| - gi-blâsan, red. v.
- in-gi-blâsan, red. v.
- ir-blâsan, red. v.
- ûz-blâsan, red. v.
- zisamane-blâsan, red. v.
- zuo-blâsan, red. v.
- zuo-gi-blâsan, red. v.
- blâsanto, adv. part. prs.
- -blâsâri
- -blâseri, st. m.
- blâsbalg, st. m.
- blâsbalglîh, adj.
- blâshorn, st. n.
- Blasius
- blâslîh, adj.
- gi-blâslîh, adj.
- blasmo, sw. m.
- -blâso, sw. m.
- -blasôd, st. m.
- blasros, mhd. st. n.
- blast, st. m.
- blâst, st. m.
- blastar
- gi-blâsti, st. n.
- gi-blâsunga, st. f.
- blat, st. n.
- blât, st. m.
- gi-blât, st. n.
- blata
- blât(a)ra, sw. f.
- blât(a)ren, sw. v.
- blatecha
- blat(e)lôse, mhd. st. sw. f.
- blaticha
- -blatilîh, adj.
- blatlch
- blatlûs, mhd. st. f.
- blatôn, sw. v.
- blatta
- blâunga, st.
- blâvuo, mhd. st. m.
- blâuuî, st. f.
- blâzen, sw. v.
- blâzunga, st. f.
- blebbezen
- blebzen
- blebizôn
- blecch
- blecchesindo
- bleccina
- blech
- blechi
- blechteca
- bleci
- blci
- blecza
- blege, mhd. st.
- bleh, st. n.
- blehanougen, sw. v.
- blehanougi, adj.
- blehanougî, st. f.
- blehc
- blehhilîn, st. n.
- blehhilînîn, adj.
- blehhîn, adj.
- blehlîh, adj.
- blehtdun
- bleichros, mhd. st. n.
- bleih, adj.
- Bleihaha
- bleihgrâo, adj.
- bleihgruonî, st. f.
- bleihha1, st.
- bleihha2, f.
- bleihhen, sw. v.
- bleihhên, sw. v.
- ir-bleihhên, sw. v.
- bleihhî(n), st. f.
- bleiken
- bleizza, sw. f.
- bleckazzen, sw. v.
- ana-bleckazzen, sw. v.
- bleckazzento, adv. part. prs.
- bleckazzôdi, st. n.
- bleckazzunga, st. f.
- blecken, sw. v.
- bleckizzôn
- blekkot
- bleckunga, st. f.
- blendslich
- Blenkibrunno
- blenten, sw. v.
- ir-blenten, sw. v.
- blesten, sw. v.
- ana-blesten, sw. v.
- ir-blesten, sw. v.
- bletahha, f.
- bletihha, f.
- bletecha
- bletizôn
- bletta
- blez, st. m.
- blezlîh, adj.
- blezza, st.
- blezzen
- blezzilîn, st. n.
- blezzo, sw. m.
- blezzunga, st. f.
- blî, as. st.
- blî, as. adj.
- bliant
- blîden, sw. v.
- gi-blîden, sw. v.
- blîdên, sw. v.
- Blîdheresbrunno
- blidi
- blîdi, adj.
- -blîdî, st. f.
- blîdida, st. f.
- blîdlîh, adj.
- blîdlîhho, adv.
- blîdnissa, st. f.
- blido
- blīthon, andfrk.
- gi-blīthon, andfrk. sw. v.
- blîdôn
- blieca
- blien
- blîfar(a)uua, st. f.
- blîgarn, st. n.
- blîgeisila, sw. f.
- bligenlun
- blîhhan
- -blîhhan, st. v.
- bi-blîhhan, st. v.
- fir-blîhhan, st. v.
- ir-blîhhan, st. v.
- blîîn
- blic, st. m.
- blicfaro, adj.
- blicfiur, st. n.
- blikisna, st. f.
- blikizendi
- blicken, sw. v.
- bi-blicken, sw. v.
- ir-blicken, sw. v.
- nidar-blicken, sw. v.
- blickida, st. f.
- blîkolbo, sw. m.
- blicskîmo, sw. m.
- blicscuz, st. m.
- -blīni, as. adj.
- blint, adj.
- blintboran, adj. part. prt.
- blintên, sw. v.
- ir-blintên, sw. v.
- blintî, st. f.
- blintilingon, adv.
- blintnussidî, st. f.
- blint(o)slîh, st. m.
- blint(o)slîhho, sw. m.
- blintsil
- blintslîhha, f.
- blîo, st. n.
- blithon
- blitihhen, sw. v.
- bliuu
- bliuuuan, st. v.
- thuruh-bliuuuan, st. v.
- fir-bliuuuan, st. v.
- gagan-bliuuuan, st. v.
- gi-bliuuuan, st. v.
- ûz-bliuuuan, st. v.
- ûzar-bliuuuan, st. v.
- uuidar-bliuuuan, st. v.
- zi-bliuuuan, st. v.
- bliuuuanto, adv. part. prs.
- bliuuuarôn, sw. v.
- bliuuuâta, sw. f.
- bliuuuil, st. m.
- blîwac, mhd. st. n.
- blî(uu)în, adj.
- blîwî, mhd. st. n.
- blîwurz, mhd. st. f.
- bliybeyse
- bloc
- bloch
- blôden, sw. v.
- gi-blôden, sw. v.
- ir-blôden, sw. v.
- blôdên, sw. v.
- gi-blôdên, sw. v.
- ir-blôdên, sw. v.
- blôdi, adj.
- blôdî, st. f.
- blôdgheit, st. f.
- ble
- bloh, st. n.
- bloc, st. n.
- blohhilî, st. n.
| | gi-blâsan red. v. — Graff III, 236. Praes.: ke-blas-: part. nom. pl. m. -ende Nc 838,19/20 (-â-) [209,17/18]; ge-: 1. sg. -on Gl 4,199, 63 (sem. Trev.; zur Endung vgl. Franck, Afrk. Gr. § 199,1). 1) zusammenblasen: geblason conflo Gl 4,199, 63; ob nur die Bedeutung ‘anblasen, anfachen’ oder ob ‘schmelzen, (durch Gebläse) zusammenschmelzen’ gemeint ist, läßt die Vokabel nicht erkennen. 2) aufatmen, sich durch Aufatmen erfrischen: nah solichen arbeiten . eteuuaz keblasende . hirmdon sie dar post labores maximos recreati ... conquieverunt Nc 838,19/20 [209,17/18].
in-gi-blâsan red. v. — Graff III, 237. Praet.: in-ge-blies: 3. sg. Nc 688,11 [2,17]. jmdm. etw. einblasen, eingeben, mit Akk. d. Sache und Dativ d. Pers., übertr.: Satiram suln uuir fernemen dia deam . diu dien poetis ingebl. satirica carmina.
ir-blâsan red. v. — Graff III, 236. Praes.: er-blasu: 1. sg. Gl 4,326,35 (clm 14 456, 9. Jh.). Praet.: ar-plies: 3. sg. Gl 2,293,24 (clm 19 440, 9. Jh., vgl. Beitr. 65,46). aushauchen: arplies [latro ..., qui deum in cruce confessus est, ... cum voce sententiae spiritum] exhalavit [vitae, Greg., Hom. i, 19 p. 1512] Gl 2,293,24. erblasu exhalo 4,326,35.
ûz-blâsan red. v., mhd. ûzblâsen, nhd. DWB ausblasen; mnd. ûtblâsen, mnl. uteblasen. — Graff III, 237. Praes.: uz-plasantar: part. nom. sg. m. Gl 2, 426,6. Praet.: uz-blies: 3. sg. Gl 2,621,12 (Carlsr. Aug. ccxvii, 10. Jh.). ausblasen, aushauchen: a) vom Menschen: ausatmen, mit dem (keuchenden) Atem herausstoßen, ausspeien: die veimantun uzplasantar speichellun [furens homo,] spumeas efflans salivas [Prud., P. Calag. (i) 101] Gl 2,426,6; b) von Dingen: etw. (einen Duft u. ä.) ausströmen lassen, verbreiten: uzblies [Lazarus ... iam quarto ... die clausus ... sepulcri marmore corruptum tabo] exhalabat [odorem, Sed., Carm. pasch. iv, 274] Gl 2,621,12.
zisamane-blâsan red. v., nhd. DWB zusammenblasen. — Graff III, 237. Nur in der 1. Sing. im SH und in den Sal. vom 11. Jh. an belegt. Praes.: ze-samene-plase: Gl 3,230,61/62 (SH a 2). ze-samine-blaso: Gl 3,230,60 (SH a 2, c-). 4,47,51 (Sal. a 1, 2 Hss.); -samene-: 3,270,43 (SH b, Kiel 47, 11. Jh.); -sament-: 4,47,52 (Sal. a 1); -samme-: ebda.; -samne-blase, -en: 3,230,60/61. 62 (SH a 2); zamne-blase: 61 (SH a 2). Verschrieben: ze-sam-laze: Gl 3,270,43/44 (SH b, 13./14. Jh.). [Bd. 1, Sp. 1181] zusammenblasen: (ihc) zesameneplase conflo Gl 3,230,60. 270,43. 4,47,50 (3 Hss. giblaio, 1 Hs. guzo). Abl. zisamaneblâsâri.
zuo-blâsan red. v., mhd. zuoblâsen, nhd. DWB zublasen; mnd. toblâsen, mnl. toeblasen. — Graff III, 237. Praes.: zua-plas-: 3. sg. -it Gl 1,552,30 (Rb, lat. conj.); inf. gen. sg. -annes 2,307,57 (ebda., lat. subst.). — zuo-blasan: inf. Gl 2,63,55. 1) auf ein Ziel zublasen, zuwehen: a) sich nähern, herankommen: zuaplasit [donec] aspiret [dies, et inclinentur umbrae, Cant. 4,6] Gl 1,552,30; b) übertr.: zu etw. gelangen, etw. erreichen: zuoblasan [manifestum est, quin ad beatitudinem percipiendam fortunae instabilitas] aspirare [non possit, Boeth., Cons. 2,4 p. 34,78] Gl 2,63,55. 2) etw. anhauchen, eingeben, übertr.: des zuaplasannes [unusquisque vestrum in quantum sufficit, in quantum gratiam supernae] aspirationis ‘Anhauch, Eingebung’ [accepit, Greg., Hom. i, 6 p. 1455] Gl 2,307,57.
zuo-gi-blâsan red. v. Praes.: z-ge-plasen: inf. Gl 4,132,1 (Sal. c). — zuo-ge-blas-: inf. -an Gl 2,67,46/47 (princ. de Wallerst. i, 2 (lat.) 4°. 3, 11. Jh.); zu-gi-: 3. sg. conj. -e 47,26 (Cassel, astr. fol. 2, 11. Jh.). auf ein Ziel zublasen, zuwehen: a) sich nähern, herankommen: zugiblase [qui pascitur inter lilia donec] aspiret [dies, Beda, De rat. temp. 7 p. 322 = Cant. 2,17] Gl 2,47,26; b) übertr.: zu etw. gelangen, etw. erreichen: zuogeblasan (pervenire favere) [manifestum est, quin ad beatitudinem percipiendam fortunae instabilitas] aspirare [non possit, Boeth., Cons. 2,4 p. 34,78] Gl 2,67,46/47. zgeplasen aspirare pervenire 4,132,1 (das im Text folgende in(t)tregit gehört zum vorhergehenden asportat, vgl. Beitr. 73,210).
blâsanto adv. part. prs., mhd. Lexer blâsende. — Graff III, 236 s. v. blâsan. plas-: -anto Gl 2,733,8 (clm 14 747, 10. Jh.); -endo NpNpw 150,3/4 (Np -â-). — blâsendo: Np 97,6. 1) heftig atmend, mit Schnaufen, Keuchen: fnehento plasanto [viator sarcina alicuius oneris praegravatus,] flando (Hs. flatando) [et respirando, oneris ... laborem imminuit, Vitae patr. 587a,20] Gl 2,733,8. 2) auf einem Instrument, einem Horn u. ä. blasend, mit Blasen: a) abs.: lobont in in alla uuis . singendo . plasendo laudate eum in sono tubae NpNpw 150,3/4; b) mit Angabe des Instrumentes, mit mit: singent imo mit hornen blasendo in voce tubae corneae Np 97,6.
-blâsâri, -eri st. m. vgl. horn-, zisamaneblâsâri, -eri st. m.
blâsbalg st. m., mhd. blâs(e)balc, nhd. DWB blasebalg; mnd. blâs(e)balch, mnl. blaesbalch. — Graff III, 107. blas-balc: nom. sg. Gl 3,192,19 (SH B). 398,22 (Hildeg.); -balch: dass. 1,637,16 (Jd). 3,192,19 (SH B). 374,59 (Jd). 4,214,55 (2 Hss.); -balg-: nom. pl. -e 2,712,39 (Paris. 9344, Echternach 11. Jh.); dat. pl. -in 48 (ebda.); -belge: nom. pl. 3,418,74 (Hd.). bla-balgen: dat. pl. Gl 2,504,19; blais-balge: dat. sg.? 594,21 (clm 13 108, 13. Jh., übersehener n-Strich? lat. abl. pl.). Blasebalg zum Anfachen des Feuers: blasbalch [defecit] sufflatorium (follis) [, in igne consump- [Bd. 1, Sp. 1182] tum est plumbum, Jer. 6,29] Gl 1,637,16. blasbalgen [numina ... recocta ...] follibus [Prud., P. Vinc. (V) 70] 2,504,19. 594,21. blasbalge [quantum ignes] animae [-que valent (dem Vulkan zum Schmieden), Verg., A. viii, 403] 712,39. blasbalgin [alii (Zyklopen) ventosis] follibus [auras accipiunt, ebda. 449] 48. follis 3,192,19. 374,59. 418,74. 4,214,55. banchzenuz follis 3,398,22. sufflatorium 374 Anm. 26 zu 374,59. Abl. blâsbalglîh.
blâsbalglîh adj. blas-balc-lichen: dat. pl. Gl 2,23,28 (Paris. 16 668, Lorsch 9. Jh.). vom Blasebalg erzeugt, hervorgebracht: folligenis [respirant organa flabris, Aldh., De virg. 2788]. |
| gi-blâsan
| | 1) zusammenblasen: geblason conflo Gl 4,199, 63; ob nur die Bedeutung ‘anblasen, anfachen’ oder ob ‘schmelzen, (durch Gebläse) zusammenschmelzen’ gemeint ist, läßt die Vokabel nicht erkennen. | | 2) aufatmen, sich durch Aufatmen erfrischen: nah solichen arbeiten . eteuuaz keblasende . hirmdon sie dar post labores maximos recreati ... conquieverunt Nc 838,19/20 [209,17/18]. | | ûz-blâsan
| | a) vom Menschen: ausatmen, mit dem (keuchenden) Atem herausstoßen, ausspeien: die veimantun uzplasantar speichellun [furens homo,] spumeas efflans salivas [Prud., P. Calag. (i) 101] Gl 2,426,6; | | b) von Dingen: etw. (einen Duft u. ä.) ausströmen lassen, verbreiten: uzblies [Lazarus ... iam quarto ... die clausus ... sepulcri marmore corruptum tabo] exhalabat [odorem, Sed., Carm. pasch. iv, 274] | | zuo-blâsan
| | 1) auf ein Ziel zublasen, zuwehen: | | | a) sich nähern, herankommen: zuaplasit [donec] aspiret [dies, et inclinentur umbrae, Cant. 4,6] Gl 1,552,30; | | | b) übertr.: zu etw. gelangen, etw. erreichen: zuoblasan [manifestum est, quin ad beatitudinem percipiendam fortunae instabilitas] aspirare [non possit, Boeth., Cons. 2,4 p. 34,78] Gl 2,63,55. | | 2) etw. anhauchen, eingeben, übertr.: des zuaplasannes [unusquisque vestrum in quantum sufficit, in quantum gratiam supernae] aspirationis ‘Anhauch, Eingebung’ [accepit, Greg., Hom. i, 6 p. 1455] Gl 2,307,57. | | zuo-gi-blâsan
| | a) sich nähern, herankommen: zugiblase [qui pascitur inter lilia donec] aspiret [dies, Beda, De rat. temp. 7 p. 322 = Cant. 2,17] Gl 2,47,26; | | b) übertr.: zu etw. gelangen, etw. erreichen: zuogeblasan (pervenire favere) [manifestum est, quin ad beatitudinem percipiendam fortunae instabilitas] aspirare [non possit, Boeth., Cons. 2,4 p. 34,78] Gl 2,67,46/47. zgeplasen | | blâsanto
| | 1) heftig atmend, mit Schnaufen, Keuchen: fnehento plasanto [viator sarcina alicuius oneris praegravatus,] flando (Hs. flatando) [et respirando, oneris ... laborem imminuit, Vitae patr. 587a,20] Gl 2,733,8. | | 2) auf einem Instrument, einem Horn u. ä. blasend, mit Blasen: | | | a) abs.: lobont in in alla uuis . singendo . plasendo laudate eum in sono tubae NpNpw 150,3/4; | | | b) mit Angabe des Instrumentes, mit mit: singent imo mit hornen blasendo in voce tubae corneae Np 97,6. |
|