| - [h]ruomida, st. f.
- [h]ruomîg, adj.
- ruomilihher
- [h]ruomisal, st. n.
- [h]ruomisala, st. f.
- [h]ruomiselî, st. f.
- fir-[h]ruomit
- [h]ruomlîh, adj.
- [h]ruomlîhhî, st. f.
- [h]ruomlîhho, adv.
- [h]ruomzagal, adj.?
- ruonodun
- ruononzente
- (-)ruop-
- ruopa
- ruope
- ruoph
- ruopitorsin
- ruoppe
- [h]ruora, st. f.
- [h]ruoren, sw. v.
- bi-[h]ruoren, sw. v.
- gi-[h]ruoren, sw. v.
- ir-[h]ruoren, sw. v.
- -[h]ruorentlîh
- gi-[h]ruori, st. n.
- [h]ruorida, st. f.
- bi-[h]ruorida, st. f.
- gi-[h]ruorida, st. f.
- gi-[h]ruorîg, adj.
- -[h]ruorit
- [h]ruornessi, st. n.
- gi-[h]ruornessi, st. n.
- gi-[h]ruornussi, st. n.
- [h]ruorskît, st. n.
- ruorwurz, st. f.
- ruost, st. f.
- ruota, st. sw. f.
- ruotaci
- ruotho
- ruo(uu)a, st. sw. f.
- ruouuagern
- ruo(uu)ên, sw. v.
- ruowon
- [h]ruoz, st. m.
- -ruoz, adj.
- -ruo, st. m.
- [h]ruoza, sw. st. f.
- [h]ruozag, adj.
- ruozen, sw. v.
- [h]ruozfaro, adj.
- [h]ruozuuurm, st. m.
- rûpa, sw. f.
- ruppa, st. sw.?
- rurê
- ruris
- rurrentiu
- rurun
- rsa
- rûsa, st. sw. f.
- rusila, st. sw.?
- [h]rusclîh, adj.
- rûsli, st. m.
- ruso
- gi-rspen, sw. v.
- rüssesgel
- rssesgel, st. n.
- [h]russi, adj.
- [h]russîn, adj.
- [h]rust, st. f.
- rûst
- rûst, st. m.
- rustagî
- [h]rusten, sw. v.
- gi-[h]rusten, sw. v.
- gi-[h]rusti, st. n.
- rustîg, adj.
- rustgî, st. f.
- rustih, adj.
- rustiugesanc
- rustlicher
- [h]rustunga, st. f.
- rut
- rut
- rut-
- rûta, sw. f.
- [h]rûtan, st. v.
- rutemhafti, adj.
- rûtensâme, sw. m.
- rûtezzen, sw. v.
- rutgras
- ruthe
- ruthsegen
- rutihhôn, sw. v.
- rtilo
- rutin
- rutkamera
- ruto
- rûtôn, sw. v.
- ana-gi-rûtôn, sw. v.
- rutta, st. sw.?
- rutte
- ruttel
- rut(t)o, sw. m.
- rul
- ruuui
- ruuuon
- ruwente
- [h]rûuui, st. m.
- ruz
- ruz
- rz
- [h]rûzen, sw. v.
- [h]rûtan, st. v.
- uuidar-[h]rûzen, sw. v.
- [h]rûzen, st. n.
- [h]rûzento, adv.
- ruzo
- [h]rûzôd, st. m.
- [h]rûzôn, sw. v.
- ûz-[h]rûzôn, sw. v.
- [h]rûzunga, st. f.
- [h]ruzzîg, adj.
- r .. v .
- rvder
- rdere
- rvh
- rvinere
- rklachen
- rvmere
- rvncezelohts
- rvnon
- rvopitorsin
- rwde
- rydc
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s
- s~
- s .
- s ..
- s ..
- s ..
- s ..
- s ..
- s ..
- s ..
- .. s
- .. s .
- .. s .
- .. s ..
- .. s ..
- .. s ..
- sa
- sa
- sa
- sa
- sa
- sā-
- sa ..
- sa ..
- sa :::
- s .. a
- sa .. an
- sââri, st. m.
- sa . as . ro
- sab
- saban, st. m.
- sabanîn, adj.
- sabari
- sabeia
- saben-
- sabin
- sabin-
- sabo, sw. m.
