| - gi-marka, st. sw.?
- markt, st. m.
- marktlîh, adj.
- marktman, st. m.
- in-markên, sw. v.
- marcgrâvin, st. f.
- marcgrâvo, sw. m.
- marchoug, st. n.
- -marclîhho
- gi-marko, sw. m.
- gi-merko, sw. m.
- markôn, sw. v.
- ana-markôn, sw. v.
- bi-markôn, sw. v.
- fora-markôn, sw. v.
- fora-gi-markôn, sw. v.
- gi-markôn, sw. v.
- ir-markôn, sw. v.
- umbi-markôn, sw. v.
- untar-markôn, sw. v.
- gi-untar-markôn, sw. v.
- zuo-markôn, sw. v.
- markônhuotil, st. m.
- markônto, adv.
- gi-markônto, adv.
- markstada, as. st. f.
- marcstein, st. m.
- markunga, st. f.
- gi-markunga, st. f.
- mârlîh, adj.
- mârlîhho, adv.
- marmel-
- marmil-
- marmorfaz, st. n.
- marmorîn, adj.
- marmul, st. m.
- murmul, st. m.
- marmulstein, st. m.
- marmulsteinîn, adj.
- maro, adj.
- mar(a)uui, adj.
- marobel, st. n.
- (-)marr-
- marrisal
- marromas
- marrunga
- marruvia, as.
- marsal
- marsilia, st. sw.?
- marsithila
- marscalc
- gi-mārson, aostndfrk. sw. v.
- marstal
- marstecko, sw. m.
- marstet
- mart, mhd. st. m.
- martalôn
- mart(a)râri, st. m.
- martirâri, st. m.
- martilâri, st. m.
- martarlîh, adj.
- martirlîh, adj.
- mart(a)rôn, sw. v.
- martirôn, sw. v.
- martalôn, sw. v.
- martartuom, st. m. n.
- martharm
- martilâri
- martir, st. m.
- martir-
- mart(i)ra, st. f.
- martirâri
- martirlîh
- martirôn
- martirunga, st. f.
- martis, st. n.
- martr-
- martun
- marunka
- maruui
- maruuî
- mas
- mâsa, sw. f.
- fir-mâsagôn, sw. v.
- masala, sw. f.
- masila, sw. f.
- masaloht, adj.
- masalts
- masar, st. m.
- masarên
- masaroht, adj.
- masas
- masbovm
- mascaldera
- masch-
- mascrunc
- mase
- masel
- masfichi
- masg-
- masich
- masila
- masca, sw. f.
- masco, sw. m.
- -masca, st. sw.?
- masclîh, adj.
- masco
- mascoht, adj.
- masmolt’a
- maspalter
- mass-
- massa, st. f.
- massa
- masscun
- masse
- masser
- mast1, st. m.
- mast2, st. m.
- mastboum, st. m.
- mastfogal, st. m.
- mastfugal, st. m.
- masthafta, st. sw.?
- mastig-
- mastigboum, st. m.
- mastihhi, st. n.
- mastic, mhd. m.
- masticöl, mhd. st. n.
- mastohso, sw. m.
- mestohso, sw. m.
- masz-
- masze
- mat
- matdū
- -mâte
- mater(a)na, sw. f.
- matrana, sw. f.
- mat(e)reia, sw. f.
- materslecco
- materslekko
- matigo
- matoscrec, st. m.
- matscrec
- matta, sw.
- mattelecha
- matten
- ir-mattên, sw. v.
- mattinon
- mattuc, ae. st. m.
- matzer
- maū
- maulberbaum, frühnhd.
- mausar
- mayn
- maz, st. n.
- maz-
- -mâz
- -mâz
- mâʒ, mhd. st. n.
- mâza, st.
- mazalderboum
- -mâzalt
- mazedisc, adj.
- mazelich
- gagan-mâzen, sw. v.
- mazer
- -mâzfast
- -mâzfluot
- maʒgenôʒe, mhd. sw. m.
- maʒgenôʒ, mhd. st. m.
- mazhaldera
- mazhaltra
- mazholter
- -mâzi
- gi-mâzi, adj.
- -mâzî
- mâzianisc, adj.
- mâzianitisc, adj.
- mâzîg, adj.
- mâzîgheit, st. f.
