Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
opherhûs bis ophrodon (Bd. 7, Sp. 97 bis 103)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis opherhûs st. n., nhd. DWB opferhaus; mnd. opperhûs; vgl. ae. offrunghús (vgl. Bosw.-T., Suppl. S. 662).
Mit prothetischem h: hopfer-hus: acc. sg. Gl 2,543,21 (mus. Brit. Add. 34248, Gll. 11. Jh.).
heidnische Opferstätte, Tempel: hopferhus [prosiluit pavidus deiecto antislite princeps, marmoreum fugiens nullo comitante] sacellum [Prud., Apoth. 500].
 
Artikelverweis 
opherlîh (auch -ar-) adj., nhd. opferlich. — Graff I,182.
ophar-lih: Grdf. Gl 1,811,62 (M); opher-: dass. 60 (M, 3 Hss.).
für das Opfer(tier) bestimmt: opherlih ł uehelih [est autem Ierosolymis] probatica [piscina, quae cognominatur hebraice Bethsaida, Joh. 5,2] (vgl. probatica, id est, pecualis piscina ... quod in ea sacerdotes hostia lavare consueverint, Alc. p. 803 f.; 1 Hs. nur opherlîh, 1 nur fihulîh).
 
Artikelverweis 
oph(e)rôd (auch -ar-), offerôt (auch -ar-) st. m. n. (zur Bildg. vgl. Wilm., Gr. 22 § 261,3. 262). — Graff I,183.
ophrod-: dat. pl. -um Gl 2,98,60 (clm 19417, 9. Jh.). 4,322,6 (mus. Salzb., Gll. 9. Jh.?; -ū); -on 2,98,60. — opfrodon: dat. pl. Gl 2,98,61 (clm 14747, 9. Jh.).
opparoht: nom. sg. Gl 1,202,2 (K; nach Splett, Stud. S. 282 u. Müller, Beitr. (Halle) 82,158 f. ist -pp- unverschoben, nach Kögel S. 75 u. Simmler, Kons.-Gem. S. 296 wohl verschr. u. als oppharot zu lesen; zu -ht- vgl. Kögel S. 120); oprod: acc. sg. 2,743,20 (clm 14747, 9. Jh.; nach Steinm. verschr. für ophrod, nach Müller a. a. O. dagegen unverschoben; lat. pl.).
Verstümmelt: offaro|: acc. sg. Gl 2,149,22 (mus. Brit. Arund. 393, 9. Jh.). |farot: dass. 27; zum Frikativ im Bair. vgl. Müller, Beitr. (Halle) 82,155.
1) Dienst: trikilod opparoht liminum servitium Gl 1,202,2 (offarôn Ra; zur Übers. vgl. Splett, Stud. S. 282). [Bd. 7, Sp. 98]
2) Opferhandlung, -ritual: za ungaristlihem enti za hellihaften ophrodon sie (die Heiden die christlichen Priester) ganottun ad nefanda et mortalia sacrificia eos inpellebant [zu: funestis sacrificiis admoverent, Conc. Anc. XXIII p. 119] Gl 2,98,60. 4,322,6.
3) Opfergabe: fuhtaz oprod [offerte diis] libamina [et abscedite illaesi, Pass. Caec. 1,338,17] Gl 2,743,20; — Darbringung einer Opfergabe (?): offarot [si compleverunt poenitentiam triennii temporis, sine] oblatione [suscipiantur, Conc. Ancyr. XXIV p. 120] Gl 2,149,22. offarot [placuit ... eos ... postmodum duobus annis sine] oblatione [communicare, ebda. XXV p. 120] 27.
 
Artikelverweis 
opherôn (auch -ar-), off(e)rôn (auch -ar-) sw. v., mhd. Lexer opfern, Lexer offern, nhd. DWB opfern, dial. rhein. offern Rhein. Wb. 6,357; mnd. offer(e)n, opper(e)n, mnl. offeren; afries. off(a/e)ria; ae. offrian; an. offra; aus lat. offerre bzw. operari, vgl. Müller, Beitr. (Halle) 82,152 ff., Frings, Germ. Rom. I,42 f. 105 ff. II,340 ff., Wesche, Beitr. 61,62 ff. u. Must, IF 93,225 ff. — Graff I, 182 f.
