| - [h]ruggispec, st. m.
- [h]ruggisturz, st. m.
- [h]ruggiuuanta, st. f.
- [h]ruggo
- rugh
- gi-rugilôn, sw. v.
- rgolf, st. m.
- rugte
- ruh
- ruh
- rûh, adj.
- rûhi, adj.
- ruh
- rûhen, sw. v.
- gi-rûhen, sw. v.
- ruhet
- rûhî, st. f.
- rûhia, as. sw. f.
- rûhila, st. sw.?
- rûhilîh, adj.
- rûhilîn, st. n.
- rûhiling, st. m.
- ruhilôdi, st. n.
- ruhilôn, sw. v.
- ir-ruhilôn, sw. v.
- rûhîn, st. f.
- ruho .
- rhuaz
- ruil
- ruitpougi
- ruizan
- ruc1, st. m.
- ruc2, st. m.
- rûke
- rukelende
- rukiat
- [h]ruck-
- -rucken
- rucken, sw. v.
- fir-rucken, sw. v.
- fora-rucken, sw. v.
- fram-rucken, sw. v.
- furdir-rucken
- furi-rucken, sw. v.
- gi-rucken, sw. v.
- ir-rucken, sw. v.
- nidar-rucken, sw. v.
- ubar-rucken, sw. v.
- ûf-rucken, sw. v.
- uuidari-rucken, sw. v.
- zuo-rucken, sw. v.
- rucki, st. m.
- -rucki
- -ruckida
- ruckîg, adj.
- ruckilî(n), st. n.
- rockilî(n), st. n.
- rucko, sw. m.
- ruclîh, adj.
- rucstanc, st. m.
- rum
- rum
- rum(-), s.
- rûm, st. m.
- rumaliko
- rûmana, adv.
- Rûmâra, st. m. pl.
- Rômâra, st. m. pl.
- rumbo, sw. m.
- rûmen, sw. v.
- gi-rûmen, sw. v.
- ir-rûmen, sw. v.
- rumenter
- rûmento, adv.
- -rûmi, st. n.
- rûmi, adj.
- gi-rûmi, adj.
- rûmî(n), st. f.
- rumire
- rûmisc, adj.
- rômisc, adj.
- rûmlîhho, adv.
- rûmliuti, st. m. pl.
- rômliuti, st. m. pl.
- rûmo, adv.
- rumolos
- [h]rumphunga, st. f.
- [h]rumphusla, st. f.
- rûmscuoh, st. m.
- rômscuoh, st. m.
- run
- .. run
- run, st. m.
- -rûn, st. m.
- rûna, st. f.
- -rûna
- rûnâri, st. m.
- runc-
- runechere
- bi-runen, sw. v.
- gi-ûf-rûnen, sw. v.
- rûnên, sw. v.
- runentir
- rûnento, adv.
- runetzi
- runezon
- rûnezzâri, st. m.
- rûnezzen, sw. v.
- rûnezzunga, st. f.
- rung
- .. runga
- [h]runga, st. f.
- gi-rûni, st. n.
- rûnilâri, st. m.
- -rûnîn
- runistrang, st. m.
- runizura
- runkôn, sw. v.
- runken, sw. v.
- bi-runnen
- gi-runnida, st. f.
- rûnnissa, st. f.
- -rûno
- gi-rûno, sw. m.
- tô-rûnon, sw. v.
- runot
- runoten
- runs, st. f. m.
- runsa, st. f.
- runsen, sw. v.
- runsîg, adj.
- runsoda
- runson
- runst, st. f.
- gi-runst, st. f.
- rûnstab, st. m.
- runstîg, adj.
- rûnunga, st. f.
- rununter
- runvs
- [h]runza, st. sw. f.
- runzanta
- [h]runzilla, st. sw. f.
- [h]runzil(l)o:, sw. m.
- [h]runzillohti, adj.
- [h]runzoht(i), adj.
- runzon
- [h]runzôn, sw. v.
- gi-[h]runzôn, sw. v.
- [h]ruob
- ruoba1, st. sw.?
- ruoba2, st. f.
- ruova, st. f.
- ruob(i)gras, st. n.
- ruobisâmo, sw. m.
- ruobitorso, sw. m.
- ruobôn, sw. v.
- gi-ruobôn, sw. v.
- ruod, st. m.
- ruodar, st. n.
- -ruodari
- gi-ruodarôt
- ruodarskef, st. n.
- ruoen, sw. v.
- ir-ruoen, sw. v.