- mâzgî, st. f.
- mâzîgo, adv.
- mazleid, adj.
- mazleidî, st. f.
- mâzlîh, adj.
- -mâzo
- mazolderboum
- mâzôn, sw. v.
- -mâzôn
- gagan-mâzôn, sw. v.
- mazsahs
- mâzseil, st. n.
- mazthalpm
- mazuldra
- ..mazun
- -mâzuuizzo
- mazza
- mazzaldrimo
- mazzalt(a)ra, st. sw. f.
- mazzolt(a)ra, st. sw. f.
- mazzaltar, , st. sw. f.
| | gi-marka (st. sw.?) f., mhd. Lexer gemarke; ae. gemearc n. gi-march-: nom. sg. -a Gl 4,47,40 (Sal. a1, Zwettl 1, 12. Jh. Wien 2276, 13. Jh.); -] 41 (Sal. a1, clm 13002, 12. Jh. Adm. 3, Gll. 11./12. u. 12. Jh.). Grenze: confinium (1 Hs. gimerki, 1 gireini).
markt st. m., mhd. Lexer market, markt, nhd. DWB markt; as. markat, mnd. market, mnl. marct; afries. merkede, market; ae. market; an. markaðr; aus spätlat. marcatus. Belege im Nom. Sing., wenn nicht anders angegeben. march-at: Gl 1,210,14 (K). 2,591,15. 3,124,36 (SH A, 2 Hss.). 61 (SH A). 4,281,26 (M; lat. abl.); dat. sg.? -]o 1,648,49 (M, 2 Hss.; -o beeinflußt von der Abl.-Form des lat. Lemmas, oder verschr.?); dat. pl. -]un 2,754,20 (-); -et: 3,124,36 (SH A). 60 (SH A; 2 Hss.). 209,48 (SH B). 56 (SH B). 238,4 (SH a2, 2 Hss.). Hbr. I,257,88 (SH A). 258,13 (SH A); -it: Gl 3,124,37 (SH A); dat. sg.? -]o 1,648,50 (M; -o beeinflußt von der Abl.-Form des lat. Lemmas, oder verschr.?). — marc-at: Gl 1,648,49 (M, lat. abl.). 2,158,31 = Wa 83,12. 388,3 (2 Hss.). 392,40. 490,69. 504,12. 532,10. 539,66. 554,35. 4,206,52; -ade: dat. sg. Mayer, Griffelgl. S. 59,217 (Vat. Ottob. lat. 3295, Gll. 9. Jh. (?); lat. acc. sg.); -et: Gl 3,124,37 (SH A; -k-). 61 (SH A; -k-); -it: 62 (SH A; -k-); marct: 4,81,52 (Sal. a1). Verschrieben: marchot: Gl 1,210,14 (Ra; -o- Angleichung an ein ôn-Verb (?), so Splett, Stud. S. 298 f.); markirt: 761,22 (lat. abl.); marzat: 2,591,54 (vgl. oben Gl 2,591,15 in ders. Hs.); verstümmelt: ..atu..: dat. pl.? Nievergelt, Glossierung S. 489,595 (zu Gl 2,754,20). 1) Marktplatz, Markt: marchat chaufit mercatur (mercator Ra; wohl mit mercatus verwechselt, so Splett, Stud. S. 298) conparator Gl 1,210,14. marcat [Syrus negotiator ... byssum, et sericum, et chodchod proposuerunt in] mercatu (1 Hs. -o, 3 Hss. -rio) [tuo, Ez. 27,16] 648,49. 4,281,26 (Hs. mercario). marcat [sunt ... nomina in singulari numero alterius generis et alterius in plurali, ut ... locus iocus] forum [Don., Ars 375,31] 2,158,31 = Wa 83,12. marcat [barbaras] forum [per omne tortor exercet manus, Prud., P. Calag. (I) 47] 388,3. 392,40. 490,69. 504,12. 532,10. 539,66. 554,35. 591,15. marzat [Ianiculum cum iam madidum, fora,] rostra [, suburram cerneret eluvie sanguinis adfluere, Prud., P. Hipp. (XI) 45] 591,54. marchet forum (2 Hss. -us) a fando [Hbr. I,257,88] Gl 3,124,36. Hbr. I,257,88. marchet forum Gl 3,209,48. marchet forum ocium vel locus ludi [Hbr. II,302,58] 238,4. marchet item mercatum a commercio nominatum 124,60. Hbr. I,258,13. marchet mercatum Gl 3,209,56. marct nundina locus mercati 4,81,52. marcade [melius expetit quis ecclesiasticum quam] forense [iudicium, Halitg., De vitiis 3,5 p. 678 B] Mayer, Griffelgl. S. 59,217 (zur substant. Übers. lateinischer Adj. in der Hs. vgl. ebda. S. 143); spez.: Fleischmarkt: markirt [omne, quod in] macello [vaenit, manducate, 1. Cor. 10,25] Gl 1,761,22 (1 Hs. mrkat). 2) Verkaufsstelle, Laden: marchatun [tum demum clericus necessitate conpulsus ... e proximis] tabernis [bigerricam vestem ... rapit, Sulp. Sev., Mart. 2,1 p. 181,19] Gl 2,754,20. Nievergelt, Glossierung S. 489,595 (zu Gl 2,754,20). marcat pandocium Gl 4,206,52. Komp. fleiscmarcât, jârmarkt; Abl. marktlîh. Vgl. merkt.
marktlîh adj. Verschrieben: marca-lih: Grdf. Gl 4,202,48 (sem. Trev., 11. Jh.). [Bd. 6, Sp. 294] zum Markt gehörig: marcatlih forensis aforo.
marktman st. m.; afries. merkedmon. marcat-man: nom. sg. Gl 4,206,53 (sem. Trev., 11. Jh.). Händler: pandox.
in-markên sw. v., nhd. einmerken (Neubildung?). — Graff II,851. in-marchet: 3. sg. Gl 1,176,27 (Pa; -&; lat. prt.). — inmarket: 3. sg. Gl 1,176,27 (K; Ra -&; lat. prt.). bezeichnen (?): inmarchet cachundit inolevit innotuit (zur Wiedergabe von inolescere ‘Bedeutung gewinnen’ wohl über innotescere in abweichender Bed. u. zum transitiv gebrauchten ên-Verb vgl. Splett, Stud. S. 36. 252).
marcgrâvin st. f., mhd. Lexer marcgrâvinne, -grævinne, -grævîn, nhd. DWB markgräfin; mnd. markgrêvinne, mnl. marcgravinne. — Graff IV,314. march-greuin: nom. sg. Gl 3,428,21 (Wien 804,12. Jh.; -rchgͤ-). Markgräfin: marchionissa (zum lat. Lemma vgl. Niermeyer, Lex.2 S. 854).
marcgrâvo sw. m., mhd. Lexer marcgrâve, nhd. markgrafe; mnd. markgrêve, mnl. marcgrave; ae. mearcgrǽfa (vgl. Bosw.-T., Suppl. S. 633); an. margreifi. — Graff IV,314. Erst ab 12. Jh. belegt. Alle Belege im Nom. Sing. march-grauo: Gl 3,134,31 (SH A; -rchgͣ-); -grefo: 395,30 (Hildeg.). — marc-grauo: Gl 3,134,32 (SH A; -rcgͣ-). 427,31 (-rcgͣ-). Hbr. I,281,151/152 (-k-); -graue: Gl 3,134,33 (SH A; -rcgͣ-). 182,57 (SH B). — marg-grauo: Gl 3,134,31 (SH A; -rggͣ-). 182,57 (SH B). — margrau-: -o Gl 3,134,32 (SH A); -e 428,20. Verschrieben: mare-greue: Gl 3,378,16 (Jd; vgl. Add. II,75,24). Markgraf: marggrauo marchio Gl 3,134,31. 182,57. 378,16. 427,31. 428,20. Hbr. I,281,151/152. malzienz marchio Gl 3,395,30. Abl. marcgrâvin.
marchoug st. n. marc-houg: acc. sg. S 62,17 (Markbeschr.). (Grab-)Hügel als Grenzmarkierung: primum de Salu ... inde in Blenchibrunnon, inde ubar Sala in daz marchoug. Vgl. Karl Bischoff, Germ. *haugaz ‘Hügel, Grabhügel’ im Deutschen. Abh. d. Akad. d. Wiss. Mainz, Geistes- u. soz. wiss. Kl. 1975 Nr. 4, bes. S. 9—12.