Das Verb opherôn geht auf eine vulgärlat. Nebenform oprare (vgl. Trübners Dt. Wb. 5,30) zu lat. operari zurück; im Oberd. entstand durch westgerm. Gemination des p vor r (vgl. Wilm., Gr. 13 § 141,1) die Affrikate ph, pf, die aus der Verschiebung des geminierten pp resultierte; zu den Formen mit -pph-, -ph- u. -pf- vgl. Müller, Beitr. (Halle) 82,153 ff.; zum möglichen frikativen Lautwert von -ph- vgl. Braune Ahd. Gr.15 § 132, Anm. 3.); die -ffFormen von off(e)rôn sind in den einzelnen Sprachlandschaften verschieden zu werten: Im Bair. (Pa, clm 6293 u. Melker Bl.) steht -ff- für den Doppelfrikativ; off(e)rôn kann hier als Nebenform von opherôn interpretiert werden (vgl. Müller a. a. O. S. 155 ff., Braune a. a. O. § 132 Anm. 4 u. Simmler, Kons.-Gem. S. 296). Hier erfolgte die Entlehnung aus lat. operari, die westgerm. Gemination vor r unterblieb, so daß p zu ff verschoben wurde (vgl. Braune a. a. O. § 87a u. Simmler, Kons.-Gem. S. 298). Im Rheinfrk. (Pw) ist offerôn aus lat. offere entlehnt (vgl. Müller a. a. O. S. 153) und bezeichnet ebenfalls den Doppelfrikativ. Im Alem. dagegen kann -ff- die Affrikate bezeichnen (stets in Ra; vgl. Braune a. a. O. § 131, Anm. 4 u. Müller a. a. O. S. 155).
opph-or-: inf. -on O 1,4,12 (PV); 3. sg. prt. -ota 2,9.61 (P); 3. sg. conj. prt. -oti 4,9,1; 3. pl. conj. prt. -otin 1,14,23 (PVD); -erota: 3. sg. prt. 2,9,61 (V). — oph-ar-: part. prs. -ondi Gl 1,146,13 (K; -ph-); -or-: inf. -on O 1,4,12 (F); 3. pl. conj. prt. -otin 14,23 (F); gi-: part. prt. dat. pl. -oten Gl 2,131,18 (M; s. 2bα); -er-: 1. sg. -on Np 53,8. 115,17; 3. sg. -ot Gl 1,350,42 (M); -et ebda. (M); 3. pl. -ont Np 75,12. 13; inf. -on 39,8. 123,3. Npgl 33,1. 78,1. 88,40; 3. sg. prt. -ota O 2,9,61 (F). NpNpw 109,4; 3. pl. prt. -oton 105,38 (Np 2). Np 123,3. Cant. Deut. 17; -etan Npw 123,2; ge-: part. prt. -ot Np 39,7 (3, 1 -ôt). 71,15; oph-r-: 2. sg. (conj.?) -st Gl 1,369,37 (M, clm 6217, 13. Jh.); c-: part. prt. dat. pl. -oten 2,131,17 (M; s. 2bα); gi-: dass. -oten 19 (M; s. 2bα); g-: dass. -oten 18 (M; s. 2bα). — opf-ar-: 3. sg. -ot Gl 1,148,38 (Pa); -od ebda. (K; vgl. Kögel 101 ff.); -at 350,42/43 (M); part. prs. -onti 146,13 (Pa); -er-: 1. sg. -on NpNpw 25,6. Np 26,6. Npw 115,17; -en 26,6; 3. pl. conj. -ôen Np 15,4; -en Npw ebda.; 2. sg. imp. -a 49,14; -o Np ebda.; inf. -on Nb 105,9 [91,13] (-ôn). Npw 33,1; -en 39,8. 