- [h]ruof1, st. m.
- [h]ruof2, st. m.
- ruova
- [h]ruofalîn, adj.
- [h]ruofalîno, adv.
- [h]ruofan, red. v.
- [h]ruofen, sw. v.
- after-[h]ruofan, red. v.
- ana-[h]ruofan, red. v.
- ana-[h]ruofen, sw. v.
- thara-[h]ruofan
- ingegin(i)-[h]ruofan, red. v.
- ir-[h]ruofan, red. v.
- ir-[h]ruofen, sw. v.
- saman-[h]ruofan, red. v.
- saman-[h]ruofen, sw. v.
- zuo-[h]ruofan, red. v.
- [h]ruofâri, st. m.
- [h]ruofen
- ana-[h]ruofen
- bi-[h]ruofen, sw. v.
- ir-[h]ruofen
- saman-[h]ruofen
- [h]ruofento, adv.
- ana-[h]ruofento, adv.
- [h]ruofida, st. f.
- ana-[h]ruofôn
- [h]ruoft, st. m.
- -[h]ruoft
- gi-[h]ruoft, st. m.
- [h]ruofti, st. n.
- -[h]ruofti
- gi-[h]ruofti, st. n.
- [h]ruofunga, st. f.
- ir-[h]ruofunga, st. f.
| | [h]ruggispec st. m.; vgl. nhd. rückenspeck. ruoki-spec: nom. sg. Gl 3,572,6 (Berl. Lat. 8° 73, 11. Jh.; zu -uo- für u vgl. Braune, Ahd. Gr.16 § 32 Anm. 7 (mit oberd. Belegen); oder -o- für c verschr.?). Rücken- oder Schinkenspeck: perna (1 Hs. forna).
[h]ruggisturz st. m. — Graff VI,726. rukke-sturze: dat. sg. Npgl 18,14 [59,13]. Abtrünniger, Widersacher (‘der rückwärts, d. h. aus dem Himmel auf die Erde Gestürzte’, gebraucht für den Teufel): (Superbia) uuarf angelum de cęlo . unde geteta in ex angelo diabolum (fone engile ze rukkesturze); zur Bildg. vgl. Neese S. 121 f.
[h]ruggiuuanta st. f. — Graff I,762. rucki-uuanta: nom. sg. Gl 4,223,28 (clm 19410, 9. Jh.). Abkehr: tergiversatio.
[h]ruggo s. AWB [h]ruggi.
rugh s. ruc2.
? gi-rugilôn sw. v., mhd. Lexer rugelen, nhd. dial. obd. DWB rügeln, riegeln DWb. VIII,1411 f., 925., schweiz. rügglen, riggelen, Schweiz. Id. 6,795. 772, bair. rigeln Schm. 2,74 f., tirol. rîglen Schatz, Tirol. Wb. 2,486. 496. ki-rugilon: inf. Gl 2,677,29 (Schlettst., 12. Jh.). es sich bequem machen, die Glieder ausstrekken, lockern: kirugilon [vix defessa senem (sc. Proteus) passus] componere [membra, Verg., G. IV,438]. Vgl. girigilôn.
? rgolf st. m.; vgl. mhd. Lexer rugolt, Lexer rufolc. rugolf: nom. sg. Sprachwiss. 39,416,2 (verschr. (?), vgl. mhd. rugolt, rufolc). ein Fisch, vielleicht die Aalquappe, Lota lota L. (vgl. Brehm, Fische S. 567): capito est piscis quem quappo et [Bd. 7, Sp. 1204] rugolf vocamus [vielleicht zu: gungrum pro gongrum, Prisc., Inst. II,27,20].
rugte Gl 3,46,22 s. AWB rutta.
ruh Gl 1,729,50 s. AWB thuruh.
ruh Gl 2,466,20 s. AWB ruohha.
