| - aba-ir-houuuan, red. v.
- bi-houuuan, red. v.
- thana-houuuan, red. v.
- fir-houuuan, red. v.
- ir-houuuan, red. v.
- nidar-houuuan, red. v.
- -höuwel
- houuui
- houuuibluomo, sw. m.
- houuuîg, adj.
- houuuigrimmila, sw.
- houuuisegansa, st. f.
- houuuiscreckil, st. m.
- houuuiscûra, sw. f.
- houuuispranca, mfrk. sw.
- houuuistapho, sw. m.
- houuuôn, sw. v.
- gi-houuuôn, sw. v.
- -houuuôt, adj. part. prt. s.
- houuuûnhalb, st. m.
- hovaohneht
- hovberdec
- hovberdoc
- hovchs
- -hôvdig, as.
- hover
- hovetreif
- hovfe
- hôvidhâr, as. st. n.
- hôvidrêp, as. st. m.
- hôvidslop, as. st. m.
- hovinker
- hovisalgise
- hovpetlovch
- hovsrek.
- hovt
- hovuisal
- hovuisil
- howasil
- howe(-)
- howebt
- hown
- hozen
- hozreite, mhd. st. sw. f.
- hpihab&
- hplec
- hqr.kgr
- hr-
- hracz
- hræg(e)l, ae.
- hrēmig, ae.
- hréod, ae.
- hring, ae.
- hringa, ae.
- hramphun
- hrecho
- hrein(-)
- hremo
- hrên-
- hrênessi
- hrênkurni
- hreod
- on-hréosan, ae. st. v.
- hriffi
- hrím, ae. st. m.
- hrimfit
- hringan
- hringas
- hripun
- hrithas
- hrittm
- ..hrki
- hroemgū
- hromiat
- hrmo
- hros
- hrotagæ
- hrotilesteine
- .h.rs.o
- hrusli, as.
- hruuis
- hsahha
- hseo
- ..ht
- hu
- hu
- hu
- h.
- ha
- huafftaftin
- huaga
- huahaldi
- hara
- huarhur
- huaro.auinemo
- huarr-
- huba
- hûba, sw. f.
- hûbasnuor, st. f.
- hubben
- hûbehüetelîn, mhd. st. n.
- hûbelîn, mhd. st. n.
- hbeloc
- hûbil, st. m.
- hbitwela
- hbo
- huc
- hc
- hcbol
- huch
- huchela
- huchila
- huct-
- hucta
- huculan
- hūdisc zūge
- hudun
- hue
- huec
- huegues
- huehha..ran
- huela
- huenun
- huer
- huf, st. f.
- huf(-)
- huvaren, sw. v.
- hufbein, st. n.
- hufbeini, st. n.
- hufdorn
- hufe
- hfel
- hufelon
- hufertson
- huff-
- gi-huffa, st. f.
- hffehabeton
- hüffehalz, mhd. adj.
- huffel-
- hüffelhalz, mhd. adj.
- huffiltra
- huffoltri
- hufhale
- hufhalter
- hufhalz, adj.
- hufi
- huflatich
- hûflîhho, adv.
- hûfmâlun, adv.
- hûfo, sw. m.
- hûfo
- gi-hûfôdi, st. n.
- hufolder
- hufoltern
- hufolun
- hûfôn, sw. v.
- gi-hûfôn, sw. v.
- untar-hûfôn, sw. v.
- zisamane-hûfôn, sw. v.
- hûfôn, adv.
- hûfônto, adv.
- huft, st. f.
- hufta
- hufte
- gi-hufti
- gi-hugdigon, as. sw. v.
- ge-hugenissi, aostndfrk. st. n.
- huggen, sw. v.
- avur-huggen, sw. v.
- bi-huggen, sw. v.
- fir-huggen, sw. v.
- gi-huggen, sw. v.
- hera-huggen, sw. v.
- ir-huggen, sw. v.
- ubar-huggen, sw. v.
- uuidar-huggen, sw. v.
- ge-hug(g)entic, mhd. adj.
- gi-hug(g)ento, adv.
- ir-hug(g)ento, adv.
- hugi
- hugida, st. f.
- gi-hugida, st. f.
- ir-hugida, st. f.
- gi-hugidi, st. n.
- hugidistil
- ge-hugig, andfrk. adj.
- far-hugnissi, aostndfrk. st. n.
- hugt, st. f.
- -hugt, st. f.
- -huht, st. f.
- gi-hugt, st. f.
- gi-huht, st. f.
- -hugt, adj.
- -hugtî
- gi-hugtî, st. f.
- -hugtida
- gi-hugtida, st. f.
- -hugtîg
- gi-hugtîg, adj.
