Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
antfengi bis antfrist (Bd. 1, Sp. 539 bis 540)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis antfengi adj.; ae. andfenge. — Graff III, 412.
ant-fangi: Grdf. Gl 1,170,30 (Pa, Hs. antfangida mit angeschobenem da[z], vgl. unten).
ant-fenki: Grdf. Gl 1,170,30 (K); -phengi: dass. T 18,2. 78,5.
Verschreibung ist wohl aht-fenki: Grdf. Gl 1,264,16 (K, s. unten).
angenehm, willkommen, was man gern annimmt: cepar edho daz kote antfenki ist endi kotes pipot ist hostia victima Gl 1,170,30 (K, in Pa ist da[z] cote hinter antfangi geraten, so daß antfangida cote entstanden ist; vgl. antfengida und Baesecke, Abrog. S. 43). zi predigonne antphengi iar truhtines annum domini acceptum T 18,2. nihein uuizago antphengi ist in sinemo fatervodile nemo propheta acceptus est in patria sua 78,5.
Vom Interpretament aus ist antfenki (Hs. aht-, s. oben) in thankhe agia (nach Albers z. St. verderbt aus egregia) grata Gl 1,264,16 übersetzt.
Abl. antfengîg; antfengida.
 
Artikelverweis 
antfengida st. f. — Graff III, 415.
ant-fank-ida: gen. sg. S 258,1; acc. sg. 233,5; -fang-: nom. sg. 200,4/5 (sämtl. B).
ant-fenk-ida: nom. sg. S 239,22 (B); -feng-: acc. pl. Gl 1,336,40 (Rb).
cepar edo antfangida cote ist hostia victima Gl 1,170,30 (Pa) beruht wohl nur auf falscher Einordnung von da[z] cote und ist mit K zu lesen: cepar edo da[z] cote antfangi ist; vgl. AWB antfengi adj. und Baesecke, Abrog. S. 43.
1) in B: Aufnahme, Annahme, Empfang:
a) von Personen: eigentl.: armero .. gangararo antfankida ruacha pauperum et peregrinorum susceptionis cura S 258,1; — mit wertendem Nebensinn: Anerkennung: nist mit cotan heiteo antfangida non est apud deum personarum acceptio 200,4/5. 239,22;
b) von Sachen: antfankida cibi ... perceptionem solus percipiat (der zu bestrafende Klosterbruder) mensura S 233,5.
2) in Rb: Behältnis, Behälter (mit eigener Ableitung? vgl. Kluge, Stammb3. § 99 a): antfengida [facies ... in usus eius (des Opferdienstes) ... ignium] receptacula [Ex. 27,3] Gl 1,336,40.
Zu antfangida victima Pa vgl. oben.
 
Artikelverweis 
antfengîg adj. — Graff III, 413.
ant-fangigaz: nom. sg. n. S 208,16/17 (B).
ant-fengik: Grdf. Gl 2,104,20 (2 Hss.). 120,49 (M); -fen-ik: 104,21 (clm 19 417, 9. Jh.).
was angenommen werden kann, was angenehm, erwünscht erscheint: ibu murmoloot auh ibu erfullit kipot duuidaro antfangigaz giv nist cote si murmuraverit etiam si impleat iussionem tamen acceptum iam non erit deo S 208,16/17, der Übersetzer hat antf. auf kipot bezogen; — verbunden mit habên: etw. als empfangen annehmen: antfengik hapetun [quos ... damnaverant, ... denuo receperunt, baptismum, quem damnati, et exclusi dederant,] acceptaverunt [Conc. Afr. lxix] Gl 2,104,20. 120,49.
 
Artikelverweis 
antfenik s. AWB antfengîg adj.
 
Artikelverweis 
antferra s. AWB amphara sw. f.
 
