| - antfahs, adj.
- antfahsî, st. f.
- antfahta, st. sw.?
- antfang, st. m.
- ant-fangi, st. n.
- antfangîg
- antfanglîh, adj.
- antfanglîhhn, adv.
- antfangnissa, st. f.
- antfargunga
- antfengi, adj.
- antfengida, st. f.
- antfengîg, adj.
- antfenik
- antferra
- antfrâga, st.
- antfrâgôn, sw. v.
- gi-antfrâgôn, sw. v.
- antfrâgunga, st. f.
- antfrhida, st. f.
- antfrist, st. m.
- antfrist, st. f.
- antfrista, st. f.
- antfristâri, st. m.
- antfristo, sw. m.
- antfristôn, sw. v.
- gi-antfristôn, sw. v.
- antfristunga, st. f.
- antgere
- antgilt
- anth-
- anthabani
- anthara, sw. f.
- antharam
- antharâra, sw. f.
- antrâra, sw. f.
- antharâri, st. m.
- ant(e)râri, st. m.
- anthârfahs
- antharôn, sw. v.
- ant(e)rôn, sw. v.
- gi-antharôn
- antharunga, st. f.
- ant(e)runga, st. f.
- anthebida
- antheiz, st. m.
- antheiza, sw. f.
- antheizeri, st. m.
- antheizi, adj.
- antheizida, st. f.
- antheizo, sw. m.
- antheizôn, sw. v.
- gi-antheizôn, sw. v.
- anthlognan
- anthluttę
- anthorn
- anthunda
- anti
- antîg, adj.
- ant(i)gilti, st. n.
- ant(i)giltî, st. f.?
- Antikrist
- Antichristo
- antilodi
- Antiochus, lat.
- antiphona, sw. f.
- antiphonâri, st. m.
- antisc
- antitchunni
- antkennan, andfrk.
- antkundi, adj.
- antkundîg, adj.
- antkunstîg, adj.
- antlâz, st. m.
- antlâzida, st. f.
- antlâzîg, adj.
- antlâzîgo, adv.
- antlâzlîh, adj.
- antlâzôn, sw. v.
- gi-antlâzôn, sw. v.
- antlâzônto, adv. part. prs.
- antlêhan, st. n.
- antlêhanlîhho, adv.
- antlêhanôn, sw. v.
- antlêhennen, sw. v.
- anlêhennen, sw. v.
- antleheon
- antlengen, sw. v.
- antlengi, st. n.
- antlenon
- antlîh, adj.
- antlingen, sw. v.
- antlingôn, sw. v.
- antlito, andfrk. sw. m.
- antlizzi, st. n.
- antlougnî, st. f.
- antlougnîn, st. f.
- antluken
- ant[h]luogan, adj.
- antluogi, adj.
- antlutti, st. n.
- antluzza, st. f.
- antluzzi, st. n.
- an
- anto1, sw. m.
- anto2, sw. m.
- antôn, sw. v.
- Antonius, lat.
- antpirti
- antprest, as. st. m.
- antrahha, st. f.
- antrahhôn, sw. v.
- antrâra, sw. f.
- antrâri, st. m.
- antrarit
- antrecha
- antrecho
- ant[uu]rehho, sw. m.
- antreht
- antreit, st. m.
- antreita, st. f.
- antreiten, sw. v.
- gi-antreiti, adj.
- antreitî, st. f.
- antreitîn, st. f.
- antreitida, st. f.
- antreitidôn, sw. v.
- antreitidom
- antreitîn, st. f.
- -antreitlîh, adj.
- antreito, sw. m.
- antreitôn, sw. v.
- ant[uu]rîhida, st. f.
- antrisc
- antrista
- antrôn, sw. v.
- antrunga
- ant[h]ruoft, st. m.
- antsacho, l.
- antsaga, st. sw.
- antsahha, st. f.
- antsazi(c)h
- antsâzîg, adj.
- antsâzgo, adv.
- antsegida, st. f.
