| - meinfullîg
- meinhuor, st. m. n.
- -meini
- gi-meini, adj.
- gi-mein, adj.
- gi-meinî, st. f.
- meinida, st. f.
- -meinida
- bi-meinida
- bi-meinidî
- fir-meinida
- fir-meinidî
- gi-meinida1
- gi-meinidî
- gi-meinida2
- gi-meinidî
- fora-gi-meinidôn, sw. v.
- fir-meinisôn, sw. v.
- meinlîh, adj.
- gi-meinlîh, adj.
- gi-meinlîhhn, adv.
- gi-meinlîhho, adv.
- meinlist
- gi-meinmerki, st. n.
- gi-meinmuotî, st. f.
- gi-meinmuotgî, st. f.
- gi-meinmuoto, adv.
- gi-meinnamîg, adj.
- meinni
- meino
- gi-meino, sw. m.
- gi-meino, adv.
- meinrât, st. m.
- gi-meinsam, adj.
- fir-meinsamî, st. f.
- gi-meinsamî, st. f.
- ir-meinsamî, st. f.
- fir-meinsamida, st. f.
- gi-meinsamida, st. f.
- -meinsamlîh
- gi-meinsamlîhho, adv.
- fir-meinsamôn, sw. v.
- gi-meinsamôn, sw. v.
- ir-meinsamôn, sw. v.
- gi-meinsamônto, adv.
- meinscho
- meinscaf, st. f.
- gi-meinscaf, st. f.
- gi-meinskezzo, sw. m.
- bi-meinscrift, st. f.
- meinsprâhha, st. f.
- meinstâla, st. f.
- meinsuuart, st. f.
- meinsuueridî, st. f.
- meinsuuero, sw. m.
- meinsuuuoro, sw. m.
- meinswurtic, mhd. adj.
- meintât, st. f.
- meintâtîg, adj.
- meintâtlîh, adj.
- meintâto, sw. m.
- meinum
- meinunga, st. f.
- bi-meinunga, st. f.
- meinuuillîg, adj.
- meio, sw. m.
- meior, st. m.
- meior-
- meiorhof, st. m.
- e
- ir
- meirdiup
- meis
- meis
- meisa
- meisa1, sw. f.
- meisa2, st. f.
- meisikar, st. n.
- meist, indecl. n.
- meist, adv. superl.
- meista, adv. superl.
- meistar, st. m.
- -meistar-
- meist(a)ra, sw. f.
- meist(a)râri, st. m.
- meistarin
- meist(a)rin(na), st. f.
- meistarlîh, adj.
- meistarlîhhn, adv.
- meistarlîhho, adv.
- meistarlîhhûn, adv.
- meist(a)rôn, sw. v.
- meistarscaft, st. f.
- meistartuom, st. m. n.
- -meisterkîn
- meistîg, adj.
- meisto, adj. superl.
- meistr-
- -meit
- (-)meit-
- gi-meit, adj.
- gi-meita, sw. f.
- gi-meitgang, st. m.
- gi-meitgengil, st. m.
- gi-meitgengo, sw. m.
- gi-meitheit, st. f.
- gi-meitî, st. f.
- gi-meitida, st. f.
- meitisôn, sw. v.
- gi-meitisôn, sw. v.
- gi-meitlîh, adj.
- gi-meitlîhho, adv.
- meito, sw. m.
- meitôn, sw. v.
- meiz
- -meiza
- meizan, red. v.
- aba-fir-meizan, red. v.
- fir-meizan
- gi-meizan, red. v.
- in-meizan, red. v.
- -meizanî
- aba-fir-meizen, sw. v.
- fir-meizen, sw. v.
- meizi
- meizil, st. m.
- -meizil
- -meizo
- meizziger
- mek
- melauues
- melbonū
- melda, st. f.
- meldâri, st. m.
- meldên, sw. v.
- fir-meldên, sw. v.
- gi-meldên, sw. v.
- meldensamo
- meldôn, sw. v.
- fir-meldôn, sw. v.
- gi-meldôn, sw. v.
- meldunga, st. f.
- fir-meldunga, st. f.
- melecc?ubilin
- melere
- meleuue
- melibeisc, adj.
- melc, adj.
- -melc, st. f.
- melkan, st. v.
- gi-melkan, st. v.
- ir-melkan, st. v.
- ûz-melkan, st. v.
- melcfaz, st. n.
- melckubilîn, st. n.
- melckubilo, sw. m.
- melkkuo, mhd. st. f.
- -melctra
- mella
- melm
- melm, st. m.
- melmôn, sw. v.
- melo, st. n.
- meloboum, st. m.
- melomuos, st. n.
- melostubbi, st. n.
- melscet
- melsc, mfrk.?
- melta, st. sw. f.
- malta, st. sw. f.
- molta1, st. sw. f.
- multa, st. sw. f.
- meltian, as. sw. v.
- meltithi, as. st. n.
- meltûnsâmo, sw. m.
- melues
- meluiues
- melwes
- melze
- melzîg, adj.
- memminper
- menær
- menden, sw. v.
- gi-menden
- mendento, adv.
- mendî
- ge-mendian, aostnfrk. sw. v.
- mendicot
- -mendîg
- mendilinto
- mendilôn, sw. v.
- mendilunga, st. f.
- mendilunto
- mendî(n), st. f.
- mendisli, aostndfrk. st. n.
- mendislo, as. sw. m.
- gi-mêntho, as. sw. m.
