| - gi-hâvidlîko, as. adv.
- -hafoc
- hafode
- hafon
- haft, adj.
- haft, st. n.
- haft, st. m.
- bi-haft, adj.
- gi-haft, adj.
- haft-
- hafta, st. sw. f.
- haftbant, st. n.
- haftên, sw. v.
- ana-haftên, sw. v.
- gi-haftên, sw. v.
- zisama-haften, sw. v.
- zisamane-haftên, sw. v.
- zuo-haftên, sw. v.
- gi-hafto, adv.
- gi-sama-haftôn, sw. v.
- haftunga, st. f.
- hag, st. m.
- hago, sw. m.?
- hag
- haga
- haga-
- -haga
- hagal, st. m.
- -hagal
- hagalthruos, st. f.
- hagalthruosa?, st. f.
- hagaleia
- hagalgans, st. f.
- hagan, st. m.
- hagan
- haganahi, st. n.
- haganberi, st. n.
- haganbhuxa
- haganboum, st. m.
- hagiboum, st. m.
- hagboum, st. m.
- haganbuohha, sw.
- hagebuohha, sw.
- haganbutta, sw.
- haganthorn
- hagilthorn
- hegenthorn
- haganîn, adj.
- hagazussa, st. f.
- hâzussa, st. f.
- hagboum
- hagdorn, mhd. st. m.
- hage
- hage
- hagebuohha
- hagedorn
- hageleia
- -ia
- hagendornernoph
- hagendornknopf, mhd. st. m.
- int-hagenen, sw. v.
- hagenpau
- hagenpoim
- hagent..
- hagestal
- hagetb
- hâg(g)o, sw. m.
- hâcko, sw. m.
- hâko, sw. m.
- hagidorn
- hagil
- hagildorn
- hagimb9che
- haginbuck
- haginehe
- haginpoiche
- hagipm
- hagistolt
- hago
- umbi-hagôn
- hagtûba
- hagubart, st. m.
- haguthorn, st. m.
- hagunnan
- hagustalt
- hagastalt
- hagustaltman, st. m.
- hah
- -hâh
- haha, interj.
- hâhal, st. m.
- hâhala, st. f.
- hâhan, red. v.
- ana-hâhan, red. v.
- bi-hâhan, red. v.
- furi-hâhan, red. v.
- gi-hâhan, red. v.
- ir-hâhan, red. v.
- untar-hâhan, red. v.
- zuo-hâhan, red. v.
- hahhul, st. m.
- hahil
- hâhil, st. m.
- -hâhil
- hâhilanka
- hahir
- hahla
- hahpuch
- hâho, sw. m.
- hahorn
- hahs(e)na, st. f.
- bi-hahsentlîhho, adv.
- hahsinen, sw. v.
- int-hahsinen, sw. v.
- untar-hahsinen, sw. v.
- hahsinôn, sw. v.
- ir-hahsinôn, sw. v.
- haht
- haht-
- hahtnôdi, andfrk. st. n.
- -hâhunga
- haic
- haich
- haiche
- haidecch
- haideih
- haidrse
- haie
- hail
- hailb
- hailhopfe
- hailpoum
- halpawm
- hain
- hainmte
- hainwrc
- haipf
- hairinc
- hairra
- hairræ
- haisip
- haitaub
- haitb
- haitube
- -hâke
- hacka1, sw. f.
- hacka2, sw. f.
- -hackâri
- hacko, sw. m.
- hâcko
- hako, as. sw. m.
- hâko
- hal
- hala, st. f.
- hala, ae. sw. m.
- haladi
- halaftra
- halagi
- halandsplut
- halap
- hal(a)salz, st. n.
- halb, st. m.
- halb, adj. num.
- halb, praep.
- halb, st. f.
- halba, st. sw. f.
- -halbri
- halbbrunnan, part.
- halbe
- hlbe
- halbezzan, part.
- halbfisc, st. m.
- halbgiloubîg, adj.
- halbgiskeid, st. n.
- halbgot, st. m.
- halbgruoni, adj.
- halbgurtil, st. m.
- halbgurtila, st. f.?
- halbhôrit, part.
- halbhunt, st. m.
- halbîsan, st. n.
- halbkliuuua, st. f.
- halblibîg, adj.
- halblîh, adj.
- halbman, st. m.
- halbmanlîh, adj.
- halbo, adv.
- halbo
- -halbo
- halbôn
- bi-halbôn, sw. v.
- umbi-halbôn, sw. v.
- halbscaftîg, adj.