123,2; 3. sg. prt. -ota Nb 298,12 [228,4] (—ôta). NpNpw 2,8; 3. pl. prt. -oton Nb 75,25 [65,4] (-ôn). Npw 105,38. Cant. Deut. 17; ge-: part. prt. -ot Npw 39,7 (2); -t ebda.; opfr-ono: inf. dat. sg. Gl 1,34,19 (K; zur Interpretation des -o als assimiliertes -e [Bd. 7, Sp. 99] vgl. Splett. Stud, S. 86, s. u. 1). — offar-: inf. -on Gl 1,202,2 (Ra; zur Form s. u. 1); part. prs. -onti 146,13 (Ra); ka-: part. prt. nom. sg. f. -otiu AJPh. 55,232 (clm 6293, Gll. 10. Jh. (?); zur Form vgl. 3aγ); ga-: part. prt. -ot Gl 1,820,29 (Melker Bl., Gll. 9. Jh.?); offoronne: inf. dat. sg. 34,19 (Pa; -ff- kann nicht für die Affrikate stehen, vgl. Müller a. a. O. S. 156; zur Form s. u. 1); g-offer-: part. prt. acc. sg. m.? -eten 2,488,66 (zur Form s. u. 3aγ); gi-offir-: part. prt. -ot 447,55; offr-: inf. -an Pw 53,8. 65,15 (2); 1. pl. conj. -on Gl L 324; inf. -on Pw 67,30.
Verkürzt geschrieben (?): of: für 3. pl. conj.? Gl 2,431,48 (Paris Nouv. acqu. lat. 241, Hs. 11. Jh.; l. opfaron?); hierher auch (?), verstümmelt: .. t: für part. prt.? F 31,7 (vielleicht ist gaoffarot uuirdit zu konjizieren, vgl. dazu Wesche, Beitr. 61,66 Anm. 1; eine Zuordnung zu bluozzan oder zu geltan ist ebenfalls zu erwägen, s. 3bγ).
Verschrieben (?): k-opfaroht: part. prt. Gl 1,456,36 (clm 9534, Hs. 9. Jh.; geheimschriftl. xppfbrpht); ka-offtarot (oder kaofstarot): part. prt. nom. sg. m. H 21,4,4 (vgl. Sievers S. 50, Anm.; zum Lautwert von -ff- vgl. Simmler, Kons.-Gem. S. 296).
1) ein Amt ausüben, eine Arbeit ausführen, einen Dienst leisten (vgl. Müller, Beitr. (Halle) 82,160, Frings, Germ. Rom. II,340 ff., Wesche, Beitr. 61,69 f.): za offoronne za ampahtenne za striunenne ad officium ad ministerium ad obsequium Gl 1,34,19 (Wiedergabe der Präp. verb. im Lat. durch präpos. Inf. im Ahd.; zur Übers. vgl. Splett, Stud. S. 86; Ra ambahten). opfaronti ampahtenti (fehlt KRa) functus ministrans (fehlt K) 146,13 (R brûhhan). ustinot toat opfarot fungitur agitur (fehlt K) obsequitur 148,38 (zu agitur statt agit vgl. Splett a. a. O. S. 222; R brûhhan). strigilot offaron liminium servitium 202,2 (zur Wiedergabe des Subst. servitium durch einen Inf. vgl. Splett a. a. O. S. 281 f.; zu strigilot s. thrigilôd st. m.Dienst, Knechtschaft’ (Ahd. Wb. 2,651); K oph(a)rôd).