- menel
- menes-
- mênfullig, as. adj.
| | meinfullîg s. AWB mênfullig as.
meinhuor st. m. n. mein-huore: dat. sg. S 147,12 (BB). Unzucht: ich habe gisundot in aller slahte huore: ... in sippimo huore, in manigemo meinhuore, in allen huorminnon.
-meini vgl. auch unmeini.
gi-meini, auch gi-mein adj., mhd. gemein(e), nhd. gemein; as. gimêni, mnd. gemêine, mnl. gemeen; afries. gemēne; ae. gemǽne; got. gamains. — Graff II,782 ff. ki-meinn-: dat. sg. f. -ero Gl 4,335,9 (clm 6324, Hs. 9. Jh.). ke-mein-: Grdf. -e Nb 89,18/19. 161,27. 230,19/20. 264,27 [77,22. 136,19. 185,19. 206,30]. Ni 543,29 [55,26]. Nk 367,3. 385,30. 388,24. 391,20. 401,3. 20. 22 (3) [3,4. 26,8. 29,10. 32,13. 42,23. 43,15. 17—21]. Np 103,10. Npgl 64,7. 103,10. 17; nom. sg. n. -a Np 77,64; dat. sg. f. -ero Nk 405,24 [47,14]; acc. sg. n. -e Nb 337,10 [255,3]; acc. sg. f. -a Ni 499,16 [3,26]. Nk 371,4 (Hs. B = S. CXII,2; :k-, Doppelpunkt vor k wohl Korrekturzeichen, vgl. Ausg. K.-T.). 398,7/8 [8,8 Anm. 39,27]; -e Nb 16,23 [13,20]; nom. pl. m. -e Nk 410,12 [52,13/14]; nom. pl. f. -e Nb 190,28 [159,26]; acc. pl. f. -e 63,6 [52,30]; chi-: Grdf. -i I 41,13/14; acc. sg. f. -e 20; gi-: Grdf. -i O 1,2,10. 2,3,39. 3,9,12. 16,46. 20,172. 4,4,45. 5,16,41. 20,2. 23,248. Oh 166. Ol 5. Npw 148,16; -e Npgl 75,12; gen. sg. f. -un S 7,60 (Hildebr.); acc. sg. m. -an O 2,2,2; nom. pl. m. -en Npw 132,2; ge-: Grdf. -i Gl L 785. Npw 35,8; -e S 119,23 [K.-T. 7,314,13]. 121,21/22. Nb 56,11. 240,15. 246,20. 292,24. 335,22. 344,15. 348,11 [46,17. 192,1. 195,28. 224,21. 254,1. 259,25. 262,11]. Nc 818,7 [137,2]. Ni 549,6 [61,13]. Nk 368,23. 30. 369,14. 15. 375,7. 387,6. 389,23. 27. 399,25/26. 400,15. 26. 402,2/3 (Hs. B). 426,15. 427,2 [5,4. 12. 6,5 (2). 13,11. 27,19. 30,10/11. 15. 41,16. 42,6. 16. 43,22. 69,14. 70,4]. NpNpw 43,20. Np 35,8. 96,7. 11 (2). 148,14; -æ Nk 402,2/3 (Hs. A = S. CXIX,14) [43,22 Anm.]; nom. sg. f. -a Nk 401,18 [43,13]. NpNpw Fides 40; gen. sg. f. -ero Gl 2,56,15 (2 Hss.); dat. sg. m. -emo S 153,3; dat. sg. n. -emo Nb 63,2 [52,27]; dat. sg. f. -ero Nk 401,18. 402,16. 405,14. 22/23 [43,13. 44,12. 47,2. 12]; acc. sg. m. -en Nc 734,7. 818,12 [50,15/16. 137,6]. Nk 370,9 [7,8]; acc. sg. f. -a Nb 75,26 [65,4]. Nk 368,13. 370,10. 371,4 (Hs. A). 399,19. 400,18 [4,18. 7,8. 8,8. 41,10. 42,9]. NpNpw 105,5. Np 65,1. 69,2; -e Nb 103,18 [89,28]; -un [Bd. 6, Sp. 358] NpNpw Fides 1; nom. pl. n. -iu Nk 403,18 [45,11]; gen. pl. f. -ero Nb 65,11 [55,1]; dat. pl. -em Gl 2,146,46 (Frankf. 64, 9. Jh.); -en Nb 177,31 (Hs. D = S. CIV,3) [150a,4]; acc. pl. n. -en Ni 516,5 [23,16/17]; acc. pl. f. -e Nb 25,28. 27,7 [21,9. 22,10]. — gi-men-: dat. sg. m. n. -ion Gl 4,295,25 = Wa 54,8/9 (Ess. Ev.); [dat. pl. -on Wa 34,12. 43,1;] ge-: Grdf. -e 3,715,52 = 421,34. gi-mein: Grdf. Gl 2,465,8 (Paris Nouv. acqu. lat. 241, Hs. 11. Jh. clm 14395, Hs. 10. Jh.). Hbr. I,294,341 (SH A). II,128,21 (SH a1). Wohl hierher, verkürzt geschr.: niu: nom. sg. f. Mayer, Glossen S. 59,18 (clm 4542, Hs. 9. Jh.). 1) (mehreren Personen, Sachen oder abstrakten Größen) gemeinsam, sie in gleicher Weise betreffend, (für sie) gleich: kimeinnero [dies aliqui constituti sunt, ut in unum omnes pariter convenirent, ut ex conspectu] mutuo [et fides crescat, et laetitia maior oriatur, Is., De off. 1,36 p. 771] Gl 4,335,9. nu dih es so wel lustit gudea gimeinun S 7,60. huuanda dhar ist in rehteru chilaubin allero uuesan chimeini quia in fide communis est conditio omnium I 41,13/14. dhea herostun mit dheru smelerun dheodu eigun dhar chimeine lerunga principes cum subiectis plebibus communem habent doctrinam 20. duet rehtaz urdeili uns zuein (sc. Moses u. mir, Jesus) hiar gimeini O 3,16,46. si conpascuus ager est . licet conpascere. Taz chit . ist diu uueida gemeine . so muoz man sia gemeinlicho niezen Nb 56,11 [46,17]. (thie herosten) dero namen diu himeltougeni neuuolta geliutparet uuerden . unde in gemeinen namen gab fone einratigi . uuanda sie alliu ding sament Ioue keheizent nomen eis consensione perfecit Nc 734,7 [50,15/16]. ih sago dir daz ouh tannanuz ein affirmatio alde ein negatio neuuirdet . ube ein nomen gemeine funde ist manigen dingen diu ein speciem nieht keuuurchen nemugen dico etiam non fieri unam affirmationem vel negationem . si unum nomen commune positum sit multis rebus Ni 549,6 [61,13]. tie sint kenammen . dero namo ecchert kemeine . unde gelih ist aequivoca dicuntur quorum nomen solum commune est Nk 367,3 [3,4]. sie (Johannes Baptista u. Johannes Evangelista) mag man bede heizin homo unde animal . unde dannan habent sie gemeina diffinitionem habent et communem definitionem . quia uterque Iohannes est animal rationale mortale 368,13 [4,18]. sie heizent kemeinlicho animalia . unde samogemeine (l. samo gemeine) zala ist . taz sie daz sin . subaudis . taz sie heizint est eadem ratio substantiae 30 [5,12]. tie selben namen gebent sie iro speciebus . i. subalternis generibus . mit tien siu gemeina diffinitionem habent 371,4 [8,8]. tiu teil dero zalo . nehabint neheina gemeina marcha . tiu siu zesamene hefte partium etenim numeri . nullus est communis terminus ad quem copules particulas eius 399,19 [41,10]. uzer demo einen stupfe . der beuore uuas kemeine in hunc modum 401,3 [42,23]. sie stiftent monasteria an iro eigenen . daz darinne si . sanctorum fratrum communio (kemeine lib) Npgl 103,17; ferner: Nk 368,23 (communis). 369,14. 15. 370,9. 10. 399,25/26 (communis). 400,15. 18. 26 (alle communis). 401,18 (2, 1. Stelle communis). 20. 22 (3). 402,2/3. 16 (communis). 403,18. 405,14. 22/23 (beide communis). 24 [5,4. 6,5 (2). 7,8 (2). 41,16. 42,6. 9. 16. 43,13 (2). 15. 17—21. 22. 44,12. 45,11. 47,2. 12. 14]; — erw. mit Präp.verb. mit + Dat. d. Pers.: tho santa got giwaran gomon filu maran, man mit uns gimeinan O 2,2,2; — erw. mit abstr. Dat./Dat. d. Pers./Sache: tiz ist tiu minna fone dero ih sago . diu in allen (sc. allem, was Gott geschaffen hat) gemeine ist hic est amor cunctis com- [Bd. 6, Sp. 359] munis Nb 292,24 [224,21]. uernim daz infinitum nomen kemeine ist . ioh infinito subiecto . ioh infinito predicato Ni 543,29 [55,26]. tiu einluzziu sint . so Aristarchus ist . unde sin grammatica . tiu neuuerdent kesprochen uone demo underen taz ist in gemeine simpliciter autem quae sunt individua . et numero singularia . de nullo subiecto dicuntur Nk 375,7 [13,11]. allen substantiis ist kemeine . neuuesin an demo underin . s. uuanda sie accidentia nesint commune est autem omni substantiae in subiecto non esse 385,30 [26,8]. substantiis . s. secundis unde differentiis ist kemeine . uone iro subiectis kesprochen uuerdin uniuoce inest autem substantiis et differentiis . ab his omnia univoce praedicari [vgl. quod his (subiectis) cum differentia commune est, Boeth., Comm. Cat.] 388,24 [29,10]. diu heili ist temporalis . diu in (den Menschen u. den Tieren) gemeine ist [vgl. ut non solum hominibus, sed et iumentis detur ... ista carnalis et temporalis salus, Aug., En.] NpNpw 35,8. dien du potentatum miraculorum gabe . dien du allen communis (kemeine) pist . unde medius Npgl 64,7; ferner: Nk 389,27. 391,20. 426,15 (beide inesse). 427,2 [30,15. 32,13. 69,14. 70,4]. NpNpw 43,20. 148,14 (= Npw 16). Np 96,11 (2). Npgl 75,12 (communis); — gimeini habên (mit/sament + pronom./abstr. Dat./Dat. d. Pers.): etw. mit jmdm./ einer Sache gemeinsam haben: chit ouch dara zuo risibile. Taz nehabet er (der Mensch) mit nehenemo gemeine S 119,23 [K.-T. 7,314,13]. alle geluste habent taz kemeine . daz sie die nietegen gertendo . iagont ze dero tate hoc habet omnis voluptas . stimulis agit furentes [vgl. hoc est proprium omni voluptati, Rem.] Nb 161,27 [136,19]. disa dige habe (mannelih) gemeina sament martyribus Np 69,2; ferner: Nb 335,22 [254,1]. Nk 387,6. 389,23 (communis) [27,19. 30,10/11]; — gimeini uuesan/sîn, mit Dat. d. Person/abstr. Dat.: jmdm./ einer Sache zuteil sein: ih biginne redinon, ... wio thiu selba heili nu ist worolti gimeini O 1,2,10. thiu kraft (sc. die Heil- u. Wunderkraft Christ) ist iu (den Jüngern) gimeini 5,16,41. gizellen will ih suntar ... thaz selba urdeili, thaz worolti ist gimeini 20,2; ferner: 3,9,12. 4,4,45. 