- sabon
- sabsaban
- sabun
- sacci
- sacclinchin
- sacerdos
- sach
- sachana
- sachela
| | [h]ruomida st. f. — Graff IV,1139. ruamido: dat. sg. Gl 1,367,34. 2,546,16. — ruomida: dat. sg. Gl 1,367,34 (3 Hss., darunter clm 6295, Hs. 9. Jh.; 1 Hs. --). — rumida: nom. sg. Gl 1,494,36. Verschrieben: rohmida: dat. sg.? Gl 1,367,35 (Sg 9, 9. Jh.; mit falsch plaziertem -h- vor m statt vor r). 1) Überheblichkeit, Anmaßung, Selbstverherrlichung: ruamido [propheta autem qui] arrogantia [depravatus voluerit loqui in nomine meo ... interficietur, Deut. 18,20] Gl 1,367,34. rumida [Aman filius Amadathi ... qui in tantum] arrogantiae (Hs. arrogantia iđ iactantia) [tumorem sublatus est, ut regno privare nos niteretur et spiritu, Esth. 16,12] 494,36. 2) Selbstdarstellung, Zurschaustellung: ruamido [ergo humilem postquam malesana Superbia Mentem vilibus instructam nullo] ostentamine [telis adspicit, Prud., Psych. 204] Gl 2,546,16 (zum lat. Lemma vgl. Thes. IX,2,1140,40 ff.).
[h]ruomîg adj., mhd. Lexer rüemec, frühnhd. rühmig (vgl. DWb. VIII,1452), nhd. dial. schwäb. rümig Fischer 5,478; as. hrōmig (vgl. As. Hwb. S. 183 s. v. hrōmag), mnl. roemich; ae. hrémig; vgl. mnd. rmichlĩken adv. Erst ab 12. Jh. belegt. romiger: nom. sg. m. Gl 4,112,38 (Sal. a2). — rmiger: nom. sg. m. Gl 4,112,38 (Sal. a2). Verschrieben: rovniger: nom. sg. m. Gl 4,131,38 (Sal. c, mus. Brit. Add. 18379, 13. Jh.; -s). prahlerisch, anmaßend: romiger arrogans Gl 4,112,38. 131,38. Vgl. [h]ruomag.
ruomilihher Gl 1,537,57 s. AWB [h]ruomlîh.
[h]ruomisal st. n.; vgl. nhd. (älter) rühmseln sw. v. — Graff IV,1139 f. ruamisal: acc. sg. O 4,6,35 (PV). — ruom-isal: nom. sg. Gl 4,112,41 (Sal. a2; --); gen. sg. -]es 1,492,40 (M; --); -]as 39 (M, clm 14584, 12. Jh.); dat. sg. -]e 2,252,28 (M, 2 Hss.); -esali: dass. S 143,27 (WB); -esel: nom. sg. [Bd. 7, Sp. 1275] Gl 2,380,12 (vgl. Pauly, Glossen S. 129,65; Antwerpen 126, 9. Jh.; zu geheimschriftl. Form vgl. Pauly a. a. O. S. 115; nach Steinm. fälschlich rumesel). — roumisal: nom. sg. Gl 4,131,39 (Sal. c). — rm-isales: gen. sg. Gl 1,492,40 (M); -usulas: dass. 40/41 (M, clm 6217, 13. Jh.). — rumisal: acc. sg. O 4,6,35 (F). romsal: nom. sg. Gl 4,36,34 (Sal. a1, Ink., 15. Jh.). — ruomsal: nom. sg. Gl 4,36,34 (Sal. a1). — ruemsal: nom. sg. Gl 4,36,35 (Sal. a1, clm 22201, 12. Jh.). 1) Überheblichkeit, Anmaßung: ruomsal ar(r)o- gantia Gl 4,36,34 (1 Hs. [h]ruomzagal). 131,39. rmisal arrogantia superbia iactantia petulantia 112,41; hierher wohl auch: ih han gesundot in uppigero guotlichi, in ruomesali, in unrehtere anadahti S 143,27 (WB, [h]ruom BB). 2) Selbstdarstellung, Zurschaustellung: ruomisale [virum qui malignum spiritum in hospitalitatem suscepit,] ostentationi (Hs. ostentatione) [potius intendisse quam operi, Greg., Dial. 1,10 p. 196] Gl 2,252,28. er (Jesus) zalta in (den Bethaniern) ouh tho in alawar thaz iro ruamisal thar [vgl. omnia opera sua faciunt, ut videantur, Marg. nach Matth. 23,5] O 4,6,35. 3) öffentliches Auftreten (oder als Vok.-Übers. zu 2?): ruomisalas [abominer signum superbiae et gloriae meae, quod est super caput meum in diebus] ostentationis [meae, Esth. 14,16] Gl 1,492,39 (7 Hss. [h]ruomiselî). 4) (vergänglicher) Ruhm: ruomesel [carnis] gloria [pulvis erit, Prosp., Epigr. 9,4 p. 502] Gl 2,380,12. Vgl. [h]ruomisala, [h]ruom(i)selî.
[h]ruomisala st. f. — Graff IV,1140. rumisala: dat. sg. Gl 2,420,33 (clm 14395, Hs. 10. Jh., Paris Nouv. acqu. lat. 241, Hs. 11. Jh.). Überheblichkeit, Anmaßung: rumisala [gens insolenti praepotens] iactantia [pollebat olim, Prud., H. ieiun. (VII) 86, PL 59,847].
[h]ruomiselî st. f. — Graff IV,1140. romisali: nom. sg. Mayer, Glossen S. 6,14. — ruomiseli: gen. sg. Gl 1,492,37 (M, 4 Hss.). 2,167,60 (clm 6277, Hs. 9. Jh.); dat. sg. 163,45 (clm 6277, Hs. 9. Jh.; --). 167,67 (clm 6277, Hs. 9. Jh.). 197,33 (M, 4 Hss.); acc. sg. 1,573,5 (M, 5 Hss., 1 Hs. -vo-). — rum-iseli: gen. sg. Gl 1,492,38 (M), -isili: dass. 39 (M). ruomseli: gen. sg. Gl 1,492,38 (M); dat. sg. 2,592,56; acc. sg. 1,573,6 (M). — rumsili: acc. sg. Gl 1,573,7 (M). 1) Überheblichkeit, Anmaßung: mit dero rmiseli [albuginem vero habet in oculo, qui veritatis lucem videre non sinitur; quia] arrogantia [sapientiae seu iustitiae caecatur, Greg., Cura 1,11 p. 12] Gl 2,163,45, z. gl. St. romisali Mayer, Glossen S. 6,14. ruomiseli [per hoc quoque impatientiae vitium plerumque mentem] arrogantiae [culpa transfigit, ebda. 3,9 p. 43] Gl 2,167,60; hierher wohl auch: ruomiseli [est propter] gloriam [minoratio: et est qui ab humilitate levabit caput, Eccli. 20,11] 1,573,5 (z. St. vgl. Arndt 2,44 Anm. 8). 2) Selbstdarstellung, Zurschaustellung: in ruomiseli [dumque (der Ungeduldige) ferre despectionem non potest, detegendo semetipsum] in ostentatione [gloriatur, Greg., Cura 3,9 p. 43] Gl 2,167,67. ruomseli [ergo humilem postquam malesana superbia mentem vilibus instructam nullo] ostentamine [telis adspicit, Prud., Psych. 204] 592,56 (nach O’Sullivan, Psych. S. 213 in anderer [Bd. 7, Sp. 1276] Hs. noch Gl. protectione; zum lat. Lemma vgl. Thes. IX,2,1140,40 ff.). 3) öffentliches Auftreten (oder als Vok.-Übers. zu 2?): ruomiseli [abominer signum superbiae et gloriae meae, quod est super caput meum in diebus] ostentationis [meae, Esth. 14,16] Gl 1,492,37 (4 Hss. [h]ruomisal). ruomiseli [quia saepe apud semetipsum de] ostensione [sui occulta laetitia loquentis animus sublevatur, magna cura necesse est, ut timoris laceratione se mordeat, Greg., Cura 4 p. 99] 2,197,33 (zur Bed. vgl. Gl 2,208,66 s. v. [h]ruom).
fir-[h]ruomit part.-adj., mhd. Lexer verrüemet, nhd. verrühmt (vgl. DWb. XII,1,1028 s. v. verrühmen); vgl. mnd. vorrmen sw. v. — Graff IV,1142. fer-ruomet: part. prt. Nb 116,14 [100,22]. prahlerisch, hochmütig: kehore uuio gammensamo einer des anderes huhota der also ferruomet unde also liehte uuas accipe quam festive aliquis inluserit in levitate huiusmodi arrogantiae [vgl. qualiter unus alterum in huius modi arrogantia detentum irriserit, X]. Vgl. unfir[h]ruomit.
[h]ruomlîh adj., mhd. rüem(e)lich, nhd. DWB rühmlich; mnd. rm(e)lĩk. — Graff IV,1139 (ohne Beleg). ruomi-lihher: nom. sg. m. Gl 1,537,57 (M; zum Fugenvokal vor -lîh vgl. Gröger § 12); rm-licher: dass. 594,42 (M). überheblich, angeberisch: ruomilihher [ne] gloriosus [appareas coram rege, et in loco magnorum ne steteris, Prov. 25,6] Gl 1,537,57 (4 Hss. [h]ruomalîn, 2 [h]ruomzagal). rmlicher [quia dies domini exercituum super omnem superbum et excelsum, et super omnem] arrogantem (Hs. arrogans) [: et humiliabitur, Is. 2,12] 594,42 (6 Hss. [h]ruomalîn, 2 [h]ruomzagal). Abl. [h]ruomlîhhî; vgl. AWB [h]ruomlîhho, sigi[h]ruomlîh, un[h]ruomlîh.
