| - thuris, st. m.
- duriseslizi
- durkit
- durlinc, mhd. st. m.
- durmer
- durnaht-
- thurnehtiger
- bi-thurnen, sw. v.
- durnet
- thurnîn, adj.
- durniri
- durnoht-
- thuro
- thurofremidos
- duroh
- thuroh
- duronaht-
- thurot
- durpil, mfrk. st. m.
- durran, as. andfrk. prt.
- thurri, adj.
- thurrî, st. f.
- thurrida, sw. f.
- thurrimûra, st. f.
- thurrina, st. sw. f.
- durriplata
- thursleđti
- thurst, st. m.
- thurstag, adj.
- thurstîg, adj.
- thursten, sw. v.
- thurstîg
- thurstisâri, st. m.
- durt
- thurtegin
- thurthic
- thuruflotid
- thuruh, praep., auch adv.
- duruh
- thuruhâhtâri, st. m.
- thuruhâhten
- thuruhâhtunga, st. f.
- thuruhbillôn
- thuruhbiquemanî, st. f.
- thuruhbîzan
- thuruhbliuuuan
- thuruhborôn
- thuruhbrastôn
- thuruhbrehhan
- thuruhbringan
- thuruhcā
- duruh dichem
- thuruhthigan, adj. part. prt.
- thuruhthîhan
- thuruhthio, adj.
- thuruhegisôn
- dúruheorr, ae. st. m.
- thuruhfaran
- thuruhfarantlîh, adj.
- thuruhfartlîh, adj.
- thuruhfasto, adv.
- thuruhfertîg, adj.
- thuruhfindan
- thuruhfliozan
- thuruhflôtian
- thuruhfolgên
- thuruhfollôn
- thuruhfrâgên
- thuru(h)fremîg, aostndfrk. adj.
- thuru(h)freminga, aostndfrk. sw. f.
- thuruhfrem(m)en
- thuruhfrummen
- thuruhfrumunga, st. f.
- thuruhfullen
- thuruhgang, st. m.
- thuruhgangan
- thuruhgangân
- thuruhgengîg, adj.
- thuruhgifrem(m)en
- thuruhgilâz, st. m.
- thuruhgiozan
- thuruhgraban
- thuruhgrunten
- thuruhgruozen
- thuruhguot, adj.
- thuruhheist
- thuruhheisti
- thuruhheitar, adj.
- thuruhintbintan
- thuruhkiosan
- thuruhklenan
- thuruhkund, adj.
- thuruhkunden
- thuruhlehhan
- thuruhleiten
- thuruhlîdan
- thuruhlioht, adj.
- thuruhliuhten
- thuruhliuhtîg, adj.
- thuruh[h]loufan
- thuruh[h]lûttar, adj.
- thuruhluzzîg, adj.
- thuruhmezzan
- thuruhmisken
- thuruhnaht, st. f.
- thuruhnahtên
- thuruh nahtin
- thuruhnezzen
- thuruhniozan
- thuruhnoht, adj.
- thuruhnohti, adj.
- gi-thuruhnohten, sw. v.
- thuruhnohti
- thuruhnohtî, st. f.
- thuruhnohtîg, adj.
- thuruhnohtgî, st. f.
- thuruhnohtglîh, adj.
- thuruhnohtgo, adv.
- gi-thuruhnohtgôn, sw. v.
- thuruhnohtîn, adv. dat. pl.
- thuruhnohtlîhhên, adv. dat. pl.
- thuruhnohtlîhho, adv.
- thuruhnohto, adv.
- gi-thuruhnohtôn, sw. v.
- thuruhpredigôn
- thuruhquedan
- thuruhquellen
- thuruhqueman
- thuruhquemanî, st. f.
- thuruhsalbôn
- thuruhsehan
- thuruhsihtîg, adj.
- thuruhsiunîg, adj.
- thuruhsiunag, adj.
- thuruhsiunlîh, adj.
- thuruhsiunlîhho, adv.