5,23,248. Oh 166. Ol 5; gimeini tuon, mit abstr. Akk. u. Dat. d. Person/abstr. Dat.: jmdm./einer Sache etw. zuteil werden lassen: thera sela deta er (Christus) gimeini thes lichamen heili O 3,20,172. daz du uns alten iro (sc. des niuuuen tietes) freuui gemeina tuoest NpNpw 105,5. 2) (durch Gemeinsames, Gemeinsamkeit) bekannt, vertraut, lieb: gimein [conscendunt (Fides et Concordia) apicem: mox et sublime tribunal par sanctum] carum [-que sibi supereminet aequo iure potestatis, Prud., Psych. 737] Gl 2,465,8. uone imo (Christus) chumit daz tou, daz ist diu gnada. also diu gotis gnada diu an dia chint chumit dere christenheite, also sin dia gimeinen pruodera Npw 132,3 (Np giminni); — wohl prädik. (mit zu ergänzendem bin oder uuesan sal): gimeini [ad excusandas excusationes in peccatis cum hominibus operantibus iniquitatem et non] communicabo [cum electis eorum, Ps. 140,4] Gl L 785 (vgl. Ausg. van Helten z. St. = Gl L 311); — im Einklang stehend mit: tu geheftest tia sela zu dien iro gemeinen liden unde zeteilest sia after dien tu conectens mediam animam . resolvis per consona membra . i. conectis et resolvis animam per consona membra Nb 177,31 (Hs. D = S. CIV,3) [150a,4] (Hs. A giminni). 3) einer Gesamtheit oder Allgemeinheit zukommend: allgemein, gesamt, ganz: in ire (gotes burg) ist der gotes skimo der sie al durluhtet in gemeinemo [Bd. 6, Sp. 360] nuzze S 153,3. therer (Christus) ist iuer heili joh salida gimeini O 2,3,39. nemuoto nieht eino in gemeinemo riche . dinero rihti zelebenne locatus intra commune omnibus regnum . ne desideres vivere proprio iure Nb 63,2 [52,27]. iuuer rihtuom . neist anderesuuio nieht kemeine . er neuuerde zeteilot vestrae vero divitiae . nisi comminutae . in plures transire non possunt Nb 89,18/19 [77,22]. anderiv (libertas) ist ... tiu in ioh chuningliches keuualtes inbindet . unde er âne gemeine ea . neheinen geduuing nehabet 103,18 [8,28]. ih meino daz firmamentum . daz kemeine ring ist . allero dero anderro sternon . die in heitero naht skinent circulum astri . quocumque micans nox pingitur 230,19/20 [185,19]. tie den ferlazent . ter gemeine ende ist . alles testir ist . tie habent sih tes uuesennes keloubet qui relinquunt communem finem omnium quae sunt . pariter quoque esse desistunt 240,15 [192,1]. so uuirt fone enero geuualte . unde fone dirro gefolgenne . allen menniskon sunderig . und gemeine huotare gesezzet ... ten gemeinen betont tie liute sament generalis omnium praesul . et specialis singulis mortalibus genius admovetur ... populi genio supplicant . cum generalis poscitur Nc 818,7. 12 [137,2. 6] (vgl. beide 7). an daz ende siehet diz frosang ... gemeina resurrectionem gentibus et iudeis . uuider dien Iudon . die sia in selben gehiezzen . unde gentibus fersageton [vgl. mater ecclesia spem generalis resurrectionis ... laeta decantat, Cass.] Np 65,1. Ofni unde Finees filii Heli lagen in uuige . noh sar iro uuiteuua dero einiu an demo chintpette irstarb . neuuurden geuueinot. Daz kemeina leid neliez sie 77,64. ube iuh uuellen homines peton . so zeigont in ze imo . uuanda er gemeine got ist . den ir unde sie beton sulent 96,7. dero apostolorum lera ist kemeine Np 103,10. daz medium ist . daz ist commune (souuaz in mittimin . ist . daz ist kemeine) Npgl ebda.; ferner: Nb 25,28. 27,7 (beide communis). 65,11. 75,26 [21,9. 22,10. 55,1. 65,4]; [hierher wohl auch: te than gimenon alemoson . te thero missa sancte Marie vi modios Wa 43,1;] — in best. Verbindungen: gimeini gilouba die christliche Glaubenslehre: souuer gehalten uuile sin . demo ist durft fore allen dingen . daz er habe die gemeinun gelouba quicumque vult salvus esse . ante omnia opus est . ut teneat catholicam fidem NpNpw Fides 1; ferner: 40 (catholica fides); gimeini uuîb Prostituierte: gemene wif meretrix (Hs. noch scortum, vgl. Nd. Wort 16,84,43 Anm.) Gl 3,715,52 = 421,34. gemein wip lupa vel meretrix vel fornicatrix vel scortum Hbr. I,294,341. nonaria meretrix II,128,21. 4) öffentlich: gemeinero [hanc igitur auctoritatem secutus quod a te inter secreta otia didiceram transferre in actum] publicae [administrationis optavi, Boeth., Cons. 1,4 p. 11,23] Gl 2,56,15. 