| - int-habanî1, st. f.
- int-habanî2, st. f.
- ir-habanî, st. f.
- -habanî
- bi-habannessi, st. n.
- bi-habannissî, st. f.
- bi-habannissida, st. f.
- habarhalm, st. m.
- -habâri
- bi-habâri, st. m.
- habarnezzila, sw. f.
- habaro, sw. m.
- habarscrecko, sw. m.
- habaruuurz, st. f.
- habba
- habbe
- habcsamo
- habda
- habech
- habeche, mhd. sw. m.
- habechesswum
- habeen
- habeh
- habên, sw. v.
- ana-habên, sw. v.
- bi-habên, sw. v.
- fir-habên, sw. v.
- gi-habên, sw. v.
- ingagani-habên, sw. v.
- in(t)-habên, sw. v.
- ûf-habên
- umbi-habên, sw. v.
- umbi-bi-habên, sw. v.
- untar-habên, sw. v.
- uuidar-habên, sw. v.
- zisamane-habên, sw. v.
- zisamane-folla-habên, sw. v.
- habendis
- habenisen
- habênto, adv.
- int-habênto, adv.
- umbi-habênto, adv.
- habeo
- haber
- haber
- habervre, mhd. st. m.
- haberîn, adj.
- habersâme, mhd. sw. m.
- haberwurm, mhd. st. m.
- habet
- bi-habêtî, st. f.
- gi-habêtî, st. f.
- habic
- habich
- habid, st. m.
- -habîg
- habih
- habihemo
- habihi
- habin
- habir-
- habiro
- habit
- habitant
- habke
- habo
- haboh
- it-habôn, sw. v.
- habuh, st. m.
- habuhhessuuam, st. m.
- habuhnessi
- habuhsuuammo, sw. m.
- habui
- habunga, st. f.
- habûnîsan, st. n.
- habwich
- hacca
- hacca
- haccho
- hacco
- hacge
- hacgo
- hach
- hach ..
- hachboum
- hachele
- hachges
- hach | inu
- hachit
- hacho
- hachta
- hachustim
- hacosunge
- hasila
- hacth
- hactvoch
- ha dach
- hadara, sw. f.
- haddōmiga
- haderik
- hađilîn, as. st. n.
- zi-hadilit, part.
- hádswǽpe, ae. sw. f.
- hadun
- ha e
- haeberhougan
- hæc fuch
- hæfern, ae. st. m.
- haefuc
- haer
- haerda
- haerenti
- hærin
- hærinc
- hærmel
- hærmil
- hæsine
- haeslin
- hǽst(e), ae. adj.
- hǽstig, ae. adj.
- hæt, ae. st. m.
- hætt, ae. st. m.
- hǽwe(n), ae. adj.
- haf-
- havan, st. m.
- havanâri, st. m.
- havaneri, st. m.
- havanskirbî(n), st. n.
- havenlîn, mhd. st. n.
- gi-hâvid, as. part.
- gi-hâvidlîko, as. adv.
- -hafoc
- hafode
- hafon
- haft, adj.
- haft, st. n.
- haft, st. m.
- bi-haft, adj.
- gi-haft, adj.
- haft-
- hafta, st. sw. f.
- haftbant, st. n.
- haftên, sw. v.
- ana-haftên, sw. v.
- gi-haftên, sw. v.
- zisama-haften, sw. v.
- zisamane-haftên, sw. v.
- zuo-haftên, sw. v.
- gi-hafto, adv.
- gi-sama-haftôn, sw. v.
- haftunga, st. f.
- hag, st. m.
- hago, sw. m.?
- hag
- haga
- haga-
- -haga
- hagal, st. m.
- -hagal
- hagalthruos, st. f.
- hagalthruosa?, st. f.
- hagaleia
- hagalgans, st. f.
- hagan, st. m.
- hagan
- haganahi, st. n.
- haganberi, st. n.
- haganbhuxa
- haganboum, st. m.
- hagiboum, st. m.
- hagboum, st. m.
- haganbuohha, sw.
- hagebuohha, sw.
- haganbutta, sw.
- haganthorn
- hagilthorn
- hegenthorn
- haganîn, adj.
- hagazussa, st. f.
- hâzussa, st. f.
