Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
fazzunga bis fedara (Bd. 3, Sp. 671 bis 672)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis fazzunga st. f., mhd. Lexer vaunge, nhd. fassung; vgl. mnd. vâtinge, mnl. vatinc.
fazzungi: gen. sg. Gl 1,751,67 (M, clm 22 201; zur Endung -i vgl. Matzel S. 112).
Last, Ladung: [video quoniam cum iniuria, et multo damno non solum] oneris [, et navis, sed etiam animarum nostrarum incipit esse navigatio, Acta 27,10] (5 Hss. fazza).
 
Artikelverweis 
fe Beitr. (Halle) 85,75,112 s. AWB far st. m.
 
Artikelverweis 
fe Pw 72,22 s. AWB fihu.
 
Artikelverweis 
fearu Gl 1,278,24 s. AWB fiera.
 
Artikelverweis 
febra Gl 4,296,60 (= fefra Wa 55,11) s. AWB fiebar.
 
Artikelverweis 
vêchemantel mhd. st. m.
uehe-mantil: nom. sg. Gl 3,663,42 (Innsbr. 711, 13. Jh.).
bunter, prächtiger Mantel, Umhang (wohl nur zu feierlichen Anlässen getragen): strifille ł uehemantil stragula. Vgl. Duc. 7,607 c s. v. stragulum: vestis est discolor, quae manu artificis diversa varietate distinguitur; dictum autem sic, quia in stratu et in amictu aptum. [Bd. 3, Sp. 672]
 
Artikelverweis 
vêchmol mhd. st. m.; mnl. veemol (in anderer Bed.).
veh-mol: nom. sg. Gl 3,48,52 (Paul. 106, 13. Jh.).
Verschrieben: vai-mil: nom. sg. Gl 3,48,52 (Innsbr. 355, 14. Jh.).
auffällig gefärbtes Amphibium oder Reptil (Feuersalamander? Kammolch? Sterneidechse?): vehmol stellio (2 Hss., eine weitere Hs. des 15. Jh. moltwurm).
 
Artikelverweis 
fecislun Gl 1,408,23 s. AWB fǽtels.
 
Artikelverweis 
fecigele Gl 3,660,16 s. AWB fezitragala.
 
Artikelverweis 
fecta [hinc lucum ingentum quem Romulus acer] asylum [rettulit ... monstrat, Verg., A. VIII,342] Gl 2,662,67 (clm 18 059, 11. Jh.) ist nicht gedeutet; möglicherweise ist es nicht deutsch.
 
Artikelverweis 
fedara st. sw. f., mhd. Lexer vedere, veder, nhd. feder; as. vethera (s. u.), mnd. vēder, mnl. vedere; afries. fethere (Holthausen, Afries. Wb.); ae. feþer; an. fjöđr. — Graff III,448.
fedara: nom. sg. Gl 1,516,49 (M); uedar-: dass. -a 2,9,26; dat. pl. -un 477,5. — federa: nom. sg. Gl 1,516, 49 (M, 5 Hss.). 3,203,2 (SH B); nom. pl. 15,36 (oder sg. wie lat.?). Np 67,14. Npgl ebda.; acc. pl. S 106,31. Np 54,7 (-â); ueder-: nom. sg. -a Gl 1,516,50 (M). 3,398,50 (Hildeg.). 507,2; -e 382,17 (Jd); nom. pl. -a Npw 103,3; acc. pl. -a S 130,105; phedera: nom. sg. Gl 1,516,51 (M, clm 17 403; z. Anlaut vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 166).
Schwach flektiert: fether-: nom. pl. -on Pw 67,14; gen. pl. -ono 62,8; acc. pl. -on 54,7; uetherun: nom. pl. S 372,3 = Wa 19,10 (De hoc qvod spvrihalz dicvnt, nach Steinm. 9. Jh., nach Wadst. wahrsch. 10. Jh.).
1) Feder von Vögeln, Flugfeder: uedarun [quis perfidorum credere ausit rapacem belluam ... cessisse] plumis [mollibus? Prud., P. Vinc. (V) 416] Gl 2,477,5. federa penna 3,203,2 (im Abschn. De avibus). 507,2. uuie sal geuan mi fetheron also duuon quis dabit mihi pennas sicut columbae Pw 54,7. Np 54,7. an getheke fetherono thinro mendon sal in velamento pennarum tuarum exsultabo Pw 62,8. of gi slapit under mitdon samnungun, fetheron duuon fersiluerdero si dormiatis inter medios cleros, pennae columbae deargentatae 67,14 (Kontext unklar, vgl. Sleumer s. v. clerus). die uedera daz sint diu gotes minna unde sines nahisten Npw 103,3 (Np pennae, Npgl fettacha); im Bilde: so uuillih danne file fruo stellen mino federa si sumpsero pennas meas diluculo S 106,31. so uuerdent ir federa dero gesilbertun tubun sanctę ecclesię pennae s. eritis columbae deargentatae Np 67,14. unde der aftero teil iro rukkes . dar die pennę radicem habent (federa crunt eigin) Npgl ebda.; im Plur. wohlFlügel: federa ala Gl 3,15,36.
2) Schreibfeder: fedara [lingua mea] calamus [scribae, velociter scribentis, Ps. 44,2] Gl 1,516,49 (7 Hss. rôra). uedara penna (Laa. penna scriptoris, de penna, de penna scriptoris) [Aldh., Enigm. LIX, Überschr. p. 124] 2,9,26. scriuere horn uedere scriptor cornu penna 3,382,17. horn dinda uedera cornu ... incaustum banziaz penna 398,50.
3) Flosse eines Fisches: so rihted ez (serra) vf sine uedera unde sinen zagel erigensque pennas et caudam S 103,105. visc flot aftar themo uuatare, uerbrustun sina uetherun 372,3 = Wa 19,10.
Komp. phâuuen-, phlûm-, skrîb-, slegifedara, skertifedara (?); Abl. fedarahha, fedarah; fedaraht, (gi-)fedar(i); fidiren.