2) eine Opferhandlung, einen Opferritus vollziehen, (jmdm.) Opfergaben darbringen):
a) abs.:
α) im alttestamentlichen (jüdischen) Bereich: kopfaroht [nec enim] factum [est phase (Osterfest) tale a diebus iudicum, qui iudicaverunt Israel, 4. Reg. 23,22] Gl 1,456,36. zit ward tho gireisot, thaz er (Zacharias) giangi furi got; opphoron er scolta bi thie sino sunta O 1,4,12. gistuant thera ziti guati, thaz man opphoroti, joh man zi thiu gisazi, thaz lamp thes nahtes azi 4,9,1. dien diser lib liebera uuas danne der euuigo . unde sie be diu uuizzendo ziu giengen opheron nie sie disen lib neferlurin . in dien neuuas got nieht NpNpw 123,3 (Npw 2). die in minnont . die sint umbe in (Christus). Alde dara ze demo altare . dar sin corpus uuirt consecratum . opheront alle die umbestant [vgl. isti sunt omnes quibus dixit: vovete et reddite, ... eis qui altari eius munera reddere catholica institutione festinant, Cass.] Np 75,12;
β) im neutestamentlichen (christlichen) Bereich: opfaron [hunc esse vestris orgiis moremque et artem proditum est ...] libent (Glosse: sacrificent, vgl. PL 60) [ut auro antistites, Prud., P. Laur. (II) 68] Gl 2,431,48;
b) mit Dat. d. Pers.:
α) im alttestamentlichen (jüdischen) Bereich: uuillico sal ic offran thi voluntarie sacrificabo tibi Pw 53,8. Np ebda. die daz uuisson daz idolum (abgot Npw) nieht neist . unde sie doh kenotet uuurden in persecutione [Bd. 7, Sp. 100] (in demo ahtisale Npw) daz sie imo opheroton . die uuurden lebente ferslunden [vgl. ... persecutores ... dixerunt hominibus: thurificate; si non feceritis, occidimus vos, Aug., En.] NpNpw 123,3 (= Npw 2). diefelen opheroton sie nals gote inmolaverunt daemoniis et non deo Cant. Deut. 17. demo opheront sie . der superbum spiritum dero principum dananimet Np 75,13.
3) (jmdm.) jmdn./etw. als Opfergabe darbringen:
a) mit Akk. d. Pers./Sache:
α) im heidnischen (römischen) Bereich (Opfergaben sind Tiere oder Menschen): gioffirot uuirdo [o praefecte, nec me subtraho, ut pro fideli plebe solus] inmoler [, dignus subire cuncta ... quaecunque vestra iusserit crudelitas, Prud., P. Rom. (X) 98] Gl 2,447,55. ufen dero (Streitwagen) infiengen . in (den Sieger, für den ein festlicher Triumpfzug veranstaltet wird) patres . sament temo plebe . unde leiton in ad capitolium . unde opferoton dar tauros Nb 75,25 [65,4]. sie (die Schänder des Tempels) habent darin braht abominationem idolorum . unde notent unsih immolare carnes suillas (opheron suinin fleisc) Npgl 78,1;
β) im alttestamentlichen (jüdischen) Bereich (Opfergaben sind überwiegend Tiere): daz er (David) geuuieht uuard unde geopherot uuard . daz habest du geuuiderot . unde habest mih selben gelichamhaftot ... agnus de grege uuard êr geopherot . agnus dei uuirt nu geopherot sacrificium et oblationem noluisti . corpus (aures Npw) autem perfecisti mihi [vgl. dicit enim sacrificium et oblationem, quae in honorem domini fiebant ante pecoribus immolatis, ... deum postremo tempore respuisse, Cass.] NpNpw 39,7 (zum 3. Beleg vgl. γ). do ih hiez opheron agnum inmaculatum . do neimda ih mih selben 8. (du, Herr,) habest in erdo sin (des Königs) uuiehus intheiligot ... uuanda nu anauuert nieman nesol sabbatizare et inmolare peccora (in samiztag firron unde fieo opheron) Npgl 88,40; — Glosse: opherot [qui (der Priester, zu dem ein am Samenfluss Erkrankter zwei Opfertauben bringt,)] faciet [unum pro peccato, et alterum in holocaustum, Lev. 15,15] Gl 1,350,42;