-marclîhho vgl. untarmarclîhho.
gi-marko, auch gi-merko sw. m. (zum Nebeneinander von an- u. jan-Deklination vgl. Braune, Ahd. Gr.15 § 223 Anm. 2); vgl. got. gamarko f. (oder *gamarkon sw. v.? Vgl. Feist, Got. et. Wb. S. 192 u. Griepentrog S. 277 Anm. 12). — Graff II,849. ka-march-: nom. pl. -un Gl 2,104,50 (clm 19417, 9. Jh.; oder zu gimarkôn?); acc. pl. -un 743,29 (clm 14747, 9. Jh.); ga-: nom. pl. -un 123,69 (M). — ki-marachun: nom. pl. Gl 1,654,35 (Rb). ka-march-: nom. pl. -iun Gl 2,104,49 (2 Hss., darunter clm 14747,9. Jh.). Verschrieben: car-marchun: nom. pl. Gl 1,157,5 (R). Grenznachbar: camarchun eines chunnes finitimi vicini confines unius tribus Gl 1,157,5. kimarachun dine [Bd. 6, Sp. 295] finitimi tui [, qui te aedificaverunt, impleverunt decorem tuum, Ez. 27,4] 654,35. kamarchiun (1 Hs. noch sint) [non solum eorum (coepiscoporum), qui in tua sunt dioecesi constituti, sed etiam ad universos Carthaginienses ... vel eos, qui vicinis tibi] conlimitant (Hss. conliminant) [hic inde provinciis, Decr. Sir. XV p. 193] 2,104,49 (1 Hs. gimarkôn). 123,69 (Hs. noch sint; 5 Hss. zuomerken). kamarchun kapurun [omnes patentes et notos et] affines [: et propinquos et caros et amicos faceretis vobiscum concurrere? Pass. Caec. p. 339,44] 743,29.
markôn sw. v. (vgl. daneben merken), mhd. marken; as. markon, mnd. merken; afries. merkia; ae. mearcian; an. marka. — Graff II,849 f. march-: 1. sg. -on Gl 4,52,54 (Sal. a1, 5 Hss.). 53,35 (Sal. a1, 3 Hss.). Meineke, Ahd. S. 30,166 (Sal. a1); -en Gl 4,53,36 (Sal. a1, 3 Hss.; oder zu merken? Vgl. Parallelhss.); -o 62,59 (Sal. a1, 5 Hss.). 143,18 (Sal. c). Meineke, Ahd. S. 31,209 (Sal. a1); -e Gl 4,63,1 (Sal. a1); 3. sg. -ot 1,258,33 (R). Nk 391,10/11. 402,10 [32,5. 44,6/7]; 3. pl. prt. -otun Gl 2,759,31 (clm 14747,9. Jh.); ca-: part. prt. -ot 248,29 (Berl. Lat. 4° 676, 9. Jh.); ki-: dass. -ot 201,52. S 71,77 (Musp.). 226,22 (B); ke-: acc. sg. n. -ota Mayer, Griffelgl. Salzb. S. 75,154 (Salzb. St. Peter a VII 2, Gll. 9. Jh.); nom. pl. m. -ote Ni 539,30 [51,22/23]; ge-: part. prt. -ot Gl 2,55,61 (2 Hss.). Nk 391,9 [32,3]. marc-: 1. sg. -on Gl 4,200,51; -o 3,333,15 (SH g, 2 Hss.); 3. pl. -ont 2,145,30 (Frankf. 64, 9. Jh.); ki-: part. prt. -ot 210,65; gi-: part. prt. nom. pl. n. -odiu 157,27 (-k-; Oxf. laud. misc. 436, Gll. 9. Jh. (?); -k-). 1) be-, abgrenzen: marco collimito terminum facio Gl 3,333,15 (1 Hs. merken). marchon definio (1 Hs. definitio) 4,52,54 (3 Hss. merken). marcho ł enton (1 Hs. nur marcho) finio 62,59 (3 Hss. nur entôn, 1 Hs. merken). 143,18. Meineke, Ahd. S. 31,209; mit Akk.: sint sie (sc. angulares) aber definite . i. kemarchote mit temo nomine omnis . so sint sie uuilon samint uuar Ni 539,30 [51,22/23]. iro marcha habit lengi âne breiti . daz ist ter reiz . ter marchot sia (die Ebene) in mittemin Nk 402,10 [44,6/7]. 2) bestimmen, festsetzen, beschließen: marchon destino 4,53,35 (2 Hss. merken). 