Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
falzunga bis bi-fangalôn (Bd. 3, Sp. 560 bis 561)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis falzunga st. f. — Graff III,518.
valzung-: acc. pl. -e Gl 1,434,64 (M, 2 Hss., 1 Hs. l klein zwischen a u. z eingefügt); -] 5,5,3 (M, 14. Jh.); faltzvnge: dass. 1,434,64 (M, 13./14. Jh.).
Fuge (der Täfelung): valzunge [et cedro omnis domus intrinsecus vestiebatur, habens tornaturas, et] iuncturas [sus fabrefactas et caelaturas eminentes, 3. Reg. 6,18] Gl 1,434,64. 5,5,3.
 
Artikelverweis 
fan, fana s. AWB fon(a).
 
Artikelverweis 
fanari s. AWB paner.
 
Artikelverweis 
fandôn s. AWB fantôn.
 
Artikelverweis 
fane s. AWB fon(a).
 
Artikelverweis 
faneri1 st. m., mhd. Lexer venre, vener, vaner, frühnhd. fenner, nhd. dial. schweiz. fänner Schweiz. Id. 1,831 f. — Graff III,522.
Alle Belege im Nom. Sing.
uan-er: Gl 3,183,28 (SH B); -re: 357,2 (v-); fenere: 716,11; uen-re: 378, 29 (Jd). 416,26 (Hd.; v-); -ri: 183,28 (SH B).
Träger des Feldzeichens, Banners, der Fahne, Fähnrich: uenri vexillifer vel signifer Gl 3,183,28. vanre signifer 357,2. 378,29. 416,26. 716,11, hierher auch, falls die Übers. vom lat. Interpr. ausgegangen ist: ioh cirstoupten fanirin [attonitis ducibus] perturbatisque maniplis (vexilliferis, Glosse) [nutabat virtutum acies, Prud., Psych. 568] Gl 2,548,35 (doch vgl. faneri2).
 
Artikelverweis 
faneri2 st. m. — Graff III,522.
fanirin: dat. pl. Gl 2,548,35; uaner-: dass. -en 612,62; acc. pl. -e 60; ueneron: dat. pl. 610,13 (Paris 10195, Echternach, 11. Jh.).
militärische Einheit,Fähnlein: Manipel der römischen Kohorten: ioh cirstoupten fanirin [attonitis ducibus] perturbatisque maniplis [nutabat virtutum acies, Prud., Psych. 568] Gl 2,548,35 (doch vgl. faneri1). ueneron [inter] manipulos [funditores et sagittarios dispertit, Sall., Iug. 49 p. 289,7] 610,13. 612,62. uanere [dein singulas turmas et] manipulos [circumiens monet atque obtestatur, ebda. p. 288,3] 60.
 
Artikelverweis 
gi-fang st. n.; vgl. mnl. gevanc, gevange (in and. Bed.). — Graff III,411.
Nur bei Otfrid belegt.
ki-fanch: acc. sg. O F 4,5,43. — gi-fanch: acc. sg. O 4,29,50 (F). 52 (F); -uanch: nom. sg. 38 (F); -fank: dass. ebda. (P); acc. sg. 5,43 (P). 29,50 (PV). 52 (PV); -fang: nom. sg. 38 (P); dat. sg. -]e 23,5; acc. sg. -] 5,43 (V, -fang aus -fiang korr.); acc. pl. -] 1,24,5.
Verschrieben: gi-fiang: acc. sg. O V 4,5,43 (das zweite -i- ausgekratzt).
Gewand, Kleid:
a) eigentl.: ni si man nihein so feigi, ther zuei gifang eigi, sunter in rehtdeila gispento thaz eina [vgl. qui habet duas tunicas, det non habenti, Luc. 3,11] O 1,24,5. giang Krist tho in themo gange mit rotemo gifange, ... purpurin giwati druag er tho bi noti, thurnina corona [vgl. exiit ... Iesus portans spineam [Bd. 3, Sp. 561] coronam et purpureum vestimentum, Joh. 19,5] 4,23,5. bisah si iz ... thaz seltsana giwati; thaz thar wiht ni rometi, so er sih iz analegiti, biquami zioro âna wank thaz selba frono gifank 29,38. joh selbon scowoti âna wank, tho simo skuaf thaz gifank 50. (Karitas) wibit Kriste sin gifank 52;
b) bildl.: Umhüllung, Hülle: thiu mihila menigi, thia wat thar breitta ingegini ... Sie wurfun nidar âna wank iro selono gifang, thes lichamen bruzi O 4,5,43.
Vgl. gifengida, gifengidi.
 
Artikelverweis 
-fang st. m. vgl. auch ana-, ant-, az-, bî-, list-, missi-, nôt-, suueiz-, ubar-, untar-, uuintfang.
 
Artikelverweis 
-fangalî st. f. vgl. ubarfangalî.
 
Artikelverweis 
bi-fangalôn sw. v. — Graff III,417.
bi-fangolode: part. prt. nom. pl. m. I 25,2.
jmdn. durch Argumente einfangen, in die Enge treiben, mit Akk. d. Pers.: uuar ist dhazs so ofto so dhea Christes fiant dhesiu heilegun foraspel chihorant umbi Christes chiburt, so bifangolode sindun simbles, dhazs sie ni eigun eouuihd huuazs sie dhar uuidhar setzan verum quotiens inimici Christi omnem hanc prophetiam nativitatis eius audiunt, conclusi dum non habeant quod proponant.