- halbskilt, st. m.
- halbscritan, part.
- halbtior, st. n.
- halbtioro, sw. m.
- halbtôt, adj.
- halbûn
- -halbunga
| | [gi-hâvidlîko as. adv. gi-hauid-lico: Gl 2,586,53 = Wa 100,18/19 (Düsseld. F. 1, 9. oder 10. Jh.?). [Bd. 4, Sp. 588] krumm, verkrüppelt: [errorque] mancum (Glosse: curve) [claudicat, Prud., P. Laur. (II) 231].]
-hafoc vgl. wealhhafoc ae.
hafode, hafon S 111,20. 25 s. AWB habên.
haft adj. (zur Bildung vgl. Kluge, Stammb.3 § 222. 240, Wilm., Gr. 22 § 336,2. 384,2, Braune, Ahd. Gr.13 § 323 Anm. 3. 301 Anm. 8), mhd. haft; as. haft; ae. hæft; an. haftr; got. hafts; vgl. nhd. -haft; vgl. lat. captus. — Graff IV,739 ff. haft: Grdf. Gl 1,718,58 (2 Hss.). 770,4. 780,1. 5,17, 11. 12. S 56,19 (Lex Sal.). O 1,14,6. Nb 50,27 [57,14]; nom. sg. m. -]er S 188,74; gen. sg. m. -]es O 5,21,11; acc. sg. m. -]an Gl 1,718,58 (Brüssel 18723, 10. Jh.). O 4,21,16; -]en Gl 1,808,31 (M). 815,24 (M); acc. sg. f. -]a O 1,8,2; nom. pl. m. -]e T 145,13; -]a Gl 1,294,40 (Jb-Rd, vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 383). Thoma, Glossen S. 18,13; -]en Gl 2,73,12 (voc.); dat. pl. -]en T 18,2; acc. pl. m. -]a Gl 1,753,38 (M, 3 Hss.; oder nom.? s. u.). — hapht (vgl. Braune a.a.O. § 139 Anm. 7): Grdf. Gl 1,808,30 (M, 3 Hss.). 815,23 (M, 4 Hss.); acc. pl. m. -]a 753,38 (M, 2 Hss.; oder nom.?). 2,471,51 (2 Hss.). haht (außer Gl 1,808,31 alle Ess. Ev., 10. Jh.; zu -ht vgl. Schützeichel, Rhein. Vjbll. 20,253—275 u. Hermaea N. F. 10,201—210): Grdf. Gl 1,808,31 (M); acc. sg. m. -]an 4,292,64. 303,55. 58 = Wa 53,6. 61,10. 15; nom. pl. f. -]a 291,67 = Wa 52,24; gen. pl. m. -]no 300,17 = Wa 58,2/3. — hata (vgl. Gallée § 263 Anm. 2): nom. pl. f. Gl 4,298,56 = Wa 56,15 (Ess. Ev.). Die substant. gebrauchten unflekt. Belege könnten auch st. m. sein. 1) gebunden (auch übertr.), befangen, gefangen, in Gll. meist substant. (vgl. auch haft st. m.): hafta [in carcerem, ubi] vincti [regis custodiebantur, Gen. 39,20] Gl 1,294,40. hafta vincti [Comm. in Gen. = Gen. 39,20] Thoma, Glossen S. 18,13. haft [habebat ...] vinctum [insignem, qui dicebatur Barabbas, Matth. 27, 16] Gl 1,718,58 (2 Hss., 1 Hs. -an). 815,23 (1 von 5 Hss. -en). 4,292,64 = Wa 53,6 (oder zu Matth. 27,15, vgl. Gl 5,17,11, so Wa; Hs. hahtan). 5,17,12. haphta [militum ... consilium fuit ut] custodias (Hs. fälschlich custodes) [occiderent: nequis ... effugeret, Acta 27,42] 1,753,38 (5 Hss., 1 Hs. huotâri). haft [ego Paulus] vinctus [Christi Iesu, Eph. 3,1] 770,4. haft [Paulus] vinctus [Christi Iesu, Philem. 1] 780,1. hapht (1 Hs. haften, s. Formenteil) [noli ... erubescere testimonium domini nostri, neque me] vinctum [eius, 2. Tim. 1,8] 808,30. haften [huc omnes pariter venite] capti [quos ligat fallax ... catenis ... libido, Boeth., Cons. 3,10 p. 76] 2,73,12. haphta [sub pedibusque ducum] captivos [poplite flexo ad iuga depressos, Prud., Symm. II,559] 471,51. thero hahtno [Erklärung zu: habebat dimittere eis per diem festum unum, Luc. 23,17] 4,300,17 = Wa 58,2/3. hahtan [ut] unum [dimittam vobis in pascha, Joh. 18,39] 303,55 = Wa 61,10, dazu Randgl.: solebat eis unum hahtan dimittere 58 = Wa 61,15. haft [consueverat praeses populo dimittere unum] vinctum [Matth. 