γ) im neutestamentlichen (christlichen) Bereich (Opfergabe ist überwiegend Christus, auch in Gestalt der Abendmahlshostie oder des Lammes, vgl. dazu RGG 4,1650 ff.; in Np in neutestamentlicher Auslegung des Psalters): pim gaoffarot [ego (Paulus) enim iam] delibor [, et tempus resolutionis meae instat, 2. Tim. 4,6] Gl 1,820,29. den goffereten [vidit anguis] inmolatam (Hs. immolatam) [corporis sacri hostiam, Prud., H. o. horae (IX) 88] 2,488,66 (substant. oder zu einem mitgedachten mask. Bezugsnomen?). demo kaoffarotiu quo oblato (Hs. oblata) [restaurata nave perrexit ad Italiam, Greg., Dial. 4,57, PL 77,424 C] AJPh. 55,232 (‘nachdem das geopfert worden war; zur Konstr. u. zur fehlerhaften Endung vgl. Schulte, Gregor S. 232 f.). lihamo sin (Christi) kaofftarot (sc. kaoffarot) ist caro eius oblata est H 21,4,4. agnus de grege uuard êr geopherot . agnus dei uuirt nu geopherot NpNpw 39,7. daz du ... dih uictimam patri bringest ... nals nah Aaron sacerdote des uictime zegangen sint . nube nah demo sacerdote . der panem et uinum opherota, daz corporis et sanguines tui sacramenta bezeichenet sint 109,4. er (David bzw. Christus) doh nelerta sacrificare uictimas (opheron frinscinga) so Aaron teta . nube panem et uinum (prot unde uuin). so Melchisedech teta [vgl. erat autem, ut nostis, sacrificium Iudaeorum antea secundum ordinem Aaron in victimis pecorum, ... et hoc secundum ordinem [Bd. 7, Sp. 101] Melchisedech. ... Protulit panem et vinum, Aug., En.] NpglNpw 33,1;
b) mit Akk. d. Pers./Sache u. Dat. d. Pers./Sache:
α) im heidnischen (griechischen) Bereich (Opfergaben sind Menschen): uuir geeiscoton Busiridem io slan sine geste . unde opferon sinen goten [vgl. occisis itaque hospitibus ponebat aras, Rem.] Nb 105,9 [91,13] (mit Ersparung des Akk. in der Koordination). daz er (Agamemnon) darumbe dien uuinden sina tohter Ephigeniam opferota unde dia Chalchas in friskinges uuis . uueneglicho frehta ille . i. Agamemnon . dum optat dare vela . i. ventos graiae classi . et dum redimit . i. placavit ventos cruore . s. filiae [vgl. quia immolavit filiam suam, X] 298,12 [228,4]; hierher auch: Nachformung von griech.-lat. idolothytumdas den Göttern Geopfertedurch die Fügung abgutirun giopherôtiu (?): apcotirun cophroten [ut ... ab] idolothytis [abstinentes sacramentorum Christi possint esse participes, Decr. Leon. XXX] Gl 2,131,17 (zur Glossierung des lat. Lemmas vgl. noch apkuto plstar Gl 2,2,333 s. vv. abguti, bluostar);