Artikelverweis 
antfrâga st. (sw.) f. — Graff III, 816.
ant-fraga: dat. (nom.?) sg. Gl 2,93,61 (Sg 299, 9./10. Jh.).
Anfrage, Befragung, Bitte um Rat: a. ratfraga consultationi [tuae responsum competens non negamus, Decr. Sir. Praef.].
Abl. antfrâgôn. [Bd. 1, Sp. 540]
 
Artikelverweis 
antfrâgôn sw. v. — Graff III, 816.
ant-fragon: inf. Gl 1,411,68 (Rb).
jmdn. um Rat fragen, um etw. befragen: ist uuan hiut pikan a. num hodie coepi [pro eo] consulere [deum?, 1. Reg. 22,15].
Abl. antfrâgunga.
 
Artikelverweis 
gi-antfrâgôn sw. v. — Graff III, 816.
Nur Rb.
ki-ant-frag-: 2. sg. imp. -o Gl 1,458,48 (lat. 2. pl.; ist -ot mit fehlendem -t vor anl. t- zu lesen?); 3. pl. prt. -oton 410,23.
Verschrieben ist ki-ant-frogon: inf. Gl 1,410,7.
jmdn. (Gott) um Rat fragen, über jmdn. oder etw. befragen: kiantfragon cot [sic loquebatur unusquisque vadens] consulere deum [1. Reg. 9,9] Gl 1,410,7. kiantfragoton consuluerunt [post haec dominum, ebda. 10,22] 23. kiantfrago[t?] truhtinan ite et consulite dominum [super me, 4. Reg. 22,13] 458,48.
 
Artikelverweis 
antfrâgunga st. f. — Graff III, 815.
ant-frag-unga: acc. sg. Gl 2,223,11 (clm 18 550,1, 9. Jh.); verschrieben: -farg-: nom. sg. 2,10 (clm 19 450, 11. Jh.).
Frage, Befragung:
a) allgem.: antfragunga [cum spiritale aliquid a subditis pastor inquiritur, ignominiosum valde est si tunc quaerat discere,] cum quaestionem [debet enodare, Greg., Cura 2,11 p. 34] Gl 2,223,11;
b) spez. gerichtliche Befragung, Untersuchung, Verhör: antfragunga [ille ubi ... prodidit ... totum] discussio [iusta reatum, non ... veniam pro crimine poscit, Av. 3,91] Gl 2,2,10.
 
Artikelverweis 
antfrhida st. f.; vgl. Schatz, Ahd. Gr. § 250. — Graff III, 815.
ant-frahidu: dat. sg. S 194,12; an-: 216,19/20 (beide B).
Befragung: after deserv antfrahidu ... hooremees truhtinan antlengantan post hanc interrogationem ... audiamus dominum respondentem S 194,12. unzi zanfrahidu ni sprehhe monachus ... usque ad interrogationem non loquatur 216,19/20.
 
Artikelverweis 
antfrist st. m., mhd. MWB antvrist; vgl. auch AWB antfristo sw. m. — Graff III, 836.
ant-frist: nom. sg. Gl 1,191,37 (RX). 3,187,38 (SH B, Brix. Bl.). Npw 113,8; gen. sg. -]es Gl 1,308,28 (M, 12. Jh.); dat. pl. -]on 428,2 (Würzb. Mp. th. f. 18, 10. Jh.).
1) Deuter, Traumdeuter, Erklärer: interpres Gl 1,191,37. antfristes aestimatoris, Interpr. zu [alterum (der Gefangenen) suspendit in patibulo, ut coniectoris (Josephs) veritas probaretur, Gen. 40,22] 308,28. nah sinere urstende, do er uuas antfrist dere gescrifte Npw 113,8 (Np interpres).
2) Bearbeiter von Schriftlichkeiten:
a) Verwalter, Leiter der königlichen Kanzlei: fon den breuarin & antfriston [fuit ... Iosaphat ...] (der Oberste) a commentariis [2. Reg. 20,24, ins Persönliche gewendet?] Gl 1,428,2;
b) Übersetzer: translator Gl 3,187,38.
Abl. antfristo, -fristâri; antfrista, -unga; antfristôn.

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort: