Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
halsgold bis int-halsôn (Bd. 4, Sp. 641 bis 643)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis halsgold st. n., mhd. Lexer halsgolt; as. halsgold, mnd. halsgolt; afries. halsgold. — Graff IV,195.
hals-colt: nom. sg. Gl 3,681,46; -cold: acc. sg. Thoma, Glossen S. 20,25; -golt: nom. sg. Gl 2,68,51. 3,151,51 (SH A, 4 Hss.). 191,30 (SH B). 358,13. 389,70. 722,43. 4,138,5 (Sal. c). 171,28 (Sal. d). Hbr. I,331,229 (SH A); -gold: acc. sg. Gl 2,583,51 = Wa 97,21 (Düsseld. F. 1, 9. oder 10. Jh. (?)). 691,59; -golth: nom. sg. 3,151,52 (SH A). 686,14 (s. u.); acc. sg. 2,61,34 (2 Hss.). [Bd. 4, Sp. 642]
Verschrieben: alze-golt: nom. sg. Gl 3,191,30 (SH B); hass-: dass. 377,40 (Jd).
goldener Halsschmuck: halsgolth [ita ego quoque tibi veluti] corollarium [dabo, Boeth., Cons. 3,10 p. 74,78] Gl 2,61,34. halsgolt corolla ł corolarium corona dicitur. Corollarius margaritum indicum pretiosum. Unde corollarium munus pretiosum potest intellegi ipso videlicet margarito per aurum incluso [Randgl. zu: corollarium, ebda.] 68,51. halsgold ornamentum gutturis [Randgl. zu: (ferre iubet) monile bacatum, Verg., A. I,654] 691,59. halsgolt monile vel segmentum vel serpentum [Hbr. I,331,228] 3,151,51. Hbr. I,331, 229. Gl 3,191,30. monile 681,46. 4,171,28. torques 3,358,13. 377,40. 389,70. monile feminarum 722,43. collarium ł torquos (oder -es, Steinm.) 686,14. corollarium 4,138,5; — als Ehrengabe, -zeichen: halsgold [aureos auferte] torques [sauciorum praemia, Prud., P. Calag. (I) 65] 2,583,51 = Wa 97,21. culdinen ring halscold [collo] torquem auream [circumposuit (sc. der Pharao dem Joseph), Comm. in Gen. = Gen. 41,42] Thoma, Glossen S. 20,25.
 
Artikelverweis 
halsgoldôn sw. v.
hals-goldodon: part. prt. nom. acc. pl. n. Gl 4,339,33 (Leiden Voss. lat. fol. 63, 11. Jh.).
mit goldenem Halsschmuck (Kette?) versehen: Vok.-Übers.: [caedunt Lepidos caeduntque Metellos Corvinosque simul] Torquata [(Beiname des römischen Geschlechts des Manlius) -que nomina, Lucan 7,584].
 
Artikelverweis 
hâlscara st. f., mhd. Lexer hâlschar; anders Ahd. Gl.-Wb. S. 249 mit halbscara.
hal-scara: nom. sg. Gl 5,29,11 (clm 18 192, 11. Jh.). Mayer, Glossen S. 50,2 (clm 4541, 10. Jh.; nach B. Bischoff Vorlage für vorhergehende Hs. clm 18 192).
im Hinterhalt lauernde Truppe: halscara .i. subcenturia [zu:] succenturiati (Hs. sub-) [sunt, non qui in prima, sed qui in secunda centuria sunt, quasi sub prima centuria tamen stricti etiam ipsi, et in speculis positi in bello sunt, Is., Et. IX,3,49 p. 347] Gl 5,29,11. Mayer, Glossen S. 50,2.
Vgl. hâlsuuert.
 
Artikelverweis 
halsketinna st. sw. f., nhd. DWB halskette (in anderer Bed.).
hals-chetinnen: dat. pl. Gl 2,504,10 (Eins. 316, 11. Jh.).
Halsfessel: [carcer inligata duris colla] bacis (Hs. boiis) [inpedit, Prud., P. Calag. (I) 46] (1 Hs. halsthrûh).
 
Artikelverweis 
halslac, -g, -ch s. AWB halsslag.
 
Artikelverweis 
halsledir Gl 2,746,15 s. AWB healsleðer ae.
 
Artikelverweis 
halslîn st. m. — Graff II,219.
hals-line: dat. sg. Gl 2,92,50 (Würzb. Mp. th. f. 146, 9. Jh.).
Orarium, Stola des Priesters: [ministrum non oportet] orario [uti, Conc. Laod. XXII, PL 84,131].
 
Artikelverweis 
halsnestilst Gl 1,379,11 s. AWB hahsinen.
 
Artikelverweis 
halsôn sw. v., mhd. nhd. halsen; mnd. halsen. — Graff IV,928.
hals-: 1. sg. -on Gl 4,33,3 (Sal. a 1); -o ebda. (2 Hss.). 130, 18 (Sal. c).
umhalsen, umarmen: halson amplexor Gl 4, 33,3. amplexus 130,18.
Vgl. helsen.
 
Artikelverweis 
bi-halsôn sw. v.
bi-halsot: part. prt. Gl 1,622,45 (Würzb. Mp. th. f. 20, 9. Jh.).
umhalsen, umarmen: uuirdit bihalsot Vok.- [Bd. 4, Sp. 643] Übers. zu: amplexabitur [(sc. praedam), et non erit qui eruat, Is. 5,29].
 
Artikelverweis 
int-halsôn sw. v. — Graff IV,928.
int-halsoton: part. prt. gen. pl. Npgl 41,1.
enthaupten: Part. Praet. substant. gebraucht: vuaz ist caluaria? âne locus decollatorum (stat dero inthalsoton).

 

Eingabe
Wörterbuchtext:
Stichwort: