| - fastmuoti
- fastmuotî
- -fastmuotîg, adj.
- gi-fastnôn, sw. v.
- fasto, adv.
- Fastolf
- fastos
- fastota
- Fastraat
- faszon
- fata, st. f.
- fataro
- fater, st. m.
- gi-fatera, sw. f.
- vaterane, mhd. sw. m.
- fatereigan, st. n.
- fatererbi, st. n.
- fatereres
- faterheim, st. m.
- faterheima, st. f.
- faterheimin(na), st. f.
- faterlant, st. n.
- faterlîh, adj.
- faterlîhho, adv.
- faterlôs, adj.
- fatermâg, st. m.
- gi-fatero, sw. m.
- faterdal
- faterscaft, st. f.
- faterslaho, sw. m.
- faterslaht, st. f.
- fatersleccha
- faterslecke
- fatersleggo, sw. m.
- fateruodil, st. m.
- faherb..
- fatina
- fatôn, sw. v.
- fatunga, st.?
- fatureo
- faul
- fauuo
- faz, st. n.
- fazsezzâri, st. m.
- fazuuesca, st.?
- fazza, st. f.
- fazzî, st. f.
- -fazzida, st. f.
- gi-fazzidi, st. n.
- fazzil
- -fazzilî(n), st. n.
- gi-fazzôd, st. m.
- fazzôn1, sw. v.
- gi-fazzôn, sw. v.
- fazzôn2, sw. v.
- ûf-fazzôn, sw. v.
- -fazzôtî, st. f.
- fazzunga, st. f.
- fe
- fe
- fearu
- febra
- vêchemantel, mhd. st. m.
- vêchmol, mhd. st. m.
- fecislun
- fecigele
- fecta
- fedara, st. sw. f.
- fedarahha, st. f.
- fedarah, st. n.
- fedaraht, adj.
- fedarbetti, st. n.
- fedarfêh, adj.
- fedarfuotar, st. n.
- gi-fedar(i), adj.
- fedartrago, st. m.
- feddh, st. m.
- feddhho
- feddahhôn, sw. v.
- fedelgolt
- fedema
- fede same
- federscelli
- fedstrag:
- fefewurz
- fefircrut
- fefodele n
- fefor
- fefra
- fegensa
- feginôn, sw. v.
- fegôn, sw. v.
- fêh, adj.
- gi-fêh, adj.
- gi-fehan, st. v.
- fêhthistil, st. m.
- fehe
- vêhedistel, mhd. st. m.
- fêhen1, sw. v.
- gi-fêhen, sw. v.
- fêhen2, sw. v.
- feh&a
- feheuuarta
- fehhichan
- fehic..
- gi-fêhida, st. f.
- fehihhan
- fêhî(n), st. f.
- fêhlahhan, st. n.
- fehno
- feho
- gi-feho, sw.
- fehôn, sw. v.
- fir-fehôn, sw. v.
- gi-fehôn, sw. v.
- fêhspeht, st. m.
- feht, st. n.
- gi-feht, st. n.
- fehta, st. sw. f.
- fehtalari
- fehtan, st. v.
- ana-fehtan, st. v.
- bi-fehtan, st. v.
- fir-fehtan, st. v.
- gi-fehtan, st. v.
- ir-fehtan, st. v.
- saman-fehtan, st. v.
- ubar-fehtan, st. v.
- uuidar-fehtan, st. v.
- fehtant
- fehtâri, st. m.
- fehtanto, adv.
- ana-fehtôn, sw. v.
- Fehtu
- -fehtunga, st. f.
- feich
- feich..
- feifalter
- feigi, adj.
- feihhan, st. n.
- feihhan(i), adj.
- feihhanîg, adj.
- feihnôn, sw. v.
- bi-feihnôn, sw. v.
- feili, adj.
- feiliso
- feillîh, adj.
- feilôd, st. m.
- feilôn, sw. v.
- feils
- feim, st. m.
- feimagôn, sw. v.
- feimen, sw. v.
- ûz-feimen, sw. v.
- feimîn, adj.
- ûz-feimôn, sw. v.
- feistin
- feit, aostndfrk. adj.
- feitî, aostndfrk. st. f.
- feitidi
- feitit
- feiz(i)t, part.
- feizita, st. f.
- feiz(i)tî, st. f.
- feizt
- feiztên, sw. v.
- ir-feiztên, sw. v.
- feizti
- fêkanlîko, as. adv.
- fekna
- fekni
- fel, st. n.
- fel.
- felachan
- felachin
- fel(a)han, st. v.
- bi-fel(a)han, st. v.
- gi-fel(a)han, st. v.
- bi-felahantlîh, adj.
- felahanto, sw. m.
- bi-fel(a)hanto, adv. part. prs.
- bi-fel(a)hâri, st. m.
- bi-fel(a)hida, st. f.
- felaho, sw. m.
- felarn
- fel(a)uua, st. f.
- fel(a)uuo, sw. m.
- felchirre
- felchumi
- feld, st. n.
- felda, sw. f.
- feldbluoma, sw. f.
- feldbûuuâri, st. m.
- feldchonala
- feldgang, st. m.
- feldhopho, sw. m.
- feldhuon, st. n.
- feldkervilla, st. f.
- feldkrût, st. n.
- feldkumih, st. m.
| | fastmuoti (vgl. Gröger § 70. 71, Kluge, Stammb.3 §§ 180.181, Schatz, Ahd. Gr. § 48) adj.; vgl. mnd. vastmôdich; ae. fæstmód. — Graff II,695. fast-muate: nom. pl. m. O 1,1,73. 2,10,22. 4,29,4. 37,22; -muottiu: nom. sg. f. Gl 2,445,66 (2 Hss.). beharrlich, ausdauernd, standhaft, unerschütterlich: fastmuottiu [confirmat pia pectora ... rogans, ne quem talia terreant, neu] constans [titubet fides, Prud., P. Quir. (VII) 44] Gl 2,445,66. sie sint fastmuate zi managemo guate, zi manageru nuzzi O 1,1,73. thaz ... wir zi themo guate io wesen fastmuate 2,10,22. sint sie alang io zi guate joh harto fastmuate 4,29,4. thaz uns hiar in libe thiu forahta ni klibe, joh wir sin fastmuate zi allemo guate 37,22. Komp. unfastmuoti; Abl. fastmuotî; vgl. AWB festmuoti.
fastmuotî (vgl. Gröger § 70. 71, Kluge, Stammb.3 § 180. 181) st. f.; mnd. vastmôde. — Graff II,695. fast-muati: dat. sg.? (lat. abl.? s. u.; oder nom. sg.?) Gl 4,5,6 (Jc). Festigkeit der Gesinnung, Standhaftigkeit: fastmuati fastlicho constantia (sollte an einen Abl. gedacht sein? Vgl. die Übers. durch ein Adv.) [animi firmitas, CGL IV,500,45]. Vgl. festmuotî.
-fastmuotîg adj. vgl. unfastmuotîg.
gi-fastnôn sw. v.; ae. gefæstnian; vgl. as. fast(a)non. gi-fastnodin: 3. pl. conj. prt. Gl 4,289,29 = Wa 50, 26/27 (Ess. Ev., 9. Jh.). etw. bekräftigen, bestätigen, (durch Beweis oder Zeugnis) als wahr u. sicher dartun: gifastnodin ex lege et prophetis comprobarent [zu: omnis scriba ... similis est homini patrifamilias, qui profert de thesauro suo nova et vetera, Matth. 13,52]. Vgl. gifestinôn, fastanon as.
fasto adv., mhd. vast(e), nhd. fast; as. fasto, mnd. vast(e), mnl. vaste; afries. feste; ae. fæste; vgl. an. fast. — Graff III,714 f. fast-: -o Gl 1,317,62 (Rb). 715,20 (2 Hss., darunter Brüssel 18 725, aus Xanten, 9. Jh.). 2,136,48 (M, 4 Hss.). 277,38 (M, 5 Hss., darunter clm 19 440 in beiden Teilen). 676,14. 762,13. 4,237,7. Beitr. (Halle) 85, 239 (vor Gl 2,674,17; 2 Hss.). S 105,9. 106,20. 107,36 (alle Ps. 138, 10. Jh.). 135,9. 138,32. 140,28. 141,10 (alle WB). 375,4. O 1,9,38 (FP). 28,18. 2,9,45. 21,7. 24,15 (-o anfangs vor in weggelassen). 3,8,18. 20,179. 22,26. 4,8,25. 5,12,11. 15,7. Ol 72. Nb 8,24 (2). 78,13. 80,31. 81,4. 105,15 (vgl. dazu auch Gröger § 11,2). 158,27. 177,24 (Hs. A = S. CIV,1). 179,9. 203,22. 210,1. 278,22. 281,13. 291,3. 296,8. 297,8. 343,14 [8,25 (2). 87,24. 90,25. 91,3. 116,4. 170,17. 191,7. 195,3. 220,3. 226,15. 301,3. 304,1. 315,7. 320,29. 322,1. 376,5]. Nc 700,19. 772,17 [19,9. 120,16]. NpNpw 117,13. 124,2 (2; Npw = 1). 147,13. Np 8,4. 85,6 (2). 90,1 (2). 93,15. 105,23. 118 Cant. grad. (546,4). Fides 40. Npgl 90,14; -a Gl 2,277,39 (M, clm 9573, 11. Jh.); -e 4,196,58 (sem. Trev., 11./12. Jh.); comp. -or 2,231,28 [Bd. 3, Sp. 651] (S. Flor. III 222 B, Wien 949 f. 115b, beide 9./10. Jh.). 300,7 (M, 3 Hss.). 302,24 (M). 747,43. 758,45. O 2,11, 51. Np 118 F, 43 (-ô-); -ora Npw ebda. (zu -a vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 405. 407, ders., Abair. Gr. § 125); superl. -ôst Nb 20,27 [23,1]. — uast-: -o Gl 2,136,49 (M, clm 14 689, 11./12. Jh.). 403,61. 712,49 (Paris 9344, 11. Jh. uashauendro, von Gröger S. 317 als Komp. fasthavêndi angesetzt). 5,15,19. S 130,97. 135,19. 24. 140,32 (alle BB). O 1,9,38 (V). Nb 177,24. 181,11 [191 var. 6. 197,21]. NpNpw Fides 40 (Np Hs. V2 = WSB 143, Abh. 15 S. 12; S.-St., Ausg. S. 1117 uesto, wohl Druckfehler). Npw 17,7. 105,24. 118 De ps. gr. 5; -e S 135,9 (BB). 141,10 (BB). NpX 118 Cant. grad. (S. X,15; v-); comp. -er Gl 2,133,1 (M, Wien 361, 11. Jh.). Verschrieben: factor: comp. Gl 2,300,8 (M, Wien 2723). Unklar bleibt: fastos: O 4,27,18 (möglicherweise ist das -s der an fasto herangezogene Gen. des Pers.-Pron., vgl. Kelle 2,324. 375; oder ist doch an einen Superl. mit ausgefallenem -t zu denken? Vgl. dazu die von Erdm. z. St. angeführten ähnlichen Konstruktionen, ders. Zfd Phil. 6,449, auch Braune, Ahd. Gr.13 § 161 Anm. 6). Bei fasto werden die Grundbedeutungen des Adjektivs festi ‘fest in sich’, ‘fest an etw.’, ‘etw. festhaltend’ durch die Verben so variiert, daß die Zuordnung zu diesen für die Gruppierung wesentlich ist, nur an wenigen Stellen sind die Bed. des Adj. noch zu fassen. 1) in seinem Wesen, seiner Art ungeteilt, ungespalten, echt, einheitlich (? Vgl. festi I 3): fasto [qui cum tantae virtutis esset, ut Christus credi potuisset, elegit] solide [subsistere in se, ne humana opinione raperetur inaniter super se, Greg., Hom. I,7 p. 1456] Gl 2,277,38 (oder zu 4 b?). 2) kraftvoll, mit Kraft; heftig, sehr (vgl. festi I 4): acrior fasto alacrior [zu: hoc acrior idem ecce aliud summa telum librabat ab aure, Verg., A. IX,416] Beitr. (Halle) 85,239 (vor Gl 2,674,17). an demo funftin sprozzen so nimet si martyres in hant . unde stephet also fasto . daz si ioh andero ordines fidelium . mit demo robore (Npw mit ira starche) hohor unde hohor sezzet NpNpw 118 Cant. grad. (546,4 = Npw De ps. gr. 5); — bezogen auf Gemütsbewegungen: fasto minneota inan [pater vero] tenere diligit eum [Gen. 44,20] Gl 1,317,62 (wurde tenere mit