -æ aus -a als Korr. von jüngerer Hand); -ula: 167,31 (SH A, 2 Hss.; -vla). 289,6/7 (SH b). Hbr. I,368,375 (SH A); -el-: -a Gl 3,167,32 (SH A); -e 630,28 (2 Hss.). — Mit Endungsabfall in einer späten Hs.: rennil: Gl 3,167,32 (SH A; Prag, Lobk. 434, 13. Jh.). Verschrieben: renniza Gl 3,167,32 (SH A). Mühlbeutel (zum Reinigen des Mehles von der Kleie, vgl. Heyne, Hausalt. 2,262 u. Anm. 13, Schm. 2,111 f.): rennvla scussorium (sc. excussorium vgl. Thes. V,2,1308,45 f.) Gl 3,167,31. 213,2. Hbr. I,368,375 (alle im Abschn. De molendino). rennila ł rn scussorium Gl 3,289,67. 309,3. 345,54. Thies, Kölner Hs. S. 184,8. mulischivtele ł rennele taratantara (vgl. Duc. 8,31a) Gl 3,630,28 (davor mulstain molaris). Vgl. rinnila.
rennisal st. n., mhd. Lexer rensel (vgl. Lexer, Hwb. 2,453 s. v. rinsel), nhd. (älter) rennsel; mnd. renzel (vgl. LaschBorchling, Mnd. Hwb. 2,2156 s. v. rinsel), mnl. rensel; an. rennsl, renzl (vgl. auch Fritzner 3,84); vgl. mhd. Lexer rinsel, nhd. rinnsal. — Graff II,519. rennisal: nom. sg. Gl 3,154,54 (SH A, 4 Hss., 12.—13. Jh.). Gerinnungsmittel, Lab (vgl. Schm. 2,111, Heyne, Hausalt. 2,316 Anm. 71): quactum quasi coagulatum [Hbr. I,338,344] (1 Hs. gerunnen mhd.).
rennunga st. f.; vgl. mnd. renninge, ae. ærning. — Graff II,519. rennungo: dat. sg. Gl 2,660,40 (clm 18059, 11. Jh.; von zweiter Hd. e aus a korr., letztes -n- nachgeschr.). das Laufen, der Lauf: rennungo [Allecto ... arte nova speculata locum, quo litore pulcher insidiis] cursu [-que feras agitabat Iulus, Verg., A. VII,478]. Vgl. uprenninga as.
[[uu]reno as. sw. m. vvrenon: acc. pl. Gl 2,583,70 = Wa 98,6 (Düsseld. F. 1, Gll. 10. Jh.; -r- aus Korr.). Muskel: vvrenon [nisusque anhelus solverat fessos lacertorum] toros [Prud., P. Vinc. (V) 124]. Abl. renula; vgl. ?ren mhd. Vgl. rinna2, rinnila2.] [Bd. 7, Sp. 912]
rennun Gl 3,669,10 s. reino.
rentile, -o Gl 3,672,37. 4,219 Anm. 3 s. AWB [uu]rendilo mfrk..
bi-rentit part.-adj. — Graff II,531. bi-rentit: Grdf. Gl 1,68,18 (PaKRa). mit einem Rand versehen, umrandet: skirm uuafan pirentit edo pisiuuit (Pa, K skirm uuafan siclt pirentit edho pizogan edho pisuuiuit, Ra nur skirm uuafan birentit) clipeum scutum parma vel pelta (zur Wiedergabe der lat. Fem. parma u. pelta durch ahd. birentit vgl. v. Guericke S. 54, z. St. vgl. noch Splett, Stud. S. 128 f., Maschke, in: ZfdPhil. 51,187 ff.). Vgl. rant. |
| |