- gi-huhtîg, adj.
| | aba-ir-houuuan red. v. Part. Praet.: Verschrieben: haeber-hougan: Gl 1,623,38 (Würzb. Mp. th. f. 20, 9. Jh.; o aus u korr., g auf Rasur von e. Wohl [h]abe-erhou<u>an, vgl. Beitr. (Halle) 85,93). etw. (mit etw.) abschneiden: uuerden habeerhouuan [ante messem enim totus effloruit, et immatura perfectio germinabit, et] praecidentur [ramusculi eius falcibus, Is. 18,5].
bi-houuuan red. v., mhd. MWB behouwen, nhd. DWB behauen; as. bihauwan, mnd. mnl. behouwen; ae. behéawan. — Graff IV,706 f. Part. Praet.: pi-hauuā (Ra), verschrieben: -hecuuuan (Pa; -ec- für -a-), -hauuuam (K; -m für -n): Gl 1,66,16 (vgl. Splett, Stud. S. 125). behauen, meißeln: pihauuuan pisnitan caelatam sculptam.
thana-houuuan red. v. — Graff IV,706 s. v. hauan, hauwan. Praes.: hau ... thana: 2. sg. imp. T 102,2; hou ... thana: dass. ebda. (einen Baum) abschlagen, fällen, m. Akk.: senu nu sint thriu iar fon thiu ih quementi suochen uuahsamon in thesemo phigboume inti ni fintu; hou inan thana quaerens fructum in ficulnea hac et non invenio; succide ergo illam T 102,2, ähnl. ebda. (succidere).
fir-houuuan red. v., mhd. verhouwen, nhd. DWB verhauen; as. farhauwan, mnd. vorhouwen, mnl. verhouwen; ae. forhéawan. — Graff IV,707. Praes.: fir-houuuid: 3. sg. Gl 2,354,15 = Wa 83,13 (Carlsr. S. Petri, 11. Jh.). [Bd. 4, Sp. 1306] Praet.: for-heo: 3. sg. Gl 4,662,17 (Helmst. 254, 9. Jh.). Part. Praet.: fur-houuan: T 13,15. 1) (einen Baum) abschlagen, fällen, m. Akk.: iogiuuelih boum thie dar ni tuot guotan uuahsmon, uuirdit furhouuan inti in fuir gisentit omnis ergo arbor quae non facit fructum bonum, excidetur T 13,15. 2) etw. zerschneiden, durchschneiden: firhouuuid [si quis vero tres virgas, unde sepis ligatur, vel retorta, unde sepis contenetur,] capulaverit [, aut tres cambortos involaverit seu in clausura aliena traucum fecerit, 15 solid. multetur, Lex Rib. XLIII p. 98] Gl 2,354,15 = Wa 83,13; hierher wohl auch: forheo concapulavit (vgl. Mlat. Wb. 2,1140) id est concidit 4,662,17.
ir-houuuan red. v., mhd. Lexer erhouwen, nhd. (älter) erhauen; ae. ahéawan. — Graff IV,706. Part. Praet.: er-houuuan: Gl 2,30,22; -houuan: 773,11. Tiefenbach, Aratorgl. S. 23,25; ir-houuen: Npgl 98,9 (2); nom. sg. m. -]er ebda.; er-: dat. pl. -]en Gl 2,548,69. 1) etw. (Stein) von etw. abschlagen, aus etw. heraushauen: erhouuuan [fuit impius olim religionis honor, cum numina fusa metallis artifices timuere sui, cum templa dicarent] abscisis [de rupe deis, Ar. II,182] Gl 2,30,22. kesnitan erhouuan abscisis (excisis) [ebda.] 773,11 (vgl. Schlechter, Aratorgl. S. 120,155). erhouuan abscissis (excisis) [ebda.] Tiefenbach, Aratorgl. S. 23,25; m. Akk. u. auch m. aba + Dat.: lapis precisvs de monte sine manibvs (ein stein irhouuener aba berge âna hende) Npgl 98,9. quis est ille mons de quo precisus est lapis (uuer ist der berch aba demo der stein irhouuen uuart)? ebda. vuieo precisus sine manibus (irhouuen âne hende?)? ebda. 2) etw. zerteilen: erhouuenen [liquidas inter freta ripas fluctibus] incisis [et subsistente procella crescere, suspensosque globos potuisse teneri, Prud., Psych. 661] Gl 2,548,69.
nidar-houuuan red. v., mhd. niderhouwen, nhd. DWB niederhauen. — Graff IV,706. Praet.: hiu ... nider (Np), nidir (Npw): 3. sg. NpNpw Cant. Ez. 12. jmdn. niederschlagen, m. Akk.: min lib ist abagescroten . samoso uueppe fone uuebenten. Vnz ih noh lebennes pedige hiu mih got nider praecisa est velut a texente vita mea. Dum adhuc ordirer succidit me.