- antseida, st. f.
- antsegidîg, adj.
- antsegidôn, sw. v.
- antseidôn, sw. v.
- gi-antsegidôn, sw. v.
- gi-antseidôn, sw. v.
- antseida, st. f.
- antseidîg, adj.
- antseidôn, sw. v.
- antseigida
- antseigidig
- antskeini, st. n.
- antslagôn
- antsonda
- anttag, st. m.
- anttago, sw. m.
- anttrondi
- anttrunn(e)o, sw. m.
- anttrunni, adj.
- anttrunnida, st. f.
- anttrunnîg, adj.
- anttrunngî, st. f.
- anttrunngiu, st. f.
- anttrunno
- antunga, st. f.
- antvogel, mhd.
- antwahta
- antuuart, adj.
- antuuart, st. f.
- antuuarti, st. n.
- antuuartî, st. f.
- antuuartida, st. f.
- antuuelag, adj.
- antuuerch
- antuuercman, st. m.
- antuuert, adj.
- antuuert, st. f.
- antuuertîn, st. f.
- antuuîgi, st. n.
- antuuîgida, st. f.
- antuuirten, sw. v.
- antuuirtî, st. f.
- antuuurt, st. f.
- antwurta, st. f.?
- antuuurten1, sw. v.
- gi-antuuurten1, sw. v.
- uuidar-antuuurten, sw. v.
- uuidar(i)-gi-antuuurten, sw. v.
- antuuurten2, sw. v.
- gi-antuuurten2, sw. v.
- antuuurti, adj.
- antuuurti1, st. n.
- antuuurti2, st. n.
- antuuurtî, st. f.
- antuuurtî1, st. f.
| | antfahs adj., mhd. MWB antvahs; ae. andfeax. — Graff III, 447. ant-fahs-: nom. sg. f. -iu Gl 2,693,29 (lat. abl. pl.). 697,31 (beide Melk n. sign., 11. Jh.). Nc 802,17. 831,15 [162,24. 199,19/20]; nom. pl. m. -e Gl 2,691,29 (Melk, vgl. o., lat. abl. pl.); nom. pl. f.? -e 4,350,25 (Trient 1660, 11. Jh.; zur Form vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 388). langhaarig, mit langem, frei herabhängendem Haar, auch mit aufgelöstem (nicht gebundenem oder geflochtenem) Haar: antfahse [ad templum ... ibant] crinibus [Iliades passis, Verg., A. i, 480] Gl 2,691,29. antfahsiu [ecce, trahebatur] passis ... crinibus [a templo Cassandra, ebda. ii, 403/4] 693,29. antfahsiu crines effusa [sacerdos (Dido) ... tonat ore deos, ebda. iv, 509] 697,31. antfahse [nymphae ...] caesariem effusae [nitidam per candida colla, ders., G. iv, 337] 4,350,25. so cham do einiu (Philosophia) ... antfahsiu . nah temo philosophorum site crinita ... femina Nc 802,17 [162,24]. (Venus) antfahsiu crebro ... capillicio vulsa . i. spisso crine soluta 831,15 [199,19/20]. Abl. antfahsî.
antfahsî st. f. — Graff III, 447. ant-fahsi: nom. sg. Gl 1,790,1 (Wien 1239, 10. Jh.). Haarfülle, das mit langem Haar Versehensein: [quarum (der Frauen) non sit extrinsecus] capillatura (Hs. -ae) [1. Petri 3,3].
antfahta (st. sw.?) f.; vgl. mnd. vachte. ant-fahtta: nom. sg. Gl 4,204,55 (sem. Trev., 10./11. Jh.), für -tt- vgl. Katara S. 58. Steinm.s Vorschlag, antwahta zu lesen, vgl. Anm. 20, ist durch Gallées Hinweis auf mnd. vachte, Vorstudien 402, entkräftet. Belagerungsanlage, Wälle, Gräben u. ä., die die Belagerer zum Schutze und zur Stärkung ihres Angriffs um die belagerte Stadt anlegen: loricula; vgl. Duc. s. v. und Katara S. 146 Anm. 2. 3.
antfang st. m., mhd. Lexer antvanc; mnd. antfanc; vgl. nhd. DWB empfang. — Graff III, 412. ant-fanc: nom. sg. S 293,8 (alem. Ps.). Npw 107,9; acc. sg. 21,1; -fang: nom. sg. O 1,12,29. Np 107,9; dat. sg. -]e Gl 1,787,14/15 (10. Jh.). S 146,15 (WB). Npw 103,3; acc. sg. -] Np 21,1; -phange: dat. sg. S 146,17 (BB); an-: dass. Np 103,3. Aufnahme, Übernahme, Empfang: a) eigentl: du daz uuolchan sezzest dir ze stegun . unde ze anphange. Also iz chit . Et nvbes svscepit evm ab ocvlis eorvm NpNpw 103,3; [Bd. 1, Sp. 538] b) übertr. im geistlichen Sinn: antfanc des houbites Ephraim susceptio capitis mei [Ps. 107,9] S 293,8, vgl. dazu: susceptio autem ad utrumque referri potest, sive cum suscipimus Christum, sive cum ipse nos suscipit, qui est caput ecclesiae, Aug., En. z. St., ebenso antfang mines houbetes . daz chit resurrectio Christi . ist min fructificatio NpNpw 107,9 (Luther: die Macht meines Hauptes, Menge: meines Hauptes Schutzwehr). hier singet der propheta passionem domini . umbe den antfang dero uohtun . daz chit umbe dia resurrectionem ... an dero er anderest unsera naturam infieng pro susceptione matutina psalmus David 21,1; c) prägn.: die Aufnahme, der Empfang eines Gastes, der Willkomm, die Begrüßung: ich bin sculdig ... in sarpfim antphange, in ungastlichi ... S 146,17 (BB, = 15 WB); wir sculun uaben thaz sang, theist sconi gotes antfang O 1,12,29; d) mit wertendem Nebensinn: Anerkennung, Würdigung: hertuomo antfange [nolite in] personarum acceptione [habere fidem domini nostri, Jac. 2,1] Gl 1,787,14/15. Abl. ant-fangi st. n.; -fanglîh; -fengi adj., -fengîg; -fangnissa; -fengida.
ant-fangi st. n.; ae. andfeng m.; vgl. auch mnd. antfenge mit abweichender Bedeutung; zum Geschlecht vgl. Kelle Bd. 2, 183. — Graff III, 412. ant-fangi: acc. sg. O 1,4,73 (im Reim). Annahme, Entgegennahme: was sie filu wuntar, ziu ther ewarto (Zacharias) ... gibetes a. fon gote ni gisageti.
antfangîg s. AWB antfengîg adj.
antfanglîh adj., mnl. ontvangelijc; vgl. mhd. Lexer enphenclich, nhd. DWB empfänglich; mnd. entfanc-, -fenclĩk. — Graff III, 412 f. Nur prädikativ gebraucht. ant-fanch-lich: Grdf. Gl 1,561,2 (S. Pauli xxv d/82, 10. Jh.); -fanc-lih: dass. S 207,39 (B); -fang-: dass. Nc 731,22 [62,26] (-î-). — an-phanch-lich: Grdf. Npgl 65,15. Verschrieben: ant-fant-lih: Grdf. Gl 1,561,3 (Sg 9, 9. Jh.). 1) angenehm, willkommen, was gern angenommen wird: hoorsamii ... antfanclih ist cote oboedientia ... acceptabilis erit deo S 207,39. ih uueiz ... uuio antfanglih io dir sin . iro unerdrozenen arbeite eius ... incessabilis tibi labor semper acceptus Nc 731,22 [62,26]. hirci neuuaren acceptabiles (anphanclich) . ube in nehulfin die frehte dero boum (rindero) Npgl 65,15. 2) was etw. in sich aufnehmen kann, als Behältnis dienen kann, aufnahmebereit, -fähig; vgl. antfengida 2: antfanchlich [(die Weisheit) implebit ...] receptacula [a thesauris illius, Eccli. 1,21] Gl 1,561,2 (mit adjekt. Wiedergabe des Subst., 1 Hs. infengida). Vgl. auch int-fanglîh adj. Abl. antfanglîhhn.