- thuruhscephen
- thuruhscînan
- thuruhsciozan
- thuruhscôni, adj.
- thuruhscouuuîg, adj.
- thuruhscouuuilî, st. f.
- thuruhscouuuolîh, adj.
- thuruhscouuuôn
- thuruhscrîan
- thuruhscrodên
- thuruhslahan
- thuruhslaht, st. f.
- thuruhsliofan
- thuruhsnahhan
- thuruhspanan
- thuruhstantan
- thuruhstân
- thuruhstehhan
- thuruhstôzan
- thuruhstrîhhan
- thuruhstrîtgo, adv.
- duruh su..
- thuruhsuohhen
- thuruht
- thuruhtrennilôn
- thuruhtruoben
- thuruhtulden
- thuruh tuon
- thuruhuuâen
- thuruhuuahha, st. f.
- thuruhuuahhar, adj.
- thuruhuuahhên
- thuruhuuartên
- thuruhuuatan
- thuruhuueban
- thuruhuueg, st. m.
- duruhuuela
- thuruhuuerên
- thuruhuuerên(t)lîh, adj.
- thuruhuuerfan
- thuruhuuesan
- thuruhuuesantî, st. f.
- thuruhuuesanto, adv.
- thuruhuuola, adv.
- thuruhuuonên
- thuruhuuonêntlîhho, adv.
- thuruhzaukenendi
- thuruhzeihhan, st. n.
- durunh
- thuruolon
- duruuacho
- durv vvarderi
- thus, adv.
- thus
- dûs, st. n.
- thu
- dusin(-)
- thuslîh, pron. adj.
- dust
- thust
- dusten
- thûsunt, num. card.
- -thûsuntîg, adj.
- dutdere
| | thuris st. m.; an. þurs; vgl. W.-P. I,749. — Graff V,228. tursa: nom. pl. Npgl 17,32. — duris: nom. sg. Gl 2,681,44; gen. sg. -]es 645,28. 44; -]is 677,62. 695,66; gen. pl. -]o 695,52. — thuris: nom. sg. Gl 3,429,20 (t-). 36. 686,45; thuresa: acc. pl. 2,492,15. [Bd. 2, Sp. 754] 1) Unhold, Riese, Kyklop: duriso [interea fessos ventus cum sole reliquit, ignarique viae] Cyclopum [adlabimur oris, Verg., A. III,569] Gl 2,695,52. durisis [hic me ... immemores socii vasto] Cyclopis [in antro deseruere, ebda. 617] 66. 2) Pluto, der Gott der Unterwelt: durises [Taenarias etiam fauces, alta ostia] Ditis [... adiit (Orpheus), Verg., G. IV,467] Gl 2,645,28. durises [solus hyperboreas glacies Tanaimque nivalem ... lustrabat raptam Eurydicen atque inrita] Ditis [dona querens, ebda. 519] 44. 677,62. duris [ipsa dies alios alio dedit ordine luna felicis operum . quintam fuge: pallidus] Horcus [Eumenidesque satae, ebda. I,277] 681,44. thuris orcus 3,429,20. 36. 686,45. 3) böser Geist, Dämon, heidnischer Gott: hazzesa thuresa [iubes relictis patris et Christi sacris, ut tecum adorem feminas mille ac mares,] deos deasque (Hs. deas deos que) [Prud. P. Rom. (X) 178] Gl 2,492,15. dii paganorvm (kota dero heidenon) sint demonia (tursa) Npgl 17,32.[Donath]
duriseslizi steht in dem Beleg herba quę dicitur duriseslizi Gl 3,605,19 (mus. Brit. Harl. 4986, 11. Jh.). Die Glosse ist undurchsichtig. Steinm. z. St. vermutet Zusammenhang mit nhd. Dirlitze, das Marzell, Wb. 1,1170 unter den Namen für die Kornelkirsche, Cornus mas L., anführt. Kluge, ZfdWortf. 1,276 Anm. 1 hält diese Zuordnung für unwahrscheinlich. Zur Deutung vgl. jetzt Maak, Sprachwiss. 5 (1980), 361 ff., der duriseslizzi st. n. ‘Teufelsantlitz’ erwägt (vgl. thuris 3).[Blum]
durkit Gl 4,123,18/19 s. AWB thrucken.