tenax, tenaciter verwechselt, zu dessen Bed. fasto besser paßt? festi adj. übersetzt mehrfach tenax). de uuider dir uuellent tuon, de uuillih fasto nidon nonne eos, qui te oderunt, oderam S 106,20. ioh muazin ... mit sinen (den Seinen) unsih fasto frewen thero resto O 1,28,18 (oder zu 9?); — intensiv, (in der Rede) nachdrücklich (vgl. auch 4 b): uaster melius [sententiae meae professione denuntio nihil a me unquam eorum, quae prohibita sunt, esse faciendum, Decr. Hil., Praef. p. 252] Gl 2,133,1. nu chius dir fasto ze mir, upe ih mih chere after dir proba me deus S 107,36. er (Judas) iz fasto gihiaz joh iz ouh ni firliaz; tharazua er hugita joh al ouh so gifrumita [vgl. spopondit et quaerebat opportunitatem, Luc. 22,6] O 4,8,25. ih giho des filo fasto Platoni Platoni vehementer assentior Nb 210,1 [226,15]; hierher wohl auch: fasto kisago allego i. instruo Gl 2,676,14. allego id est affirmo 4,237,7, vielleicht hat bei faste gesagon allego 196,58 ursprünglich auch ein lat. Interpretament gestanden (in allen Belegen ist fastogisagôn zusammengeschr., ist aber wohl nicht als Komp. aufzufassen). 3) fest bei Verben des Zugreifens (u. dann Festhaltens), des Bindens (auch im übertr. Sinn): festgemacht (an etw.), so daß es hält, schwer oder nicht mehr abzulösen, zu trennen ist, fest aneinandergefügt: a) bezogen auf Gegenstände u. gegenständlich Gedachtes: uasto hauendro zangun [versant] tenaci forcipe (Hs. focipe) [massam, Verg., A. VIII,453] Gl 2,712,49. du hapest mir de zungun so fasto piduungen [Bd. 3, Sp. 652] , daz ih âne din gipot nespricho nohein uuort S 105,9. so beginnet ez da mite spilen unde beuuindet diu horen so uasto, daz ez sih nieht erlosen nemag in ludendo obligat semetipsum cornu ... evadere non potest 130,97. in thaz cruci man nan nagalta, so sie tho fastos mohtun O 4,27,18. noh tir ne begagenda nieht ze starh tunest . sid noh tie senchelchrapfen fasto haftent nec tibi nimium valida tempestas incubuit . quando tenaces haerent anchorae Nb 80,31 [90,25]. anchorę daz sint suariu isen . chrapfahtiu . in chriechiskun fone dero hende genamotiu . uuanda sie sih fasto habent zuo dien steinen [vgl. quia quasi manus hominis comprehendat scopulos, Rem.] 81,4 [91,3]. manige Afros teta Regulus in haft . unde in bant ... daranah uuard ouh er geuangen . unde samo fasto gebunden sed mox ipse praebuit manus catenis victorum 105,15 [116,4]. fier elementa bindest tu ... zesamine ... so uasto . daz uore liehti hinauf neuliege daz liehtera uiur ... noh tiu suari dia erda nider nesenche 177,24 [191,7]. tiu ... herte sint . also steina . diu haftent fasto zesamine . unde nehengent nieht . taz man siu samfto zebreche adhaerent tenacissime partibus suis 203,22 [220,3]. dar (am Himmel) haltend tie sternen io noh fasto dia gehelli . dia sie after iro gesezzedo io hielten illic servant sydera veterem pacem . iusto foedere rerum 291,3 [315,7]. sageta imo ... sia ... in des skiezenten . unde fliegenten gotes keuualt Cupidinis . fasto uuesen fone imo gebundena adamantinis nexibus ... detineri Nc 700,19 [19,9]. die in olimpiade palestram uobton . die salboton sih . nio iro congressores an demo ringenne sie so fasto gesuerben nemahtin daz sie sie niderbrahtin 772,17 [110,16]. vuanda er fasto fergrindelot habet dine porta quoniam confortavit vectes portarum tuarum NpNpw 147,13. kesieho darana manen unde sternen . die du fasto gesaztost lunam et stellas quae tu fundasti Np 8,4; hierher wohl auch: er (Christus durch die Auferstehung) al