-höuwel vgl. AWB harthöuwel.
houuui s. heuui.
houuuibluomo sw. m., mhd. Lexer höubluome, nhd. DWB heublume. — Graff III,242. houue-bluom-: nom. sg. -o Gl 3,509,25 (Mülinensche Rolle, 11./12. Jh.); hou-: nom. pl. -en Npgl 53,9. — h-blu-men: nom. pl. Gl 3,587,25 (clm 4583, 13. Jh.). Heublume: a) allgem.: (schnell verwelkende) Blume im (gehauenen) Gras, als Sinnbild menschlicher Vergänglichkeit: omnis caro fęnum (al fleisc ist houuue) . et claritas hominis sicut flos fęni (unde menniscin purlichi also houbluomen) Npgl 53,9; b) spez.: als Name bestimmter Pflanzen: α) für die Herbstzeitlose, Colchicum autumnale L., vgl. Marzell, Wb. 1,1070 ff., bes. 1104: hovblumen yrmindactilia Gl 3,587,25; [Bd. 4, Sp. 1307] β) für (den Samen (?) von) Bockshornklee, Trigonella fenum Graecum L. (?): houuebluomo semen feni Gl 3,509,25 (vgl. dazu s. v. heuui u. Trigonella fenum Graecum bei Fischer, Pfl. S. 287: = semen trigonellae u. S. 206, u. Marzell, Wb. 4,805,2. 4, der Samen wird als Heilmittel verwendet).
houuuîg adj. — Graff IV,709. hwig-: nom. sg. m. -er Gl 4,61,32 (Sal. a 1); how-ik-: dass. -er 33 (Sal. a 1, 3 Hss., 1 davon -uu-). 142,48 (Sal. c); -ig-: dass. -er 61,32 (Sal. a 1). Wohl verschrieben: hovinker: nom. sg. m. Gl 4,61,34 (Sal. a 1); vielleicht als Verstümmelung hierher: ..r: nom. sg. m. 127 Anm. 5 (Sal. b; vgl. dazu 4,61,34). aus Heu, wie Heu(?): feniceus Gl 4,61,32. 142,48; vielleicht auch 127 Anm. 5 (s. Formenteil).
houuuigrimmila sw. (?) f. — Graff IV,327. hauui-grimmila: nom. sg. Gl 1,802,1/2 (clm 14747, 9. Jh.). Heuschrecke: opiomachus simił. migał. hauuigrimmila [zu: comedere debetis, ut est bruchus in genere suo, et attacus atque ophiomachus, ac locusta, singula iuxta genus suum, Lev. 11,22] (nach Steinm., Anm. 1, wohl auf locusta zu beziehen, zumal ophiomachus ‘Schlangenbekämpfer’ sonst mit ‘Storch’ glossiert wird; allerdings ophiomachus in der Lev.-Stelle e. Heuschrekkenart, vgl. Georges, Hwb.11 2,1357 u. Thes. IX,2,702). |
| fir-houuuan
| | 1) (einen Baum) abschlagen, fällen, m. Akk.: iogiuuelih boum thie dar ni tuot guotan uuahsmon, uuirdit furhouuan inti in fuir gisentit omnis ergo arbor quae non facit fructum bonum, excidetur T 13,15. | | 2) etw. zerschneiden, durchschneiden: firhouuuid [si quis vero tres virgas, unde sepis ligatur, vel retorta, unde sepis contenetur,] capulaverit [, aut tres cambortos involaverit seu in clausura aliena traucum fecerit, 15 solid. multetur, Lex | | ir-houuuan
| | 1) etw. (Stein) von etw. abschlagen, aus etw. heraushauen: erhouuuan [fuit impius olim religionis honor, cum numina fusa metallis artifices timuere sui, cum templa dicarent] abscisis [de rupe deis, Ar. II,182] | | 2) etw. zerteilen: erhouuenen [liquidas inter freta ripas fluctibus] incisis [et subsistente procella crescere, suspensosque globos potuisse teneri, Prud., Psych. 661] Gl 2,548,69. | | houuuibluomo
| | a) allgem.: (schnell verwelkende) Blume im (gehauenen) Gras, als Sinnbild menschlicher Vergänglichkeit: omnis caro fęnum (al fleisc ist houuue) . et claritas hominis sicut flos fęni (unde menniscin purlichi also houbluomen) | | b) spez.: als Name bestimmter Pflanzen: | | | α) für die Herbstzeitlose, Colchicum autumnale L., vgl. Marzell, Wb. 1,1070 ff., bes. 1104: hovblumen yrmindactilia Gl 3,587,25; | | | β) für (den Samen (?) von) Bockshornklee, Trigonella fenum Graecum L. (?): houuebluomo semen feni Gl 3,509,25 (vgl. dazu s. v. heuui u. Trigonella fenum Graecum bei Fischer, Pfl. S. |
|