| - grimmida, st. f.
- grimmîg, adj.
- grimmgheit, st. f.
- -grimmila
- grim(mi)lîhho, adv.
- grimmî(n), st. f.
- grimmint
- grimmisôn, sw. v.
- grimmit
- grimmo, adv.
- -grimmôd
- -grimmôn
- -grimmunga
- grimnussi, as.
- grîmo, sw. m.
- -grîmolt
- grimpo, as. sw. m.
- grina
- grînan, st. v.
- grindel
- grindil
- grint, st. m.
- grint, adj.
- grint
- grintil, st. m.
- grentil, st. m.
- bi-grintilôn, sw. v.
- fir-grintilôn, sw. v.
- grintlûs, st. f.
- grintobts
- grintoht, adj.
- grintohti, adj.
- grintuuurz, st. f.
- grintwurze, mhd. sw.
- grînunga, st. f.
- griobo, sw. m.
- grionemo
- griont, st. m.
- grioz, st. m.
- griozan, st. v.
- fir-griozan, st. v.
- griozboum, st. m.
- griozilîn, st. n.
- griozlant, st. n.
- -griozôt
- griozruoba, st. sw. f.
- griozstein, st. m.
- griozuuart, st. m.
- griozuuartil, st. m.
- griozuuarto, sw. m.
- griph
- bi-griphen, sw. v.
- gripheri, st. m.
- griphîg, adj.
- griphgî, st. f.
- griphlîh, adj.
- gripi
- gririu
- grîs, adj.
- gris-
- grîsenlîh, adj.
- grsil, adj.
- grist
- gris(t)gramôd, st. m.
- gris(t)gramôn, sw. v.
- ana-gris(t)gramôn, sw. v.
- gris(t)gramônto, adv.
- gris(t)gramunga, st. f.
- gristgrimmôd, st. m.
- gris(t)grimmôn, sw. v.
- ir-gris(t)grimmôn, sw. v.
- gristgrimmunga, st. f.
- bi-grtan, st. v.
- gritmâli, st. n.
- griusnia, as. sw. f.
- griut
- grivze
- grix
- grmiwurcz
- grob, adj.
- grobî, st. f.
- grobilvi
- grobo, adv.
- groccezan
- groen-
- groffen
- grogu:ni
- groibun
- gron
- gronare
- groninter
- grnspeith
- groppo, sw. m.
- gros
- grosa
- groselarium
- grosola, st. sw.?
- grosse
- gros
- groube
- grouben, sw. v.
- groubit
- groun-
- grouun
- grôz, st. m.
- grôz, adj.
- grôztharm, st. m.
- grozdia
- grozdrā
- grozdram
- grôz(e)gamandre(a)
- grôzeletih
- grôzên, sw. v.
- grôz(e)nezzila
- grôzî, st. f.
- grôzlut(t)i, adj.
- grôzmago1, sw. m.
- grôzmago2
- grôzmûs
- grôzsteinbrehha
- grozz-
- gruab&
- grubilôn, sw. v.
- gruegta
- grûên, sw. v.
- in-grûên, sw. v.
- in-grûêntlîh, adj.
- grufda
- gruft
- grufti, st. n.
- gruidun
- grûilunga, st. f.
- grûisal, st. n.
- ir-grûisôn, sw. v.
- ir-grûuuisôn, sw. v.
- ir-grûsen, sw. v.
- grûlîh, adj.
- grummer
- grun, st. m. u. f.
- grun-
- gruncenti
- gnde
- grundeba
- grundereba
- gi-grunden, mfrk.
- gi-grundian, and. sw. v.
- grundian
- grundil
- grundila
- grundreba
- grne dch
- grunil
- grni roch
- grunlaiche
- grunne-
- grunni
- grunnizôd, st. m.
- grunnizôt, st. m.
- grunt, st. m.
- grunten, sw. v.
- thuruh-grunten, sw. v.
- ir-grunten, sw. v.
- gruntfesten, sw. v.
- gruntfestî(n), st. f.
- gruntforscônti, part.
- gruntfrost, st. m.
- gruntfrosto, sw. m.
- -grunti, st. n.
- -grunti, adj.
- -gruntîg
- gruntila, st. sw. f.
- grundila, st. sw. f.