iz umbithahta joh fastor gistatta ... theiz elichor ni wenkit O 2,11,51; b) übertr. auf Geistiges: fastor hartor [tanto eos durior sententia feriat, quanto illos in culpa] artius [vincula deliberationis ligant, Greg., Cura 3,32 p. 91] Gl 2,231,28. fastor [nisi quod ... dominus ... cum eos corporaliter reliquit, ut verba, quae recedens diceret, in corde audientium] arctius (Hs. artius) [impressa remanerent, Greg., Hom. II,29 p. 1569] 302,24 (oder zu 2?). fastor [temptavit autem idem Hilarius imposito diaconatus officio sibi eum] artius [implicare et ministerio vincire divino, Sulp. Sev., Mart. 5,2 p. 115,37] 747,43. fastor hartor krimmor arcius [zu ebda.] 758,45. sie gikleiptun sar thaz guat filu vasto in iro muat [vgl. posuerunt omnes, qui audierunt, in corde suo, Luc. 1,66] O 1,9,38. theich thir gibiete, thaz habe thu fasto in muate 5,15,7. so getuo in fasto haben an dir . clatiu ougen sines sinnes da defigere in te conspicuos visus animi Nb 179,9 [195,3]. ube du fragest uuelez tie hafta ... sin ... daz sint tie causę allero dingo . die fasto zu in habent selben diu ding . tero causę sie sint 278,22 [301,3]. tannan iz keskihet . taz ist sin urhab ... taz ist sin errecheda . tiu iz fasto zu iro bindet 281,13 [304,1]. habent iuuih fasto ze dero ebenmuoti . daz iuuih tiu leidega nesuare ... noh tiu lustsamo neuerchuste iuueres muotes ne vos aut tristis opprimat . aut iocunda corrumpat. firmis viribus medium . i. aequanimitatem occupate 297,8 [322,1]. an diu geuuan ih fastor tuam gratiam . daz ih ferlos mina superbiam NpNpw 118 F, 43. die daz tuont . die iustitiam fasto habent . die sint mit crehtemo herzen nals mit chrumbemo qui tenent eam omnes recto sunt corde Np 93,15. 4) fest (bei Verben der Ruhe, des Zustandes): a) fest haftend (auf einer Unterlage), unverrückbar, fest verankert (oft in einem Bilde), nicht zu vertreiben: ni firwerdent sie in ewon, firmident ouh then wewon, sint fasto âna enti in mines selbes henti [vgl. non rapiet eas quisquam de manu mea, Joh. 10,28] O 3,22,26 (oder zu 9, fasto als Variation zu âna [Bd. 3, Sp. 653] enti?). ter doh io uiel . fasto nestuont; ube er fasto stuonde . so neuile er qui cecidit . non erat ille stabili gradu Nb 8,24 [8,25]. uuanda uuir uuellen dien ubelen misselichen . unde daz ist uns fastost in muote quibus hoc maxime propositum est . displicere pessimis 20,27 [23,1]. sensus einer . ist kelazen . âne die andere dri sinna . dien eteuuar fasto haftenten animalibus ... also die meremuskela ... unde anderiu also gezogeniu . an dien steinen chlebendo sensus ... cessit inmobilibus animantibus 343,14 [376,5]. daz man danauuile . ube iz fasto stat . daz uueget man . daz uuerbet man NpNpw 117,13. daz sint die . die in dero himeliscun Ierusalem buent. Die nesturet furder nieman. Sie sizzent ieo fasto darinne . also Syon fasto sizzet in dero irdiscun Ierusalem [vgl. ita firmissima soliditate consistunt, Cass.] 124,2 (= Npw 1). der fasto sizzet in des hohesten helfo ... der uuonet ouh in des himelgotes scerme qui habitat in adiutorio altissimi Np 90,1. Npgl 90,14; b) übertr. auf die Gesinnung u. geistige Haltung: unerschütterlich, beharrlich, ohne sich abbringen zu lassen: ich gloube uaste, trohtin got alemahtige S 135,9 (BB, an got almahtigen WB), ähnl. 138,32 (WB). 140,32 (BB = 28 WB). 