- hagboum
- hagdorn, mhd. st. m.
- hage
- hage
- hagebuohha
- hagedorn
- hageleia
- -ia
- hagendornernoph
- hagendornknopf, mhd. st. m.
- int-hagenen, sw. v.
- hagenpau
- hagenpoim
- hagent..
- hagestal
- hagetb
- hâg(g)o, sw. m.
- hâcko, sw. m.
- hâko, sw. m.
- hagidorn
| | int-habanî1 st. f.; vgl. z. Bildung Wilm., Gr. 22 § 261 Anm. — Graff IV,736. ant-habani: nom. oder acc. sg. Gl 1,584,10 (Rb). Zurückhaltung, Geduld: [vae his, qui perdiderunt] sustinentiam (Hs. sustinencia, evtl. mit weggelassenem Nasalstrich, vgl. Meineke, Bernstein S. 119) [, et qui dereliquerunt vias rectas, Eccli. 2,16].
int-habanî2 st. f. — Graff IV,818. int-habanii: dat. sg. S 274,1 (B). Selbsterhebung, Anmaßung: .. fater si kinemmit nalles sinera inthabanii .. abbas autem quia vices Christi agit dominus et abbas vocetur non sua adsumptione, sed honore et amore Christi. Vgl. int-heffen.
ir-habanî st. f. — Graff IV,822 f. ar-hapani: nom. sg. Gl 1,128,26 (Pa); ir-: dat. sg. 508,41 (M). — ar-haban-: dat. sg. -i Gl 1,585,30 (Rb; oder nom.?). S 33,98 (Wk); er-: nom. sg. -i Gl 1,586,61 (Ja); dat. sg. -ii S 210,5 (B). 17 (B); acc. sg. -ii 209,25 (B); ir-habin-: dat. sg. -i Npgl 81,7; -e Gl 1,508,41 (M, 2 Hss.); acc. sg. -i Npgl 98,8. Hierher wohl auch mit apokopierter Endung: er-haban: nom. sg. Gl 4,142,7 (Sal. c; mus. Brit. Add. 18379, 13. Jh.); ir-haben: dat. sg.? 1,508,42 (M, clm 22201, 12. Jh.). 1) Erhebung: a) positiv: Erhöhung im christlichen Sinne: eino ist Christ, einer auur nalles gihuuerbithu thera gotcundhi in fleisg, sundar arhabani thera mennisgi in gode assumptione humanitatis in deum S 33,98. (ibu) ze deru erhabanii dia himiliscun ... vvellemees snivmo duruhqhueman ad exaltationem illam caelestem ... volumus velociter pervenire 210,5; — Erhabenheit: arhapani sublimitas Gl 1,128,26 (vgl. Splett, Stud. S. 195); b) negativ: Selbsterhöhung, Überhebung; Stolz keaugit vns eocouuelihha erhabanii chunni vvesan dera ubarmuatii ostendit nobis omnem exaltationem genus esse superbiae S 209,25. erhabanii nidarstigan indi deoheit vfstigan exaltatione descendere 210,17. vuaz uuas er uindicans? Die extollentiam (irhabini) diu dar uuerden mahti Npgl 98,8; von den Augen: arhabani augono [fornicatio mulieris in] extollentia oculorum [... agnoscetur, Eccli. 26,12] Gl 1,585,30. erhabani [domine pater ...] extollentiam (Hs. extollentia) [oculorum meorum ne dederis mihi, et omne desiderium averte a me, Eccli. 23,5] 586,61; irhabanî muotes ‘Hochmut’: neuuerdent irhohet ir . so filii altissimi . nube ir fallent fone elatione animi (irhabini muotis) Npgl 81,7; — hierher wohl auch: erhaban extollentia Gl 4,142,7 (s. o.). 2) Aufhebung, Aufnahme, als Bez. für den ‘Untersatz’ als term. techn. des logischen Schlusses: untpimeinido irhapani festinungo uzlace [Iob exemplar patientiae ... omnesque leges dialecticae,] propositione, assumptione, confirmatione, conclusione [determinat, Iob, Hier. Paulino p. XIV] Gl 1,508,41 (4 Hss. ûfirhabanî). Vgl. ûfirhabanî; ir-heffen.