β) im alttestamentlichen (jüdischen) Bereich (Opfergaben sind meist Tiere oder ideelle Gaben): thaz siu ouh furi thaz kind sar opphorotin gote thar ... zua dubono gimachon [vgl. ut darent ... domini par turturum aut duos pullos columbarum, Luc. 2,22] O 1,14,23. thaz (scaf) gifiang er (Abraham) tho sar inti oppherota iz gote thar [vgl. quem assumens obtulit holocaustum pro filio, Gen. 22,13] 2,9,61. offringa luttira offran sal ic thi mit brunni uuithero, offran sal ic thi ohsson mit buckin holocausta medullata offeram tibi cum incensu arietum offeram tibi boves cum hircis Pw 65,15. fan duome thinin an Ierusalem, thi offron sulun cuninga geuon a templo tuo in Hierusalem tibi adferent (La. offerent, vgl. Quak S. 68 Anm. 5) reges munera 67,30. dannan fertaten sie sih so ferro . daz sie iro sune unde iro tohtera demoniis opheroton . daz uuas sacrilegium . unde sie uzliezzen unsundig pluot . dero selbon chindo diu sie idolis opheroton immolaverunt filios suos et filias suas daemoniis . et effunderunt sanguinem innocentem . sanguinem filiorum suorum et filiarum suarum . quas sacrificaverunt sculptilibus Chanaan NpNpw 105,38; — Opfergaben sind ideelle Gaben: in demo gezelte opferon ih imo den friuscing dero freuui immolavi in tabernaculo eius hostiam cubiculationis . i . gratulationis (Npw hostiam vociferationis) NpNpw 26,6. opfero gote . opher lobes immola deo sacrificium laudis 49,14. miniu bant zebrache du . âne mine frehte . des opheron ih dir lobofriscing disrupisti vincula mea . tibi sacrificabo hostiam laudis (ideo sacrificium laudis tibi debeo, Aug., En.) 115,17; hierher wohl auch: offron immola (La. immolemus, vgl. Sab. 2,101 Anm. 14) [deo sacrificium laudis, Ps. 49,14] Gl L 324 (in der Vorlage wohl fälschlich auf lat. esuriero Ps. 49,12 bezogen; nach Ausg. Quak u. ders., Stud. S. 82 f. zu sacrificiis in L 49,8 zu stellen);
γ) im neutestamentlichen (christlichen) Bereich (Opfergaben sind Christus (auch in Gestalt der Abendmahlshostie) oder ideelle Gaben, vgl. dazu RGG 4,1650 ff.; in Np in neutestamentlicher Auslegung des Psalters): daz sie (die Heiligen der Gegend) dehein opfer fone dien frischingin mir bringen . nube min selbes corpus unde sanguinem . uuile ih daz sie mir opferoen NpNpw 15,4; — mit refl. Akk. u. Präp. Verb.: sich selbst hingeben (u. töten lassen) für jmdn.: uuanda Christus pat iro (um die Heiden) gnoto . do er sih selben [Bd. 7, Sp. 102] umbe sie patri opferota [vgl. hoc iam temporaliter secundum susceptum hominem, qui sacrificium se obtulit pro omnibus sacrificiis, qui interpellat pro nobis, Aug., En.] NpNpw 2,8; — Opfergaben sind ideelle Gaben: in steteo gahuuelihheru .. t (l. offeront oder offeronte sint, uuirdit, vgl. Ausg. Hench S. 85) minemo nemin hreina geba in omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda F 31,7. in herza daz din altare ist . in demo ih dir opferon kuoten uuillen . unde luttera digi [circumdabo altare domini, ubi offers vota domino, ubi preces fundis, ubi conscientia tua pura est, Aug., En.] NpNpw 25,6. vbe iz (das Gold) enemo Salomoni cham . mer disemo . demo uuaren . demo sapientia fidei (uuistuom geloubo). i. tria munera . dannan geopherot uuirt [vgl. de ista ergo sapientia quae per aurum Arabiae significatur, dabitur domino munus, Cass.] Np 71,15.
4) etw. (als Lockmittel) anbieten, in Aussicht stellen: ophrst [si quando accesseris ad expugnandam civitatem,] offeres [ei primum pacem, Deut. 20,10] Gl 1,369,37 (9 Hss. irbiotan).
Abl. off(e)rende, offerung, off(e)runga, opher, opherâri, oph(e)rôd, off(e)ringa aostndfrk.; vgl. AWB oppraian as.