durlinc mhd. st. m.; vgl. nhd. dörling. durlinc: nom. sg. Gl 3,26,38 (Adm. 759, 13. Jh.). Nachtigall, lusciola luscinia, erithacus luscinia: turdus (22 Hss. brâhfogal, 1 Hs. thrsla). Vgl. Suolahti, Vogeln. S. 38.[Donath]
durmer Gl 4,480,17 = 2,340,15 als Verschreibung zu soumarî (mit Steinm. z. St.) oder als dusiner zu tusin (mit Schwentner, Beitr. 58,287 f.)?[1995]
durnaht- s. AWB thuruhnoht-.
thurnehtiger Gl 1,583,6 s. AWB thuruhnohtîg.
bi-thurnen sw. v., mhd. Lexer bedürnen, nhd. DWB bedornen; vgl. mnl. bedorent adj. — Graff V,228. bi-durn- (F), -thurn- (PV) -ter: part. prt. nom. sg. m. O 4,23,6. mit Dornenzweigen umkränzen: giang Krist ... bithurnter joh bifilter.[Blum]
durnet exterminat Mayer, Griffelgl. Salzb. S. 25,29, nicht zugeordneter Nachtrag.
thurnîn adj., mhd. Lexer dürnîn, Lexer dornîn, nhd. dornen, dörnen; mnd. dōrnen, mnl. dornijn; afries. thornen; ae. þyrnen; got. þaúrneins. — Graff V,228. durnin-: gen. sg. f. -on (Ausg.), -an (H), -en (L) W 53,9; acc. sg. m. -on OF 4,22,21; acc. sg. n. -az Gl 5,17,44; -ez 1,719,13; acc. sg. f. -a OF 4,23,8; -e W 53,11 (L); -un (GH), -on (Ausg.) ebda. — thurnin-: acc. sg. m. -an OPV 4,22,21; acc. sg. n. -az Gl 1,719,14 (Brüssel 18723, 9. Jh.); acc. sg. f. -a OPV 4,23,8. thornin-: gen. sg. f. -an WA 53,9; acc. sg. f. -a 11. dornen, von Dornenzweigen: in bezug auf die Dornenkrone Christi: houbitbant durninez [plectentes] coronam de spinis [, posuerunt super caput eius, [Bd. 2, Sp. 755] Matth. 27,29] Gl 1,719,13. 5,17,44. saztun sie imo in houbit then ... thurninan ring O 4,22,21. druag er ... thurnina corona [vgl. portans coronam spineam, Joh. 19,5] 23,8. gehuget ... der durninon coronon, die imo Judaica gens uf sazta W 53,9. die durninon coronon die truog er gerno 11.[Blum]
durniri Mayer, Glossen S. 21,25 nicht zugeordneter Nachtrag. |
| thuris
| | 1) Unhold, Riese, Kyklop: duriso [interea fessos ventus cum sole reliquit, ignarique viae] Cyclopum [adlabimur oris, Verg., A. III,569] Gl 2,695,52. durisis [hic me ... immemores socii vasto] Cyclopis [in antro deseruere | | 2) Pluto, der Gott der Unterwelt: durises [Taenarias etiam fauces, alta ostia] Ditis [... adiit (Orpheus), Verg., G. IV,467] Gl 2,645,28. durises [solus hyperboreas glacies Tanaimque nivalem ... lustrabat raptam Eurydicen atque | | 3) böser Geist, Dämon, heidnischer Gott: hazzesa thuresa [iubes relictis patris et Christi sacris, ut tecum adorem feminas mille ac mares,] deos deasque (Hs. deas deos que) [Prud. P. Rom. (X) 178 |
|