-habanî vgl. auch ûfirhabanî.
bi-habannessi st. n. — Graff IV,736. bi-habannesse: dat. sg. T 141,12. Vorwand: uue iu, Pharisei lichezera, ir the forslintet hus uuituvvuono untar bihabannesse langes [Bd. 4, Sp. 530] gibetis vae vobis, Pharisaei hypocritae, qui devoratis domus viduarum sub obtentu prolixae orationis.
bi-habannissî st. f. — Graff IV,736. be-habannissi: dat. sg. Gl 4,309,28 (Zürich Rhein. 99 a, 9. Jh.). Vorwand: [cavete a scribis, qui ... devorant domos viduarum] sub obtentu [prolixae orationis, Marc. 12,40].
bi-habannissida st. f. — Graff IV,736. bi-haban-nissida (Sg 1395, 9. Jh.), -nissada (Sg 9, 9. Jh.; vgl. Gl 5,94,42): nom. sg. Gl 1,561,30. 30/31. Aufenthalt: [in plenitudine sanctorum] detentio [mea (d. h. der Sapientia), Eccli. 24,16].
habarhalm st. m., mhd. Lexer haberhalm, nhd. (älter) DWB haberhalm. habir-halme: dat. sg. Gl 2,675,6 (Schlettst., 12. Jh.). Haferhalm ohne Ähre, als Hirtenflöte verwendet: [(Tityre) silvestrem tenui musam meditaris] avena (culmo, stipula, Serv.) [Verg., E. I,2].
-habâri vgl. auch orthabâri.
bi-habâri st. m. — Graff IV,736. pi-hapari: nom. sg. Gl 1,567,14 (M, 5 Hss.). 804,60 (M, 5 Hss.); -hab-ari, -are: dass. 567,15. einer, der etw. hat, über etw. verfügt, an etw. festhält, ‘Inhaber, Bewahrer’: pihapari [investiga illam (sapientiam), et manifestabitur tibi, et] continens [factus ne dereliquas eam, Eccli. 6,28] Gl 1,567,14 (clm 22201 inthabeger). pihapari [qui timet deum, faciet bona: et qui ] continens [est iustitiae, apprehendet illam (sapientiam), Eccli. 15,1] 804,60.
habarnezzila sw. f., mhd. Lexer haberneele, nhd. (älter) DWB habernessel. — Graff II,1116. Nur im Nom. Sing. vom 11. Jh. an belegt. haber-nezz-: -ila Gl 3,474,12 (--). 578,19; -ele 4,215,9 (2 Hss.); -nesc-: -ila 3,512,1; -el 580,64 (-bs-); -nezel: 4,186,56 (-bs-). Mayer, Glossen S. 121,30; -næzel: Gl 4,186,56; habir-nezzele: 3,679,55. Kleine Brennessel, Urtica urens L. (vgl. Marzell, Wb. 4,921 ff., Fischer, Pfl. S. 287): habernezzila garganica Gl 3,474,12. 512,1. 578,19. 580,64. 4,186, 56. 215,9. Mayer, Glossen S. 121,30. urtica ganica (d. i. wohl garganica) Gl 3,679,55. |
| ir-habanî
| | 1) Erhebung: | | | a) positiv: Erhöhung im christlichen Sinne: eino ist Christ, einer auur nalles gihuuerbithu thera gotcundhi in fleisg, sundar arhabani thera mennisgi in gode assumptione humanitatis in deum S 33,98. (ibu) ze deru erhabanii dia himiliscun ... vvellemees snivmo | | | b) negativ: Selbsterhöhung, Überhebung; Stolz keaugit vns eocouuelihha erhabanii chunni vvesan dera ubarmuatii ostendit nobis omnem exaltationem genus esse superbiae S 209,25. erhabanii nidarstigan indi deoheit vfstigan exaltatione descendere 210,17. vuaz uuas er uindicans? | | 2) Aufhebung, Aufnahme, als Bez. für den ‘Untersatz’ als term. techn. des logischen Schlusses: untpimeinido irhapani festinungo uzlace [Iob exemplar patientiae ... omnesque leges dialecticae,] propositione, assumptione, confirmatione, conclusione [ |
|