[Leipold]


 
Artikelverweis ophertisc st. m., nhd. DWB opfertisch; vgl. ae. offrungdisc. Graff V,462.
oppher-tisca: nom. oder acc. pl. Gl 2,455,1 (2 Hss., Paris Nouv. acqu. lat. 241, Hs. 11. Jh. u. clm 14395, Hs. 10. Jh.; lat. gen. pl.).
Polsterliege für eine Götterstatue während eines Opferrituals: opphertisca gotapetta [sed quid macellum pingue] pulvinarium (Glosse: lectisternium vocat pulvinarium qui in templo ponebatur quando augurium quaerebant per sacrificium) [... criminor? Prud., P. Rom. (X) 1056].
 
Artikelverweis 
opheruuîhida st. f.; vgl. nhd. opferweihe. — Graff I,724.
opher-uuiedon: dat. pl. Npgl 73,3 (zum Ausfall des -h- vgl. Braune, Ahd. Gr.15 § 154 Anm. 8).
Geheimnis des Opferritus, Sakrament des Abendmahls: vuelea ubeli der fient sceinda . an dien . die iu êr heilig uuaren . in templo (in hus) . in sacerdotio (piscetuome) . in sacramentis (in opheruuiedon).
 
Artikelverweis 
opher-, offeruuîn st. m., mhd. Lexer opferwîn, nhd. DWB opferwein. — Graff I,886.
opphir-uuin: acc. sg. Npw Cant. Deut. 38. — opher-win: nom. sg. Gl 3,155,31 (SH A, 2 Hss.). Hbr. I,339,359/60 (SH A, vgl. Gl 3,155,30); acc. sg. Np Cant. Deut. 38 (-uuîn); -ir-: nom. sg. Gl 3,155,30 (SH A). — opfer-: nom. sg. Gl 3,155,31 (SH A, 2 Hss.). 214,19 (SH B).
offer-win: nom. sg. Gl 3,373,5 (Jd); offe-: dass. 155,32 (SH A, Darmst. 6, 12. Jh.; vgl. Bergmann, Mfrk. Gl. 254); zu -ff- im Frk. vgl. auch Müller, Beitr. (Halle) 82,153 u. Simmler, Kons.-Gem. S. 300.
als Opfergabe dienender Wein: ophirwin infertum vinum [dicitur, quod altario libatur, atque offertur, Is., Et. XX,3,7] Gl 3,155,30. Hbr. I,339,359/60. opferwin infertum vinum [quod altari infertur, hoc est libatus, Hbr. II,91,100] Gl 3,214,19. 373,5. uuar sint iro gota ... dero opherfriskinga sie azen . unde opheruuin trunchen de quorum victimis comedebant adipes . et bibebant vinum libaminum NpNpw Cant. Deut. 38.
 
Artikelverweis 
opheruuîzagunga st. f. — Graff I,1126.
ôpfer-uuîzegungo: dat. sg. Nc 693,27 [8,2]. [Bd. 7, Sp. 103]
Weissagung aus den Eingeweiden von Opfertieren, Eingeweideschau (Haruspizium): in des (daß Jupiter nichts lieber sei als seine Gattin) iahe diu guissagiora Fides (‘Gewährsfrau’, vgl. Glauch, Mart. Capella, 322) diu fone opferuuizegungo alte biscofa des (daß, welches Flehen der Leute Jupiter auch immer verweigerte, seine Gattin es erfüllte) ze urchunde zoh hisque accederet promptior Fides quae suadente aruspicio grandaevos pontifices in testimonium convocat [vgl. aruspicio . i. divinatione vel responso divino, Rem.].
 
Artikelverweis 
ophirâri s. AWB opherâri.
 
Artikelverweis 
ophr- s. opher.
 
Artikelverweis 
ophrodon Gl 2,98,60 s. AWB oph(e)rôd.

 

oph(e)rôd
 1) Dienst: trikilod opparoht liminum servitium Gl 1,202,2 (offarôn Ra; zur Übers. vgl. Splett, Stud. S. 282).