5) üblich, gewöhnlich, weitverbreitet: gemeinem [si quis virorum ... amictu pallii utitur, quasi per hoc habere se iustitiam credens: et despicit eos, cui cum reverentia birris, et aliis] communibus [et solitis utuntur, anathema sit, Conc. Gangr. LXX p. 124] Gl 2,146,46. gimenion ut a vita vulgari segregatus voluntatem sequeretur sui conditoris (vgl. Gallée, Sprachdenkm. S. 42) [Randgl. zu: apprehensa manu caeci, eduxit eum extra vicum, Marc. 8,23] 4,295,25 = Wa 54,8/9. ungehuht habet er geuangen. Kemeine suht tero auuizzonton communem morbum inlusarum mentium Nb 16,23 [13,20]. kemeine sigeera uuaren . allero uictorum palmę in manibus ... tie aber eteuuaz filo tuomliches ketaten ... dien gab man eina tiura houbetzierda 190,28 [159,26]. fone diu ist taz selba guot allero menniskon taten erboten . samoso [Bd. 6, Sp. 361] gemeine lon est igitur ipsum bonum propositum humanis mentibus . veluti commune premium 246,20 [195,28]. daz kot euuig si . daz ist allero redohaftero gemeine gelubeda est igitur commune iudicium omnium ratione viventium . deum aeternum esse 348,11 [262,11]; — [spez., bez. auf einfache Klosterinsassen (in Abgrenzung zur Äbtissin): van Meclan Fizo en malt erito then gimenon iungeron Wa 34,12]. 6) generell, allgemein (im Gegensatz zu speziell, besonder, in philosophisch-logischem Zushg.): gimeiniu [quia homo] commune [omnium nostrum vocabulum est, Greg., Hom. II,25, PL 76,1192D] Mayer, Glossen S. 59,18. nomini quot accidunt? uui manegiu uolgent temo nomini? VI. Quę? qualitas te uuilichi. quę? subauditur ubiz eigen si alde gemeine, ter substantię alde des accidentis S 121,21/22. taz heizet communis locus an iogelichemo statu . taz man niomannen nemmendo . kemeine achuste luzzet [vgl. communis vero locus generaliter in facti crimen praeponitur, Is., Et.] Nb 63,6 [52,30]. turpitudo ist kemeine namo allero uitiorum . also honestas ist allero uirtutum 264,27 [206,30]. uuanda Socrates . unde Plato unde Demostenes . neguuinnent niomer sament ein gemeine bilde daz man sehen muge quod enim est sensibile . vel imaginabile . id non posse esse universum 344,15 [259,25]. nah periermeniis . sol man lesen prima analitica . tar er beidero syllogismorum kemeina regula syllogisticam heizet [vgl. pervenitur ergo a genere ad species ita ut in eo libro Aristotiles quem prima analytica appellavit syllogisticam generaliter comprehendat, Gr.] Ni 499,16 [3,26]. tisen sibenen (quantitatibus) sint kemeine namen . magnum . paruum . multum . exiguum . longum . breue Nk 410,12 [52,13/14]; ferner: Nb 337,10 [255,3]. Ni 516,5 [23,16/17] (universalis); — substant.: dicamus si placet genus taz kemeina . species taz sunderiga Nk 398,7/8 [39,27]. Abl. gimeinlîh, gimeinsam; gimeinlîhhn, -lîhhô, gimeino adv.; gimeino sw. m., gimeinscaf, gimeina, gimeinî, gimeinida2, -idî2; vgl. AWB gimeinento, ?meinscaf, ungimein. [Nässl]
gi-meinî st. f., mhd. gemeine st. f., frühnhd. gemeine st. sw. f. (vgl. DWb. IV,1,2,3220), nhd. dial. bair. gemain Schm. 1,1613; mnd. gemêine, mnl. gemene f. n.; got. gamainei; vgl. afries. mēne f. n. (?), ae. gemána m. — Graff II,784. ki-mein-: nom. sg. -i Gl 4,15,21 (Jc); ge-: acc. sg. -e S 357,15. Npw 35,6. 1) Gemeinschaft: ich ... gloube die gemeine allir gotis heiligin S 357,15. 2) in der Präp.verb. in gimeinî in adverbialem Gebrauch: gemeinsam, ohne Unterschied: trohtin, in himeli ist din gnada diu fore allen gnadon ist, dia du dinen heiligen gibest: andero gnada die in erda sint, gibest du in gemeine ubelen unde guoten Npw 35,6 (Np gimeina). 3) Glossenwort: kimeini participatio Gl 4,15,21 (zu 1?). Vgl. gimeina.
meinida st. f.; vgl. mhd. meinde st. n. (vgl. Findebuch S. 238). meinida: nom. sg. Mayer, Griffelgll. S. 87,388 (Vat. Ottob. lat. 3295, Gll. 9. Jh.?). Frevelhaftigkeit, Schändlichkeit: meinida [incestos vero nullo coniugii nomine deputandos, quos [Bd. 6, Sp. 362] etiam designare] funestum [est, Hrab., Poenit. II, PL 112,1405A] Mayer, Griffelgll. S. 87,388 (zur substant. Wiedergabe des lat. Adj. vgl. Mayer a. a. O. S. 143 u. Anm. 247).