rûh, rûhi adj., mhd. rûch, nhd. DWB rauh; mnd. rû(ch), mnl. ru(w); afries. rūch; ae. rúh. — Graff II,438 f. ruuh: Grdf. Gl 1,169,19 (R). 22 (R). — ruh: Grdf. Hbr. II,139,101 (SH a1); nom. sg. m. -]er Gl 1,306,26 (M, 7 Hss.). 315,31 (Ja). 2,621,14. 3,188,13 (SH B). 259,71 (SH a2, 2 Hss., 1 Hs. -v-). 425,58 (-h-). 4,97,20 (Sal. a2). 145,43 (Sal. c). 160,7 (Sal. c); -]ar 2,325,34 (zur Endg. vgl. Braune, Ahd. Gr.16 § 58 Anm. 3); nom. sg. n. -]az 350,31 (Ja); nom. sg. f. -]iu 641,48 (-iv); -]u 3,309,5 (SH d, Florenz XVI.5, 12. Jh.; -h- aus b rad.). Thies, Kölner Hs. S. 184,9 (SH, Köln Hist. Archiv W* 91, 13. Jh.); -]a Gl 3,346,3 (SH g); -]e 4 (SH g, 2 Hss.; -e aus a rad.); gen. sg. n. -]es 2,446,51 (2 Hss.); acc. sg. f. -]a S 260,9 (B; -v-); nom. pl. n. -]iv Gl 2,636,41 (zum Neutr. s. 2a; -v-); dat. pl. -]en 638,32; -]ôn Nb 167,27 [141,16]; acc. pl. m. -]an Gl 2,592,31; acc. pl. f. -]o 545,54; -]on 532,35 (Florenz XVI.5, 12. Jh.; zu -on vgl. Braune a. a. O. § 221 Anm. 5). — ruoh: Grdf. Nb 167,28 [141,17] (zu -uo- vgl. Braune a. a. O. § 154 Anm. 8c). — rauher: nom. sg. m. Gl 4,145,42 (Sal. c, mus. Brit. Add. 18379, 13. Jh.; zu —au— vgl. Weinhold, Bair. Gr. § 70). ruch: Grdf. WC 121,6 [217,19]. Mit Ausfall des intervokalischen -h-: ru-: nom. sg. m. -er Gl 2,616,30. Thoma, Glossen S. 6,25; gen. sg. m. n. -en Gl 2,488,25. ZfdA. 72,208; dat. pl. -en Gl 2,558,58 (2 Hss.). — ruoz: nom. sg. n. Nk 458,26. 459,12 [103,20. 104,6] (zu -uo- s. o.; zum fehlenden h vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 242). Formen des ja-/jô-Stammes: ruh-: Grdf. -i Gl 3,221,29 (SH a1); -e ebda. (SH a1; -v-). Verstümmelt: ruho .: nom. pl. m. Gl 1,623,25 (vgl. Moulin-Fankhänel, Würzb. Ahd. (Habilschr.) S. 130,86; Würzb. Mp. th. f. 20, Gll. 9. u. 10. Jh.; -o- unsicher; Steinm. liest ruhon). Unsicher ob hierher: druuh: Grdf. Gl 1,169,20 (R; s. 8). 1) zottig, borstig, vom Haarkleid: a) von Tieren: ruhaz (h)irtum (h)irsutum [zu: ut pastor ... permittens ...] hirtis [dumos tondere capellis, Juven. 4,267] Gl 2,350,31. ruen [post in patentes ille (Johannes) solitudines amictus] hirtis [bestiarum pellibus saetisve tectus hispida et lanugine secessit, Prud., H. ieiun. (VII) 62] 558,58. ruer [porcinum tenuere (die besessenen Männer) gregem: niger,] hispidus [, horrens, Sed., Carm. pasch. III,84] 616,30. rvhiv [camuris] hirtae [sub cornibus aures, Verg., G. III,55] 636,41 (vgl. praecipit autem aures et magnas et hirsutas esse debere, Serv.; konstr. zu mitgedachtem Bezugsnomen ôra sw. n.); b) von Ungeheuern: ruhon salzont [habitabunt ibi (die Stadt Babylon nach dem Tag des Herrn) struthiones, et] pilosi [saltabunt ibi, Is. 13,21] Gl 1,623,25 (vgl. Moulin-Fankhänel, Würzb. Ahd. (Habilschr.) S. 130,86); c) von Menschen: ruher [(Esau) qui prior egressus est, rufus erat, et totus in morem pellis] hispidus [Gen. 25,25] Gl 1,306,26. 