[h]ruomlîhhî st. f. Verstümmelt: .. m-lihi: acc. sg. Gl 2,163,3 (vgl. Ernst, Griffelgl. S. 444,19; clm 6277, Hs. 9. Jh.; l. ruom-, vgl. ruomiseli u. a. in ders. Hs.; mlihi Steinm.). (mit einem Amt einhergehendes) Ansehen: ruomlihi [sunt nonnulli, qui intra sanctam ecclesiam per speciem regiminis] gloriam [affectant honoris, Greg., Cura 1,1 p. 3].
[h]ruomlîhho adv., nhd. rühmlich. — Graff IV,1139. hroom-lihho: Gl 1,7,4 (Rx); hrom-: 6,4 (Pa); -licho: 7,4 (R); -liho: Mayer, Glossen S. 80,15 (vgl. Glaser, Griffelgl. S. 499,15; clm 6305, Gll. 9. oder 10. Jh. (?); hrumliho Mayer a. a. O.). — hroam-lihcho: Gl 1,6,4 (K); -liho: ebda. (Ra). ruam-lihho: Gl 1,547,11 (Rb). 2,308,19 (Rb; das zweite -h- aus Korr.). — ruom-liho: Gl 2,278,56 (M, 3 Hss.). Hierher wohl auch (s. u.): ruma-liho: Sprachwiss. 36,345,14 (nach Gl 2,477,56; zum Fugenvokal vgl. Gröger § 118a S. 177). auf überhebliche, anmaßende Weise: hromlihho arroganter Gl 1,6,4. 7,4. ruamlihho [melior est patiens] arrogante (Hs. arroganter) [Eccles. 7,9] 547,11 (statt des Part.-Adj. im Abl. comparationis wurde im Glossar das daraus umgeformte Adv. wiedergegeben). ruomliho [ne dum sibi magnitudinem] arroganter [tribuit, amittat, Greg., Hom. I,7 p. 1459] 2,278,56. 308,19. hromliho [arrogans et superbus etiam hoc] de iactantia [Bd. 7, Sp. 1277] [loquitur (der Teufel), Hier. in Matth. 4,9, PL 26,33B] Mayer, Glossen S. 80,15 (vgl. Glaser, Griffelgl. S. 499,15; zur formeninkongruenten, aber funktional adäquaten Glossierung für das Syntagma vgl. Glaser a. a. O.); hierher wohl auch: rumaliho [pompa ostentatrix] vani [splendoris inani exuitur nudata peplo, Prud., Psych. 439] Sprachwiss. 36,345,14 (nach Gl 2,477,56; zur formeninkongruenten Glossierung u. zur möglichen Wiedergabe der ganzen Satzaussage durch das Adv. vgl. Sprachwiss. a. a. O.; ostentatrix als lat. Lemma wird von Nievergelt nicht erwogen).
[h]ruomzagal adj.? (oder st. m., vgl. Gröger S. 361). — Graff V,626. ruom-zagil: nom. sg. m. Gl 1,537,57 (M). 594,42 (M, 2 Hss.). — roum-zagil: nom. sg. m. Gl 1,537,58 (M). — rum-zagel: nom. sg. m. Gl 4,36,35 (Sal. a1; lat. subst.). überheblich, angeberisch (zu zagal ‘Schwanz’ im Sinne von ‘mit prahlerisch erhobenem Schwanz’; oder abwertend als Personenbez. gebraucht?), substant.: a) Nomen agentis: Überheblicher: ruomzagil [ne] gloriosus [appareas coram rege, et in loco magnorum ne steteris, Prov. 25,6] Gl 1,537,57 (4 Hss. [h]ruomalîn, 1 Hs. [h]ruomlîh). ruomzagil [quia dies domini exercituum super omnem superbum et excelsum, et super omnem] arrogantem (Hs. arrogans) [: et humiliabitur, Is. 2,12] 594,42 (6 Hss. [h]ruomalîn, 1 Hs. [h]ruomlîh); b) Abstraktbildung: Überheblichkeit, Anmaßung: rumzagel arrogantia Gl 4,36,35 (3 Hss. [h]ruomisal). |
| |