-meinida vgl. auch forabi-, AWB heiligmeinida.
bi-meinida (auch -idî in späten Hss., vgl. Kluge, Stammb.3 § 125) st. f. — Graff II,793. pi-meinid-: nom. sg. -a Gl 1,667,17/18 (M, 3 Hss.). 4,52,31 (Sal. a1); gen. sg. -o 2,175,18 (clm 6277, Hs. 9. Jh.); -a Npw Cant. Zach. 73; dat. sg. -o Gl 1,808,36 (M, 2 Hss.). 2,136,7 (M, 4 Hss.). Mayer, Glossen S. 100,17; acc. sg. -a Gl 2,421,55 (2 Hss.). 426,41 (2 Hss.). 476,5; bi-: nom. sg. -a 4,52,31 (Sal. a1); acc. sg. -a 2,539,14. S 147,39 (BB). Npw 131,12; be-: nom. sg. -a Tiefenbach, Aratorgl. S. 19,13; -meined-: gen. sg. -a Npw 104,8. 105,45; dat. sg. -a 104,10; acc. sg. -a Nb 66,15 [56,5]. Npw 110,9. — bi-menida: nom. sg. Gl 4,52,32 (Sal. a1, Ink. 15. Jh.); be-: dass. 2,28,4. pe-meindi: acc. sg. Npw 2,4. 24,10. 1) (innere) Erwägung u. Entscheidung: pimeinido [(Theonas) illa affectus tristitia ... ac de sua iam voluntate et] definitione [non dubius, Cassian, Coll. p. 1180A] Mayer, Glossen S. 100,17; (selbstverpflichtende) Festlegung: bemenida [quod mutata voluntas falsi crimen habet, cumque est iam] cautio (institutio) [voti stare decet, nec velle prius violare sequenti, Ar. I,428] Gl 2,28,4 (1 Hs. bineimida). Tiefenbach, Aratorgl. S. 19,13 (Hs. verbi statt voti); — als Term. techn. der Rhetorik: Beratung, Erwägung, die zu einer Übereinkunft, einem Entschluß führt: stritet man darumbe . uuaz nuzze si zetuonne . alde zelazenne ... uuanda man des sol tuon deliberationem . daz chit einunga . unde bemeineda . pe diu heizet tiu slahta strites deliberatiua Nb 66,15 [56,5]. 2) Dekret: cheisarlih pimeinida chund si [consilium inierunt omnes principes regni tui, magistratus ... ut] decretum imperatorium exeat [Dan. 6,7] Gl 1,667,17/18 (1 Hs. gimeinidî, 1 gibot, 1 gimuoti). pimeinida [hoc ...] decretum [cape: aut ara ture et caespite precanda iam nunc est tibi, aut mors luenda est sanguine, Prud., P. Vinc. (V) 49] 2,426,41. 476,5. pimeinida decretum 4,52,31. ich nihabo rehte bihaltin ... min reht gisezzide, noh min guot bimeinida S 147,39. 3) Plan, Ratschluß, Vorherbestimmung: pimeinido [qui nos liberavit, et vocavit vocatione sua sancta, non secundum opera nostra, sed secundum] propositum [suum, et gratiam, 2. Tim. 1,9] Gl 1,808,36. pimeinido [quicquid in eodem negotio actum, scriptis Romam ex diversis terrarum, vel regionum partibus dei] prosecutione [perventum est, Decr. Symm. p. 264] 2,136,7. iz huolih uuas daz sie (die lantchuniga unde die fursten dero euuarton) sine (Gottes) pemeindi kedahton zeuuendenne: dar ana uuaren sie uppigheit ahtenti Npw 2,4 (Np praedestinatio, Npgl bineimida). 4) Prophezeiung, göttlicher Spruch: pimeinida [mollitus his et talibus brevem deus iram refrenat temperans] oraculum (Glosse: responsum, minam, vgl. PL 59) [prosper sinistrum, Prud., H. ieiun. (VII) 172] Gl 2,421,55 (nach Gl.-Wortsch. 6,309 noch Gl. prophetia). 539,14. 5) Bund (Gottes mit den Gläubigen): er leret sine uuege unde tuot sie offen den die sine pemeindi suochent unde siniu urchunde universae viae domini misericordia et veritas requirentibus testamentum eius et tes- [Bd. 6, Sp. 363] timonia eius Npw 24,10 (Np bineimida). daz uuort dero geloube sazta er Iacob ze festemo gebote unde Israheli ze euuigero bemeineda statuit illud Iacob in praeceptum et Israhel in testamentum aeternum Npw 104,10 (Np bineimida). irhugeta er sinero niuun bemeineda dia er Abrahe gehiez memor fuit testamenti sui 105,45 (Np bineimida); ferner: 104,8. 110,9. 131,12. Cant. Zach. 72/73 (alle testamentum, alle Np bineimida). 6) innere Bestimmung des menschlichen Wesens, Anlage: pimeinido [fit quippe mira exigentibus meritis] dispositionis [internae mensura, Greg., Cura 3,30 p. 87] Gl 2,175,18. Vgl. forabimeinida, bineimida.