antfanglîhhn adv., vgl. mnl. ontvangelike. — Graff III, 413. am-phang-lihen: S 184,19 (Otl.). in wohlgefälliger Weise, in annehmbarer, ansprechender Art: daz ih wirdiglihen unta a. zi dinemo altari ... megi gen ut ad altaris ... officium dignius accedere ipsumque acceptabiliter possim peragere.
antfangnissa st. f.; ae. andfengnes; vgl. mnd. entfencnisse. — Graff III, 416. ant-fanc-nissa: acc. pl. Gl 1,289,67 (Jb-Rd). Behältnis, Behälter: [facies ... in usus eius (des Opferdienstes) ... ignium] receptacula [Ex. 27,3]. [Bd. 1, Sp. 539]
antfargunga s. AWB antfrâgunga st. f.
antfengi adj.; ae. andfenge. — Graff III, 412. ant-fangi: Grdf. Gl 1,170,30 (Pa, Hs. antfangida mit angeschobenem da[z], vgl. unten). ant-fenki: Grdf. Gl 1,170,30 (K); -phengi: dass. T 18,2. 78,5. Verschreibung ist wohl aht-fenki: Grdf. Gl 1,264,16 (K, s. unten). angenehm, willkommen, was man gern annimmt: cepar edho daz kote antfenki ist endi kotes pipot ist hostia victima Gl 1,170,30 (K, in Pa ist da[z] cote hinter antfangi geraten, so daß antfangida cote entstanden ist; vgl. antfengida und Baesecke, Abrog. S. 43). zi predigonne antphengi iar truhtines annum domini acceptum T 18,2. nihein uuizago antphengi ist in sinemo fatervodile nemo propheta acceptus est in patria sua 78,5. Vom Interpretament aus ist antfenki (Hs. aht-, s. oben) in thankhe agia (nach Albers z. St. verderbt aus egregia) grata Gl 1,264,16 übersetzt. Abl. antfengîg; antfengida. |
| antfang
| | a) eigentl: du daz uuolchan sezzest dir ze stegun . unde ze anphange. Also iz chit . Et nvbes svscepit evm ab ocvlis eorvm NpNpw 103,3; | | b) übertr. im geistlichen Sinn: antfanc des houbites Ephraim susceptio capitis mei [Ps. 107,9] S 293,8, vgl. dazu: susceptio autem ad utrumque referri potest, sive cum suscipimus Christum, sive cum ipse nos suscipit, qui est caput | | c) prägn.: die Aufnahme, der Empfang eines Gastes, der Willkomm, die Begrüßung: ich bin sculdig ... in sarpfim antphange, in ungastlichi ... S 146,17 (BB, = 15 WB); wir sculun uaben thaz sang, | | d) mit wertendem Nebensinn: Anerkennung, Würdigung: hertuomo antfange [nolite in] personarum acceptione [habere fidem domini nostri, Jac. 2,1] Gl 1,787,14/15. | | antfanglîh
| | 1) angenehm, willkommen, was gern angenommen wird: hoorsamii ... antfanclih ist cote oboedientia ... acceptabilis erit deo S 207,39. ih uueiz ... uuio antfanglih io dir sin . iro unerdrozenen arbeite eius ... incessabilis tibi labor semper | | 2) was etw. in sich aufnehmen kann, als Behältnis dienen kann, aufnahmebereit, -fähig; vgl. antfengida 2: antfanchlich [(die Weisheit) implebit ...] receptacula [a thesauris illius, Eccli. 1,21] Gl 1,561,2 (mit |
|