 2) Opferhandlung, -ritual: za ungaristlihem enti za hellihaften ophrodon sie (die Heiden die christlichen Priester) ganottun ad nefanda et mortalia sacrificia eos inpellebant [zu: funestis sacrificiis admoverent, Conc. Anc. XXIII p. 119
 3) Opfergabe: fuhtaz oprod [offerte diis] libamina [et abscedite illaesi, Pass. Caec. 1,338,17] Gl 2,743,20; Darbringung einer Opfergabe (?): offarot [si compleverunt poenitentiam triennii temporis, sine] oblatione
 
opherôn
 1) ein Amt ausüben, eine Arbeit ausführen, einen Dienst leisten (vgl. Müller, Beitr. (Halle) 82,160, Frings, Germ. Rom. II,340 ff., Wesche, Beitr. 61,69 f.): za offoronne za ampahtenne za striunenne ad
 2) eine Opferhandlung, einen Opferritus vollziehen, (jmdm.) Opfergaben darbringen):
 a) abs.:
 α) im alttestamentlichen (jüdischen) Bereich: kopfaroht [nec enim] factum [est phase (Osterfest) tale a diebus iudicum, qui iudicaverunt Israel, 4. Reg. 23,22] Gl 1,456,36. zit ward tho gireisot, thaz er (
 β) im neutestamentlichen (christlichen) Bereich: opfaron [hunc esse vestris orgiis moremque et artem proditum est ...] libent (Glosse: sacrificent, vgl. PL 60) [ut auro antistites, Prud., P. Laur. (II)
 b) mit Dat. d. Pers.:
 α) im alttestamentlichen (jüdischen) Bereich: uuillico sal ic offran thi voluntarie sacrificabo tibi Pw 53,8. Np ebda. die daz uuisson daz idolum (abgot Npw) nieht neist . unde sie doh kenotet uuurden in persecutione
 3) (jmdm.) jmdn./etw. als Opfergabe darbringen:
 a) mit Akk. d. Pers./Sache:
 α) im heidnischen (römischen) Bereich (Opfergaben sind Tiere oder Menschen): gioffirot uuirdo [o praefecte, nec me subtraho, ut pro fideli plebe solus] inmoler [, dignus subire cuncta ... quaecunque vestra iusserit
 β) im alttestamentlichen (jüdischen) Bereich (Opfergaben sind überwiegend Tiere): daz er (David) geuuieht uuard unde geopherot uuard . daz habest du geuuiderot . unde habest mih selben gelichamhaftot ... agnus
 γ) im neutestamentlichen (christlichen) Bereich (Opfergabe ist überwiegend Christus, auch in Gestalt der Abendmahlshostie oder des Lammes, vgl. dazu RGG 4,1650 ff.; in Np in neutestamentlicher Auslegung des Psalters): pim gaoffarot [
 b) mit Akk. d. Pers./Sache u. Dat. d. Pers./Sache:
 α) im heidnischen (griechischen) Bereich (Opfergaben sind Menschen): uuir geeiscoton Busiridem io slan sine geste . unde opferon sinen goten [vgl. occisis itaque hospitibus ponebat aras, Rem.] Nb 105,9 [91,13] (
 β) im alttestamentlichen (jüdischen) Bereich (Opfergaben sind meist Tiere oder ideelle Gaben): thaz siu ouh furi thaz kind sar opphorotin gote thar ... zua dubono gimachon [vgl. ut darent ... domini par
 γ) im neutestamentlichen (christlichen) Bereich (Opfergaben sind Christus (auch in Gestalt der Abendmahlshostie) oder ideelle Gaben, vgl. dazu RGG 4,1650 ff.; in Np in neutestamentlicher Auslegung des Psalters):
 4) etw. (als Lockmittel) anbieten, in Aussicht stellen: ophrst [si quando accesseris ad expugnandam civitatem,] offeres [ei primum pacem, Deut. 20,10] Gl 1,369,37 (9 Hss. irbiotan).