fir-meinida (auch -idî in späten Hss., vgl. Kluge, Stammb.3 § 125) st. f. — Graff II,793. uar-meinid-: dat. sg. -o Gl 2,407,56; fir-: dass. -o 1,777,6. fir-meinidi: dat. sg. Gl 2,471,29 (Paris Nouv. acqu. lat. 241, Hs. 11. Jh.). 1) vorgefaßte Meinung, Vorurteil: firmeinido [testor coram deo, ... ut haec custodias sine] praeiudicio [nihil faciens in alteram partem declinando, 1. Tim. 5,21] Gl 1,777,6. 2) Bestimmung, Vorschrift: uarmeinido [quisque putat fato esse locum, sciat, omniparentem esse deum, nulli vetitum fatalibus astris, nec mathesis] praescripto (Glossen: constituto, impedimento, vgl. PL 60) [aliquo pia vota repelli, Prud., Symm. II,479] Gl 2,407,56. 471,29.
gi-meinida1 (auch -idî1 in späten Hss., vgl. Kluge, Stammb.3 § 125) st. f. — Graff II,793. ke-meinida: acc. sg. Gl 1,756,47 (3 Hss., darunter Carlsr. Aug. LXXXIII, Gll. 9./10. u. 11. Jh.). 5,20,20. gi-meinidi: nom. sg. Gl 1,667,19 (M, Göttw. 46/103, Gll. 12. Jh.?). 1) Ratschluß: kemeinida [scimus autem quoniam diligentibus deum omnia cooperantur in bonum, iis, qui secundum] propositum [vocati sunt sancti, Rom. 8,28] Gl 1,756,47. 5,20,20. 2) Dekret: cheisarlich gimeinidi chunt si [consilium inierunt omnes principes regni tui, magistratus ... ut] decretum imperatorium exeat [Dan. 6,7] (3 Hss. bimeinida, 1 Hs. gibot, 1 gimuoti). Vgl. foragimeinidôn.
gi-meinida2 (auch -idî2 in späten Hss., vgl. Kluge, Stammb.3 § 125) st. f., mhd. nhd. Lexer gemeinde; as. gimêntha, mnd. gemêinde, mnl. gemeende; vgl. afries. mēnte. — Graff II,785. ki-meinith-: dat. sg. -u Gl 1,214,31 (K); ke-: acc sg. -a S 27,15 (Patern.); chi-meinidh: nom. sg. I 15,12 (zum endungslosen Nom. Sing. vgl. Braune, Ahd. Gr.15 § 207 Anm. 2); gi-meinidha: acc. sg. S 30,54 (Wk); -meinid-: dat. sg. -e 147,10 (BB); acc. sg. -a O 4,11,32 (PV); -meinada: dass. ebda. (F); ge-meind-: nom. sg. -e Npw 103,17; acc. sg. -e S 339,19; -mainde: acc. sg. 355,18. — gi-menida: acc. sg. Gl 2,19,2; [-menitha: acc. sg. Awf. Tg. 91,18]. gi-meinidi: gen. sg. Npw Cant. Deut. 26. Verschrieben: gi-meidie: dat. sg. S 181,7 (l. gimeinidie, Steinm.). 1) Teilhabe: ich habe gisundot ... in huormachungo, in huoris gimeinide S 147,10. mit dero gimeinidie dinas lichanamon unta dinas blutas 181,7. in dheseru urchundin ist ziuuare araughit dhera dhrinissa zala endi chimeinidh iro einuuerches quo testimonio et trinitatis numerus [Bd. 6, Sp. 364] et communio cooperationis ostenditur I 15,12. ni wasgu ih sie (die Füße) ... thir (Petrus), ni habest thu deiles wiht mit mir, ouh ... gimeinida niheina [vgl. si non lavero te, non habebis partem mecum, Joh. 13,8] O 4,11,32. 2) Gemeinschaft, Gemeinde: a) bez. auf die Heiligen: kilaubu ... in uuiha khirihhun catholica, uuihero kemeinitha S 27,15. ich gloube die gemainde aller gotes heiligin 355,18. [gilouis thu ... an thia hilagon samunga endi helagaro gimenitha Awf. Tg. 91,18.] ih uzene siu dera gimeinidi dera heiligona Npw Cant. Deut. 26 (Np communio); ferner: S 30,54; b) bez. auf die Christen: liutstam daz in khirihhun kimeinithu suhtiker Necolaum (sc. wohl Nicolaitam) stultum in ecclesiae languentem Gl 1,214,31 (vgl. Splett, Stud. S. 306). ich gloube die gemeinde der heiligen christenheite S 339,19; c) bez. auf Klosterbrüder: si stiftent munestiura an iro eigenen, daz da inne si diu gemeinde dero heiligen pruodera Npw 103,17 (Np communio, Npgl gimeini lîb). 3) das Allgemeine, Allgemeines: gimenida [non igitur speciem per singula sermo retexit, sed] genus [explanat salebroso pagina versu, Aldh., De virg. 469] Gl 2,19,2. Vgl. gimêntho as., almeinde mhd. |
| gi-meini
| | 1) (mehreren Personen, Sachen oder abstrakten Größen) gemeinsam, sie in gleicher Weise betreffend, (für sie) gleich: kimeinnero [dies aliqui constituti sunt, ut in unum omnes pariter convenirent, ut ex conspectu] | | 2) (durch Gemeinsames, Gemeinsamkeit) bekannt, vertraut, lieb: gimein [conscendunt (Fides et Concordia) apicem: mox et sublime tribunal par sanctum] carum [-que sibi supereminet aequo iure potestatis, Prud., Psych. 737] Gl | | 3) einer Gesamtheit oder Allgemeinheit zukommend: allgemein, gesamt, ganz: in ire (gotes burg) ist der gotes skimo der sie al durluhtet in gemeinemo nuzze S 153,3. therer (Christus) ist iuer heili joh salida gimeini O | | 4) öffentlich: gemeinero [hanc igitur auctoritatem secutus quod a te inter secreta otia didiceram transferre in actum] publicae [administrationis optavi, Boeth., Cons. 1,4 p. 11,23] Gl 2,56,15. | | 5) üblich, gewöhnlich, weitverbreitet: gemeinem [si quis virorum ... amictu pallii utitur, quasi per hoc habere se iustitiam credens: et despicit eos, cui cum reverentia birris, et aliis] communibus [et solitis utuntur, anathema sit, Conc. Gangr. | | 6) generell, allgemein (im Gegensatz zu speziell, besonder, in philosophisch-logischem Zushg.): gimeiniu [quia homo] commune [omnium nostrum vocabulum est, Greg., Hom. II,25, PL 76,1192D] Mayer, Glossen S. 59,18. nomini | | gi-meinî