- gruntil, st. m.
- gruntlahha, st. f.
- gruntlahha, st. f.
- gruntleihha, st. f.
- gruntlîhho, adv.
- gruntlôsî, st. f.
- -grunto
- gruntsellôn, sw. v.
- gruntsoufî, st. f.
- gruntspeht
- grunzen, sw. v.
- gi-grunzen, sw. v.
- grunzic
- grunzîg, adj.
- grunzille
- grunzun
- gruoba, st. sw. f.
- gruobilî(n), st. n.
- grûôd, st. m.
- gruoen, sw. v.
- gruoh, st. m.
- gruon, st.
- gruonên, sw. v.
- ir-gruonên, sw. v.
- gruoni, adj.
- gruonî, st. f.
- gruonisal, st. n.
- gruonlenti, st. n.
| | grimmida st. f., mhd. Lexer grimmede; an. grimd. — Graff IV,325. crimmida: acc. sg. (oder pl.?) Gl 2,50,62 (Jc). unbarmherzige Härte, erbarmungsloses Vorgehen: [(praepositi) aestimantes se secundos esse abbates, adsumentes sibi] tyrannidem (Hs. tyrannides) [, scandala nutriunt, Reg. S. Ben. 65 p. 144,5].
grimmîg adj., mhd. Lexer grimmec, Lexer grimmic, nhd. grimmig; as. grimmag, mnd. mnl. grimmich. — Graff IV,325. grimm-ig-: nom. sg. m. -er Gl 4,215,10 (2 Hss.; auch mm-); superl. nom. sg. f. -iste S 154,54; -ich: Grdf. Gl 3,385,19 (Jd); -ech: dass. 347,58 (SH h; mm-). 1) grausam, unbarmherzig: grimmich crudelis Gl 3,385,19. in dero hello da ist ... diu grimmigiste heriscaft S 154,54. 2) unfreundlich, schroff (?): grimmech acharis sine gratia vel ingratus Gl 3,347,58 (oder evtl. zu 1, vgl. acharis sine gratia vel crudelis, Hildebrandt II, 153,68). 3) grimmig murrend (?): grimmiger grunnitus (l. grunniens, Steinm.) Gl 4,215,10. Abl. grimmgheit.
grimmgheit st. f., mhd. Lexer grimmecheit, Lexer grimmikeit, nhd. grimmigkeit; mnd. grimmichêit. — Graff IV,325. grimmig-heite (BB), grimic- (WB): dat. sg. S 145,22. Grausamkeit: ich habe gisundot ... in uirgifte, in grimmigheite, in tierlicher sarphi.
-grimmila vgl. heuuigrimmila.
grim(mi)lîhho adv., mhd. Lexer grimmelîche, nhd. grimmlich; as. grimlîko (s. u.), mnd. grimlĩk; ae. grimlíce; an. grimmliga. — Graff IV,325. crim-licho: Gl 4,6,55 (Jc). 22,69 (Jc); -lihor: comp. 2,87,7 (Bern 89, 9. Jh.). — grim-lich-o: Gl 2,431,40. 551,65; -e: 212,61; -or: comp. 90,6. 60. 96,33 (2 Hss., darunter Sg 299, 9./10. Jh.); -lihor: dass. 89,64 (Rheims 510, 9. Jh.). 67 (ebda.). 4,321,50 (Berl. Ham. 435, 9./10. Jh.; -lihor); -lior: dass. 2,89,64. 67 (beide Paris Lat. 12445, nach Blech, Gl.-Stud. S. 313, 9. Jh.). 4,321,49 (Berl. Ham. 435, 9./10. Jh.). — grim-lico: Gl 2,575,17 = Wa 89,23 (Düsseld. F. 1, 9. oder 10. Jh.?). grimme-licho: Nb 108,20 [119,7]. 1) grausam, unbarmherzig, hart: grimliche (der Priester) immaniter [feriendo quod delinquitur, ipse gravius delinquat, Greg., Cura 2,9 p. 29] Gl 2,212, 61. grimlicho [saevire nos iusto amplius, cum Christiana corpora plus quam] cruente [scindimus, Prud., P. Laur. (II) 60] 431,40. (Nero) sih taranah pluotegota grimmelicho . mit sinero muoter . ferhpluote ferus maduit matris effuso cruore Nb 108,20 [119,7]; Vokabelglossen: grimliho crudeliter [zu: nunc, nunc severum vivitur, nunc nemo temptat ludicrum, Prud., H. matut. (II) 33] Gl 2,551,65. grimlico severum adverbium crudeliter [zu ebda.] 575,17 = Wa 89,23; hierher wohl auch: crimlicho deterrime 4,6,55. tyranniđ 22,69. 2) streng, hart, von der gerechten Strafe: crimlihor [huiusmodi pernicies] saevius [et] austerius [vindicetur, Conc. Sard. I p. 137] Gl 2,87,7. grimlihor saevius [ebda.] 89,64. 90,60. 96,33. 4,321,49. grimlihor austerius [ebda.] 2,89,67. 90,6. 4,321,50.