141,10. O 3,20, 179. Npw 17,7. (ich) giho uasto eina gotelichun ebenselbewigun einselbwesenti S 135,19 (BB), ähnl. 24 (BB). thaz io bi themo meine thaz muat si fasto heime O 2,21,7. thaz (durch die Krankenheilung) in thiu muat ni wankon, sin fasto in then githankon [vgl. ut per virtutem atque miracula praeteritus, apud audientes sermo firmetur, Hrab. in Matth. 8,3] 24,15. joh habet fasto ouh unser muat ... giwisso wizun wir thaz, theiz sid war lichamo was 5,12,11. daz er sie ferlure . ube Moyses sin iruueleto nestuonde fore imo . an demo bruche . an dero plaga. Also fasto . daz er sin zorn uuanti . unde nehanchti . daz er sie nah iro sculden ferlure ut disperderet eos . si non Moyses ... stetisset in confractione in conspectu eius NpNpw 105,23 (= Npw 24). diz ist diu gemeina gelouba . souuer die fasto unde getriuuuelicho nehabet . der nemag kehalten uuerden haec est fides catholica quam nisi quisque fideliter ac firmiter crediderit Fides 40. dero zeuueio uueret den got kerno . der sina legem fasto haltet in sinemo herzen [vgl. fige in corde tuo legem meam, Aug., En.] Np 85,6. der fasto sizzet in des hohesten helfo . der sih fasto ze iro fersiehet . der uuonet ouh in des himelgotes scerme 90,1; hierher wohl auch: streng, genau: fasto [patefacto tenore eiusdem cartulae a vobis etiam laudari, et] tenaciter [custodiri, Decr. Horm. I p. 268] Gl 2,136,48. fastor [prius ergo non inveniendus quaeritur, (Christus als Bräutigam der Seele), ut post inventus] strictius [teneatur, Greg., Hom. II,25 p. 1546] 300,7 (4 Hss., 1 Hs. githuuunganlîhho); — (im abwertenden Sinne) hartnäckig: ana fasto stontun [haec et his similia Paulo dicente factum est, ut mitigati essent et Iudaei et gentes, sed principes Iudaeorum] insistebant [Pass. PP. 8, p. 127] Gl 2,762,13. aber (die) ze iro ubeli sih fasto habenten . allero saldolih ebenubel sin in inprobitate vero manentibus . omnem pessimam esse fortunam Nb 296,8 [320,29] (oder zu 9?). 5) sicher, ohne Wanken: giang er after in tho sar oba themo wazare thar, fasto oba ther undu, so wir duen hiar in erdu O 3,8,18. 6) fest, ohne Bewegung, so daß sich etw., jmd. nicht mehr bewegen kann: stant plt fasto S 375,4; hierher wohl auch: er (Abraham) avur widorort ni want, êr er nan (Isaak) fasto gibant ... in then alteri er nan legita [vgl. cumque alligasset ... filium suum, Gen. 22,9] O 2,9,45. 7) fest, sicher, uneinnehmbar: thoh habet therer ... thaz fiant uns ni gaginit, thiz (das Königreich) fasto binagilit Ol 72. 8) gesichert (durch Festlegung, Beweise u. ä.), [Bd. 3, Sp. 654] gültig, unwiderlegbar: fasto stande [adhibe tecum adhuc unum, vel duos, ut in ore duorum, vel trium testium] stet (consistat firmetur) [omne verbum, Matth. 18,16] Gl 1,715,20. 5,15,19. uasto cautum [et statutum ius erat (Laa. iusserat), quo non liceret matribus, Prud., H. epiph. (XII) 145] 2,403,61. tu habest iz ... filo uasto . unde filo uuarhafto gefestenot firmissime ... verissimeque conclusum est Nb 181,11 [197,21]; Gl 2, 676,14. 4,196,58. 237,7 s. 2. 9) dauernd, ohne Aufhören, ununterbrochen, immerwährend (bei den folgenden Belegen scheint der temp. Akzent zu überwiegen, wenn auch andere Bedeutungen mitschwingen, vgl. die Verweise bei den Belegen): so ist taz kuis . unde fasto gesezzet . taz nieht kebornes state nesi constat et positum est aeterna lege Nb 78,13 [87,24] (oder zu 8?). taz (d. i. tero liuto lob) fone chiesenne sar nechumet . noh sih fasto nefollehabet quae nec iudicio provenit . nec umquam firma perdurat 158,27 [170,17] (vgl. auch 4). la sin fasto truhten min gebet in dinen oron auribus infige domine orationem meam Np 85,6 (vgl. auch 2 u. 4). Komp. thuruhfasto.