27,15] 5,17,11. ibu er in cuninges đeonoste haft ist nam si in iussione regis occupatus fuerit S 56,19. daz ih bin hie superstes hafter iro S 188,74. zi predigonne haften forlaznessi inti blinten gisiht praedicare captivis remissionem T 18,2. bi hiu ist, thaz sie thih (d. i. Christum) namun, sus haftan mir irgabun? O 4,21,16. taz muot tes tisiu (gaudium, spes, timor, dolor) uualtent . taz ist truobe . unde haft mens ... nubila est . et vincta frenis Nb 50,27 [57,14]; ferner: T 145,13 (captivus); hierher wohl auch: ther brinnit thuruh not, ther haftes man ni wisot ... ther suntilosan bintit O 5,21,11. 2) schwanger: hahta [vae autem] praegnantibus [, et nutrientibus in illis diebus, Matth. 24,19] Gl 4,291, 67 = Wa 52,24. hata sinđun praegnantibus [Luc. [Bd. 4, Sp. 589] 21,23] 298,56 = Wa 56,15; mit Gen.: êr si zi theru giburti thes kindes haft wurti [vgl. priusquam in utero conciperetur, Luc. 2,21] O 1,14,6; ferner 1,8,2. Komp. hanthaft; Abl. heften; vgl. AWB haft m., AWB haft n.; (gi-, bi-)haft, -hafto, -haftîg.
haft st. n. (m.?), mhd. nhd. haft m.; ae. hæft m.; an. haft n. — Graff IV,742 f. haft-: dat. sg. -e NpNpw 115,17. Npgl 67,8; -i Npw 106,14; acc. sg. -] Nb 105,13 [116,2]; dat. pl. -en Np 67,7. 106,14. — hapt: acc. sg. S 365,1,2 (Merseb.; zu -pt vgl. Braune, Ahd. Gr.13 § 139 Anm. 7). O 5,21,11 s. unter AWB haft adj. Fessel(n), Band(e): eiris sazun idisi ... suma hapt heptidun, suma heri lezidun S 365,1,2 (zur Deutung des Spruches vgl. Eis, Zaubersprüche S. 58—66). manige Afros teta Regulus in haft . unde in bant . tie er in uuige gefieng coniecerat ... in vincula Nb 105,13 [116,2]. do nam er sie anderest uzer finstri . unde uzer tode . unde uzer haften (Npw hafti) vincula eorum disrupit NpNpw 106,14. educens compeditos in fortitudine (uzzer hafte sundon sie neimende mit starchi) Npgl 67,8; ferner: NpNpw 115,17. Np 67,7 (alle vincula, Aug., En.). Abl. heftilîn; vgl. AWB hahtnôdi.
haft st. m., mhd. haft; ae. hæft; an. haftr. haft: acc. sg. O 4,22,10. — Vgl. auch die substant. gebrauchten unflekt. Belege unter haft adj. Gefangener: ia ist iu in thesa ziti zi giwonaheiti, ih uzar themo wize iu einan haft firlaze [vgl. ut unum (unum ex vinctis, Matth. 27,5) dimittam vobis, Joh. 18,39 (vgl. die Glossenbelege zu diesen Stellen unter haft adj.)].
bi-haft adj. (zur Bildung vgl. haft, gihaft u. Kluge, Stammb.3 § 222. 240), mhd. bihaft; mnd. mnl. behaft, behacht; ae. behæft. — Graff IV,743 f. pi-haft-: nom. sg. m. -er S 240,11. 248,26 (beide B); dat. pl. -eem 207,13 (B). Es läßt sich nicht entscheiden, wo bihaft- Adj. u. wo es als Part. verstanden ist (vgl. biheften), zumal nur flekt. Formen vorliegen (vgl. Braune, Ahd. Gr.13 § 365). beschäftigt: .. pihafteem hantum .. daz tuant vnduruhtaan farlaazzante mox ex occupatis manibus et quod agebant inperfectum relinquentes S 207,13. .. suuarriu deru bidarbi uuelih pihafter vvisit .. aut in causa gravis utilitatis quis occupatus fuerit 240,11, ähnl. 248,26 (occupatus); vgl. occupantur sin piheftit unter biheften. Komp. unbihaft; vgl. biheftida.
gi-haft adj. (vgl. haft adj.), mhd. Lexer gehaft; ae. gehæft. — Graff IV,743. ke-haft: Grdf. Nb 219,26 [236,20]; ge-: dass. 184,11. 222,8. 250,11 [200,19. 239,11. 269,30]. ge-haften: dat. pl. Nb 219,22. 220,16 (-ên) [236,15. 237,12] s. Bed.teil, oder doch als Part. zu AWB heften? Inwieweit weitere flekt. Formen hierher gehören oder flekt. Part. von heften sind, läßt sich nicht sicher entscheiden (vgl. dazu Kluge, Stammb.3 § 222. 224, Braune, Ahd. Gr.13 § 365, Krüer S. 46 Anm. 1 u. S. 157). (in Notkers philos. Erörterungen) zusammenhängend mit, verknüpft, innewohnend, mit Dat. (vgl. auch heften 3 b): die ereren zuô (d. i. Prämissen im Syllogismus) nesin einanderen so gehaft . taz tiu anderiu habe den halben teil dero ererun Nb 184,11 [200,19]. tiu (d. i. argumenta) fone affectis kenomen uuerdent . taz chit fone gehaften . diu sint intrinsecus sumpta 219,22 [236,15], ähnl. 220,16 [237,12]. diu sint kehaft unde inuuertig tien umbe diu man stritet 219,26 [236,20]. Plato lerta . taz tiu uuort tien gehaft [Bd. 4, Sp. 590] sin . fone dien man siu sprichet oportere sermones cognatos esse rebus de quibus loquuntur 222,8 [239,11]. tero conclusioni ist aber disiu gehaft . souuaz kuot neist . taz neist 250,11 [269,30]. Komp. ungihaft; Abl. gihafto; vgl. ana-, zisamanegihaft, AWB heften, AWB haftên, AWB giheftida.
haft- s. auch AWB heften.
hafta st. sw. f.; vgl. mhd. nhd. haft; mnd. hacht, mnl. hachte; afries. heft(e). — Graff IV,743. haft-: acc. sg. -a Gl L 342. 530 [beide 404]. Pw 67,19; nom. pl. -â Nb 278,20 [301,1]. — haftûn: dat. sg. Nb 309,10 [336,30]. 1) Bindung, Verknüpfung: ube du fragest uuelez tie hafta . unde diu gebende sin ... daz sint tie causę allero dingo Nb 278,20 [301,1]. diu ordena ... chomentiu mit festero haftun procedens inevitabili conexione 309,10 [336,30]. 2) Fesseln, Gefangenschaft: hafta [dum convertit deus] captivitatem [plebis suae, Ps. 52,7] Gl L 342 [404]. [avertisti] captivitatem [Iacob, Ps. 84,2] 530 [404]. nami hafta cepisti captivitatem Pw 67,19. Komp. masthafta.
haftbant st. n.; vgl. an. haftbönd n. pl. hapt-bandun: dat. pl. S 365,1,4 (Merseb.; zu -pt-vgl. Braune, Ahd. Gr.13 § 139 Anm. 7). Fessel: insprinc haptbandun, inuar uigandun! Vgl. Eis, Zaubersprüche S. 58 ff. |
| haft
| | 1) gebunden (auch übertr.), befangen, gefangen, in Gll. meist substant. (vgl. auch haft st. m.): hafta [in carcerem, ubi] vincti [regis custodiebantur, Gen. 39,20] Gl 1,294,40. hafta vincti [ | | 2) schwanger: hahta [vae autem] praegnantibus [, et nutrientibus in illis diebus, Matth. 24,19] Gl 4,291, 67 = Wa 52,24. hata sinđun praegnantibus [Luc. 21,23] 298,56 = Wa 56,15; mit Gen.: êr si | | hafta
| | 1) Bindung, Verknüpfung: ube du fragest uuelez tie hafta . unde diu gebende sin ... daz sint tie causę allero dingo Nb 278,20 [301,1]. diu ordena ... chomentiu mit festero haftun procedens inevitabili conexione 309,10 [336,30]. | | 2) Fesseln, Gefangenschaft: hafta [dum convertit deus] captivitatem [plebis suae, Ps. 52,7] Gl L 342 [404]. [avertisti] captivitatem [Iacob, Ps. 84,2] 530 [404]. nami hafta cepisti captivitatem Pw 67,19. |
|