grimmî(n) st. f., mhd. nhd. mnl. grimme. — Graff IV,324. crimm-: nom. sg. -i Gl 1,26,35 (Pa). 2,447,56. 4,114, 30 (Sal. a 2). Npgl 57,7; dat. sg. -i Gl 2,312,16 (Rb). 314,30 (Rb). Npgl 57,7; acc. sg. -ii S 200,18 (B); -e 169,31; grimm-: nom. sg. -i Gl 1,770,16 (2 Hss.). 2,735,21. Nb 138,5 [149,8]; dat. sg. -i Gl 2,75,6; -e W 62,14 (ABCK); acc. sg. -i Nb 105,3 [115,21]. Np Npw 26,2; gerimmi: nom. sg. Gl 4,142,53 (Sal. c). [Bd. 4, Sp. 429] krimmin: acc. sg. Gl 2,50,27 (Jc); grimmin: dass. I 35,8. 1) Erbitterung, trotziger Ingrimm: abohnassi slizzanti pittri anti crimmi austeritas severitas amaritudo Gl 1,26,35. grimmi [omnis]amaritudo [, et ira, et indignatio, et clamor, et blasphemia tollatur a vobis cum omni malitia, Eph. 4,31] 770,16. dhea Iudea auur dhurah iro grimmin mit dhemu unscama habendin andine quhedhant leogando Iudei autem pervicacia inpudicae frontis dicunt ... mentientes I 35,8. 2) Grausamkeit, Härte, Erbarmungslosigkeit, erbarmungsloses Vorgehen: krimmin uuotagin [noverit enim (abbas) se infirmarum curam suscepisse animarum, non super sanas] tyrannidem (Hs. tyrannide) [Reg. S. Ben. 27 p. 58,17/18] Gl 2,50,27 (vgl. 5,99,38). nolas fona uualiciri edo fona crimmi [quem (den Priester) et si quando zelus rectitudinis exigit ... furor ipse de amore sit,] non de crudelitate [Greg., Hom. I,17 p. 1498] 312,16. fona dera crimmi ęruuirdiker [qui (latro) non inde venerabilis, unde latro: nam latro] ex crudelitate, venerabilis [ex confessione, ebda. I,20 p. 1525] 314,30. crimmi [dignus subire cuncta ..., quaecunque vestra iusserit] crudelitas [Prud., P. Rom. (X) 100] 447,56. hiez siu haben die miteuuari des lampis, so daz si ire crimme nieth niuobten in die ire untertanen S 169,31. mit tiu der tyrannus uuolta skeinen sina grimmi cruciatus . quos putabat tyrannus esse materiam crudelitatis Nb 105,3 [115,21]. die iro grimmi an mir sceinen uuellen . die nelazet er sia sceinen NpNpw 26,2. unte sie (uuerltuurston) uuider dir superbiunt mit liste unte mit grimme W 62, 14; ferner: Npgl 57,7 (2, crudelitas, saevitia). 3) Strenge, Unnachsichtigkeit: grimmi [alia (supplicia) poenali] acerbitate [alia vero purgatoria clementia exerceri puto, Boeth., Cons. 4,4 p. 102,73] Gl 2,75,6. crimmii des meistres erhaftii fateres keaucke minna (abbas) dirum magistri pium patris ostendat affectum S 200,18. 4) Wildheit, von Raubtieren: kechoront sie (die Löwen) des pluotes . so uuirt in sar uf . iro erera grimmi si cruor tinxerit horrida ora . redeunt resides olim animi Nb 138,5 [149,8]. 5) Glossenwort: grimmi austeritas Gl 2,735,21. ferocia iracundia 4,114,30. ferocia 142,53.