315,31. ruhar [Seir ‘pilosus’ et] ‘hispidus’ [interpretatur, Hier., Ep. XXI,21 p. 127] 2,325,34 (zur Etymologie des hebr. EN Seïr, wörtl. ‘das Haarige’, vgl. NBL 2,562). ruer [ubi nos] pilosum (Hs. ispidus yrsutus pilosus) [posuimus, in Hebraeo Sear ..., unde et Esau, sicut et alibi legimus, Seir, id est, pilosus est dictus, [Bd. 7, Sp. 1205] Comm. in Gen., PL 107,582A] Thoma, Glossen S. 6,25; — hierher wohl auch: ruher [(der verrückt gewordene König) omnibus] hirsutus [silvis et montibus errans, Sed., Carm. pasch. I,211] Gl 2,621,14; d) von der Palmenrinde (oder zu 6): diu rectitudo operum tuorum ... diu ist glich dero palmon, diu der nidana smal unte ruch ist unte ab obana groz unte scone ist [vgl. mens erecta ... hanc similem palmae procerae testor et altae. quae licet angusto stet robore . et aspera musco corticis horrifici sit parte sub inferiori, Expos.] WC 121,6 [217,19] (WA riht); e) vom Helmkamm, -busch: ruhon [(Ira)] hirsutas [quatiens galeato in vertice cristas, Prud., Psych. 117] Gl 2,532,35. 545,54. die ruhan champa hirsutas ... cristas [ebda.] 592,31; 2) stachelig, vom Haarkleid von Tieren: unde uuele stada gibedig sin mureuuero fisco . alde dero ruhon echinorum nec non quae litora praestent tenero pisce vel asperis echinis [vgl. echinus parvus ... pisciculus in modum iritii asperrimus, Rem.] Nb 167,27 [141,16]. echinus ist ein suoze fisg luzzeler . samo ruoh so ein igel 28 [17]. 3) struppig, von Gebüsch: ruen [ovem ... male dissipantem vellus adfixis vepribus per] hirtae [devia silvae, impiger pastor revocat, Prud., H. p. ieiun. (VIII) 35] Gl 2,488,25 (Hs. irtae). ZfdA. 72,208. 4) hart, scharfkantig, von Laub als Viehfutter: ruhen [(der im Kampf unterlegene Stier) frondibus] hirsutis (asperis) [et carice pastus acuta, Verg., G. III,231] Gl 2,638,32. 5) aus Tierhaaren bestehend, hären, von Kleidungsstücken: vvir .. metamun scaftim .. kenvackan .. duruh einluzza cucalun in vvintre rvha nos tamen mediocribus locis sufficere credimus monachis per singulos concullam in hieme vellosam S 260,9. 6) uneben, von Oberflächen: a) von der Zunge: rauh: ruhiv [it naribus (der kranken Tiere) ater sanguis, et obsessas fauces premit] aspera (vgl. scilicet ex nimia siccitate, Serv.) [lingua, Verg., G. III,508] Gl 2,641,48; b) von Wachstafeln: zerkratzt: ruhes veldes [qua (mit dem breiten Ende des Griffels) secti apices abolentur et] aequoris hirti [rursus nitescens innovatur area (der beschriebenen Wachstafel), Prud., P. Cass. (IX) 53] Gl 2,446,51; c) hierher auch, objektsprachlich gebraucht: sketerez unde gedrungenez . ruoz unde slehtiz uuanent sie qualitatem bezeichenen (sc. der Dinge) rarum vero . et spissum . et asperum . et lene . putabuntur quidem qualitatem significare Nk 458,26 [103,20]. (iz ist) ruoz fone diu . daz ein teil gat hoor . ander teil nideror asperum vero . quod haec quidem pars superet . illa vero sit inferior 459,12 [104,6]. 7) Glossenwort: ruuh hirsutum Gl 1,169,19 (R, urgetilîh PaKRa). 3,188,13. 425,58. 4,145,42. vellosum 1,169,22 (R, uuidarzuomi PaKRa). scabra 3,221,29. Hbr. II,139,101. Thies, Kölner Hs. S. 184,9. saetiger Gl 3,259,71. 4,97,20. 160,7. ruhu uuessin scabra aspera 3,309,5. ruha scabra aspera hispida 346,3. hirtus 4,145,43. 8) unsicher ob hierher, unklar: ruuh (Hs. verschr. dr-) dustrum Gl 1,169,20 (R, ungareisni PaKRa; mit fälschlich hinzugefügtem d-, möglicherweise veranlaßt durch das vorangehende d von drustum, vgl. Splett, Sam.-Stud. [Bd. 7, Sp. 1206] S. 90 u. Wüllner S. 12; zur umstrittenen Deutung des lat. Interpretaments drustum, das als verderbte Form von durus ‘hart’, grussus ‘borstig, behaart’ oder trusum zu trudere ‘wachsen lassen’ gedeutet wurde, vgl. Splett a. a. O. S. 243 f.). Abl. rûhî, rûhia as.; girûhen; vgl. AWB rûhila. |
| |