Fastolf S 62,5 s. Eigennamen.
fastos O 4,27,18 s. AWB fasto.
fastota s. fastên.
Fastraat Gl 4,602,37 s. Eigennamen.
faszon Gl 3,330,18 s. AWB fâscôn.
fata st. f., nhd. fat; vgl. ae. fadung. — Graff III,450. uat-: dat. sg. -o Nb 53,30 [61,11]; dat. pl. -ôn 24,4 [26,20]. Zustand, innere Verfassung: uuas ih in dien uaton . to ih tir half crunden tia tougeni dero naturę ...? talis habitus . talis vultus erat cum rimarer tecum secreta naturae? Nb 24,4 [26,20]. ia lieb man . uuaz habet tih praht ze dirro uato? in disa truregi . unde in disen uuuoft? quid est igitur o homo quod te deiecit in maestitiam et luctum? 53,30 [61,11]. Vgl. giunfatôn. |
| fasto
| | 1) in seinem Wesen, seiner Art ungeteilt, ungespalten, echt, einheitlich (? Vgl. festi I 3): fasto [qui cum tantae virtutis esset, ut Christus credi potuisset, elegit] solide [subsistere in se, ne humana opinione raperetur | | 2) kraftvoll, mit Kraft; heftig, sehr (vgl. festi I 4): acrior fasto alacrior [zu: hoc acrior idem ecce aliud summa telum librabat ab aure, Verg., A. IX,416] Beitr. (Halle) 85,239 (vor Gl 2,674,17). an demo funftin | | 3) fest bei Verben des Zugreifens (u. dann Festhaltens), des Bindens (auch im übertr. Sinn): festgemacht (an etw.), so daß es hält, schwer oder nicht mehr abzulösen, | | | a) bezogen auf Gegenstände u. gegenständlich Gedachtes: uasto hauendro zangun [versant] tenaci forcipe (Hs. focipe) [massam, Verg., A. VIII,453] Gl 2,712,49. du hapest mir de zungun so fasto piduungen, | | | b) übertr. auf Geistiges: fastor hartor [tanto eos durior sententia feriat, quanto illos in culpa] artius [vincula deliberationis ligant, Greg., Cura 3,32 p. 91] Gl 2,231,28. fastor [nisi quod ... dominus ... cum eos | | 4) fest (bei Verben der Ruhe, des Zustandes): | | | a) fest haftend (auf einer Unterlage), unverrückbar, fest verankert (oft in einem Bilde), nicht zu vertreiben: ni firwerdent sie in ewon, firmident ouh then wewon, sint fasto âna enti in mines selbes henti | | | b) übertr. auf die Gesinnung u. geistige Haltung: unerschütterlich, beharrlich, ohne sich abbringen zu lassen: ich gloube uaste, trohtin got alemahtige S 135,9 (BB, an got almahtigen WB), ähnl. 138,32 (WB). | | 5) sicher, ohne Wanken: giang er after in tho sar oba themo wazare thar, fasto oba ther undu, so wir duen hiar in erdu O 3,8,18. | | 6) fest, ohne Bewegung, so daß sich etw., jmd. nicht mehr bewegen kann: stant plt fasto S 375,4; hierher wohl auch: er (Abraham) avur widorort ni want, êr er nan (Isaak) fasto gibant ... in then alteri | | 7) fest, sicher, uneinnehmbar: thoh habet therer ... thaz fiant uns ni gaginit, thiz (das Königreich) fasto binagilit Ol 72. | | 8) gesichert (durch Festlegung, Beweise u. ä.), gültig, unwiderlegbar: fasto stande [adhibe tecum adhuc unum, vel duos, ut in ore duorum, vel trium testium] stet (consistat firmetur) [omne verbum, Matth. 18,16] | | 9) dauernd, ohne Aufhören, ununterbrochen, immerwährend (bei den folgenden Belegen scheint der temp. Akzent zu überwiegen, wenn auch andere Bedeutungen mitschwingen, vgl. die Verweise bei den Belegen): so ist taz kuis . unde fasto gesezzet . |
|