grimmint Gl 2,676,33 s. krimman.
grimmisôn sw. v.; ae. grimsian. — Graff IV,325 f. crimmis-: 3. sg. -ot Gl 1,155,19 (R). 243,31 (Rδ; k-). 380,42 (Rb). 425,18 (Rb); 3. pl. -ont 2,312,14 (Rb); part. prs. nom. pl. m. -onte 1,290,68 (Jb-Rd). 1) wüten, toben: crimmisot saevit Gl 1,155,19. 243,31; vom Zorn Gottes: abulki crimmisot [vos hodie reliquistis dominum, et cras in universum Israel] ira [eius] desaeviet (Hs. deseruiet) [Jos. 22,18] 380,42; vom Schwert: uuafan crimmisot [num usque ad internecionem tuus] mucro desaeviet [? 2. Reg. 2,26] 425,18. 2) wütend, grimmig sein: crimmisonte [responderunt filii Iacob Sichem ... in dolo,] saevientes [ob stuprum sororis, Gen. 34,13] Gl 1,290,68. crimmisont [si quando (pastores) extrinsecus blandiuntur, intrinsecus] saeviunt [Greg., Hom. I,17 p. 1497] 2,312,14.
grimmit Mayer, Glossen, Errata, nach S. 102,13 s. krimman.
grimmo adv., mhd. grimme; as. grimmo; vgl. ae. grimme. — Graff IV,324. crimm-o: Gl 1,468,36 (Rf). 2,231,4 (S. Flor. III 222 B, 9. Jh., Wien 949, 9./10. Jh.; k-); -or: comp. 83,25 (2 Hss., darunter Stuttg. H. B. VI 109, 9. Jh.). 85,50 (Würzb. Mp. th. f. 146, 9. Jh.). 226,48 (S. Flor. III 222 B, 9. Jh.; k-). 758,45 (k-). 4,319,17; grimmo: 1,467,28 (M). 2,203,53 (S. Paul XXV d/82, 9./10. Jh.). [Bd. 4, Sp. 430] Verschrieben: criminor: comp. Gl 2,83,26. Mayer, Glossen S. 112,16 (oder crimmor, vgl. Beitr. (Tüb.) 102,317); hierher wohl auch verstümmelt: crim: Beitr. 52,158 (clm 6277, 9. Jh.; oder Grdf. zu grim?). 1) grausam, unbarmherzig: grimmo [occidistis eos (Juda)] atrociter [, ita ut ad caelum pertingeret vestra crudelitas, 2. Paral. 28,9] Gl 1,467,28. 468,36. grimmo [aut (rector)] immaniter (Hs. imminamiter) [feriendo quod delinquitur, ipse gravius delinquat, Greg., Cura 2,9 p. 29] 2,203,53. krimmo pittro [inimicitias ac damna quae valent,] atrociter [inferunt, ebda. 3,30 p. 87] 231,4, hierher wohl auch: crimmo [factusque est in morte viri] crudeliter [rigidus, ebda. 1,3 p. 5] Beitr. 52,158 (s. o. Formenteil). 2) streng, hart, von der Strafe: crimmor [huiusmodi pernicies] saevius [, et austerius vindicetur, Conc. Sard. I p. 137] Gl 2,83,25. 85,50. 4,319,17. Mayer, Glossen S. 112,16 = Beitr. (Tüb.) 102, 317. 3) heftig, stark: krimmor [quid vero] acrius [doctoris mentem, quam zelus dei frigit et excruciat? Greg., Cura 2,10 p. 32] Gl 2,226,48. 4) Fehlübers.: fastor hartor krimmor [temptavit autem idem Hilarius inposito diaconatus officio sibi eum] artius (Hs. arcius) [inplicare, Sulp. Sev., Mart. 5 p. 115,7] Gl 2,758,45 (arcius ist wohl als acrius aufgefaßt worden).
-grimmôd, -grimmôn, -grimmunga vgl. AWB gris(t)-. |
| grimmîg
| | 1) grausam, unbarmherzig: grimmich crudelis Gl 3,385,19. in dero hello da ist ... diu grimmigiste heriscaft S 154,54. | | 2) unfreundlich, schroff (?): grimmech acharis sine gratia vel ingratus Gl 3,347,58 (oder evtl. zu 1, vgl. acharis sine gratia vel crudelis, Hildebrandt II, 153,68). | | 3) grimmig murrend (?): grimmiger grunnitus (l. grunniens, Steinm.) Gl 4,215,10. | | grim(mi)lîhho
| | 1) grausam, unbarmherzig, hart: grimliche (der Priester) immaniter [feriendo quod delinquitur, ipse gravius delinquat, Greg., Cura 2,9 p. 29] Gl 2,212, 61. grimlicho [saevire nos iusto amplius, cum Christiana corpora plus quam] | | 2) streng, hart, von der gerechten Strafe: crimlihor [huiusmodi pernicies] saevius [et] austerius [vindicetur, Conc. Sard. I p. 137] Gl 2,87,7. grimlihor saevius [ebda.] 89,64. 90,60. 96,33. 4,321,49. grimlihor | | grimmî(n)
| | 1) Erbitterung, trotziger Ingrimm: abohnassi slizzanti pittri anti crimmi austeritas severitas amaritudo Gl 1,26,35. grimmi [omnis]amaritudo [, et ira, et indignatio, et clamor, et blasphemia tollatur a vobis cum omni malitia, Eph. 4,31] 770,16. dhea | | 2) Grausamkeit, Härte, Erbarmungslosigkeit, erbarmungsloses Vorgehen: krimmin uuotagin [noverit enim (abbas) se infirmarum curam suscepisse animarum, non super sanas] tyrannidem (Hs. tyrannide) [Reg. S. Ben. 27 p. 58,17/18 | | 3) Strenge, Unnachsichtigkeit: grimmi [alia (supplicia) poenali] acerbitate [alia vero purgatoria clementia exerceri puto, Boeth., Cons. 4,4 p. 102,73] Gl 2,75,6. crimmii des meistres erhaftii fateres keaucke minna (abbas) | | 4) Wildheit, von Raubtieren: kechoront sie (die Löwen) des pluotes . so uuirt in sar uf . iro erera grimmi si cruor tinxerit horrida ora . redeunt resides olim animi Nb 138,5 [149,8]. | | 5) Glossenwort: grimmi austeritas Gl 2,735,21. ferocia iracundia 4,114,30. ferocia 142,53. | | grimmisôn
| | 1) wüten, toben: crimmisot saevit Gl 1,155,19. 243,31; vom Zorn Gottes: abulki crimmisot [vos hodie reliquistis dominum, et cras in universum Israel] ira [eius] desaeviet (Hs. deseruiet) [Jos. 22,18] 380,42; | | 2) wütend, grimmig sein: crimmisonte [responderunt filii Iacob Sichem ... in dolo,] saevientes [ob stuprum sororis, Gen. 34,13] Gl 1,290,68. crimmisont [si quando (pastores) extrinsecus blandiuntur, intrinsecus] saeviunt [Greg., | | grimmo
| | 1) grausam, unbarmherzig: grimmo [occidistis eos (Juda)] atrociter [, ita ut ad caelum pertingeret vestra crudelitas, 2. Paral. 28,9] Gl 1,467,28. 468,36. grimmo [aut (rector)] immaniter (Hs. imminamiter) | | 2) streng, hart, von der Strafe: crimmor [huiusmodi pernicies] saevius [, et austerius vindicetur, Conc. Sard. I p. 137] Gl 2,83,25. 85,50. 4,319,17. Mayer, Glossen S. 112,16 = Beitr. (Tüb.) 102, 317. | | 3) heftig, stark: krimmor [quid vero] acrius [doctoris mentem, quam zelus dei frigit et excruciat? Greg., Cura 2,10 p. 32] Gl 2,226,48. | | 4) Fehlübers.: fastor hartor krimmor [temptavit autem idem Hilarius inposito diaconatus officio sibi eum] artius (Hs. arcius) [inplicare, Sulp. Sev., Mart. 5 p. 115,7] Gl 2,758,45 (arcius ist wohl als acrius aufgefaßt |
|