200,51. Meineke, Ahd. S. 30,166. tiu marcha gat umbe alliu lebendiu . unz tara nemarchot homo nieht Nk 10/11 [32,5]; mit Akk.: gemarchot ist per decretum [zu: si in hoc vitae salo circumflantibus agitemur procellis, quibus hoc maximum propositum est pessimis displicere, Boeth., Cons. 1,3 p. 9,36] Gl 2,55,61. gimarkodiu [si tamen contentiosus adversus ea quae bene sunt] decreta [Cresc., Liber can. X p. 840] 157,27. camarchot deliberatum [fuerat ut apud beatum Januarium martyrem Praenestina via eius corpus poni debuisset, Greg., Dial. 4,26 p. 409] 248,29. kemarchota [unaquaeque (sc. anima) habeat ab ortu nativitatis in custodiam sui angelum] delegatum (Hs. deli-) [Hier. in Matth. 18,10, CCSL 77,159,572] Mayer, Griffelgl. Salzb. S. 75,154. denne uerit er (der Richter) ze deru mahalsteti, deru dar kimarchot ist S 71,77. .. sin kimarchot quatuor psalmi cum antephonas terminentur 226,22. mit animali uuirdit uuitor gemarchot . tanne mit homine plus autem in genere quam in specie determinatio fit Nk 391,9 [32,3]. 3) bezeichnen, näher bestimmen: titulat marchot ł significat Gl 1,258,33. marcont [qui suo peccaverunt evidenter episcopo, excommunicati rationabiliter ab omnibus] aestimentur [Conc. Nic. V] 2,145,30; mit Akk.: kimarchot uuirdit [unde ipsum quoque episcopa- [Bd. 6, Sp. 296] tus officium boni operis expressione] definitur [Greg., Cura 1,8 p. 9] 201,52. 210,65. 4) aufzeichnen, vermerken: marchotun [tun illi stupentes ... diem et tempus] notant (Hs. -tabant) [sollicite requirentes, Greg. Turon., Mirac. Mart. 5 p. 898a] Gl 2,759,31. Komp. ginôtmarkôn; Abl. markônto, markunga. Vgl. merken. |
| markt
| | 1) Marktplatz, Markt: marchat chaufit mercatur (mercator Ra; wohl mit mercatus verwechselt, so Splett, Stud. S. 298) conparator Gl 1,210,14. marcat [Syrus negotiator ... byssum, et sericum, et chodchod proposuerunt in] mercatu | | 2) Verkaufsstelle, Laden: marchatun [tum demum clericus necessitate conpulsus ... e proximis] tabernis [bigerricam vestem ... rapit, Sulp. Sev., Mart. 2,1 p. 181,19] Gl 2,754,20. Nievergelt, Glossierung S. 489,595 (zu Gl 2,754,20). marcat | | markôn
| | 1) be-, abgrenzen: marco collimito terminum facio Gl 3,333,15 (1 Hs. merken). marchon definio (1 Hs. definitio) 4,52,54 (3 Hss. merken). marcho ł enton (1 Hs. nur marcho) finio 62,59 (3 | | 2) bestimmen, festsetzen, beschließen: marchon destino 4,53,35 (2 Hss. merken). 200,51. Meineke, Ahd. S. 30,166. tiu marcha gat umbe alliu lebendiu . unz tara nemarchot homo nieht Nk 10/11 [32,5]; mit Akk.: gemarchot ist | | 3) bezeichnen, näher bestimmen: titulat marchot ł significat Gl 1,258,33. marcont [qui suo peccaverunt evidenter episcopo, excommunicati rationabiliter ab omnibus] aestimentur [Conc. Nic. V] 2,145,30; mit Akk.: kimarchot uuirdit [unde ipsum quoque episcopa | | 4) aufzeichnen, vermerken: marchotun [tun illi stupentes ... diem et tempus] notant (Hs. -tabant) [sollicite requirentes, Greg. Turon., Mirac. Mart. 5 p. 898a] Gl 2,759,31. |
|