| | 1) Gemeinschaft: ich ... gloube die gemeine allir gotis heiligin S 357,15. | | 2) in der Präp.verb. in gimeinî in adverbialem Gebrauch: gemeinsam, ohne Unterschied: trohtin, in himeli ist din gnada diu fore allen gnadon ist, dia du dinen heiligen gibest: andero gnada die in erda sint, gibest du in | | 3) Glossenwort: kimeini participatio Gl 4,15,21 (zu 1?). | | bi-meinida
| | 1) (innere) Erwägung u. Entscheidung: pimeinido [(Theonas) illa affectus tristitia ... ac de sua iam voluntate et] definitione [non dubius, Cassian, Coll. p. 1180A] Mayer, Glossen S. 100,17; (selbstverpflichtende | | 2) Dekret: cheisarlih pimeinida chund si [consilium inierunt omnes principes regni tui, magistratus ... ut] decretum imperatorium exeat [Dan. 6,7] Gl 1,667,17/18 (1 Hs. gimeinidî, 1 gibot, 1 gimuoti). pimeinida [hoc | | 3) Plan, Ratschluß, Vorherbestimmung: pimeinido [qui nos liberavit, et vocavit vocatione sua sancta, non secundum opera nostra, sed secundum] propositum [suum, et gratiam, 2. Tim. 1,9] Gl 1,808,36. pimeinido [quicquid in eodem negotio actum, scriptis | | 4) Prophezeiung, göttlicher Spruch: pimeinida [mollitus his et talibus brevem deus iram refrenat temperans] oraculum (Glosse: responsum, minam, vgl. PL 59) [prosper sinistrum, Prud., H. ieiun. (VII) 172] Gl | | 5) Bund (Gottes mit den Gläubigen): er leret sine uuege unde tuot sie offen den die sine pemeindi suochent unde siniu urchunde universae viae domini misericordia et veritas requirentibus testamentum eius et tes- timonia | | 6) innere Bestimmung des menschlichen Wesens, Anlage: pimeinido [fit quippe mira exigentibus meritis] dispositionis [internae mensura, Greg., Cura 3,30 p. 87] Gl 2,175,18. | | fir-meinida
| | 1) vorgefaßte Meinung, Vorurteil: firmeinido [testor coram deo, ... ut haec custodias sine] praeiudicio [nihil faciens in alteram partem declinando, 1. Tim. 5,21] Gl 1,777,6. | | 2) Bestimmung, Vorschrift: uarmeinido [quisque putat fato esse locum, sciat, omniparentem esse deum, nulli vetitum fatalibus astris, nec mathesis] praescripto (Glossen: constituto, impedimento, vgl. PL 60) [aliquo pia vota repelli, Prud., Symm. II,479 | | gi-meinida1
| | 1) Ratschluß: kemeinida [scimus autem quoniam diligentibus deum omnia cooperantur in bonum, iis, qui secundum] propositum [vocati sunt sancti, Rom. 8,28] Gl 1,756,47. 5,20,20. | | 2) Dekret: cheisarlich gimeinidi chunt si [consilium inierunt omnes principes regni tui, magistratus ... ut] decretum imperatorium exeat [Dan. 6,7] (3 Hss. bimeinida, 1 Hs. gibot, 1 gimuoti). | | gi-meinida2
| | 1) Teilhabe: ich habe gisundot ... in huormachungo, in huoris gimeinide S 147,10. mit dero gimeinidie dinas lichanamon unta dinas blutas 181,7. in dheseru urchundin ist ziuuare araughit dhera dhrinissa zala endi chimeinidh iro einuuerches quo testimonio | | 2) Gemeinschaft, Gemeinde: | | | a) bez. auf die Heiligen: kilaubu ... in uuiha khirihhun catholica, uuihero kemeinitha S 27,15. ich gloube die gemainde aller gotes heiligin 355,18. [gilouis thu ... an thia hilagon samunga endi helagaro gimenitha Awf. Tg. 91,18.] ih uzene siu | | | b) bez. auf die Christen: liutstam daz in khirihhun kimeinithu suhtiker Necolaum (sc. wohl Nicolaitam) stultum in ecclesiae languentem Gl 1,214,31 (vgl. Splett, Stud. S. 306). ich gloube die gemeinde der heiligen christenheite | | | c) bez. auf Klosterbrüder: si stiftent munestiura an iro eigenen, daz da inne si diu gemeinde dero heiligen pruodera Npw 103,17 (Np communio, Npgl gimeini lîb). | | 3) das Allgemeine, Allgemeines: gimenida [non igitur speciem per singula sermo retexit, sed] genus [explanat salebroso pagina versu, Aldh., De virg. 469] Gl 2,19,2. |
|